Μύθοι για τη Διαιτολογία & τους Διαιτολόγους: Ο διαιτολόγος είναι ή πρέπει να είναι αδύνατος
Ένας από τους πλεον διαδεδομένους μύθους που στιγματίζουν σε ορισμένες περιπτώσεις τους διαιτολόγους είναι οτι ένας διαιτολόγος-διατροφολόγος θα πρέπει να είναι αδύνατος.
Από τις απαντήσεις σας στη σχετική ερώτηση που σας έκανα στο Instagram το 30% απαντήσε το βάρος του διαιτολόγου σχετίζεται με τις υπηρεσίες και τις γνώσεις του για τους εξής λόγους:
- Ο διαιτολόγος πρέπει να αποτελεί πρότυπο για τους πελάτες του
- Το σώμα του είναι η διαφήμισή του
- Πώς θα πείσει τους πελάτες αφού δεν μπορεί να ακολουθήσει ο ίδιος τις συμβουλές που δίνει (και για το βάρος και για τη διατροφή)
- Αν δεν κάνει σωστή διατροφή, δεν θα είναι καλός στη δουλειά του
Καταλαβαίνω το γεγονός οτι η εικόνα του διαιτολόγου θα παίξει ρόλο για μερικούς ανθρώπους, όμως δεν μπορώ να παραβλέψω τη συσχέτιση που γίνεται μεταξύ της εικόνας σώματος οτυ διαιτολόγου με τις γνώσεις και κυρίως την ποιοτητα των υπηρεσιών που παρέχει!
Καταρχάς, είναι σημαντικό να παρατηρησουμε οτι η διαιτολογία δεν είναι η επιστήμη του αδυνατίσματος. Αν και έχουμε συνηθίσει να απευθυνόμαστε στον διαιτολόγο για απώλεια βάρους, στην πραγματικότητα, η επιστήμη της διαιτολογίας καλύπτει ένα ευρύ φάσμα, του οποίου η διαχείρηση του σωματικού βάρους/ σύστασης σώματος αποτελεί ένα κομμάτι. Μάλιστα, ενώ στο πρόγραμμα σπουδών έχουμε μαθήματα όπως Κλινική Διατροφή, Φυσιολογία & Παθοφυσιολογία, Βιοχημεία, και άλλα πολλά μαθήματα, δεν έχουμε κανένα μάθημα που να ομάζεται Μεθοδολογία Απώλειας Βάρους!
Από τις απαντήσεις σας φαίνεται να υπάρχει σύγχυση της προσκόλλησης στην υγιεινή διατροφή με το σωματικό βάρος. Το αυξημένο σωματικό βάρος δεν σημαίνει αυτόματα και μη υγιεινές διατροφικές συνήθειες! Μπορεί κάποιος να ακολουθεί τη Μεσογειακή Διατροφή και να έχει υψηλότερο σωματικό βάρος, ενώ το αυξημένο σωματικό βάρος δεν σημαίνει πάντα και κακή κατάσταση υγείας ή και αυξημένο σωματικό λίπος. Δηλαδή, μπορεί ένας διαιτολόγος, όπως και κάθε άλλος άνθρωπος, να έχει αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος, αλλά να τρέφεται υγιεινά, να ασκείται τακτικά και να έχει πολύ καλή σύσταση σώματος, που να μην φαίνεται πάνω από τα ρούχα!
