Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 14-20 Μαΐου 2017
1. Η παιδική παχυσαρκία τετραπλασιάζει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, όπως φάνηκε ύστερα από μελέτη με πάνω από 350,000 παιδιά-συμμετέχοντες! Αν και παλαιότερα ο διαβήτης τύπου 2 εμφανιζόταν στην ενήλικο ζωή, τώρα βλέπουμε και παιδιά με αυτόν τον τύπο διαβήτη. Μάλιστα, το 2013 πάνω από 33 ανά 100.000 παιδιά εμφάνισαν διαβήτη τύπου 2 στο Ην. Βασίλειο. Το υγιές σωματικό βάρος και οι υγιείς διατροφικές συνήθειες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. http://www.medscape.com/viewarticle/879125
2. Ας φτιάξουμε σπιτικές μπάρες βρώμης με αμύγδαλα που δεν χρειάζονται ψήσιμο! http://mantzorou.gr/el/blog/mpares-dimitriakon-me-vromi-kai-amygdala
3. Όλο και περισσότεροι ακολουθούν vegan διατροφή, δηλαδή αποκλείουν όλες τις ζωικές τροφές από τη διατροφή τους, συμπεριλαμβανομένων και των γαλακτοκομικών προϊόντων και των αυγών.
Μπορεί ένα παιδί να ακολουθήσει vegan διατροφή, χωρίς αντίκτυπο στην υγεία και την κατάσταση θρέψης του;
Όπως ειπώθηκε στην πεντηκοστή ετήσια συνεδρίαση της European Society of Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (ESPGHAN) παιδιά που ακολουθούν vegan διατροφή χωρίς παρακολούθηση από ιατρό και διαιτολόγο βρίσκονται σε υψηλότερο για διατροφικές ελλείψεις, όπως ελλειψη βιταμίνης Β12, ασβεστίου, ψευδαργύρου, και πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, με σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά που ακολουθούν vegan διατροφή έχουν χαμηλότερο βάρος και ύψος από παιδιά που καταναλώνουν ζωικά προϊόντα ή ακολουθούν χορτοφαγική (vegeterian) διατροφή. Επιπλέον, και η vegan διατροφή της μητέρας παίζει σημαντικό ρόλο για βρέφη που θηλάζουν, καθώς ενδέχεται η μητέρα να παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών, με αποτέλεσμα το μητρικό γάλα να είναι ελλειπές σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά. Ακόμη, τα εναλλακτικά γάλατα (γάλα ρυζιού, αμυγδάλου, καρύδας κτλ.) αν και τα ονομάζουμε γάλατα είναι ροφήματα και η θρεπτική τους αξία δεν συγκρίνεται με αυτή του γάλακτος. Επομένως, είναι απαραίτητη η συμπληρωματική αγωγή σε μητέρες και παιδιά που ακολουθούν vegan διατροφή, όπως και η στενή παρακολούθηση από ιατρό και διαιτολόγο, ώστε να αποφευχθούν οι σοβαρές συνέπειες των διατροφικών ελλείψεων.
Μια χορτοφαγική διατροφή με γαλακτοκομικά (και αυγό) είναι πιο πλήρης και ασφαλής για τα παιδιά.
http://www.medicalnewstoday.com/releases/317456.php
4. Η παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα δημόσιας υγείας της εποχής μας, με μεγάλο κόστος στην ψυχική και σωματική υγεία, και όχι μόνο. Παράλληλα, η ενασχόληση με την εικόνα του σώματός μας μας απασχολεί, ανεξαρτήτου Δείκτη Μάζας Σώματος. Πολλές φορές ακούμε άτομα με φυσιολογικό βάρος να προσέχουν τη διατροφή τους, ή αντίθετα ακούμε για άτομα με χαμηλό ή φυσιολογικό σωματικό βάρος να “τρώνε ό,τι θέλουν, χωρίς να παχαίνουν”. Τι γίνεται λοιπόν με τα άτομα με φυσιολογικό βάρος; Πρέπει να προσέχουν τη διατροφή τους;
http://mantzorou.gr/el/blog/giati-kai-oi-adynatoi-prepei-na-prosehoyn-ti...
