Το φυσικό είναι και ασφαλές;
Διάφορα προϊόντα που διαφημίζονται χρησιμοποιούν το γεγονός ότι είναι φυσικά ή φυτικά ως μέσον απόδειξης της ασφάλειάς τους ή της λειτουργικότητάς τους. Επίσης, στις πρακτικές της “εναλλακτικής ιατρικής” (που προφανώς δεν αποτελεί εναλλακτική της Ιατρικής επιστήμης) γίνεται χρήση φυσικών ή φυτικών σκευασμάτων, ενώ απορρίπτονται τα φαρμακευτικά σκευάσματα.
Θεωρούμε, λοιπόν, ότι όταν ένα προϊόν είναι φυσικό ή φυτικό είναι αυτομάτως και ασφαλές, ή το ίδιο λειτουργικό με το φαρμακευτικό σκεύασμα. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, γεγονός πολύ σημαντικό για την υγεία μας.
Καταρχάς, βασική αρχή της τοξικολογίας αποτελεί το γεγονός ότι κάθε ουσία είναι τοξική (ακόμη και το νερό), ενώ η δόση κάνει το δηλητήριο! Στις πιο τοξικές ενώσεις άλλωστε συγκαταλέγονται φυσικά & φυτικά προϊόντα, όπως το αρσενικό και η τοξίνη Botulinum που χρησιμοποιείται στο botox.
Παράλληλα, θεωρούμε ότι φυτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες είναι ασφαλή, εφόσον η χρήση τους είναι μακροχρόνια. Κι όμως, μερικά ροφήματα και ενώσεις φαίνεται να έχουν τοξική δράση (το comfrey tea έχει ηπατοτοξική δράση) ή να είναι καρκινογόνα (αριστοχολικο οξύ).
Επίσης, υπάρχει κίνδυνος αλληλεπίδρασης των φυτικών σκευασμάτων με τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουμε, δηλαδή, μπορεί να επηρεαστεί ο μεταβολισμός, η δραστικότητα και τοξικότητα του φαρμάκου. Επιπλέον, το ότι είναι φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν έχουν και παρενέργειες, ακόμα και αν δεν έχουν κλινικό αποτελέσμα! Μάλιστα, σε καταγεγραμένο περιστατικό στη βιβλιογραφία (case study), ασθενής εμφάνισε ακατάσχετη αιμορραγία μετά από γυναικολογική επέμβαση, η οποία αποδόθηκε σε υπερκατανάλωση φρέσκου σκόρδου, το οποίο αλληλεπιδρά με τη βαρφαρίνη (αντιθρομβωτική φαρμακευτική ουσία! Ομοίως, χρόνια ήπια δηλητηρίαση από υδροκυάνιο εμφάνισε ασθενής που έκανε χρήση εκχυλίσματος αμυγδαλίνης απο πυρήνες βερύκοκου!
Τέλος, ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα που πρέπει να έχουμε υπόψιν είναι το γεγονός ότι τα φυσικά/φυτικά σκευάσματα ανήκουν στο νόμο για τα συμπλήρωματα, επομένως δεν έχουν την έγκριση του ΕΟΦ (έχουν αριθμό γνωστοποίησης και όχι κυκλοφορίας), που σημαίνει οτι δεν παιρνούν από τους ενδελεχείς ελέγχους που περνάνε τα φάρμακα, τα οποία μελετώνται για χρόνια πριν και αφού κυκλοφορήσουν, και οι παρενέργειες και αντενδείξεις τους είναι γνωστές και μελετημένες.
Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές φαρμακευτικές ουσίες προέρχονται από φυτικές και φυσικές πηγές, ενώ το γεγονός ότι μια ουσία είναι φτιαγμένη στο εργαστήριο δεν σημαίνει ότι είναι επικίνδυνη ή αντίστοιχα ότι η φυσική ουσία είναι ακίνδυνη!
