Πόσο σημαντική είναι η βιταμίνη του ήλιου;
H βιταμίνη D, η βιταμίνη του ήλιου, είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη με δράση ορμόνης που ενεργοποιείται στο σώμα μας, ύστερα από ήπια έκθεσή μας στον ήλιο, ενώ τη βρίσκουμε και σε ορισμένα τρόφιμα, εμπλουτισμένα και μη, και σε συμπληρώματα διατροφής. Τα επίπεδα της βιταμίνης D ελέγχονται εύκολα, μέσω αιματολογικών εξετάσεων και είναι σημαντικός ο ετήσιος έλεγχος τους.
Κρίνεται ότι η έκθεση στον ήλιο για πέντε με 30 λεπτά δύο φορές την εβδομάδα, αρκούν για την παραγωγή βιταμίνης D από το σώμα μας. Η εποχή, το νέφος, η συννεφιά, η υπερβολική χρήση αντηλιακών, η ώρα της έκθεσης στον ήλιο, και η μελανίνη είναι από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη σύνθεση της βιταμίνης D στο σώμα μας. Το χειμώνα είναι πιο δύσκολη η έκθεσή μας στον ήλιο, επομένως τα επίπεδα της βιταμίνης D μειώνονται την εποχή αυτή.
Τα άτομα υψηλού κινδύνου για έλλειψη βιταμίνης D, είναι τα άτομα με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο, άτομα με σκούρο δέρμα, άτομα που χρησιμοποιούν υπερβολική ποσότητα αντηλιακών, έγκυες και θηλάζουσες, μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, βρέφη που θηλάζουν και παιδιά, άτομα άνω των 50 ετών που έχουν μειωμένη ικανότητα σύνθεσης βιταμίνης D, καθώς και άτομα με σύνδρομα δυσαπορρόφησης, και ηπατική ή νεφρική νόσο.
Η βιταμίνη D φαίνεται να επηρεάζει πληθώρα ανθρώπινων γονιδίων, των οποίων η έκφραση επηρεάζεται με την έλλειψη της βιταμίνης. H έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να οδηγήσει σε ραχίτιδα στα παιδιά, οστεομαλακία και οστεοπόρωση σε ενήλικες.
Ο ρόλος της βιταμίνης D στο σώμα μας είναι η απορρόφηση και ομοιόσταση του ασβεστίου, η απορρόφηση του φωσφόρου και η διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών, η υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ παίζει ρόλο και στην κυτταρική ανάπτυξη.
Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, όλο και αυξάνεται η βιβλιογραφία που υποστηρίζει την ευεργετική της δράση στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, όπως διάφοροι τύποι καρκίνου, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, διαβήτη τύπου 1 και 2, ρευματοειδή αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, μέσω της δράσης της στη ρύθμιση της έκκρισης ινσουλίνης και της ανοχής στη γλυκόζη. Αναφορικά με την πρόληψη του καρκίνου, φαίνεται ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην κυτταρική ανάπτυξη και την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων.
Η βιταμίνη D, έχοντας ρόλο ορμόνης, μπορεί να μειώσει το ρυθμό ανάπτυξης του καρκίνου και την αιμάτωση των όγκων, μέσω μείωσης της ανάπτυξης νέων αγγείων.
Αν και ζούμε σε μια από τις πιο ηλιόλουστες χώρες του κόσμου, κατέχουμε τα πρωτεία στην έλλειψη βιταμίνης D στην Ευρώπη, σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών! Λόγω του ότι η κύρια πηγή βιταμίνης D είναι ο ήλιος, η συνετή έκθεση στον ήλιο, ειδικά τώρα το καλοκαίρι είναι κλειδί στη βελτίωση των επιπέδων της βιταμίνης στον οργανισμό μας.
