Γιατί δεν έχασα βάρος;
Η απώλεια βάρους είναι μια σχετικά μακροχρόνια διαδικασία, η οποία απαιτεί προσπάθεια, παρά τους ισχυρισμούς για “γρήγορη, χωρίς κόπο” απώλεια βάρους που συνοδεύουν τις περιοριστικές δίαιτες εξπρές. Σίγουρα δεν χρειάζεται η προσπάθεια να είναι σαν μαρτύριο, αλλά για να δούμε την αλλαγή πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που κάναμε πριν.
Η απώλεια λίπους εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το -αρνητικό- ισοζύγιο ενέργειας. Δηλαδή, για την απώλεια λίπους θα πρέπει η πρόσληψη θερμίδων να είναι λιγότερη από την κατανάλωση θερμίδων. Έτσι, το σώμα μας θα χρησιμοποιήσει το ήδη αποθηκευμένο λίπος! Συνεπώς, αν βρισκόμαστε σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, ανεξαρτήτως της ένδειξης της ζυγαριάς θα υπάρξει απώλεια λίπους!
Σχεδόν όλοι, αν όχι όλοι, οι διαιτώμενοι θα έρθουν αντιμέτωποι με τη μη απώλεια ή μικρή αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς τους, και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
“Μα τα έκανα όλα σωστά, γιατί δεν έχασα;”
Καταρχάς, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το βάρος μας έχει καθημερινές αυξομειώσεις, μέρα με τη μέρα και μέσα στη μέρα. Οι αυξομειώσεις μπορεί να οφείλονται σε μεγαλύτερο όγκο τροφής, μεγάλη πρόσληψη Νατρίου (αλατιού), φαρμακευτική αγωγή, τον κύκλο της έμμηνου ρύσης και σε άλλες ορμονικές αλλαγές, και οδηγούν σε αυξομειώσεις στα υγρά του σώματος. Επιπλέον, άτομα με δυσκοιλιότητα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορεί να δυσκολευτούν να δουν αλλαγή στη ζυγαριά και στα ρούχα, λόγω φουσκώματος.
Επίσης, οι άνθρωποι υποεκτιμούμε την πρόσληψη τροφής και θερμίδων (μελέτη 1 και 2). Δηλαδή, τρώμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που νομίζουμε ότι τρώμε, και το γεγονός αυτό έχει καταγραφεί και σε μελέτες. Είτε είναι μεγάλύτερη η μερίδα, περισσότερο το ελαιόλαδο ή τα κουλουράκια με τον καφέ, το κερασμένο γλυκισμα, το φαγητό των παιδιών που περίσεψε, η μπουκίτσα που δοκιμάσαμε, συνολικά μπορεί αυτές οι μικρές αποκλίσεις να μας οδηγήσουν σιγά σιγά μακριά από την προβλεπόμενη απώλεια βάρους, χωρίς καν να το καταλάβουμε!
Τέλος, ας μην ξεχνάμε οτι η ζωή δεν πάει πάντα με το πρόγραμμα διατροφής μας. Θα βγούμε έξω για φαγητό, θα πάμε διακοπές και θα ευχαριστηθούμε το φαγητό και τα γλυκίσματα των εορτών. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι λογικό ότι θα καταναλώσουμε και θα απολαύσουμε μεγαλύτερη ποσότητα τροφής απ΄ότι συνήθως, και ενδέχεται να μην χάσουμε βάρος ή να μην χάσουμε τόσο όσο θα θέλαμε.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε την απογοήτευση που επέρχεται με την μη απώλεια του βάρους;
Η τήρηση ημερολογίου καταγραφής τροφίμων μας βοηθάει πολύ να δούμε όχι μόνο τι τρώμε, αλλά να αναγνωρίσουμε συμπεριφορές και “επικίνδυνες καταστάσεις”, και να έχουμε μια ρεαλιστική εικόνα της διατροφής και των διατροφικών μας συνηθειών. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τι είναι αυτό που μας οδήγησε στην παρούσα κατάσταση, έτσι ώστε να το αντιμετωπίσουμε και να προετοιμαστούμε για μελλοντικές παρόμοιες καταστάσεις!
Οι ρεαλιστικοί στόχοι & προσδοκίες, η ενημέρωση και εκπαίδευση γύρω από τη διατροφή, τις φυσιολογικές αυξομειώσεις του βάρους & το ισοζύγιο ενέργειας μας βοηθούν να έχουμε καλυτερη εικόνα της κατάστασης και της προόδου μας! Επίσης, η επίλυση προβλημάτων σε συνεργασία με τον διαιτολόγο-διατροφολόγο αποτελούν από τα πιο σημαντικά κομμάτια της διατροφικής συμβουλευτικής στην αντιμετώπιση και πρόληψη ολισθημάτων.