Συνεπώς, η χρήση φυτικών και φυσικών σκευασμάτων δεν είναι ακίνδυνη και θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με τα διάφορα προϊόντα και σκευάσματα που κυκλοφορούν, και πρέπει να γίνεται αναφορά της χρήσης τους στους θεραποντες ιατρούς!
Χρήσιμες πηγές:
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 25-29 Ιουνίου 2018
1. Είναι οι πατάτες ανθυγιεινές;
Κατά καιρούς διάφορα ντοκιμαντέρ βγαίνουν στον αέρα σχετικά με τη διατροφή και την υγεία. Δυστυχώς, πολλές φορές τα ντοκιμαντέρ έχουν σκοπό να οδηγήσουν σε ένα συγκεκριμένο συμπέρασμα, χωρίς να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο. Φέτος, είναι σειρά του BBC, με την εκπομπή - ντοκιμαντέρ «The truth about carbs» να παραπλανήσει το κοινό, σχετικά με τους υδατάνθρακες και τις πατάτες! Δημοσιεύματα μετά την εκπομπή ισχυρίζονταν ότι οι πατάτες περιέχουν διπλάσια ζάχαρη από την coca - cola! Όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει! Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μου εδώ.
2. Ένα σημαντικό βήμα για τη δημόσια υγεία από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Αναψυκτικών η δέσμευσή τους για μείωση της ζάχαρης στα αναψυκτικά κατά 10% εως το 2020!
3. Όλοι μας ξέρουμε κάποιον που τρώει αλλά δεν βάζει γραμμάριο!
Κατά πάσα πιθανότητα το άτομο αυτό κινείται περισσότερο είτε ως μή οργανωμένη άσκηση (πχ. χρήση σκάλας, περισσότερο περπάτημα) ή ως νευρικές κινήσεις (fidgeting/ πχ. νευρική κίνηση ποδιών)!
4. Μια νέα προσθήκη έχουμε στο γραφείο! Η βεβαίωση από το ΚΕΑΔΔ @keadd.gr για την πιστοποιηση Master Practitioner in Eating Disorders and Obesity έχει μπει στη θέση της!
Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Α
Το υπερβάλλον σωματικό βάρος αποτελεί πρόβλημα, με πολλούς να καταφεύγουν σε ανορθόδοξες δίαιτες που υπόσχονται γρήγορο αδυνάτισμα και διατήρηση του νέου βάρους για πάντα. Αυτές οι δίαιτες έχουν βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα, ενώ δεν αποτελούν σωστό και υγιή τρόπο αδυνατίσματος, με δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία.
Οι δίαιτες με κύρια πηγή ενέργειας την πρωτεΐνη έχουν γίνει γνωστές από διασήμους που ακολουθούν την Atkins και την Dukan κυριολεκτικά με κλειστά μάτια! Οι δίαιτες αυτές συνήθως απαρτίζονται από μεγάλη ποσότητα πρωτεϊνούχων τροφών, χωρίς περιορισμό σε λίπος, αλλά με αυστηρό περιορισμό υδατανθράκων.
Η προσκόλληση σε πρωτεϊνική δίαιτα για μεγάλο χρονικό διάστημα επιφέρει αρνητικές συνέπειες στην υγεία. Ο περιορισμός υδατανθράκων περιλαμβάνει περιορισμό φρούτων και λαχανικών, οδηγώντας έτσι σε έλλειψη βιταμινών και φυτικών ινών, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο παχέος εντέρου.
Η αυξημένη πρόσληψη κορεσμένου λίπους από ζωικά προϊόντα οδηγεί σε αύξηση της κακής χοληστερόλης και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων.
Επιπλέον, λόγω έλλειψης υδατανθράκων, ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση ασιτίας, ενώ ο εγκέφαλος στηρίζεται σε κετοσώματα και όχι στη γλυκόζη ως πηγή ενέργειας. Το 2001 το American Heart Association δημοσίευσε ότι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες μπορεί να συμβάλουν στις καρδιαγγειακές και νεφρολογικές παθήσεις.
