Αγορά τροφίμων: κάνουμε καλύτερες επιλογές για υγιεινή διατροφή
Πόσες φορές έχετε πάει να αγοράσετε τρόφιμα και καταλήξατε με γλυκά και αλμυρά σνακ και άλλα προϊόντα που δεν είχατε στο νου να αγοράσετε, ενώ ξεχάσατε κάποια απαραίτητα;
Η υγιεινή διατροφή ξεκινάει από τα ψώνια του σούπερ μάρκετ! Δεν μπορούμε να μαγειρέψουμε ένα υγιεινό γεύμα εάν δεν έχουμε αγοράσει τα κατάλληλα τρόφιμα!
Πώς, λοιπόν, μπορούμε να κάνουμε καλύτερες -και πιο οικονομικές- επιλογές κατά την αγορά τροφίμων;
1. Αποφύγετε τα ψώνια όταν είστε πεινασμένοι ή νηστικοί! Όταν πεινάμε, τα γλυκά και αλμυρά σνακ είναι πιο ελκυστικά και καταλήγουμε να αγοράζουμε και να καταναλώνουμε θερμιδικά πυκνά τρόφιμα με λίγα θρεπτικά συστατικά. Μπορείτε να πάτε στο σούπερ μάρκετ αφού έχετε φάει!
2. Κάντε λίστα! Αφού δείτε τι λείπει από το ντουλάπι και το ψυγείο σας, κάντε μία λίστα με όλα τα τρόφιμα που χρειάζεστε. Μπορείτε, επίσης, να φτιάξετε μία γενική λίστα με τα τρόφιμα που καταναλώνετε πιο συχνά και χρειάζεστε στο σπίτι σας σε καθημερινή βάση, να την εκτυπώσετε σε αρκετά έντυπα και να τη χρησιμοποιείτε για να σημειώνετε τι χρειάζεστε! Βεβαιωθείτε ότι έχετε πληθώρα φρούτων και λαχανικών -ιδανικά τοπικής παραγωγής και της εποχής-, μη επεξεργασμένα προϊόντα, προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια και φασόλια. Επιπλέον, προμηθευτείτε ψάρια, κρέας χωρίς πολύ λίπος και πουλερικά, ενώ επιλέξτε γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά.
3. Για να μειώσετε το λογαριασμό σας στο ταμείο, βάλτε στη λίστα σας τρόφιμα που είναι σε προσφορά! Πλέον τα περισσότερα σουπερ μάρκετ διαφημίζουν στην τηλεόραση και σε έντυπα φυλλάδια τις προσφορές της εβδομάδας. Βάσει αυτών μπορείτε να φτιάξετε το μενού της εβδομάδας και τη λίστα σας. Τα τοπικά και εντός εποχής φρούτα και λαχανικά είναι πιο φτηνά, ενώ και τα κατεψυγμένα είναι φρέσκα (απλά όχι νωπά) και πιο φτηνά!
4. Διαβάστε τις ετικέτες των τροφίμων! Η συσκευασία μπορεί να είναι παραπλανητική, για παράδειγμα, ενώ αναγράφεται ότι δεν περιέχεται ζάχαρη, να περιέχονται άλλα σάκχαρα! Επίσης, πολλά από τα προϊόντα που μαρκετάρονται για παιδιά περιέχουν αρκετά πρόσθετα σάκχαρα και συντηρητικά! Αποφύγετε τα επεξεργασμένα προϊόντα, τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε λιπαρά, πρόσθετα σάκχαρα και αλάτι, όπως έτοιμα γλυκίσματα και άλλα σνακ, σφολιατοειδή, έτοιμες σάλτσες και ροφήματα με ζάχαρη.
5. Αποφύγετε τους διαδρόμους των πειρασμών και επιμείνετε στη λίστα σας! Κατά το πλείστον, γνωρίζουμε πού θα βρούμε τα προϊόντα που ψάχνουμε στο σούπερ μάρκετ. Κινηθείτε στους διαδρόμους όπου θα βρείτε τα τρόφιμα που χρειάζεστε και αποφύγετε αυτούς όπου υπάρχουν γλυκά και αλμυρά σνακ και άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα. Πολλές φορές στο ταμείο βρίσκουμε σοκολάτες και άλλα γλυκά. Αντισταθείτε στον πειρασμό να τα αγοράσετε και εξηγήστε στα παιδιά ότι τα γλυκίσματα είναι καλό να τα τρώμε σε ειδικές περιστάσεις.