5. Η διατροφή χωρίς γλουτένη είναι η θεραπεία για την κοιλιοκάκη (coeliac disease), ενώ παράλληλα διαφημίζεται ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινά από τα συμβατικά. Μια μελέτη έδειξε ότι 654 προϊόντα χωρίς γλουτένη δεν είναι πιο υγιεινά από τα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα, καθώς περιέχουν περισσότερα λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά, περισσότερες θερμίδες και λιγότερη πρωτεΐνη. Τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη, καθώς αυτός είναι ο τρόπος αντιμετώπισης της νόσου, αλλά άτομα χωρίς τη νόσο καλό είναι να προτιμούν τα συμβατικά τρόφιμα. Παράλληλα, είναι σημαντικό να βελτιωθεί η διατροφική αξία των προϊόντων χωρίς γλουτένη, έτσι ώστε τα άτομα με κοιλιοκάκη να μπορούν να έχουν εξίσου θρεπτικές επιλογές στη διατροφή τους!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/317400.php
"Δεν τρώω ψωμί"
Στο διαιτολογικό γραφείο συχνά ακούμε τη φράση "Δεν τρώω ψωμί, γιατί παχαίνει". Συχνά συνοδεύεται και με τη φράση "τρώω παξιμάδι" ή "τρώω φρυγανιές" ως αντικατάσταση του ψωμιού!
Πολλοί μένουν έκπληκτοι όταν ακούν οτι 1 μικρό παξιμαδάκι αντιστοιχεί με 1 φέτα ψωμί ή οτι το κριτσίνι με τους ηλιόσπορους αντιστοιχεί σε θερμίδες με 3 φέτες ψωμί!
Οι υδατάνθρακες αποτελούν το προτιμητέο και κυριότερο “καύσιμο” του οργανισμού μας, ενώ λόγω του ότι η αποθήκη υδατανθράκων στο σώμα μας είναι μικρή σε σχέση με το αποθηκευμένο λίπος (περί τις 1.800 - 2.000 θερμίδες ενέργειας, ή αρκετό καύσιμο για 90 έως 120 λεπτά συνεχούς, έντονης δραστηριότητας), συστήνεται η επαρκής και τακτική τους κατανάλωση μέσα στη μέρα.
Μάλιστα, οι οδηγίες διατροφής ανά τον κόσμο συστήνουν την πρόσληψη υδατανθράκων σε ποσοστά άνω του 50% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων. Στη Μεσογειακή Διατροφή, το στάνταρ της υγιεινής διατροφής, οι πηγές αμύλου, όπως το ψωμί, τα σιτηρά, το ρύζι, και τα ζυμαρικά, βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας. Παράλληλα, συστήνεται το 1/4 του πιάτου μας να αποτελείται από μια πηγή υδατανθράκων, και να συμπληρώνεται κατά το 1/4 από μια πηγή (άπαχης) πρωτεϊνης και το υπόλοιπο 1/2 από λαχανικά.
Το ψωμί, η βάση της Ελληνικής Μεσογειακής Διατροφής, η κύρια πηγή υδατανθράκων στην Ελλάδα, είναι ένα αρκετά παρεξηγημένο τρόφιμο! Πολλοί το θεωρούν "παχυντικό" και "απαγορευμένο", και το αποφεύγουν, αντικαθιστώντας το βέβαια με άλλα τρόφιμα-πηγές υδατανθράκων, όπως τα παξιμάδια, τις φρυγανιές και τις ρυζογκοφρέτες.
Πέρα από το γεγονός ότι το ψωμί αποτελεί μια καλή πηγή ενέργειας και βασικό τρόφιμο στη χώρα μας, το ψωμί, και ειδικά το ψωμί από ολικής άλεσης άλευρα, αποτελεί πηγή θρεπτικών συστατικών (συμπεριλαμβανομένων βιταμινών συμπλέγματος Β, Μαγνήσιο, Ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικών) και φυτικών ινών. Το ψωμί υψηλό σε φυτικές ίνες, ή με άλευρα από όσπρια οδηγούν σε μεγαλύτερο κορεσμό.
