"Αποτοξίνωση": γιατί δεν χρειαζόμαστε δίαιτα αποτοξίνωσης!
Την ακούμε συνεχώς, αλλά ειδικά μετά τις γιορτές, και λίγο πριν το καλοκαίρι, η αποτοξίνωση είναι μια από τις πιο αγαπημένες λέξεις της βιομηχανίας τροφίμων, συμπληρωμάτων διατροφής και πωλητών "ευεξίας"! Βέβαια, κανείς, ποτέ δεν μας λέει ποιές είναι αυτές οι τοξίνες που μας ταλαιπωρούν!
Το σώμα μας, όχι, δεν χρειάζεται αποτοξίνωση, έχει το ήπαρ και τους νεφρούς μας για αυτή την πολύ σημαντική λειτουργία που ουσιαστικά μας κρατάει εν ζωή. Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που λόγω ασθένειας δεν μπορεί ο οργανισμός μας να αποτοξινωθεί κανένα τσάι, χυμός (juice cleanse), έμπλαστρο πατούσας, τρόφιμο ή συμπλήρωμα δεν θα μας βοηθήσει! Θα πρέπει να πάμε στο νοσοκομείο!
Ούτε είναι η αποτοξίνωση το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για να χάσουμε βάρος! Η απώλεια βάρους και οι "τοξίνες" δεν σχετίζονται!
Λίγο καιρό πριν δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal η περίπτωση μιας 47-χρονης κυρίας που εισήχθει σε νοσοκομείο με σπασμούς, λόγω υπονατριαιμίας, η οποία προκλήθηκε από την προσκόλληση σε ένα πρόγραμμα αποτοξίνωσης ("herbal medication detox"), ενώ έπινε υπέρογκη ποσότητα νερού και τσαγιών. Όπως αναφέρεται και το άρθρο της εφημερίδας The Guardian παρακάτω η ασθενής ανάρρωσε αφού επανήλθε το Νάτριο στα επιθυμητά επίπεδα, αλλιώς θα είχε "καθαριστεί" ("cleansed") από προσώπου Γής!
Πώς θα μείνουμε όμως υγιείς αν δεν ισχύει η αποτοξίνωση μέσω τροφής και συμπληρωμάτων; Ακολουθώντας ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, που είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια! Όχι μόνο είναι πιο ευχάριστη, αλλά και πιο φτηνή (και ασφαλής και βοηθάει στην διαφύλαξη της υγείας μας)!
Οι ισχυρισμοί υγείας στα τρόφιμα πρέπει να υποστηρίζονται από επιστημονικές μελέτες, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο οργανισμός που ελέγχει τους ισχυρισμούς αυτούς είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Οι αιτήσεις που έχουν γίνει για τις αποτοξινωτικές δράσεις τροφίμων, όπως το γκρέιπφρουτ, και τα φύκια δεν έχουν γίνει αποδεκτές! Όμως, η νομοθεσία αυτή δεν ισχύει για κράτη εκτός Ε.Ε., ενώ οι συσκευασίες, και οι διαφημίσεις πολλών προϊόντων, επί το πλείστον δεν είναι τόσο ειλικρινείς!
Διαβάστε το ενδιαφέρον άρθρο της εφημερίδας The Guardian https://www.theguardian.com/global/2017/jan/29/dishing-the-dirt-on-detox
Διαλλειματική νηστεία: τι μας λέει η έρευνα;
Η διαλλειματική νηστεία, ή στα αγγλικά intermittent fasting, είναι μια ομάδα πρακτικών διατροφής, όπου η σίτιση δεν είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά σε περιόδους ημερών ή ωρών. Δηλαδή, τα άτομα είτε τρώνε 8 ώρες τη μέρα (πχ. 8:16) ή διαννείμουν την ενέργεια που καταναλώνουν κυρίως σε μερικές μέρες της εβδομάδας (πχ. 5:2). Η πρακτικές αυτές πολλές φορές συγκρίνονται με το Ραμαζάνι. Η διαλλειματική νηστεία έχει γίνει της μόδας, ειδικά για την απώλεια βάρους. Όμως τι έχει να μας πει η έρευνα σχετικά με την επίδρασή της στην υγεία και την απώλεια βάρους;
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να διαρκούν επαρκές χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα λίγα άτομα έχουν πάρει μέρος στις μελέτες αυτές, καθώς και ο σχεδιασμός των μελετών δεν ευδοκιμεί τη σύγκριση μεταξύ τους, γεγονός που οδηγεί σε μη σαφή και μη ισχυρά συμπεράσματα.