Βελτιώνοντας το καλάθι του σούπερ μάρκετ μπορούμε να βελτιώσουμε την υγεία μας! Όταν δεν έχουμε εύκολη πρόσβαση σε θερμιδικά πυκνά τρόφιμα- πειρασμούς, μπορούμε ευκολότερα να βελτιώσουμε τη διατροφή μας! Έτσι, επιλέγοντας τρόφιμα που είναι χαμηλά σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά οξέα, πρόσθετα σάκχαρα και αλάτι, μπορούμε να ετοιμάσουμε υγιεινά γεύματα που μας προσφέρουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και ενέργεια για να λειτουργεί το σώμα μας σωστά και να διατηρήσουμε ένα υγιές βάρος.
Clean eating: η διαστρέβλωση της υγιεινής διατροφής φτάνει στο τέλος της (για τώρα)
Όλο και περισσότερο ασχολούμαστε με τη διατροφή μας. Και καλά κάνουμε! Διαπιστευμένοι οργανισμοί και σύλλογοι ανά τον κόσμο συστήνουν την προσκόλληση σε υγιεινά διατροφικά πρότυπα, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, ενώ για τις νόσους σχετιζόμενες με τη διατροφή, και συμπτώματα που βελτιώνονται με αλλαγές στη διατροφή υπάρχουν σχετικές συστάσεις.
Αυτό όμως που βλέπουμε συχνά είναι ότι ορισμένες κοινές απόψεις γύρω από τη διατροφή προέρχονται από άτομα που δεν εχουν γνώσεις διαιτολογίας, όπως blogger που ασχολούνται με το lifestyle και τη μαγειρική, είτε είναι παρωχημένες θεωρίες που έχουν διαψευσθεί (πχ. η απαγόρευση του συνδυασμού πρωτεΐνης και αμύλου).
Το clean eating ("καθαρή διατροφή") είναι μια "διατροφική μόδα" ή " διατροφική τρέλα", η οποία συνδυάζει την παροχή συμβουλών από μη εξειδικευμένα άτομα, και την αναπαραγωγή ψευδών, μη επιστημονικά τεκμηριωμένων συμβουλών διατροφής. Αν και ξεκίνησε για την παρακίνηση του κοινού να τρώει μη επεξεργασμένα τρόφιμα, φτιαγμένα στο σπίτι, με πληθώρα φορύτων και λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης και οσπρίων, εξελίχθηκε σε έναν ανορθόδοξο τρόπο διατροφής, μια "fad diet". Ξαφνικά, αυτή η ευεργετική κίνηση έγινε συνώνυμη με την αποφυγή της γλουτένης και των γαλακτοκομικών δίχως ιατρικό λόγο, τη δαιμονοποίηση της κρυσταλλικής ζάχαρης, αλλά την χρήση σιροπιών και ζάχαρης καρύδας, που ουσιαστικά είναι ζάχαρη σε άλλη μορφή, την χρήση του ελαίου-κορεσμένου λίπους- καρύδας, και την αλκαλική δίαιτα. Εν τω μεταξύ οι bloggers που πρωτοασχολήθηκαν με το clean eating πλούτισαν μέσω των ιστολογίων τους, των βιβλίων και των εκπομπών που έκαναν. Μάλιστα, μια από τις πιο γνωστές food bloggers, η Ella Mills (Delliciously Ella) έχει δύο καταστήματα και συσκευασμένα προϊόντα, ενώ λίγο καιρό πιο πριν σύστηνε το σπιτικό φαγητό!!!
Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με το clean eating ήταν ότι το κοινό έχασε το δρόμο προς την υγιεινή διατροφή, παρασύρθηκε από τις φωτογενείς bloggers και πίστεψε ότι ο δρόμος για την υγεία και την ευεξία έρχεται από την αυστηρή προσκόλληση σε ορισμένους κανόνες διατροφής. Και ενώ απαγορεύεται η κατανάλωση ολόκληρων ομάδων τροφίμων (γαλακτοκομικά, ζωικά τρόφιμα, κ.α.), μαθαίνουμε ότι ο οργανισμός μας δεν είναι φιταγμένος να καταναλώνει πληθώρα τροφίμων, ακόμη και αν γενιές και γενιές, εδώ και χιλιετίες καταναλώνουν τα τρόφιμα αυτά! Ως αποτέλεσμα, ελλείψεις θρεπτικών συστατικών μπορούν να εμφανιστούν, ενώ παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση στην διατροφική διαταραχή ορθορεξία!
