Η διατροφή στην πρόληψη του καρκίνου
Στην Ελλάδα, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα (1).
Παγκοσμίως, οι συχνότεροι τύποι καρκίνου που διαγιγνώσκονται είναι ο καρκίνος των πνευμόνων, του μαστού, του παχέος εντέρου και του στομάχου (2).
Οι αιτίες για την καρκινογένεση είναι και γενετικές και περιβαλλοντικές. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το γενετικό κομμάτι, αλλά μπορούμε να πλάσουμε το περιβάλλον, έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες για την ανάπτυξη της ασθένειας.
Το κάπνισμα, το υπερβάλλον σωματικό βάρος, η καθιστική ζωή, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία και η έκθεση σε άλλα καρκινογόνα και στην ακτινοβολία είναι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργία και την ανάπτυξη του καρκίνου.
Όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου, πολλοί είναι οι οργανισμοί που έχουν εκδώσει οδηγίες. Η δίαιτα μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο στην αιτιολογία του καρκίνου είτε αυξάνοντας, είτε μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισής του.
Ο οργανισμός World Cancer Research Fund και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχουν εκδώσει οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου, ενώ η έρευνα έχει προχωρήσει αρκετά, με σημαντικά ευρήματα σχετικά με τη διατροφή.
1. Διατηρήστε το βάρος σας στα φυσιολογικά επίπεδα, με Δείκτη Μάζας Σώματος μεταξύ 18.5-24.9 kg/m2. Το υπερβάλλον σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορους τύπους καρκίνου, όπως μαστού (στην εμμηνόπαυση), παχέος εντέρου, ενδομητρίου, οισοφάγου, παγκρέατος και νεφρών. Τα οιστρογόνα, η ινσουλίνη, και άλλες ορμόνες που υπερπαράγονται μπορούν να διεγείρουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων (3).
2. Να ασκήστε τακτικά. Η άσκηση βοηθάει όχι μόνο στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, αλλά και στα επίπεδα ορμονών και την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
3. Μειώστε την κατανάλωση τροφίμων που είναι ενεργειακά πυκνά, πλούσια σε λίπος και ζάχαρη, τα οποία προωθούν την αύξηση βάρους.
4. Καταναλώστε τρόφιμα, όπως όσπρια, λαχανικά και φρούτα, από φυτικές πηγές, τα οποία είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, που βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
5. Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλλαντικών, καθώς συνδέονται με την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.
6. Εάν καταναλώνετε αλκοόλ, μειώστε την κατανάλωσή του σε ένα ποτήρι για τις γυναίκες και 2 για τους άνδρες την ημέρα.
7. Μειώστε την κατανάλωση αλατιού και τροφίμων που ετοιμάζονται και διατηρούνται σε αλάτι (παστά και τουρσί). Η έρευνα έχει δείξει ότι δίαιτες πλούσιες σε τέτοια τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου, ρινοφάρυγγα, και του λαιμού(4).
8. Παρατηρήστε και αποφύγετε τα μουχλιασμένα δημητριακά και όσπρια.
9. Ακολουθείστε μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία σας προσφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός.
10. Ο θηλασμός είναι προστατευτικός, όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τις μητέρες, αφού μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
11. Η εξέταση για τον καρκίνο είναι σημαντική, καθώς μπορεί να διαγνωστεί ο καρκίνος στα αρχικά στάδια, γεγονός που βοηθάει στην θεραπεία και αποκατάσταση.
12. Ο Π.Ο.Υ. προτείνει τον εμβολιασμό των παιδιών για Ηπατίτιδα Β και τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) (5).
13. Οι επιζώντες από καρκίνο προτείνεται να ακολουθούν τις οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο επανεμφάνισής του.
Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που επιφέρει σωματική και ψυχική καταπόνηση. Τα ποσοστά επιβίωσης έχουν βελτιωθεί σημαντικά με το 50% των ασθενών να επιβιώνουν 10 ή παραπάνω χρόνια.
Παρόλ’ αυτά, όλο και περισσότερες διαγνώσεις γίνονται κάθε χρόνο. Συνεπώς, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία!