Μάλιστα, άτομα που ακολουθούν πρωτεϊνικές δίαιτες, παρουσιάζουν δυσκολίες στη συγκέντρωση και τη σκέψη.
Παρά τα γρήγορα αποτελέσματα των πρωτεϊνικών διαιτών, οι επιπτώσεις στον οργανισμό υπερτερούν της απώλειας βάρους. Πώς είναι δυνατόν, άλλωστε, να είναι ευεργετική μια δίαιτα που αποκλείει φρούτα και λαχανικά τη στιγμή που η μεσογειακή δίαιτα και οι μεγάλοι οργανισμοί υγείας συστήνουν την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών;
Η δίαιτα Άτκινς, ίσως η πιο γνωστή πρωτεϊνική δίαιτα, προτείνει απεριόριστη ποσότητα πρωτεϊνών, αυστηρό περιορισμό υδατανθράκων, χωρίς όριο στις θερμίδες. Έχει ενοχοποιηθεί για σοβαρά προβλήματα υγείας, μέχρι και για θανάτους! Ο ίδιος ο Άτκινς πέθανε από καρδιαγγειακή πάθηση, όπως παραδέχτηκε η γυναίκα του, παρά τις δηλώσεις των συνεργατών του.
Η δίαιτα που λέγεται ότι ακολουθεί η Kate Middleton, η δίαιτα Ντουκάν, είναι άλλη μια τέτοιου τύπου δίαιτα. Αποτελείται από τέσσερα περίπλοκα στάδια με αποκλεισμό ομάδων τροφίμων και κύρια πηγή ενέργειας την πρωτεΐνη, οδηγώντας στη γρήγορη απώλεια βάρους με «αποτελέσματα που θα διαρκέσουν για μια ζωή»!
Ο Βρετανικός Σύλλογος Διαιτολόγων έχει επανειλημμένα ψηφίσει τη δίαιτα αυτή ως την πιο ακατάλληλη δίαιτα που ακολουθούν οι διάσημοι και η οποία φυσικά δεν έχει καμμία επιστημονική βάση. Ακόμη και ο ίδιος ο δημιουργός της, Pierre Dukan, προειδοποιεί για τις δυσάρεστες παρενέργειες, όπως υποτονικότητα, δυσκοιλιότητα και άσχημη αναπνοή.
Απώλεια βάρους έχουμε με υποθερμιδική διατροφή, δηλαδή όταν προσλαμβάνουμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε, ανεξαρτήτως περιεκτικότητας σε θρεπτικά συστατικά. Η έρευνα δεν υποστηρίζει τη χρήση διαιτών χαμηλών σε υδατάνθρακες για αδυνάτισμα.
Δεν υπάρχει λόγος για εξάντληση του οργανισμού με σκοπό τη γρήγορη απώλεια βάρους, τη στιγμή που υπάρχουν πιο ευχάριστοι και γευστικοί τρόποι για αδυνάτισμα και διατήρηση υγιούς βάρους.
Πώς τα σχολικά σνακ επηρεάζουν την υγεία και την απόδοση των μαθητών
Στην Ελλάδα, το κολατσιό του σχολείου είναι ένα σημαντικό κομμάτι της διατροφής των παιδιών και παίζει ουσιαστικό ρόλο στην ημέρα του μαθητή. Στόχος της κατανάλωσης αυτού του μικρού γεύματος είναι να παρέχει ενέργεια και θρεπτικά συστατικά για να κρατήσει τους μαθητές σε εγρήγορση και συγκέντρωση.