Επιπλέον, ευκαιρία βρήκαν αυτο-αποκαλούμενοι γιατροί και φυσικοπαθητικοί να πουλήσουν ακριβά τις θεωρίες τους σε άτομα που είχαν ανάγκη από ιατρική περίθαλψη. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί ο Dr Robert Young, ο οποίος μάλιστα σε λίγο καιρό θα εκτελέσει ποινή για άσκηση της ιατρικής χωρίς άδεια. Ο κύριος αυτός εξαπάτησε καρινοπαθείς, πείθοντάς τους ότι με την αλκαλική δίαιτα, ένα πρότυπο διατροφής που βασίζεται σε μια θεωρία που δεν έχει καμία επιστημονική βάση, θα γιατρευτούν από τον καρκίνο! Αλλά, όπως είναι προφανές, δυστυχώς, χάνουν τη μάχη. Ακόλουθοι του αποτελούν και πολλοί διάσημοι, ενώ για πολλές food blogger αποτελεί πρότυπο και έχουν βασίσει βιβλία μαγειρικής πάνω στη δίαιτα αυτή!
Τα παραδείγματα είναι πολλά γύρω από τις διατροφικές απάτες, που βρήκαν την ευκαιρία να έρθουν στο φως της δημοσιότητας. Τις προάλλες ο καθηγητής του Cambridge Dr Giles Yeo παρουσίασε το ντοκυμαντέρ του πάνω στο clean eating και μίλησε με αρκετούς από τους guru των ανυπόστατων θεωριών πάνω στη διατροφή. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι οι bloggers που διακύρρηταν τα υπέρ του clean eating και τις αβάσιμες θεωρίες τους, όπως η Ella Mills (Deliciously Ella) και οι αδερφές Hemsley (Hemsley+Hemsley) απαρνήθηκαν το clean eating, τώρα που ξεσκεπάζεται η αλήθεια, ενώ για χρόνια έχουν πλουτίσει χάρη στην προσκόλλησή τους στο clean eating και την αναπαραγωγή των αβάσιμων και μη επιστημονικά τεκμηριωμένων διατροφικών συμβουλών!
Τώρα, όμως η ζημιά έγινε, όπως επισήμανε η Lara Prendergast στο άρθρο της για το The Spectator. Πολλοί εξαπατήθηκαν και τώρα τα άτομα που ξεκίνησαν αυτή την ανορθόδοξη δίαιτα νίπτουν τας χείρας τους, μέχρι να βρουνε ένα νέο όνομα για τις αβάσιμες πεποιθήσεις τους!
Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί το πρότυπο διατροφής, για το οποίο εκτενείς επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι έχει ευεργετικό ρόλο στην υγεία μας! Γιατί λοιπόν να στερούμαστε και ενδεχομένως να βλάπτουμε τον οργανισμό μας, ενώ μπορούμε να ακολουθήσουμε μια πλήρη, πραγματικά υγιεινή διατροφή;
Εσείς από πού παίρνετε συμβουλές διατροφής;
Διαβάστε εδώ επιπλέον άρθρα πάνω στο ντοκυμαντέρ του Dr. Yeo:
- http://blogs.spectator.co.uk/2017/01/clean-eating-gurus-now-repenting-da...
- http://www.telegraph.co.uk/food-and-drink/news/clean-eating-dirty-truth-...
- https://www.thesun.co.uk/living/2659152/health-expert-dr-giles-yeo-trave...
- https://www.getthegloss.com/article/clean-eating-the-dirty-truth-our-review
- https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/jan/23/bad-fad-ruby-tandoh...
Διαβάστε εδώ επιπλέον άρθρα μου που αναφέρονται στο clean eating:
- Clean eating: Ποιος θα το έλεγε ότι δεν τρώμε καθαρά; http://mantzorou.gr/el/blog/clean-eating-poios-tha-elege-oti-den-trome-k...