Πηγές:
(1) http://www.glaxosmithkline.gr/karkinos.html
(2) Cancer research UK
(3) http://www.cancer.org/cancer/cancercauses/dietandphysicalactivity/diet-a...
(4)http://www.cancer.org/healthy/eathealthygetactive/acsguidelinesonnutriti...
(5) http://www.hda.gr/wpcontent/uploads/2014/11/European_code_against_cancer.... pdf
Πώς θα ετοιμαστούμε διατροφικά για πιθανή ασθένεια με COVID-19;
Η διατροφή και η κατάσταση θρέψης κατά την περίοδο μιας χρόνιας ή οξείας νόσου είναι πολύ σημαντική, και ειδικά για τα άτομα υψηλού κινδύνου. Οργανισμοί ανά τον κόσμο έχουν εκδώσει τις συστάσεις τους για την διαιτολογική παρέμβαση σε ασθενείς με COVID-19 που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ.
Στο σπίτι, όμως τι θα κάνουμε; Πώς θα ετοιμαστούμε για πιθανή ασθένεια;
Καταρχάς, είναι απαραίτητο να ακολουθούμε τις οδηγίες του ΕΟΔΥ για την πρόληψη της νόσου, συμπεριλαμβανομένων και οδηγιών για σωστές πρακτικές διαχείρισης και ασφάλειας τροφίμων (θα τις βρείτε αναλυτικά στη σελίδα του ΕΟΔΥ εδώ)!
Ο εφοδιασμός του σπιτιού με επαρκή τρόφιμα για 2 εβδομάδες βοηθάει στο να μείνουμε σπίτι περισσότερες μέρες και να μην χρειάζεται να πάμε για ψώνια. Κάνουμε πρώτα λίστα με γεύματα που θα μαγειρέψουμε και θα προετοιμάσουμε για 2 εβδομάδες, και μετά πηγαίνουμε στο σουπερμαρκετ. Αν θλελουμε να παραγγείλουμε τα τρόφιμα από το σούπερμαρκετ, πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι θα καθυστερήσουν αρκετές μέρες ή/και εβδομάδες, συνεπώς ας σκεφτούμε το ενδεχόμενο να παραγγείλουμε από τώρα τα τρόφιμα και άλλα προϊόντα. Φυσικά, θα πρέπει να εφοδιαστούμε και με τα απαραίτητα φάρμακα ή συμπληρώματα που λαμβάνουμε.
Είναι σημαντικό να έχουμε προετοιμάσει ορισμένα γεύματα και σούπες που καταψύχονται έτσι ώστε σε περίπτωση ασθένειας να έχουμε ήδη έτοιμα γεύματα, ειδικά αν είμαστε εμείς υπεύθυνοι για το μαγείρεμα στο σπίτι. Αλλιώς, μπορούμε να εφοδιαστούμε με τρόφιμα για εύκολες και γρήγορες συνταγές (που μπορούν να ετοιμάσουν οι οικείοι μας).
Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, είναι μια καλή επιλογή, όπως τα όσπρια που χρειάζονται ώρες προετοιμασίας & μαγειρέματος, καθώς και ο τόνος. Πλέον υπάρχουν και κονσέρβες με λίγο αλάτι.
Φυσικά δεν ξεχναμε τα τρόφιμα και σνακ που δεν είναι ευπαθή (πχ. δημητριακά, όσπρια, ρύζι, ζυμαρικά, ταχίνι) και διατηρούνται καιρό! Μπορούμε να επιλέξουμε και ζυμαρικά από όσπρια για περισσότερη πρωτεϊνη!
Αναφορικά με τα φρούτα & τα λαχανικά, προτιμήστε να πάρετε λιγότερο ευπαθή και κατεψυγμένα προϊόντα, όπως μήλα, πορτοκάλια, ντομάτες, καρότα, πιπεριές, κατεψυγμένα μούρα & λαχανικά (πχ. μπρόκολο) ή έτοιμα βρασμένα λαχανικά (υπαρχουν έτοιμα συσκευασμένα βρασμένα λαχανικά, όπως παντζάρια).
Επικοινωνήστε με τους γείτονες & τους συγγενείς σας και ετοιμάστε πλάνο σε περίπτωση που κάποιος χρειάζεται βοήθεια με τα τρόφιμα ή το φαγητό, τηρώντας παράλληλα τα μέτρα του ΕΟΔΥ (πχ. να σας αφήσει κάποιος φαγητό έξω από την πόρτα σας).