Σχετικά με τη νηστεία ανά μέρα, τα δεδομένα είναι ασαφή σχετικά με μεταβολικούς βιοδείκτες, ενδεχομένως γιατί στις μελέτες έλαβαν μέρος υγιή άτομα. Αντίθετα, η πείνα φάνηκε αυξημένη και η διάθεση χαμηλή τις ημέρες της νηστείας.
Αναφορικά με τις διαιτες όπου για 2 μερες η ενεργειακη προσληψη ειναι αρκετα χαμηλή (μόλις το 25% των απαιτούμενων θερμίδων), σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος φάνηκε αναμενόμενη απώλεια βάρους, η οποία όμως δεν διαφέρει από την αναμενόμενη απώλεια βάρους μιας τυπικής υποθερμιδικής διατροφής. Οι βιοδείκτες έδειξαν μικρή ή καμία βελτίωση, η οποία βεβαια μπορεί να οφείλεται στην απώλεια βάρους, και όχι σε ανωτερότητα της διαλλειματικής νηστείας.
Συστηματικές ανασκοπίσεις και μετα-αναλύσεις μελετών δείχνουν ότι δεν υπερέχει αυτού του τύπου η διαλλειματική νηστεία, από την τυπική υποθερμιδική διατροφή, είτε για την απώλεια βάρους, είτε για τους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Τέλος, η πλέον γνωστή μέθοδος διαλλειματικής νηστείας είναι εκείνη όπου τα άτομα καταναλώνουν την τροφή τους μέσα σε 8 ώρες του 24ώρου (πχ. 12:00- 20:00). Στην πράξη, δεν διαφέρει από την παράλλειψη του πρωινού (και την κατανάλωση του βραδινού σχετικά νωρίς για τον Έλληνα)! Σε μια μελέτη 6 εβδομάδων, δεν παρατητήθηκε όφελος σχετικά με την αλλαγή στο σωματικό βάρος, και ούτε στον γλυκαιμικό έλεγχο, τα λιπίδια, και τους δείκτες φλεγμονής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έτρωγε κανονικά.
Κάθε νηστεία προ εξετάσεων θα έχει θετικό αποτέλεσμα σε βιοδείκτες. Για το λόγο αυτό μένουμε και νηστικοί πριν από αιματολογικές εξετάσεις. Επίσης, σε άτομα με δυσλιπιδαιμία ή μη ελεγχόμενες τιμές γλυκόζης, αναμένεται βελτίωση μετά από διατροφική παρέμβαση, δη σε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σίτισης. Γενικά, η μέχρι τώρα υπάρχει έλλειψη ισχυρών αποτελεσμάτων για τη διαλλειματική νηστεία, ειδικά σε σχέση με την τυπική διατροφή. Σε ζωικά μοντέλα και σε κύτταρα (σε μελέτες in vitro - όχι σε οργανισμούς) μπορεί να παρατηρούνται θετικές επιδράσεις, οι οποίες όμως δεν μεταφράζονται στον άνθρωπο!
Εν κατακλείδι, δεν έχουμε δεδομένα για σαφή συμπεράσματα σχετικά με τις διάφορες πρακτικές της διαλλειματικής νηστείας, αλλά αναμένουμε υψηλής ποιότητας μελέτες στο μέλλον να διαλευκάνουν τη χρησιμότητά τους και τους πιθανούς κινδύνους. Αναφορικά με την απώλεια βάρους, μια οποιαδήποτε υποθερμιδική διατροφή θα οδηγήσει έστω βραχυπρόθεσμα σε απώλεια βάρους. Σίγουρα, κάποιοι προτιμούν να τρώνε τα γεύματά τους εντός 8 ωρών, ή για κάποιους η διελλειματική νηστεία είναι μια βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους, αρκεί οι θερμίδες που λαμβάνονται να είναι χαμηλότερες των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού. Η ποιότητα της διατροφής είναι βαρυσήμαντη, και είναι ακρογωνιαίος λίθος για την υγεία μας.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 6-11 Νοέμβρη 2017
1. Το σύνδρομο πολυ κυστικών ωοθηκών είναι μια ενδοκρινική διαταραχή που παρατηρείται στο 18-22% γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αναπαραγωγικές, ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, όπως σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, δυσλιπιδαιμία, καρδιαγγειακά, υπογονημότητα, καθώς και νεοπλασίες, όπως καρκίνο μαστού και ενδομητρίου. Αν και η αιτιολογία πίσω από την εμφάνιση του συνδρόμου δεν είναι γνωστή, η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση του συνδρόμου!