- Oι χειρότερες δίαιτες των επονύμων του 2017 σύμφωνα με τον Βρετανικό Σύλλογο Διαιτολόγων http://mantzorou.gr/el/blog/oi-heiroteres-diaites-ton-eponymon-toy-2017-...
- Ανορθόδοξες δίαιτες: Η πανάκεια (Μέρος Στ΄) http://mantzorou.gr/el/blog/anorthodoxes-diaites-i-panakeia-meros-st
- Ζάχαρη καρύδας: τελικά είναι υγιεινή ή όχι; http://mantzorou.gr/el/blog/zahari-karydas-telika-einai-ygieini-i-ohi
- Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Δ’ http://mantzorou.gr/el/blog/anorthodoxes-diaites-meros-d
Τροφικές αλλεργίες στα παιδιά
Κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι εμφανίζουν τροφικές αλλεργίες, κυρίως βρέφη και παιδιά. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια οι τροφικές αλλεργίες στα παιδιά είναι συχνότερες απ’ ό,τι παλαιότερα. Οι τροφικές αλλεργίες εμφανίζονται όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά σε ένα συστατικό της τροφής μας, συνήθως κάποια πρωτεΐνη, την οποία το σώμα μας θεωρεί επικίνδυνη.
Τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν μέσα σε λίγα λεπτά και να είναι από ήπια (πχ. φαγούρα) ως θανατηφόρα.
Πρέπει να διαχωρίσουμε τις τροφικές δυσανεξίες, οι οποίες προκαλούνται λόγω ανικανότητας του οργανισμού μας να χωνέψει κάποιο συστατικό της τροφής (πχ. λακτόζη του γάλακτος), προκαλώντας συμπτώματα όπως πόνος στην κοιλιά ή/και διάρροια.
Υπάρχουν πάνω από 170 γνωστά αλλεργιογόνα τρόφιμα, όμως οκτώ από αυτά προκαλούν το 90% των τροφικών αλλεργιών. Αυτά είναι το γάλα, τα αβγά, τα φιστίκια, οι καρποί με κέλυφος (πχ. κάσιους, καρύδια), το ψάρι, τα οστρακοειδή, η σόγια και το σιτάρι.
Αν και οι αλλεργίες στο γάλα, τα αβγά και τη σόγια είναι παροδικές στα παιδιά, οι τροφικές αλλεργίες στα φιστίκια και στους καρπούς, στα ψάρια και στα οστρακόδερμα μένουν για όλη τη ζωή.
Πώς θα προστατέψτε τα παιδιά με αλλεργίες από τις αλλεργικές αντιδράσεις; Άτομα που πάσχουν από τροφικές αλλεργίες πρέπει να αποφεύγουν τα τρόφιμα στα οποία έχουν αλλεργία καθώς και τα τρόφιμα στα οποία αυτά περιέχονται ή ενδέχεται να περιέχονται, λόγω επιμόλυνσης από σκεύη μαγειρικής και γραμμές παραγωγής σε εργοστάσια τροφίμων.
Για το λόγο αυτό θα πρέπει:
1. Να γνωρίζετε τα τρόφιμα που περιέχουν ή ενδέχεται να περιέχουν το αλλεργιογόνο.
2. Να διαβάζετε με προσοχή τις ετικέτες τροφίμων που θέλετε να αγοράσετε. Στις ετικέτες πρέπει να αναγράφονται τα κοινά αλλεργιογόνα με έντονα γράμματα. Εάν η ετικέτα αναγράφει ότι ενδέχεται να περιέχεται κάποιο αλλεργιογόνο, είναι καλύτερο να ψάξετε για κάποιο άλλο τρόφιμο, καθώς και η παραμικρή ποσότητα μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
3. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή κατά το μαγείρεμα με αλλεργιογόνα τρόφιμα. Χρησιμοποιήστε καθαρά σκεύη κοπής και μαγειρικής για τα τρόφιμα που θα καταναλώσει το άτομο με αλλεργία.
4. Γνωστοποιήστε την ευαισθησία του παιδιού στα άτομα που ετοιμάζουν το φαγητό τους, είτε πρόκειται για κάποιο συγγενικό πρόσωπο είτε για το μάγειρα όταν τρώτε εκτός σπιτιού.