Επίσης, πολλοί απαντήσατε οτι ο διαιτολόγος δεν θα πείσει εύκολα τον πελάτη να χάσει βάρος αν έχει ο ίδιος αυξημένο βάρος. Όμως, δεν είναι δουλειά του διαιτολόγου να πείσει τον πελάτη! Καθένας επιλέγει για τον εαυτό του να κάνει μια αλλαγή, ενώ ο διαιτολόγος θα βοηθήσει τον διαιτώμενο να βελτιώσει τις διατροφικές του συνήθειες! Αν ενας πνευμονολόγος που καπνίζει συμβουλεύσει τον ασθενή να σταματήσει το κάπνισμα (αλλά ο ασθενής δεν ξέρει οτι ο ιατρός καπνίζει), κάνει τη συμβουλή λιγότερο σωστή, εφόσον αυτή είναι η επίσημη οδηγία ή κάνει τον πνευμονολόγο λιγότερο γνώστη του αντικεμένου του;
Θα πρέπει να σκεφτούμε οτι το σώμα του διαιτολόγου δεν σημαίνει έλλειψη γνώσεων, αλλά ενδέχεται να υπάρχει πρόβλημα ψυχικής ή σωματικης υγείας που να οδήγησε αύξηση του σωματικού βαρους, ή θεραπεία από διατροφική διαταραχή, ή μπορεί η διαιτολόγος να γέννησε πρόσφατα ή να ήταν πέρυσι 140kg και φέτος 80kg και να μην το γνωρίζει ο διαιτώμενος! Από την άλλη, καθε άνθρωπος έχει διαφορετικό σώμα, και σωματότυπο, και μπορεί ο διαιτολόγος να νιώθει άνετα σε αυτό το βάρος!
Ας δούμε και το άλλο άκρος του βαρους, το πολύ χαμηλό σωματικό βάρος, το οποίο μπορεί να οφείλεται σε διατροφική διαταραχή ή στο σωματότυπο του διαιτολόγου. Αν πρόκειται για διατροφική διαταραχή, ενώ οι γνώσεις υπάρχουν, υπάρχει σοβαρό προβλημα υγείας, και υπάρχει περίπτωση να μην είναι το καταλληλο άτομο (για τον διαιτολογο & τον διαιτωμενο) για αυτη τη χρονική περιοδο της ζωής του να δίνει συμβουλές διατροφής.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε οτι πολλοί ψευδο-επιστήμονες που παρουσιάζονται ως διαιτολόγοι ή γυμναστές χρησιμοποιούν το σώμα τους ως διαφήμιση για να παραπλανήσουν τους υποψήφιους πελάτες τους, γεγονός επικίνδυνο για την προσωπική και δημοσια υγεία!
Η διατροφή τα Χριστούγεννα
Οι γιορτές είναι «επικίνδυνες» για πρόσληψη βάρους. Τα Χριστούγεννα με τα οικογενειακά τραπέζια πλησιάζουν, που σημαίνει ότι όλο και περισσότερα γλυκά και εδέσματα πλούσια σε λίπος και ζάχαρη είναι στο οπτικό πεδίο.
Μπορεί να είναι δύσκολο να αντισταθείτε, αλλά υπάρχει τρόπος να κρατήσετε τις ισορροπίες και να αποφύγετε την πρόσληψη βάρους. Η διατήρηση των διατροφικών συνηθειών κατά τη διάρκεια των γιορτών ίσως να είναι μια πρόκληση, αλλά μπορεί να επιτευχθεί!
Πολλοί διοργανώνουν πλούσια εορταστικά τραπέζια αυτήν την περίοδο. Γεμίστε το πιάτο σας με σαλάτα και προσθέστε πηγή πρωτεΐνης, όπως κοτόπουλο ή γαλοπούλα (χωρίς την πέτσα), και ολοκληρώστε το πιάτο με πατάτες φούρνου, ρύζι ή μακαρόνια σε μέτρια ποσότητα.
Εάν ακολουθείτε συγκεκριμένο διαιτολόγιο, δεν είναι κακό να ρωτήσετε την οικοδέσποινα τι θα περιλαμβάνει το μενού, ώστε να κανονίσετε από πριν τι θα φάτε. Σαν επιδόρπιο τα φρούτα είναι η πρώτη επιλογή, αλλά ένα μέτριο κομμάτι γλυκό είναι επίσης επιλογή, αρκεί να μην ξεφεύγετε.
Όσον αφορά το ποτό και τα αναψυκτικά αρκεστείτε σε ένα με δύο ποτήρια κρασί και προτιμήστε νερό ή αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη. Βάλτε στο πιάτο σας τη μερίδα που θα φάτε και καθίστε μακριά από τις πιατέλες με το φαί, ενώ αποφύγετε να ξαναγεμίσετε το πιάτο σας. Τρώτε αργά και μιλάτε με τους υπόλοιπους καλεσμένους.