Σε αυτό το άρθρο θα σταθούμε όμως στο τι άλλο ισοδυναμεί με το ψωμί, καθώς λόγω της παραπληροφόρησης και της κινδυνολογίας γύρω από την κατανάλωση ψωμιού, πολλοί καταλήγουν να υπερκαταναλώνουν άλλες πηγές υδατανθράκων, πέρα από το ψωμί.
Στην παρακάτω λίστα θα βρείτε τι αντιστοιχεί με 1 φέτα ψωμί:
- 1 μικρό παξιμάδι (15-20 γρ)
- 2 φρυγανιές
- 1/3 πίτα για σουβλάκι ή κυπριακή πίτα
- 1/2 μικρή αραβική πίτα ή τορτίγια
- 1/2 φλ. δημητριακά πρωινού
- 1/3 φλ. ρύζι ή ζυμαρικά
- 1/2 φλ. πατάτα
- 1/2 φλ. πλιγούρι
- 1/2 φλ. φασολάκια πράσινα ή αρακά ή καλαμπόκι
- 1/3-1/2 φλ. όσπρια
- 1 μπισκότο
- 1 λεπτό κριτσίνι (ποικίλει ανάλογα με το κριτσίνι, καθώς υπάρχουν κριτσίνια που περιέχουν τις θερμίδες που αναλογούν σε 3 φέτες ψωμί)
Εν κατακλείδι, αν κάποιος θέλει να έχει το ψωμί στη διατροφή του, καλό είναι να επιλέξει ψωμί ολικής άλεσης, ενώ να έχει υπόψιν τις παραπάνω αντιστοιχίες για τα ισοδύναμα τρόφιμα.
Πηγές:
- Bautista-Castaño I, Serra-Majem L. Relationship between bread consumption, body weight, and abdominal fat distribution: evidence from epidemiological studies. Nutr Rev. 2012 Apr;70(4):218-33. doi: 10.1111/j.1753-4887.2012.00454.x.
- Choose Your Foods: Exchange Lists for Diabetes: The 2008 Revision of Exchange Lists for Meal Planning
Ζυμαρικά με "κιμά" από φακές
Ζυμαρικά με "κιμά" από φακές: Μια vegan και νηστίσιμη συνταγή
Μια πανευκολη συνταγή για όσους νηστεύουν και όσους είναι vegan
Για 3 μεγάλες ή 4 κανονικές μερίδες θα χρειαστείτε:
- ζυμαρικά της επιλογής σας (εδώ έχω χρησιμοποιήσει ζυμαρικά από κινόα)
- 1 μεγάλη κονσέρβα ντομάτα τριμμένη
- 1 φλ φακές (ποσοστητα μη βρασμενης φακής)
- πιπερι, μιξ μπαχαρικών για curry
- 1 καροτο τριμμένο
- 1/2 κρεμμυδι ψιλοκομμένο
Εκτέλεση:
1. Βράστε τις φακές
2. Σε ένα κατσαρολάκι αναμείξτε την τριμμένη ντομάτα, τα μπαχαρικά, τις βρασμένες φακές, το τριμμένο καρότο και το κρεμμύδι να γίνουν μια σάλτσα
3. Εν τω μεταξύ βραστε τα ζυμαρικά
4. Σερβίρετε τα ζυμαρικά με τη σαλτσα με τις φακές και προσθεστε από πανω ώμο εξαιρετικά παρθενο ελαιόλαδο
Καλή απόλαυση!
Καρκίνος του μαστού: πώς θα προστατευτούμε μέσω της διατροφής;
Ο Οκτώβρης είναι ο μήνας πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, ενώ το 2012 αποτελούσε τον δεύτερο πιο συχνό τύπο καρκίνο που διαγνώστηκε, αποτελώντας το 11,9% των διαγνώσεων καρκίνου.
Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη πληθώρας τύπων καρκίνου. Έτσι, και στον καρκίνο του μαστού η διατροφή μπορεί να γίνει σύμμαχος. Ας δούμε τι δείχνει η έρευνα για τη σχέση διατροφής και πρόληψης του καρκίνου του μαστού.
