Evaluating the relationship between circadian rhythms and metabolic disorders: Current clinical evidence in human studies
Mentzelou Maria, Sousana K. Papadopoulou, Dimitrios Papandreou, Maria Spanoudaki, Antonios Dakanalis, Georgios K. Vasios, Gavriela Voulgaridou, Eleni Pavlidou, Maria Mantzorou, and Constantinos Giaginis. 2023. "Evaluating the Relationship between Circadian Rhythms and Sleep, Metabolic and Cardiovascular Disorders: Current Clinical Evidence in Human Studies" Metabolites 13, no. 3: 370. https://doi.org/10.3390/metabo13030370
Circadian rhythms are generated by the circadian clock, a self-sustained internal timing system that exhibits 24-h rhythms in the body. Many metabolic, cellular, behavioral and physiological processes are regulated by the circadian clock in coordination with environmental cues. The present study is a comprehensive review of the currently existing evidence concerning the relationship between circadian rhythms and sleep, metabolic, and cardiovascular disorders. We thoroughly searched the online databases PubMed, Scopus, and Web of Science to find the existing clinical studies from the last twenty-three years (2000–2023). Circadian misalignment was found to be associated with an increase in the risk of metabolic disorders, cardiovascular diseases, and obesity, as well as inadequate sleep quality. In this review article, all the included studies had a strength protocol design and all of them were conducted on humans. However, the most common limitations of them were the small sample size and the short time of the intervention. In conclusion, managing the factors that disrupt the optimal function of central and peripheral clocks can help to reduce the risk of metabolic and cardiovascular diseases, improving also sleep quality. Future studies should further explore the underlying mechanisms of the interconnections between circadian clocks and sleep, metabolic, and cardiovascular disorders. This may provide new opportunities for advance chronotherapy approach.
Ο κιρδκάρδιος ρυθμός, που περιλαμβάνει έναν κεντρικό ρολόι στον εγκέφαλο και μια σειρά "ρολογιών" στους περιφερειακούς ιστούς σε όλο το σώμα, ρυθμίζεται από τόσο ενδογενείς (γενετικούς, φυσιολογικούς) όσο και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η βιβλιογραφική ανασκόπιση ανέδειξε οτι:
- Οι ασθενείς με μικρότερη διάρκεια ύπνου (λιγότερο από έξι ώρες) είχαν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων σε σύγκριση με εκείνους με μεγαλύτερης διαρκειας ύπνο. Οι ασθενείς με αποφρακτική υπνική απνοία είχαν 12% μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων από τους ασθενείς με κανονικό ύπνο.
- Η νυχτερινή εργασία συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια. Συγκεκριμένα, οι εργαζόμενοι με νυχτερινές βάρδιες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων σε σύγκριση με εκείνους που εργάζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών του ύπνου, της αύξησης της αρτηριακής πίεσης και των αλλαγών στην ευαισθησία στην ινσουλίνη που συνδέονται με τη νυχτερινή εργασία.
- Επιπλέον, εξετάστηκαν τα αποτελέσματα του ενδογενούς κιρκάδιου ρυθμού και της διαταραχής μεταξύ των κιρκάρδιων ρυθμών στην ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη λειτουργία των παγκρεατικών β-κυττάρων σε άνθρωπους που είναι διημερινά ενεργοί και σε και ανθρώπους που είναι εργαζόμενοι νυχτερινής βάρδιας. Ο κιρκάδιος ρυθμός μείωνε τόσο τη δυναμική όσο και τη στατική ανταπόκριση των β-κυττάρων, ενώ η διαταραχή στον κιρκάρδιο ρυθμό μείωνε την ευαισθησία στην ινσουλίνη χωρίς να επηρεάζει τη λειτουργία των παγκρεατικών β-κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές στον κιρκάδιο ρυθμό και η ασυνέπεια του ρυθμού μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη και άλλες μεταβολικές διαταραχές.