Η απώλεια και η διατήρηση της απώλειας βάρους είναι μια διαδικασία, η οποία απαιτεί ενεργητική προσπάθεια, βελτίωση συνηθειών και απόκτηση νέων δεξιότητων. Δεν θα δούμε κάθε φορά μείωση στη ζυγαριά, αλλά αν δεν επιμείνουμε, δεν αναγνωρίσουμε τους λόγους που οδηγήσαν στην μη απώλεια, τότε δεν θα φτάσουμε ποτέ στον στόχο μας!
Ο αντίκτυπος του body shaming στα παιδιά
Σε προηγούμενο κείμενο αναφέρθηκα στο body shaming, δηλαδή στο στιγματισμό της εικόνας του σώματος. Ο στιγματισμός αυτός δεν έχει αποδέκτες μόνο ενήλικες, αλλά και παιδιά και εφήβους. Ο στιγματισμός του σώματος, μάλιστα, δεν αφορά μόνο μεγαλύτερα παιδιά, αλλά παρατηρείται σε μικρά παιδιά ηλικίας 3 ετών, και δεν προέρχεαι μόνο από άλλα παιδιά, αλλά και από το οικογενειακό περιβάλλον, τους δασκάλους και τους επαγγελματίες υγείας, καθώς φυσικά και τα κοινωνικά δύκτια.
Ποιός ο αντίκτυπος του body shaming στα παιδιά;
Όπως και στους ενήλικες, έτσι και στα παιδιά ο σχολιασμός του σώματος δεν έχει θετική επίδραση στην ψυχική και σωματική υγεία, μειώνοντας την ποιότητα της ζωής τους. Μάλιστα, μια μελέτη [1] έδειξε ότι παιδιά και έφηβοι με πολύ υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) είχαν χειρότερα επίπεδα ποιότητας ζωής, σε σχέση με παιδιά της ίδιας ηλικίας που είχαν καρκίνο! Μπορεί, λοιπόν, κανείς να φανταστεί πόσο επηρεάζεται η ψυχική υγεία των παιδιών που ακούν σχόλια για το σώμα τους, ακόμη και αν αυτά έχουν “καλό” σκοπό!
Στο σχολικό περιβάλλον, ο εκφοβισμός (bullying) έχει θύματα παιδιά με υψηλότερο ΔΜΣ, και ξεκινά από μικρή ηλικία. Μάλιστα, σε μια μελέτη με εφήβους που απευθύνθηκαν σε ειδικούς για απώλεια βάρους, παρατηρήθηκε ότι το 71% από αυτούς είχε πέσει θύμα εκφοβισμού για το βάρος τους τον τελευταίο χρόνο, ενώ πάνω από το 1/3 των εφήβων ανέφερε ότι ο εκφοβισμός διήρηκησε πάνω από 5 έτη! Ακόμη, η έρευνα δείχνει ότι εκπαιδευτικοί έχουν χαμηλότερες προσδοκίες από παιδιά με υψηλό βάρος, για την κοινωνική ζωή και την ακαδημαϊκή τους πορεία! Το φαινόμενο είναι αρκετά έντονο, ακόμη και από επαγγελματίες υγείας, και έτσι η American Academy of Pediatrics με οδηγίες που έχει δημσιεύσει συστήνει στους επαγγελματίες υγείας να μην έχουν προκαταλήψεις σχετικά με το σωματικό βάρος των παιδιών, αλλά αντιθέτως να λαμβάνουν υπόψιν την σύνθετη αιτιολογία της παχυσαρκίας.
Όπως έχει παρατηρηθεί και σε ενήλικες, ο στιγματισμός για το υπερβάλλον σωματικό βάρος επιδρά στην σωματική υγεία των παιδιών, οδηγώντας τα σε μη υγιεινές συμπεριφορές και αδηφαγικά επισόδεια, που προωθούν την αύξηση του σωματικού βάρους. Μάλιστα, ο σχολιασμός του σώματος σε κορίτσια έχει συσχετιστεί με 64-66% μεγαλύτερη πιθανότητα αύξησης του βάρους. Προοπτικές μελέτες επίσης έχουν αναδείξει συσχετίσεις μεταξύ πειραγμάτων για το βάρος σε μικρή ηλικία και διαταραγμένες διατροφικές συμεπριφορές και αυξημένο σωματικό βάρος όχι μόνο στην εφηβεία, αλλά και στην ενήλικο ζωή!
Ακόμη και όσον αφορά την άθληση, παιδιά που έχουν υποστεί σωματικό στιγματικό έχουν χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, και μικρότερη αυτοπεποίθηση για να ασκηθούν. Παράλληλα, φαίνεται να αποφεύγουν και τις αθλητικές δραστηριότητες στο σχολείο, καθώς είναι κατά την ώρα της γυμανστικής δέχονται bullying!