Επίσης, καλό είναι να συμπεριλαμβάνουμε στη διατροφή μας τρόφιμα - πηγές της βιταμίνης D, όπως ο σολομός, ο τόνος, οι σαρδέλες, τα αυγά, και εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως γάλα και μαργαρίνες. Σε περίπτωση, όμως έλλειψης της βιταμίνης D, η λήψη ενός συμπληρώματος διατροφής είναι απαραίτητη!
Απολαύστε λοιπόν τον ήλιο, συνετά, με στόχο όχι μόνο το μαύρισμα, αλλά την ενεργοποίηση της βιταμίνης D, και ζητήστε να ελεγχθεί και η βιταμίνη D όταν κάνετε αιματολογικές εξετάσεις.
Φυτοφαγία: τι πρέπει να προσέχουμε
Η φυτοφαγία είναι ένας τρόπος διατροφής, με ποικιλία στις διαιτητικές επιλογές των ατόμων που την ακολουθούν. Υπάρχουν φυτοφάγοι που αποκλείουν το κόκκινο κρέας από τη διατροφή τους, εκείνοι που από τα ζωικά προϊόντα καταναλώνουν μόνο τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αβγά, ή μια από τις δύο ομάδες, ενώ υπάρχουν και οι vegans ή καθαροί φυτοφάγοι που απέχουν από την κατανάλωση όλων των ζωικών προϊόντων τόσο στη διατροφή όσο και στην ένδυση και προσωπική υγιεινή.
Ακόμη, υπάρχουν και άλλες ομάδες φυτοφάγων, λιγότερο διαδεδομένων διατητικών συνηθειών.
Μία μη καλά μελετημένη φυτοφαγική διατροφή, με έλλειψη ποικιλίας τροφίμων, μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις. Η βιταμίνη Β12, ο σίδηρος και τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι μερικά θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τα τρόφιμα μη ζωικής προέλευσης, ενώ η χαμηλή ενεργειακή πυκνότητα των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε υποθρεψία μικρά παιδιά.
Επιπλέον, ο μη-αιμικός σίδηρος φυτικών τροφίμων είναι λιγότερο βιοδιαθέσιμος, επομένως υπάρχει κίνδυνος αναιμίας. Μάλιστα, μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπου έλλειψη σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό βάρος γέννησης και κίνδυνο υπέρτασης στο παιδί.
Ειδικά σε περίπτωση αποφυγής γαλακτοκομικών η πρόσληψη ασβεστίου είναι επίσης χαμηλή, ενώ σε συνδυασμό με μη επεξεργασμένα δημητριακά που είναι υψηλά σε φυτικό οξύ, δυσχεραίνεται η απορρόφηση του ασβεστίου, με αποτέλεσμα αύξηση του κινδύνου για ραχίτιδα και οστεομαλακία. Επιπλέον, η βιολογική αξία των πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης είναι χαμηλότερη από της ζωικής προέλευσης, με αποτέλεσμα την έλλειψη απαραίτητων αμινοξέων.
Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα παραπάνω;
Μια υγιεινή διατροφή, με ποικιλία τροφίμων, σωστούς συνδυασμούς και επιλογές τροφίμων μπορεί να βοηθήσει. Καλές πηγές βιταμίνης Β12 για φυτοφάγους αποτελούν τα αβγά, το γάλα, το τυρί και κάποια εμπλουτισμένα δημητριακά και φυτικά γάλατα.
Όσον αφορά τη βιταμίνη D, συντίθεται στο σώμα μας με τη βοήθεια του ήλιου, ενώ πρόδρομες ενώσεις της βρίσκονται και σε ορισμένα τρόφιμα όπως τα αβγά και εμπλουτισμένα τρόφιμα. Αναφορικά με το ασβέστιο, πολλά φυτικά γάλατα και άλλα τρόφιμα έχουν πλέον εμπλουτιστεί με ασβέστιο, ενώ σκούρα πράσινα λαχανικά (π.χ. μπρόκολο, λαχανίδα), ξηροί καρποί και φασόλια περιέχουν ασβέστιο.