Αν διοργανώνετε εσείς το τραπέζι, επιλέξτε τι θα μαγειρέψετε και κάντε αλλαγές στις συνταγές για πιο light φαγητό, χρησιμοποιώντας light προϊόντα και λιγότερο λάδι, βούτυρο και ζάχαρη.
Υπάρχουν πολλές συνταγές στο διαδίκτυο για νόστιμα και ελαφριά χριστουγεννιάτικα γεύματα.
Εξοπλίστε το σπίτι με φρούτα και ελαφριά σνακ, όπως μπάρες δημητριακών ή γιαούρτι και μαρέγκες.
Έτσι, θα έχετε πιο υγιεινές επιλογές όταν βαριέστε ή όταν θέλετε να τσιμπήσετε κάτι. Επιπλέον, μπορείτε στο τέλος της βραδιάς να δώσετε στους καλεσμένους τα γλυκά που τυχόν σας περίσσεψαν!
Κρύβοντας τα γλυκά από εμφανή σημεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στο να «ξεχάσετε» την ύπαρξή τους. Μπορείτε να ζητήσετε από συγγενείς και φίλους να μη σας φέρουν γλυκά, αλλά, αν σας φέρουν, προσφέρετέ τα στους καλεσμένους ή τους συνεργάτες σας ή ακόμα καλύτερα σε οικογένειες που έχουν ανάγκη!
Τα ψώνια την περίοδο αυτή είναι αναπόφευκτα! Αποφύγετε τα ψώνια στο σουπερμάρκετ εάν πεινάτε, καθώς θα είναι πιο δύσκολο να αντισταθείτε στα διάφορα εποχιακά γλυκίσματα. Τα δώρα όμως των Χριστουγέννων είναι μια καλή ευκαιρία για άσκηση. Αφήστε το αυτοκίνητο μακριά από την αγορά και περπατήστε!
Λίγο πριν τις γιορτές και μετά, τα περιοδικά και η τηλεόραση παρουσιάζουν δίαιτες αποτοξίνωσης για γρήγορη απώλεια βάρους. Αυτές οι δίαιτες είναι στην πλειοψηφία τους εξαντλητικές, δεν έχουν μακροχρόνιο αποτέλεσμα και, αν τις ακολουθήσετε για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη θρεπτικών συστατικών.
Η προετοιμασία είναι σημαντική για να μην ξεφύγετε! Υπάρχουν πολλοί πειρασμοί, αλλά και άλλοι τόσοι τρόποι να τους αποφύγετε! Κρατήστε ισορροπίες στο φαγητό και ειδικά στα γλυκίσματα, ενώ μην ξεχνάτε ότι οι γιορτές είναι ευκαιρία για άσκηση, είτε πρόκειται για το στολισμό του δέντρου είτε για βόλτα στα μαγαζιά.
Τι συμπλήρωμα αδυνατίσματος (δεν) θα πάρουμε αυτό το καλοκαίρι;
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή την άφιξή τους κάνουν διαφημίσεις προϊόντων αδυνατίσματος που υπόσχονται με “φυσικό” τρόπο γρήγορη απώλεια βάρους, ενώ τα περιοδικά είναι γεμάτα με τέτοιες διαφημίσεις, αλλά και με προγράμματα διατροφής, για να “προλάβουμε να βγούμε στην παραλία”.
Θα αναρρωτιέται κανείς πώς γίνεται κάθε χρόνο να βγαίνουν νέα προϊόντα που υπόσχονται απώλεια βάρους, και όμως η παχυσαρκία να εξακολουθεί να αποτελεί ένα από το σοβαρά και σημαντικά προβλήματα δημόσιας και ατομικής υγείας στον κόσμο.