2. Αν σας αρέσουν τα ρεβύθια, γιατί να μην φτιάξετε ρεβυθο-μπιφτέκια;
3. Κάθε εταιρεία τροφίμων θέλει να πουλήσει το προϊόν της.
Τι και αν το προϊόν είναι βιολογικό, χωρίς πρόσθετα και συντηρητικά, χωρίς επεξεργασμένη ζάχαρη, χωρίς γλουτένη; Δεν σημαίνει ότι είναι και υγιεινό ή μια υγιεινή επιλογή!!!
4. Χρησιμοποιείτε σιρόπι αγαύης (ή σφενδάμου ή ρυζιού ή ζάχαρη καρύδας), αντί για ζάχαρη; Πιστέυετε ότι είναι πιο υγιεινά υποκατάστατα ζάχαρης, ή ότι μπορείτε να χρησιμοποιείτε όσο θέλετε;
Τα σιρόπια, το μέλι, η ζάχαρη καρύδας, η καστανή και η μη-επεξεργασμένη ζάχαρη είναι το ίδιο με τη λευκή ζάχαρη, απλά κοστίζουν πιο ακριβά και διαδημίζονται από διασημότητες!
Η ζάχαρη είναι ζάχαρη… είτε από το σιρόπι αγαύης, είτε από το μέλι, είτε από την απλή λευκή ζάχαρη!
“There is a lot of 'nutribabble' out there, and that is the polite description.”
5. Γιατί μερικοί διατηρούν την απώλεια βάρους, και άλλοι όχι;
Μια μικρή μελέτη με 14 συμμετέχοντες του Biggest Loser (ριάλιτι απώλειας βάρους στην Αμερική) έδειξε ότι εκείνοι που είχαν καθημερινή άσκηση μέτριας έντασης για 80 λεπτά την ημέρα, ή έντονης έντασης άσκηση για 35 λεπτά την ημέρα κατάφεραν να διατηρήσουν την απώλεια βάρους. Η άσκηση ήταν είτε οργανωμένη (πχ. γυμαντήριο) είτε μη-οργανωμένη (πχ. δουλειές του σπιτιού).
Όπως αναφέρουν, η διατήρηση της απώλειας του σωματικού βάρους είναι μια συνεχής προσπάθεια!
Το γεγονός ότι καταφέρνουμε να χάσουμε βάρος δεν σημαίνει ότι δεν θα το ξαναπάρουμε, και γι' αυτόν τον λόγο οι αλλαγές που κάνουμε κατά τη διάρκεια του προγράμματος διατροφής πρέπει να μας γίνουν τρόπος ζωής!
Διατροφικοί μύθοι: Τελικά, τι ισχύει; (Μέρος Ι')
Οι διατροφικοί μύθοι που αναπαράγονται εδώ και χρόνια είναι αρκετοί. Άλλοι οφείλονται σε παραπληροφόρηση και άλλοι βασίζονται σε παράδοξες δίαιτες, αλλά το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν ισχύουν και η προσκόλληση σε αυτούς μπορεί να μας οδηγήσει σε μείωση της ποιότητας της διατροφής μας!
Ας δούμε μερικούς σχετικά με τους υδατάνθρακες:
1. Δεν πρέπει να τρώμε φρούτα μετά το μεσημεριανό. Ένας μύθος που ακούγεται ιδιαίτερα συχνά είναι ότι «απαγορεύεται» να φάμε φρούτο μετά το φαγητό! Όμως, η κατανάλωση φρούτου μετά το φαγητό όχι μόνο απαγορευτική δεν θεωρείται, αλλά αντιθέτως μπορεί να βοηθήσει στον κορεσμό, μπορεί να αντικαταστήσει το επιδόρπιο και να βοηθήσει στην απορρόφηση του σιδήρου, καθώς η βιταμίνη C βοηθά την απορρόφησή του!
