Η δίαιτα χωρίς γλουτένη
Οι δίαιτες χωρίς γλουτένη είναι από τις πιο δημοφιλείς των ημερών, με πολλούς διάσημους να τις ακολουθούν.
Έτσι, όλο και περισσότεροι παρασύρονται και τις υιοθετούν χωρίς να γνωρίζουν τι πραγματικά είναι η γλουτένη αλλά ούτε και τις συνέπειες μιας δίαιτας που την αποκλείει.
Η γλουτένη είναι μία ομάδα πρωτεϊνών που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη και δίνει ελαστικότητα στη ζύμη, όταν το αλεύρι αναμειχθεί με νερό. Η γλουτένη βρίσκεται σε τρόφιμα όπως το ψωμί, τα μακαρόνια, τα μπισκότα, τα δημητριακά, τη μπύρα, αλλά προστίθεται σε μαλακά τυριά, χυμούς εμπορίου και άλλα τρόφιμα, ενώ η επιμόλυνση από άλλες τροφές που παρασκευάζονται στο ίδιο εργοστάσιο είναι πιθανή.
Στις δίαιτες χωρίς γλουτένη αποκλείονται πλήρως τρόφιμα τα οποία περιέχουν ή ενδέχεται να περιέχουν γλουτένη.
Οι δίαιτες αυτές προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για άτομα διαγνωσμένα από το γιατρό τους με την αυτοάνοση νόσο κοιλιοκάκη ή με ερπητοειδή δερματίτιδα. Τα άτομα αυτά πρέπει να ακολουθούν εφ’ όρου ζωής την εν λόγω δίαιτα, ώστε να βελτιωθούν τα συμπτώματα και τα ιστολογικά ευρήματα.
Επιπλέον, διφορούμενες απόψεις υπάρχουν σχετικά με την ευαισθησία στη γλουτένη, χωρίς κοιλιοκάκη. Εδώ υπάρχει όμοια συμπτωματολογία με την κοιλιοκάκη, χωρίς όμως τα αντίστοιχα κλινικά ευρήματα.
Πολλοί είναι εκείνοι που «αυτοδιαγιγνώσκουν» την ευαισθησία και ακολουθούν τη δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Συνιστάται σε άτομα που υποψιάζονται ότι έχουν κοιλιοκάκη να μην αποφεύγουν την κατανάλωση προϊόντων με γλουτένη μέχρι να επισκεφτούν το γιατρό τους, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων.
Η γλουτένη έχει κατηγορηθεί για την αύξηση βάρους σε άτομα που την καταναλώνουν! Είναι πρωτεΐνη και, όπως όλες οι πρωτεΐνες, αποδίδει τέσσερις θερμίδες ανά γραμμάριο, ενώ σύμφωνα με την ανθρώπινη φυσιολογία δεν μπορεί από μόνη της να οδηγήσει σε πρόσληψη βάρους ή παχυσαρκία.
Αν και οι δίαιτες χωρίς γλουτένη προωθούνται -χωρίς επιστημονική βάση- για την απώλεια βάρους, τα ειδικά, ακριβά προϊόντα χωρίς γλουτένη, όπως ψωμί, μακαρόνια, γλυκά κ.ά., περιέχουν μεγαλύτερο ποσοστό λίπους από τα συμβατικά προϊόντα, επομένως και περισσότερες θερμίδες.
Συνεπώς, είναι οξύμωρο να γίνεται η παραπάνω αντικατάσταση με σκοπό την απώλεια βάρους. Η δίαιτα είναι ακατάλληλη για άτομα που δεν πάσχουν από τη νόσο, καθώς οδηγεί σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών.
Επιπλέον, πολλοί ισχυρίζονται ότι η γλουτένη προκαλεί καρκίνο. Τα άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη όντως έχουν αυξημένες πιθανότητες για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου, εάν δεν ακολουθούν τη δίαιτα χωρίς γλουτένη. Αντιθέτως, τα τρόφιμα στα οποία υπάρχει γλουτένη είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Συνεπώς, εάν δεν υπάρχει διαγνωσμένη κοιλιοκάκη από γιατρό, η αποφυγή της από τη δίαιτα κάθε άλλο παρά θετικό αποτέλεσμα μπορεί να φέρει.
Τα άτομα που πάσχουν πρέπει να παρακολουθούνται από το γιατρό και το διαιτολόγο τους, για να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες της δίαιτας αυτής. Όσον αφορά στο αδυνάτισμα, η λύση βρίσκεται σε μια υγιή και ισορροπημένη διατροφή, όπου καμία τροφή δεν απαγορεύεται.
Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί; (Μέρος Β΄)
Με την παιδική παχυσαρκία να μοιάζει με επιδημία, η αντιμετώπιση του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους των παιδιών είναι πιο σημαντική από ποτέ. Οι γονείς ως κηδεμόνες και υπεύθυνοι για την υγεία και ευημερία των παιδιών είναι οι ιθύνοντες για την αντιμετώπιση του παιδικού υπέρβαρου και της παχυσαρκίας. Όπως αναφέρθηκε στο μέρος Α’ του “Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί;” η αναγνώριση του προβλήματος είναι το αρχικό και πιο σημαντικό κομμάτι της αντιμετώπισης κάθε προβλήματος, έτσι ώστε να αναλάβουμε δράση! Σύσσωμη η οικογένεια πρέπει να βοηθήσει το παιδί, έτσι ώστε να είναι σε θέση να κάνει πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές στο σπίτι.