Σάκχαρα: Αν και δεν υπάρχουν σαφή συμπεράσματα για τη σχέση υψηλής κατανάλωσης ελευθέρων σακχάρων και καρκίνου του μαστού, φαίνεται ότι η προσκόλληση σε διατροφή πλούσια σε ελεύθερα σάκχαρα αυξάνει τον κίνδυνο νόσου, ενδεχομένως μέσω της αύξησης του σωματικού βάρους. Πηγές ελευθέρων σακχάρων αποτελούν η ζάχαρη, το μέλι, οι χυμοί και τα ροφήματα με ζάχαρη, τα αναψυκτικά καθώς και τα γλυκά, τα μπισκότα και πολλά δημητριακά πρωινού.
Φυτικές ίνες και φρούτα: Η υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Αυτό ενδέχεται να οφείλεται και στο γεγονός ότι τα τρόφιμα που είναι πηγές φυτικών ινών είναι χαμηλά σε λιπαρά και υψηλά σε αντιοξειδωτικά, ενώ οι φυτικές ίνες σιταριού μειώνουν τα επίπεδα οιστρογόνων. Πηγές φυτικών ινών είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Αναφορικά με τα φρούτα γυναίκες που καταναλώνουν περισσότερα φρούτα έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, μάλλον λόγω των φυτικών ινών και των αντιοξειδωτικών που περιέχουν.
Λιπαρά: Η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών στην εμμηνόπαυση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, όμως φαίνεται ότι η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών είναι που αυξάνει τον κίνδυνο. Κοινές πηγές κορεσμένων λιπαρών αποτελούν το λίπος του κρέατος και των παραγώγων του, το βούτυρο, τα τυριά, η κρέμα γάλακτος, τα γλυκά και τα αρτοσκευάσματα. Αντιθέτως, άτομα που καταναλώνουν συχνά ψάρια, άρα και ω-3 λιπαρά οξέα, έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, σε σχέση με άτομα που καταναλώνουν μικρές ποσότητες ψαριού.
Πρωτεΐνες: Μια πρόσφατη έρευνα με δεδομένα από 46 μελέτες έδειξε ότι η υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος (φρέσκο και επεξεργασμένο) σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ενώ η υψηλή κατανάλωση προϊόντων σόγιας και γάλακτος με χαμηλά λιπαρά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο. Πηγές πρωτεϊνών αποτελούν το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά, τα όσπρια και το αβγό.
Γαλακτοκομικά: Ένας μύθος γύρω από τον καρκίνο του μαστού είναι ότι η κατανάλωση γάλακτος ή και γαλακτοκομικών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να ισχύει. Μάλιστα, μια μετα-ανάλυση έδειξε ότι γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα βρισκόντουσαν σε χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με τις γυναίκες που κατανάλωναν λιγότερα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ η κατανάλωση γάλακτος δεν συσχετιζόταν με τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου. Η υψηλή πρόσληψη ασβεστίου, επίσης, φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Καφές και αλκοόλ: Ο καφές φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ (1 ποτό κάθε μέρα) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Σόγια: Αν και πολλοί θεωρούν ότι η κατανάλωση σόγιας και των προϊόντων της αυξάνουν τον κίνδυνο της νόσου, το αντίθετο φαίνεται να ισχύει, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα σε ανθρώπους!
Αν και χρειάζονται περαιτέρω έρευνες για πιο σαφή συμπεράσματα, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή μπορεί να γίνει σύμμαχος στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Μάλιστα, η έρευνα έχει αναδείξει τη Μεσογειακή Διατροφή ως πρότυπο διατροφής, στο οποίο η προσκόλληση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών τύπων καρκίνων, εκ των οποίων και ο καρκίνος του μαστού!
Βιβλιογραφία:
1. Soy and its isoflavones: the truth behind the science in breast cancer.
2. Diet and breast cancer: a systematic review
Η διδακτορική μου διατριβή αφορά τον καρκίνο του μαστού.