- Ο κιρδκάρδιος ρυθμός, φαίνεται να επηρεάζει τόσο τη δυναμική όσο και τη στατική ανταπόκριση των β-κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι ο ρυθμός αυτός μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των β-κυττάρων να ανταποκρίνονται σε αλλαγές στην ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα, καθώς και τη σταθερότητα αυτής της ανταπόκρισης.
Από τη μελέτη προκύπτει ότι οι διαταραχές στον κιρδκάρδιο ρυθμό και η ασυνέπεια του ρυθμού μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει την ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη και άλλες μεταβολικές διαταραχές. Επιπλέον, οι άνθρωποι που εργάζονται τη νύχτα ή έχουν διαταραγμένους ύπνους έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Ρυζογκοφρέτες με σοκολάτα και ξηρούς καρπούς
Τι θα λέγατε για ένα εύκολο και γευστικό σνακ με σοκολάτα και λίγες θερμίδες;
Φτιάξτε ρυζογκοφρέτες με σοκολάτα και ξηρούς καρπούς.
Για 10 κομμάτια θα χρειαστείτε:
- 10 ρυζογκοφρέτες
- 1 σοκολάτα υγείας 100 γραμμάρια
- Μιξ ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων
Εκτέλεση
1. Λιώστε τη σοκολάτα
2. Με μια σπάτουλα απλώστε τη σοκολάτα στις ρυζογκοφρέτες
3. Πασπαλίστε με το μιξ ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων
4. Βάλτε τις ρυζογκοφρέτες στο ψυγείο για να σταθεροποιηθεί η σοκολάτα
5. Απολαύστε το σνακ σας!
Σταφυλοθεραπεία: Θεραπεία ή Απάτη;
Τις τελευταίες μέρες στα μέσα κοινωνικής δυκτίωσης παρατηρήθηκε αύξηση στις δημοσιεύσεις σχετικά με την σταφυλοθεραπεία ή αμπελοθεραπεία. Η εν λόγω πρακτική σύμφωνα με την Wikipedia αρχικά καταγράφηκε τον 19ο αιώνα, το 1878. Από τότε, αρκετοί την ακολουθούν, ειδικά άτομα που συστήνουν ή ακολουθούν εναλλακτικές πρακτικές θεραπείας.
Πώς γίνεται η σταφυλοθεραπεία;
Η διαδικασία είναι απλή. Τα ατόμα καταναλώνουν μόνο σταφύλια για μια μέρα ή ακόμα χειρότερα ακόμη και για ένα μήνα!
Τι οφέλη παρουσιάζουν οι υποστηρικτές της σταφυλοθεραπείας;
Οι υποστηρικτές της πρακτικής αυτής υποστηρίζουν ότι έχει αρκετά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αποτοξίνωσης, της θεραπείας από τον καρκίνο, την απώλεια βάρους, την αναζωογόνηση του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών, τη θεραπεία γαστρεντερικών προβλημάτων, της δυσκοιλιότητα, των ρευματικών παθήσεων, της ουρικής αρθρίτιδας, τα συμπτώματων εμμηνόπαυσης και της υπέρτασης.
Ισχύει κάτι από τα παραπάνω; Τι έχει να μας πει η έρευνα;
Η σταφυλοθεραπεία είναι ουσιαστικά μια δίαιτα μονοφαγίας. Δηλαδή, όσοι την ακολουθήσουν θα τρώνε μόνο σταφύλια. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα δεν θα λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για τη βέλτιστη λειτουργία του, η οποία περιλαμβάνει πληθώρα διαδικασιών απαραίτητων για τη διατήρηση της ζωής. Στο σημείο αυτό πολλοί θα σκεφτούν ότι το σώμα μας έχει αποθήκες θρεπτικών συστατικών, επομένως, θα αντέξει, όμως στην πραγματικότητα το σώμα μας καθημερινά χρειάζεται όλα τα θρεπτικά συστατικά, έτσι ώστε να έχει αυτές τις αποθήκες. Ειδάλλως, θα τρώγαμε 1 φορά το μήνα ούτως ή άλλως!