Πολύ απλά γιατί δεν λειτουργούν.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τα σκευάσματα αυτά δεν ελέγχονται από τον ΕΟΦ, ούτε από άλλο ευρωπαϊκό φορέα, απλώς μέσω μιας ηλεκτρονικής αίτησης γνωστοποιείται η κυκλοφορία τους. Επιπλέον, όπως αναφέρει ο ΕΟΦ όλα τα συμπληρώματα έχουν παρενέργειες, και ας στερούνται θεραπευτικών ιδιοτήτων. Επίσης, δεν υπάρχει νομικός όρος για την περιγραφή “φυσικό” προϊόν, σε αντίθεση με την περιγραφή “βιολογικό” προϊόν, άρα ένα προϊόν μπορεί να διαφημίζεται ως φυσικό, και ας μην είναι!
Η πλειοψηφία των συμπληρωμάτων αδυνατίσματος στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης, ή βασίζονται σε μελέτες σε ζώα ή σε χαμηλής ποιότητας μελέτες. Φυσικά, η πρόσληψή τους πρέπει να συνδυάζεται πάντα με υποθερμιδική διατροφή, γύρω στις 1500 θερμίδες, με τις οποίες η πλειοψηφία των ατόμων έτσι και αλλιώς χάνει βάρος. Έτσι, η απώλεια βάρους που παρατηρείται είναι λόγω της υποθερμιδικής διατροφής, και όχι της λειτουργίας του σκευάσματος, το οποίο λειτουργεί σαν ένα εικονικό σκεύασμα (placebo). Ακόμη, και οι φαρμακευτικές ουσίες που κυκλοφορούν με έγγκριση του ΕΟΦ (ορλιστράτη, βουπροπιόνη&ναλτρεξόνη, λιραγλουτίδη) έχουν αποτέλεσμα σε συνδυασμό με υποθερμιδική διατροφή (και τακτική άσκηση)!
Παρόλα αυτά, τα σκευάσματα αδυνατίσματος έχουν παρενέργειες που δεν πρέπει να παραβλέπονται. Όλα τα σκευάσματα αδυνατίσματος, είτε έχουν έγκριση από τον ΕΟΦ, είτε απλώς αριθμό κυκλοφορίας έχουν παρενέργειες! Μάλιστα, στο παρελθόν πολλές φαρμακευτικές ουσίες (φάρμακα με έγκριση του ΕΟΦ) για απώλεια βάρους έχουν αποσυρθεί λόγω των σοβαρών παρενεργειών μετά από χρόνια κυκλοφορίας!
Δεν υπάρχει εξπρές δρόμος για μια σημαντική και μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους. Μια μέτρια υποθερμιδική μεν, υγιεινή δε, διατροφή, σε συνδυασμό με άσκηση (ακόμα και ο περίπατος στην προκυμαία είναι άσκηση) και βελτίωση του τρόπου ζωής είναι το κλειδί και για την απώλεια βάρους και λίπους, αλλά και για τη διατήρηση της απώλειας αυτής.
Τι θα φάμε την Κυριακή του Πάσχα;
Για όσους νηστεύουν, η Κυριακή του Πάσχα είναι η ημέρα που υπερκαταναλώνουν τα τρόφιμα που στερήθηκαν το προηγούμενο διάστημα, ενώ για τους υπόλοιπους άλλη μια μέρα γιορτής, ευκαιρία με φαγητό και ποτό με οικογένεια και φίλους.
Λόγω του ότι πληθώρα τροφίμων όπως κρέας, γαλακτοκομικά και λίπος δεν ήταν μέρος του διαιτολογίου για τις τελευταίες 40 ημέρες, καλό είναι να υπάρχει σταδιακή επανεισαγωγή λιπαρών τροφίμων και γλυκών. Η μαγειρίτσα το βράδυ της Ανάστασης αποτελεί μέρος της σταδιακής επανεισαγωγής του κρέατος, ενώ την ημέρα του Πάσχα καλό είναι να έχουμε ποικιλία στο πιάτο μας και να μην εστιάσουμε μόνο στο κρέας, προς αποφυγή γαστρεντερικών ενοχλήσεων (γαστρίτιδα, γαστροισοφαγική παλινδρόμηση, διάρροιες κ.α.). Ειδικά για άτομα που δεν κατανάλωναν ελαιόλαδο και είχαν πολύ χαμηλή πρόσληψη λιπαρών το προηγούμενο διάστημα συστήνεται να μην καταναλώσουν μεγάλη ποσότητα λιπαρών προς αποφυγή πιθανής χολοκυστίτιδας ή ακόμη και οξείας παγκρεατίτιδας.