5. Να έχετε μαζί σας κάποιο φαγητό ειδικά για το παιδί σας σε περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμα τρόφιμα χωρίς το αλλεργιογόνο.
6. Ενημερώστε συγγενείς, φίλους, άλλους γονείς και φυσικά τους δασκάλους για τις τροφικές αλλεργίες του παιδιού σας καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισής τους σε περίπτωση που το παιδί εμφανίσει αλλεργική αντίδραση.
7. Στα παιδικά πάρτι και τα δείπνα προσφέρονται πληθώρα τροφίμων που ενδέχεται να περιέχουν ή να έχουν επιμολυνθεί με το αλλεργιογόνο. Ενημερώστε την οικοδέσποινα και ρωτήστε για τον τρόπο παρασκευής και τα συστατικά των επικίνδυνων τροφών. Μπορείτε να προσφερθείτε να μαγειρέψετε κάποιο φαγητό που δεν περιέχει το αλλεργιογόνο.
8. Ενημερώστε το παιδί σας για την τροφική του αλλεργία, μιλήστε του για τα τρόφιμα που δεν πρέπει να καταναλώνει και ζητήστε του να μη δέχεται φαγητό από άλλα παιδιά που ενδέχεται να περιέχει το αλλεργιογόνο.
Εάν πιστεύετε ότι παιδί σας πάσχει από κάποια αλλεργία, επισκεφτείτε το γιατρό και τον αλλεργιολόγο σας. Να μην προχωρήσετε σε διατροφικούς περιορισμούς πριν τη διάγνωση από το γιατρό.
Η υιοθέτηση μιας υγιεινής και ποικίλης διατροφής είναι κλειδί στη σωστή ανάπτυξη των παιδιών με αλλεργίες. Γι’ αυτό η αντικατάσταση των απαγορευμένων τροφίμων με άλλα εξίσου θρεπτικά τρόφιμα κρίνεται απαραίτητη.
Depression is associated with worse health-related quality of life, lower physical activity levels, and inadequate sleep quality in a Greek elderly population
Christodoulou Efstratios, Pavlidou Eleni, Mantzorou Maria, Koutelidakis Antonios, Vadikolias Konstantinos, Psara Evmorfia, Vorvolakos Theofanis, Antasouras Georgios, Serdari Aspasia, Vasios Georgios & Giaginis Constantinos(2023) Depression is associated with worse health-related quality of life, lower physical activity levels, and inadequate sleep quality in a Greek elderly population, Psychology, Health & Medicine, DOI: 10.1080/13548506.2023.2221446
Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου, η ποιότητα ζωής και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας συνδέονται μεταξύ τους, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους;
Η παρούσα μελέτη που περιλάμβανε πάνω από 3.400 άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αναζήτησε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: Υπήρχε υψηλή επικράτηση κατάθλιψης και κακής ποιότητας ζωής, χαμηλών επιπέδων φυσικής δραστηριότητας και ανεπαρκούς ποιότητας ύπνου στον πληθυσμό των ηλικιωμένων. Ενδιαφέρον το γεγονός οτι η κατάθλιψη συσχετίστηκε ανεξάρτητα με χειρότερη ποιότητα ζωής, κακή φυσική δραστηριότητα, ανεπαρκή ποιότητα ύπνου, γυναικείο φύλο, υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος και το να ζει κανείς μόνος του.
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και επιβεβαίωση μέσω μελλοντικών τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου, η ποιότητα ζωής και η φυσική δραστηριότητα είναι όλα σημαντικά στοιχεία της υγείας των ηλικιωμένων, και ότι η βελτίωση σε οποιοδήποτε από αυτά τα πεδία μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στα άλλα. Αυτή η μελέτη είναι ένα ισχυρό υπενθύμιση για τη σημασία της ολιστικής προσέγγισης στην υγεία και την ευεξία, ιδιαίτερα καθώς γερνάμε.
Πατήστε εδώ για να διαβάστε την περίληψη. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στο επίστημονικό περιοδικό.
Το επιστημονικό περιοδικό έχει δώσει δωρεάν ηλεκτρονική πρόσβαση στο άθρο για 50 άτομα (50 clicks) μέσω του συνδέσμου που θα βρείτε εδώ.