Η απώλεια βάρους είναι ένα αυτονόητο αποτέλεσμα της σταφυλοθεραπείας, αλλά ουσιαστικό όφελος δεν υπάρχει, καθώς πρόκειται για απώλεια υγρών και μυικής μάζας, ενώ η μεγάλη στέρηση θα επιφέρει και υπερφαγία, και άμεση επαναπρόσληψη του βάρους μετά το πέρας της πρακτικής. Παράλληλα, δεν βελτιώνονται οι διατροφικές συνήθειες, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών διαταραχών, καθώς η πρακτική αυτή οδηγεί σε μεγάλο έλεγχο της διατροφής και του αισθήματος της πείνας, χαρακτηριστικά των διατροφικών διαταραχών.
Η αποτοξίνωση, για την οποία γίνεται και κυρίως λόγος, δεν γίνεται μεσω τροφίμων. Το σώμα μας μέσω των νεφρών και του ήπατος, με τη βοήθεια του γαστρεντερικού συστήματος, των πνευμόνων και του δέρματος, αποτοξινώνεται από μόνο του. Στην περίπτωση που λόγω ασθένειας ή δηλητηρίασης δεν είναι εφικτή η αποτοξίνωση είναι αναγκαία η επίσκεψη στο νοσοκομείο. Για παράδειγμα, οι νεφροπαθείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο νεφροπάθειας κάνουν αιμοκάθαρση ή αιμοδιάλυση για την απομάκρυνση από το αίμα των παραπροϊόντων του μεταβολισμού και άλλων άχρηστων ουσιών, δεν κάνουν σταφυλοθεραπείες και δίαιτες αποτοξίνωσης!
Ενδιαφέρεστε για τη βελτίωση της διατροφής σας και την διασφάλιση της υγείας σας, βάση της επιστήμης, και όχι μέσω επικίνδυνων για την υγεία πρακτικών; Κλείστε το ραντεβού σας εδώ!
Επίσης, λέγεται ότι με την κατανάλωση 1 τροφίμου ο οργανισμός μας ξεκουράζεται. Στην πραγματικότητα το σώμα μας δεν χρειάζεται ξεκούραση απο την κατανάλωση πολλών τροφίμων! Άλλωστε, δεν μπορεί να ξεχωρίσει την πηγή θρεπτικών συστατικών (τρόφιμο/συμπλήρωμα/χώμα), ενώ τα τρόφιμα και το νερό ακόμη, περιέχουν πληθώρα μικρο- και μακρο- θρεπτικών συστατικών!Επιπλέον μελέτες έχουν δείξει ότι διατροφικά πρότυπα που συμπεριλαμβάνουν τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων, όπως η Μεσογειακή Διατροφή οδηγούν σε πολλά οφέλη για την υγεία.
Λόγω της μεγάλης στερησης θρεπτικών συστατικών είναι επόμενο να περιμένουμε και παρενέργειες από την πρακτική αυτή, όπως πονοκέφαλος, έλλειψη συγκέντρωσης, κόπωση και αδυναμία, ενώ σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκεται η υγεία παιδιών, εφήβων, ηλικιωμένων, και ατόμων με χρόνιες νόσους, είτε βρίσκονται υπό φαρμακευτική αγωγή, είτε όχι.
Αναφορικά με τις υποτιθέμενες ευεργετικές ιδιότητες κατά του καρκίνου και άλλων χρόνιων ασθενειών, ενώ η έρευνα έχει δείξει θετικά αποτελέσματα για ορισμένα συστατικά του σταφυλιού, όπως η ρεσβερατρόλη, οι μελέτες αυτές έχουν γίνει κυρίως σε κυτταρικές γραμμές, δηλαδή σε κύτταρα σε τρυβλία, με τα αποτελέσματα να μην μπορούν να μεταφραστούν ούτε στα ζώα, ούτε στον άνθρωπο. Οι μελέτες σε ανθρώπους δεν αφορούν την αποκλειστική κατανάλωση σταφυλιών, αλλά ουσιών του σταφυλιού σε μορφή συμπληρώματος ή κρασί, με αποτελέσματα που δεν οδηγούν σε ισχυρά και σαφή συμεπράσματα! Επομένως, δεν είναι η αποκλειστική κατανάλωση σταφυλιού/κρασιού που ενδέχεται να έχει οφέλη, αλλά η συμπληρωματική κατανάλωσή τους στα πλαίσια της συνηθησμένης διατροφής.