Είναι σημαντικό να έχουμε προετοιμαστεί για πιθανή νόσο, και να βοηθήσουμε στη μείωση της εξάπλωσης του νέου ιού.
Πηγές & Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
Handbook of COVID-19 Prevention and Treatment
EFAD Covid-19 Information on Nutritional Support
ΕΟΔΥ Τροφιμα και SARS–CoV-2 Καλές πρακτικές
EatRight Coronavirus (COVID-19)
Φωτογραφία εικόνας από Budget Bytes
Σπιτικό κουλούρι Θεσ/νίκης: πολύσπορο και ολικής άλεσης
Τι θα χρειαστείτε:
Για 2-4 μερίδες
1/2 κιλό αλεύρι ολικής άλεσης
9 γρ ξηρή μαγιά
250 γρ σουσάμι, ηλιόσπορους, μαυροσούσαμο, λιναρόσπορο
50 γρ ελαιόλαδο
1/2 κ.γ. ταχίνι ολικής άλεσης
1/2 κ.γ. αλάτι
1/2 κ.γ. ζάχαρη
1 κούπα χλιαρό νερό
Εκτέλεση:
1. Ανακατέψτε σε ενα μπωλ το αλεύρι, το αλάτι, τη μαγιά, τη ζάχαρη, το ταχίνι, το λάδι και το νερό
2. ζυμώστε για 15 λεπτά μέχρι να γίνει σφιχτό το μίγμα
3. Χωρίστε τη ζύμη σε 10 κομμάτια, σε σχήμα κορδονιού μήκους 30 εκατοστών
4. Τυλίξτε σαν κουλούρια
5. Βουτήξτε τα σε νερό και στη συνέχεια μέσα στους σπόρους
6.Προθερμάνετε το φούρνο στους 200 βαθμούς. Αφήστε τα κουλούρια σε ένα ταψί με λαδόκολα για 20 λεπτά να φουσκώσουν.
7. Ψήστε στους 180 βαθμούς για περίπου 20 λεπτά, να πάρουν χρώμα.
Η συνταγή προέρχεται από το φυλλάδιο της Novo Nordisk με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2015, με τίτλο "Η αξία του πρωινού"
Baked oatmeal: Ψητό porridge για τους λάτρεις του χυλού βρώμης
Ένας διαφορετικός τρόπος για porridge (χυλό βρώμης) είναι το "baked oatmeal" (ψητό porridge), κάτι μεταξύ χυλού βρώμης & κεικ!
Μπορεί να ετοιμαστεί, να ψηθεί και να διατηρηθεί στο ψυγείο ή στην κατάψυξη για να έχετε έτοιμο το πρωινό των επόμενων ημερών! Απλά το ζεσταίνουμε στον φούρνο μικροκυμμάτων και έτοιμο!
Τι θα χρειαστείτε:
- 1 1/2 φλ. βρώμη (προτιμήστε rolled oats, δηλαδή τη βρώμη που είναι ολόκληρη, όπως αυτή που έχουν τα μούσλι)
- 3/4 φλ. γάλα ή φυτικό ρόφημα
- 2 αυγά
- κανέλα
- 1/2 φλ σταφίδες ή αλλα αποξηραμενα φρούτα
- 1-2 κ.σ. ταχίνι ή φυστικοβούτυρο (προεραιτικά)
- 2 κ.σ. μέλι
- 1 κ.γ. baking powder
Ενδιαφέρεστε να βελτιώστε τη διατροφή σας; Κλείστε το δια ζώσης ή εξ' αποστάσεως ραντεβού σας εδώ!
Εκτέλεση:
1. Ανακατέψτε τη βρώμη, το baking powder, την κανέλα, και τις σταφίδες σε ένα πυρίμαχο σκεύος.
2. Σε άλλο μπολ ανακατέψτε τα υπόλοιπα υλικά και αναμείξτε τα με τα υπόλοιπα υλικά στο πυρίμαχο σκεύος.
3. Αφήστε το μίγμα 10 λεπτά στον πάγκο της κουζίνας.
4. Ψήστε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμους φια 30 λεπτά.
Καλή απόλαυση!