Η έλλειψη σιδήρου αποτελεί την πιο συχνή έλλειψη θρεπτικού συστατικού. Τα φασόλια και τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και άλλα εμπλουτισμένα προϊόντα, το τόφου και τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά αποτελούν πηγές σιδήρου.
Συνοδέψτε τα τρόφιμα αυτά με πηγές βιταμίνης C, όπως λεμόνι, πορτοκάλι, φράουλες, και πιπεριές για καλύτερη απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Δίαιτες που δεν περιέχουν ψάρι και αβγά είναι χαμηλές σε ω-3 λιπαρά οξέα. Προτιμήστε λιναρόσπορο, chia seeds, σόγια και τα εμπλουτισμένα προϊόντα με ω-3 λιπαρά οξέα.
Τέλος, η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας και ποιότητας πρωτεΐνης είναι βαρυσήμαντη. Γενικά, σπάνια η πρόσληψή της δεν επαρκεί, αλλά ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη βιολογική αξία των προσλαμβανόμενων πρωτεϊνών.
Τα φασόλια, το όσπρια, τα αβγά, η σόγια και το τόφου και οι ξηροί καρποί είναι καλές πηγές πρωτεϊνών. Όμως, δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε κατάλληλες ποσότητες. Γι’ αυτό είναι καλό να συνδυάζονται με άλλα δημητριακά (πχ. όπως το φακόρυζο, φασόλια και ψωμί) για τη βελτίωση της βιολογικής αξίας του γεύματος και την πρόσληψη περισσότερων αμινοξέων.
Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο φυτικής ή ζωικής προέλευσης που να αποδίδει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός μας.
Η ποικιλία τροφίμων, μαζί με την προτίμηση σε εμπλουτισμένα τρόφιμα και λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, σε περίπτωση έλλειψης θρεπτικών συστατικών, μπορούν να βοηθήσουν σε μια ισορροπημένη φυτοφαγική διατροφή.
Κουλουράκια με 5 υλικά
Κουλουράκια έτοιμα σε λιγότερο από μισή ωρα που χρειάζονται μόλις 10 λεπτά ψήσιμο!
Είναι ιδανικά για όσους λατρεύουν το ταχίνι!
Αν σας αρέσει το ταχίνι δοκιμάστε το σε διάφορες συνταγές που βρείτε εδώ!
Τι θα χρειαστείτε:
- 3 φλ. βρώμη
- 1 φλ. μέλι
- 1 φλ. ταχίνι
- 1 φλ. σταφιδες
- 1/2 κ.γ. κανελα
- Σουσάμι
Τι θα λέγατε για pancakes φούρνου;
Εκτέλεση:
1. Σε ένα μπολ ανακατέψτε το μέλι και το ταχίνι
2. Προσθέστε τη βρώμη τις σταφιδες και την κανέλα και αναμείξτε καλα το μίγμα που θα είναι κάπως υγρό
3. Πλαστε τα κουλουράκια και καλύψετε τα με σουσάμι
4. Ψηστε για 10 λεπτά στους 170 βαθμους. Τα κουλουράκια θα είναι ευθραυστα και μαλακα αρχικά αλλά όταν κρυώσουν θα σφίξουν!
Και μετά το Πάσχα, τι τρώμε;
Οι ημέρες της νηστείας και το Πάσχα, πέρασαν. Μετά από πολλές μέρες νηστείας για πολλούς, οι γιορτινές μέρες ήρθαν στο τέλος τους με αρκετό φαγητό και ποτό. Τώρα που γυρνάμε στην καθημερινότητα, χωρίς τους περιορισμούς της νηστείας, είναι καλό να επανέλθουμε σε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, με σκοπό την αναπλήρωση των θρεπτικών συστατικών που δεν λαμβάναμε κατά τη διάρκεια της νηστείας, αλλά και την προσαρμογή μας σε «μη γιορτινές» μερίδες φαγητού.