Οι Έλληνες μαθητές, σε αντίθεση με μαθητές άλλων χωρών, επιστρέφουν στα σπίτια τους για το κύριο γεύμα της ημέρας. Αυτός ο πολιτισμικός κανόνας δίνει έμφαση στον οικογενειακό χρόνο και επιτρέπει ένα πλούσιο, σπιτικό γεύμα. Ωστόσο, το σνακ που φέρνουν στο σχολείο είναι ζωτικής σημασίας για να γεφυρώσουν τις ενεργειακές και διατροφικές τους ανάγκες μεταξύ του πρωινού και του κύριου γεύματος.
Ακόμη και ένα μικρό σνακ μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη γνωστική λειτουργία. Τα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά σνακ όπως οι ξηροί καρποί ή τα φρούτα παρέχουν ενέργεια και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, διατηρώντας την εγρήγορση και την συγκέντρωση στο μάθημα. Από την άλλη πλευρά, τα σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα μπορεί να οδηγήσουν σε ραγδαίες αυξομειώσεις στην ενέργεια, επηρεάζοντας την προσοχή και τη συγκέντρωση στην τάξη.
Ωστόσο, πολλές φορές, ειδικά σε παιδιά μεγαλύτερων τάξεων και εφήβους, η ποιόητα του δεκατιανού στο σχολείο είναι αρκετά χαμηλή.
Ενώ τα παραδοσιακά ελληνικά σνακ όπως το κουλούρι ή οι πίτες είναι αγαπητά, υπάρχει ανάγκη να αξιολογηθούν τα διατροφικά τους προφίλ στο πλαίσιο των σύγχρονων διατροφικών συστάσεων. Η εξισορρόπηση της παράδοσης με τη διατροφή μπορεί να προσφέρει στους μαθητές τα καλύτερα και των δύο κόσμων.
Η πρόσβαση σε μιας ποικιλίας επιλογών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά μπορεί να προσθέσει ποικιλία και οφέλη για την υγεία στη σκηνή του Ελληνικού σχολείου. Η διασφάλιση ότι το σχολικό σνακ είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά όταν εξετάζουμε την ανάπτυξη, τη γνωστική λειτουργία και τη σωματική υγεία. Ένα σωστά επιλεγμένο σνακ μπορεί να παρέχει απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα, διασφαλίζοντας ότι οι μαθητές παραμένουν σε καλή υγεία και στην κορυφή της αναπτυξιακής τους τροχιάς, να μπορούν να συμμετέχουν στις σχολικές δραστηριότητες, το μάθημα και το παιχνίδι.
Τι θα μπορούσε να είναι αυτό το δεκατιανό;
Τα παιδιά χρειάζονται θρεπτικά σνακ, που περιέχουν πηγές πρωτεΐνών, υδατανθράκων και φυτικών ινών. Τα συσκευασμένα τρόφιμα (μπισκότα, κρουασάν κτλ.) και τα ροφήματα (πχ. χυμοί) μπορεί να είναι η εύκολη λύση για το δεκατιανό, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι η κατάλληλη για τα παιδιά. Είναι τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες, σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι, και πτωχά σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Συνεπώς, είναι θεμιτό και σημαντικό τα παιδιά να παίρνουν στο σχολείο τρόφιμα, όπως τοστ και σάντουιτς (πχ. με τυρί ή/και αυγό, και λαχανικά ή με φυστικοβούτυρο και μπανάνα), παξιμάδια ολικής άλεσης με τυρί και ντομάτα, σπιτικές μπάρες βρώμης, σπιτική πίτα (πχ. σπανακόπιτα), και φρέσκα φρούτα, ενώ είναι απαραίτητος και ο αυστηρός έλεγχος των τροφίμων που πωλούνται στα σχολικά κυλικεία.
Επενδύοντας σε υγιεινές συνήθειες, όχι μόνο φροντίζουμε για τη φυσική ευεξία των παιδιών, αλλά δίνουμε και στον νου τους την τροφή που χρειάζεται για να ανθίσει. Προστατεύοντας τη διατροφή τους, επενδύουμε στο μέλλον τους.