Εν τω μεταξύ, οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται στις έρευνες αυτές είναι τόσο μεγάλες που δεν επιτυγχάνονται με την κατανάλωση σταφυλιών, ούτε κατά την σταφυλοθεραπεία! H Αμερικάνικη Κοινότητα για τον Καρκίνο American Cancer Society έχει ερευνήσει τους ισχυρισμούς περί σταφυλοθεραπείας πολλάκις, και έχει καταλήξει ότι δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τους ισχυρισμούς αναφορικά με τον καρκίνο, αλλά και αναφορικά με άλλες χρόνιες παθήσεις.
Συμπερασματικά, η αμπελοθεραπεία-σταφυλοθεραπεία είναι άλλη μια παράδοξη και δυνητικά επικίνδυνη για την υγεία πρακτική, η οποία θα πρέπει να αποφέυγεται. Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο, του οποίου η αποκλειστική κατανάλωση θα μας δώσει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε, ούτε θα μας επιφέρει την θεραπεία κάποιας νόσου. Τα σταφύλια, όπως και πολλά άλλα φρούτα και λαχανικά, είναι θρεπτικά και περιέχουν πληθώρα αντιοξειδωτικών. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα μας προστατέψουν ή θα μας γιατρέψουν από ασθένειες αν για ένα μήνα ή μια μέρα τα καταναλώσουμε σε αποκλειστικότητα! Αντιθέτως, πρακτικές όπως η σταφυλοθεραπεία θα συμβάλλουν σε διατροφικές ελλείψεις και δυνητικά σε διατροφικές διαταραχές, με αρνητικό αντίκτυπο στην σωματική και ψυχική μας υγεία. Η κατανάλωση πληθώρας τροφίμων και η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, θα μας βοηθήσουν στην πρόληψη, αλλά την αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών, όπως δείχνουν και αρκετές επιστημονικές μελέτες.
Βιβλιογραφία
Wine: An Aspiring Agent in Promoting Longevity and Preventing Chronic Diseases
American Cancer Society's Guide to Complementary and Alternative Methods. Atlanta: American Cancer Society, 2000, pp 323-325.
Adherence to Mediterranean Diet and Risk of Cancer: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis.
Mediterranean diet and health.
Το άρθρο έχει συγγραφεί με την συμβολή της εξαιρετικής συναδέλφου Δρ Ειρήνης Δημίδη.
Εύκολα pancakes με βρώμη και λιναρόσπορο
It's pancake day today!!!
Και σε ποιόν δεν αρέσουν τα pancakes!
Μια πανεύκολη συνταγή είναι:
- 1 φλ. γάλα καρύδας
- 1/2 φλ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
- 1/2 φλ. βρώμη
- 2 κ.σ. λιναρόσπορο (προαιρετικά)
- 1 αυγό
Εκτέλεση
1. Αναμείξτε το γάλα με το αυγό
2. Προσθέστε στο μίγμα το αλεύρι, τη βρώμη και τον λιναρόπορο
3. Αναμείξτε καλά
4. Ψήστε για 30-40 δευτερόλεπτα ανά πλευρά σε αντικολλητικό τηγάνι ή βάλτε λίγο βούτυρο ή ελαιόλαδο για να μην κολλήσουν!
5. Συνοδέψτε τα pancakes με φυστικοβούτυρο, τριμμένη καρύδα, φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα και ξηρους καρπούς!
Καλή απόλαυση!