Μετά από διακοπές και κραιπάλες, η πρώτη σκέψη σχετικά με το φαγητό είναι η «αποτοξίνωση», ένας όρος που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιείται λανθασμένα.
Όπως δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο που να μας δίνει όλα τα συστατικά που χρειαζόμαστε, έτσι δεν υπάρχει και κάποιο τρόφιμο που να μπορεί να απελευθερώνει το σώμα μας από τις τοξίνες της διατροφής μας και από τα άχρηστα μεταβολικά προϊόντα του οργανισμού μας.
Αυτή είναι μια από τις διεργασίες του ίδιου του οργανισμού μας, η οποία δεν σταματάει ποτέ και η βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε στο σώμα μας, όσον αφορά την αποτοξίνωσή του, είναι η επαρκής πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.
Επιπλέον, δεν υπάρχει κάποιο συμπλήρωμα διατροφής που να αυξάνει την καύση του λίπους ή να οδηγεί σε απώλεια βάρους ή να βελτιώνει τη λειτουργία του οργανισμού. Επομένως, προσπεράστε τα αυστηρά προγράμματα «αποτοξίνωσης» και τα ακριβά συμπληρώματα χωρίς αποτέλεσμα και καταναλώστε ποικιλία τροφίμων σε 5 γεύματα την ημέρα, ξεκινώντας με ένα γευστικό πρωινό που θα γεμίσει τις μπαταρίες σας με ενέργεια!
Τις ημέρες των εορτών είναι συχνό φαινόμενο να ξεχνάμε τα φρούτα, τα οποία μας προσφέρουν ενέργεια, βιταμίνες, φυτικές ίνες και νερό. Για να ισορροπήσετε τη χαμηλή τους κατανάλωση, μπορείτε να τα βάλετε στη διατροφή σας ως σνακ, να τα προσθέσετε σε σαλάτες και στο γιαούρτι σας!
Η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ οδηγεί σε αφυδάτωση του οργανισμού. Είναι απαραίτητη λοιπόν, η πρόσληψη τουλάχιστον 6-8 ποτηριών υγρών την ημέρα, όπως νερό, γάλα χαμηλό σε λιπαρά, ροφήματα χωρίς ζάχαρη, όπως σκέτος καφές και τσάι. Ένας τρόπος για να μην ξεχνάτε να πίνετε νερό, είναι να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι!
Ειδικά για τα άτομα που έκαναν νηστεία για 40 ημέρες, είναι απαραίτητος ο εμπλουτισμός της διατροφής με πηγές πρωτεϊνών, με λίγα λιπαρά, όπως κοτόπουλο (χωρίς την πέτσα) και μοσχάρι ή χοιρινό κρέας χωρίς το εμφανές λίπος και ψάρια. Επίσης, η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, είναι σημαντική για την πρόσληψη ασβεστίου και πρωτεϊνών.
Προτιμήστε τα προϊόντα που είναι χαμηλά σε λιπαρά και εντάξτε τα στο πρωινό, το απογευματινό ή το βραδινό σας με φρούτα ή και δημητριακά ολικής άλεσης. Προσέξτε όμως, να μην καταναλώσετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα μαζί με κρέας, κοτόπουλο ή όσπρια, καθώς το ασβέστιο δυσχεραίνει την απορρόφηση του σιδήρου.
Η επιστροφή στην καθημερινότητα μετά από μέρες κραιπάλης και αργιών, μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του βάρους και πρήξιμο, το οποίο σε λίγες μέρες θα μειωθεί. Είναι προτιμότερο για την υγεία και τη ζυγαριά εν τέλει να ακολουθήσετε μια ισορροπημένη διατροφή, με ποικιλία γεύσεων, χωρίς να καταφεύγετε σε βραχυπρόθεσμες στερητικές δίαιτες με αμφίβολα και παροδικά αποτελέσματα.