Επιπλέον, όσον αφορά την ψυχική υγεία, μέσω του στιγματισμού αυξάνεται η πιθανότητα για κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κακή εικόνα σώματος, καθώς και αυξημένη πιθανότητα για αυτοκτονικές τάσεις. Παιδιά ηλικίας 9-11 ετών πιστεύουν ότι θα έχουν περισσότερους φίλους αν χάσουν βάρος! Η κοινωνική απομόνωση και αρνητική επίδραση στην ακαδημαϊκή εξέλιξη (χαμηλότεροι βαθμοί, μειωμένη παρακολούθηση μαθημάτων λόγω bullying) επίσης έχουν παρατηρηθεί.
Επομένως, ο σχολιασμός του βάρους και του σώματος στα παιδιά έχει αρνητική επίδραση στην ψυχή και το σώμα, με μακροχρόνιες επιπτώσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη και στην οικογένεια, σχόλια που έχουν “καλό σκοπό” δεν θα βοηθήσουν. Υπάρχουν άλλοι τρόποι που μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά με αυξημένο βάρος, όπως με το να τα μάθουμε να αγαπούν και να σέβονται το σώμα τους, και ύστερα να τα ενημερωσουμε για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής (όχι των διάφορων διαιτών) και της τακτικής άσκηση (όχι για απώλεια βάρους, αλλά για το πόσο ωραία νιώθουμε όταν ασκούμαστε).
Πηγή: Stigma Experienced by Children and Adolescents With Obesity
Dietary Habits Are Related to Phase Angle in Male Patients with Non-Small-Cell Lung Cancer
Detopoulou P, Tsiouda T, Pilikidou M, Palyvou F, Mantzorou M, Perzirkianidou P, Kyrka K, Methenitis S, Kondyli FS, Voulgaridou G, Zarogoulidis P, Matthaios D, Oikonomidou R, Romanidou M, Giannakidis D, Papadopoulou SK. Dietary Habits Are Related to Phase Angle in Male Patients with Non-Small-Cell Lung Cancer. Curr Oncol. 2022 Oct 26;29(11):8074-8083. doi: 10.3390/curroncol29110637. PMID: 36354697.
Introduction: Lung cancer constitutes the most common cause of cancer death. Phase angle (PhA) has been related to lung cancer prognosis, which implies that the identification of dietary or other factors that could predict or modify PhA may have beneficial effects. Νutritional interventions have been linked with positive changes in PhA in certain types of cancer. Aim: The present study aimed to investigate the relationships between dietary habits/nutrition and PhA in NSCLC patients. Methods: The sample consisted of 82 male patients with non-small-cell lung cancer (NSCLC; stage IV) from the ‘Theageneio’ Cancer Hospital (Thessaloniki, Greece). Several parameters were assessed, such as body mass index (BMI), lean mass, PhA, Mediterranean diet score (MedDietScore), dietary patterns, smoking, resting metabolic rate, resting oxygen consumption (VO2), ventilation rate, and physical activity. Results: According to our results, a dietary pattern rich in potatoes and animal proteins (meat and poultry) was a significant determinant of PhA (B ± SE, p: 0.165 ± 0.08, p = 0.05) in multiple linear regression models after adjusting for age, smoking, lean tissue, and MedDietScore. Conclusion: In conclusion, dietary patterns may affect PhA, suggesting the crucial role of protein in cancer management and the prevention of sarcopenia.
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την πιο κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο. Η γωνία φάσης (PhA) έχει συσχετιστεί με την πρόγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο εντοπισμός διατροφικών ή άλλων παραγόντων που θα μπορούσαν να προβλέψουν ή να τροποποιήσουν τη PhA μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Οι διατροφικές παρεμβάσεις έχουν συνδεθεί με θετικές αλλαγές στη PhA σε ορισμένους τύπους καρκίνου.
Η παρούσα μελέτη στόχευε στη διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ διατροφικών συνηθειών/διατροφής και PhA σε ασθενείς με ΜΜΚΠ. Το δείγμα αποτελούνταν από 82 άνδρες ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ στάδιο IV) από το Αντικαρκινικό Νοσοκομείο «Θεαγένειο» (Θεσσαλονίκη, Ελλάδα). Αξιολογήθηκαν αρκετές παράμετροι, όπως ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ), η άλιπη μάζα, η PhA, ο βαθμός υιοθέτησης μεσογειακής διατροφής (MedDietScore), τα διατροφικά πρότυπα, το κάπνισμα, ο μεταβολικός ρυθμός ηρεμίας, η κατανάλωση οξυγόνου ηρεμίας (VO2), ο ρυθμός αερισμού και η σωματική δραστηριότητα.
Αποτελέσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, ένα διατροφικό πρότυπο πλούσιο σε πατάτες και ζωικές πρωτεΐνες (κρέας και πουλερικά) ήταν ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας της PhA (B ± SE, p: 0,165 ± 0,08, p = 0,05) σε μοντέλα πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης μετά την προσαρμογή για ηλικία, κάπνισμα, άπαχο ιστό και MedDietScore.
Συμπερασματικά, τα διατροφικά πρότυπα μπορεί να επηρεάσουν τη PhA, υποδηλώνοντας τον κρίσιμο ρόλο της πρωτεΐνης στη διαχείριση του καρκίνου και στην πρόληψη της σαρκοπενίας.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Το αλάτι στη διατροφή μας
Το νάτριο είναι απαραίτητο στην διατροφή μας και βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, στο αλάτι. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το αλάτι που καταναλώνουμε δε θα πρέπει να ξεπερνά τα 5 γραμμάρια την ημέρα, με τα παιδιά να καταναλώνουν λιγότερη ποσότητα.
Όμως, οι έρευνες δείχνουν ότι καταναλώνουμε διπλάσια ποσότητα απ’ ότι συνιστούν οι παγκόσμιοι οργανισμοί. Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού συνδέεται με την οστεοπόρωση, τον καρκίνο του στομάχου, τις νεφροπάθειες και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ιδιαιτέρως με την υπέρταση και τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι το ίδιο ευαίσθητοι στο νάτριο, όσον αφορά την επίδραση που έχει στην αρτηριακή πίεση. Παρόλα αυτά, η έρευνα έχει δείξει ότι αύξηση της ποσότητας του αλατιού στη διατροφή οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ενώ μείωσή της ποσότητας βοηθάει στη μείωσή της.
Λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα υπερβολή στην κατανάλωση αλατιού και τις ασθένειες με τις οποίες συνδέεται, η μείωση της ποσότητας του αλατιού που συστήνεται από διάφορους οργανισμούς, ιατρούς και διαιτολόγους είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της υγείας. Μάλιστα, η μείωση του αλατιού αποτελεί μία από τις πρωταρχικές διατροφικές οδηγίες για τη βελτίωση της υπέρτασης και την αποφυγή επιδείνωσης των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Το 75% του αλατιού της δίαιτάς μας προέρχεται από τα προϊόντα του εμπορίου και όχι από το αλάτι που προσθέτουμε εμείς στο φαγητό. Το αλάτι βρίσκεται σε πληθώρα τροφίμων, με κύριες πηγές τα προϊόντα εμπορίου, όπως πίτσα, πίτες, ψωμί, σάλτσες, έτοιμες σούπες, αλλαντικά, τυριά, κονσερβοποιημένα τρόφιμα και αλμυρά σνακ. Επιπλέον, προσθέτουμε αλάτι στο φαγητό κατά το μαγείρεμα, αλλά και μετά, στο τραπέζι.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να μειώσετε την ποσότητα αλατιού που καταναλώνετε.
1. Βγάλτε την αλατιέρα από το τραπέζι.
2. Μειώστε την ποσότητα αλατιού που βάζετε στο φαγητό κατά το μαγείρεμα.
3. Αντικαταστήστε το αλάτι με υποκατάστατα αλατιού που περιέχουν λιγότερο νάτριο.
4. Προσθέστε στο φαγητό βότανα, μπαχαρικά ή λεμόνι αντί για αλάτι.
5. Προτιμήστε τρόφιμα, που δεν περιέχουν πρόσθετο αλάτι, όπως φρυγανιές και δημητριακά.
6. Προτιμήστε τα τρόφιμα με το λιγότερο αλάτι. Ελέγξτε την ετικέτα των τροφίμων στο σουπερμάρκετ και επιλέξτε αυτό με το λιγότερο αλάτι.
7. Φτιάξτε μόνοι σας πίτες, πίτσες και σάλτσες χωρίς περίσσεια αλατιού.
8. Εάν παραγγείλετε φαγητό, ζητήστε το χωρίς αλάτι.
9. Μειώστε τη συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων που είναι πλούσια σε αλάτι.
Την αρέσκεια στην αλμυρή γεύση την έχουμε από τη γέννησή μας, αλλά με τα χρόνια συνηθίζουμε σε μια ποσότητα αλατιού στη διατροφή μας.
Η μείωση του αλατιού μπορεί να ακούγεται δύσκολη, όμως συνηθίζεται με τον καιρό. Η σταδιακή μείωση του αλατιού είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε την ποσότητα που καταναλώνετε χωρίς να το καταλάβετε. Θα σας πάρει μόνο 3 εβδομάδες να συνηθίσετε στη νέα ποσότητα αλατιού!