2. Αντί για ζάχαρη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σιρόπι αγαύης και να βάλουμε όσο θέλουμε στον καφέ μας γιατί δεν έχει θερμίδες. Το σιρόπι αγαύης έχει γίνει γνωστό τα τελευταία χρόνια. Είναι το σιρόπι που παίρνουμε από την επεξεργασία το φυτό αγαύη (Agave) Από την Agave tequilana μάλιστα φτιάχνεται και η τεκίλα. Όπως όλα τα υπόλοιπα σιρόπια ανήκει στα ελεύθερα σάκχαρα και έχει τις ίδιες θερμίδες με τα υπόλοιπα σάκχαρα! Επομένως, το χρησιμοποιούμε με φειδώ όπως όλα τα υπόλοιπα ελεύθερα σάκχαρα! Η ιδιαιτερότητα του σιροπιού αυτού είναι ο χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης του που οφείλεται στο γεγονός ότι το σάκχαρο που περιέχεται στο σιρόπι είναι η φρουκτόζη, της οποίας η κατανάλωση σε μεγάλες ποσότητες επιφέρει δυσλιπιδαιμία (αύξηση LDL «κακής» χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων), ενώ φαίνεται να αυξάνει και την ινσουλινοαντίσταση, ενώ θεωρείται ακατάλληλη για διαβητικούς! Επιπλέον, ο γλυκαιμικός δείκτης του σιροπιού αγαύης δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς θα καταναλωθεί ως μέρος ενός άλλου τροφίμου ή γεύματος.
3. Χάνουμε βάρος όταν δεν τρώμε υδατάνθρακες. Η δίαιτα Άτκινς και πολλές όμοιες μετά από αυτή μάς έκαναν να πιστεύουμε ότι οι υδατάνθρακες είναι ο εχθρός της σιλουέτας μας. Η πραγματικότητα, όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Για να χάσουμε βάρος αρκεί να προσλαμβάνουμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε, είτε είναι μόνο ψωμί, είτε μόνο βούτυρο, είτε μόνο κοτόπουλο. Ομοίως, για να πάρουμε βάρος πρέπει να τρώμε παραπάνω θερμίδες απ’ αυτές που χρειαζόμαστε και για να διατηρηθούμε να τρώμε τόσες θερμίδες όσες χρειαζόμαστε. Φυσικά, δεν είναι θεμιτό να υπερκαταναλώνουμε ένα μακροθρεπτικό συστατικό (υδατάνθρακες, λιπαρά, πρωτεΐνες), καθώς θα καταναλώνουμε λιγότερο από τα υπόλοιπα μακροθρεπτικά συστατικά. Επίσης, οι υδατάνθρακες είναι το καύσιμο του σώματός μας, και δεν έχουμε μεγάλες αποθήκες υδατανθράκων, και έτσι τους χρειαζόμαστε σε κάθε γεύμα μας! Παράλληλα, οι πηγές υδατανθράκων είναι πηγές φυτικών ινών, βιταμινών και μετάλλων. Επομένως, μειώνοντας κατά πολύ τους υδατάνθρακες, χάνουμε πολλά θρεπτικά συστατικά, χωρίς να σημαίνει ότι θα χάσουμε βάρος!
4. Το ψωμί και τα ζυμαρικά δεν μας προσφέρουν τίποτα. Οι παρεξηγημένοι υδατάνθρακες είναι μονίμως στο επίκεντρο των διαφόρων διαιτών. Το ψωμί, το ρύζι, τα ζυμαρικά, τα παξιμάδια, οι πατάτες ακόμα και τα αμυλούχα λαχανικά θεωρούνται από πολλούς «άχρηστα» για τη διατροφή μας, ενώ η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Οι πηγές υδατανθράκων, εκτός από τα ελεύθερα σάκχαρα, είναι πηγές πολλών θρεπτικών συστατικών και φυτικών ινών, απαραίτητων για την υγεία μας. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί η βρώμη που περιέχει β-γλυκάνες που μειώνουν τη χοληστερόλη. Οι πατάτες περιέχουν και βιταμίνη C, ενώ τα προϊόντα ολικής άλεσης περιέχουν πέρα από φυτικές ίνες και βιταμίνες και αντιοξειδωτικά! Επίσης, και οι πηγές υδατανθράκων περιέχουν πρωτεΐνες. Άρα φάτε ψωμί με το γεύμα σας, ο οργανισμός σας το χρειάζεται!