Συγκεκριμένα, γεμίστε το μισό πιάτο με σαλάτα, το 1/4 με μια πηγή υδατανθράκων (πχ. ρύζι, ψωμί, ζυμαρικά) και το 1/4 με πηγή πρωτεΐνης (πχ. κρέας, κοτόπουλο, αυγό). Γεμίζοντας το πιάτο μας με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας, αλλά χορταίνουμε περισσότερο. Φυσικά, δεν ξεχνάμε να αφήσουμε και χώρο για γλυκό!
Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού προσέχει τη διατροφή του με σκοπό την απώλεια βάρους. Συνήθως, τα άτομα μένουν νηστικά, για να “κάνουν οικονομία στις θερμίδες”, όμως λόγω της αυξημένης πείνας οδηγούνται, όπως είναι λογικό στην υπερφαγία. Για το λόγο αυτό, καλό είναι η μέρα να ξεκινά με πρωινό. Μάλιστα, επειδή τις μέρες των εορτών ξεχνάμε τα φρούτα, το πρωινό είναι μια ευκαιρία να καταναλώσουμε φρούτα πχ. μαζί με 1 φέτα τσουρέκι ή με γιαούρτι!
Αν και η προσμονή για τα Πασχαλινά εδέσματα είναι μεγάλη, καλό είναι να μην παρασυρθούμε από τα τρόφιμα και να θυμόμαστε ότι το Πασχαλινό τραπέζι είναι ευκαιρία για να βρεθούμε με φίλους και την οικογένειά μας. Άλλωστε, όταν έχουμε ξεπεράσει το στάδιο του κορεσμού, μειώνεται κατά πολύ η απόλαυση του φαγητού!
Προσοχή πρέπει να δοθεί και στην ασφάλεια τροφίμων, η οποία εξίσου σημαντική για μια όμορφη Κυριακή (και Πρωτομαγιά)! Ο επιμελής καθαρισμός χεριών, κουζίνας και σκευών είναι απαραίτητος. Πέρα από το καλό ψήσιμο του κρέατος, σημασία πρέπει να δοθεί στην προετοιμασία της σαλάτας. Δεδομένου ότι η προετοιμασία του κρέατος και της σαλάτας θα γίνει στην ίδια κουζίνα, θα πρέπει να αποφευχθεί ο κίνδυνος επαφής των λαχανικών με επιφάνειες ή σκεύη που ακούμπησε το ωμό κρέας. Μάλιστα, αναφορικά την απόψυξη του κρέατος, δεν θα πρέπει να γίνει εκτός ψυγείου. Τοποθετήστε το κρέας στο χαμηλότερο ράφι του ψυγείου.
Επίσης, προσοχή πρέπει να δοθεί και στα Πασχαλινά αυγά. Τα βρασμένα αυγά δεν πρέπει να μείνουν εκτός ψυγείου για πάνω από 2 ώρες ή για πάνω από 1 ώρα σε περίπτωση που η θερμοκρασία ξεπερνά τους 32 βαθμούς Κελσίου. Επομένως, αν έχετε διακοσμήσει με Πασχαλινά αυγά, θα ήταν προτιμότερο να μην τα καταναλώσετε, προς αποφυγή τροφικής δηλητηρίασης. Ομοίως, το φαγητό μετά το τραπέζι θα πρέπει να αποθηκευτεί το ψυγείο.
Εν κατακλείδι, το πασχαλινό τραπέζι είναι ευκαιρία για να απολαύσουμε αγαπημένα φαγητά, παρέα με φίλους και την οικόγενεια. Ας εστιάσουμε στην καλή παρέα, απολαμβάνοντας το φαγητό και το γλυκό που μας αρέσει, προσέχοντας την ασφάλεια τροφίμων και την μεγάλη κατανάλωση φαγητού και ειδικά λιπαρών!