Τι κάνουμε με τα σνακ στο σχολείο, και με τα γλυκά; Πώς η άσκηση θα βοηθήσει;
Τα παιδιά περνούν αρκετό χρόνο στο σχολείο. Όσον αφορά το κολατσιό τους είναι καλό να το παίρνουν μαζί τους από το σπίτι. Ένα τοστ ή σάντουιτς, φρούτα και κομμένα λαχανικά, όπως αγγούρι και καρότο, και πιο σπάνια μια σπιτική πίτα ή κέικ είναι καλές ιδέες. Βέβαια, καθώς πολλά παιδιά πάνε στο σχολείο με ολόκληρες συσκευασίες μπισκότων και άλλων σνακ, η επικοινωνία με τους δασκάλους, με άλλους γονείς και το κυλυκείο για τα σνακ των παιδιών μπορεί να βοηθήσει, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να έχουν πιο υγιεινές επιλογές στο σχολείο! Επιπλέον, μια καλή ιδέα είναι τα παιδιά να βοηθούν στην προετοιμασία του κολατσιού τους, ώστε να μαθαίνουν περισσότερο για τη διατροφή και να φτιάχνουν σνακ που θα θέλουν να φάνε!
Κανένα φαγητό δεν απαγορεύεται, εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος. Έτσι, ακόμη και αν το παιδί θελήσει να φάει γλυκό, αυτό δεν απαγορεύεται, αλλά πρέπει να τονιστεί ότι είναι καλό να τρώμε πιο σπάνια (πχ. 1 φορά την εβδομάδα) τα γλυκά που μας αρέσουν και να τα απολαμβάνουμε με την ηρεμία μας, χωρίς να βιαζόμαστε. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε να έχουμε στο σπίτι γλυκά και αλμυρά σνακ, τα οποία είναι πειρασμός για τα παιδιά που θα θέλουν να τα καταναλώσουν! Είναι προτιμότερο να αγοράζονται όταν και εφόσον θα καταναλωθούν άμεσα και σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 1 μερίδα για τον καθένα. Ας μην ξεχνάμε ότι το γιαούρτι με φρούτα ή το γιαούρτι με μέλι και καρύδια, και τα αποξηραμένα φρούτα έχουν γλυκιά γεύση, και δεν χρειάζεται ένα τρόφιμο να περιέχει υπερβολική πρόσθετη ζάχαρη για να είναι γλυκό!
Πέρα από τη διατροφή είναι σημαντική η φυσική δραστηριότητα των παιδιών. Η χρήση ταμπλετών, κινητών και υπολογιστών έχει επιφέρει αύξηση στις καθιστικές δραστηριότητες των παιδιών. Συστήνεται η καθημερινή άσκηση για 1 ώρα για τα παιδιά, είτε κάποιο άθλημα που τους αρέσει, είτε παιχνίδι! Φυσικά, για να συνεχίσει το παιδί να ασκείται πρέπει να του αρέσει η δραστηριότητα που κάνει! Καλή ιδέα είναι η άσκηση γονέων και παιδιών μαζί, όπως το περπάτημα ή βόλτα με το ποδήλατο, ή οι ομαδικές-οικογενειακές δραστηριότητες. Έτσι, όλη η οικογένεια γυμνάζεται και οι γονείς δίνουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά!
Πρέπει φυσικά και πάλι να τονιστεί η σημαντικότητα του να μην υπάρχει πίεση και να μην δημιουργούνται ενοχές στο παιδί, καθώς αυτό μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και χρόνο για να βελτιωθούν οι συνήθειες όλων μας, πόσο μάλλον των παιδιών που είναι πιο επιρεπή. Με μικρά βήματα πετυχαίνουμε στο στόχο μας, και βοηθάμε το υπέρβαρο παιδί!
Διαβάστε το Μέρος Α' εδώ
Lesvos Euphoria International Festival
Ένα υπέροχο, διαφορετικό φεστιβάλ έγινε στην Πέτρα και το Μόλυβο τις προηγούμενες ημέρες, 7-9 Σεπτέμβρη!
Το Lesvos Euphoria International Festival έφερε στο νησί συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο!
Είχα την μεγάλη χαρά και τιμή να συμμετέχω σε αυτό το φεστιβάλ, όπου μίλησα για τα οφέλη της παραδοσιακής μας Μεσογειακής Διατροφής, σε δύο ομιλίες, στην Πέτρα και το Μόλυβο.
Οι συμετεχοντες- κυρίως από το εξωτερικό- ενημερώθηκαν για τη Μεσογειακή διατροφή, τα οφέλη της στην υγεία και στην ποιότητα ζωής μας, και για το πώς θα μπορέσουν να την ακολουθήσουν στην πράξη, όταν επιστρέψουν στο σπίτι τους.
Ελαιόλαδο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο;
Ελαιόλαδο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο;
Στην καθημερινότητα μπορεί να αναφερόμαστε στο ελαιόλαδο που χρησιμοποιούμε απλώς ως “ελαιόλαδο”, εφόσον είναι το έλαιο της ελιάς. Στην βιομηχανία τροφίμων όμως, και σύμφωνα με τη νομοθεσία το ελαιόλαδο δεν είναι αυτό που νομίζουμε και αυτό που έχουμε συνιθίσει.
Αναφορικά με το έλαιο της ελιάς διακρίνουμε τρεις κατηγορίες. Το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”, το “παρθένο ελαιόλαδο” και το “ελαιόλαδο”. Τα τρία διαφορετικά αυτά έλαια διαφέρουν στην τιμή, την γεύση, το χρώμα, και τα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά, και τα αντιοξειδωτικά. Το έλαιο που συνήθως χρησιμοποιούμε στο σπίτι, ως νησί ελαιοπαραγωγών είναι το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο” είναι το έλαιο της ελιάς, το οποίο λαμβάνεται μέσω μηχανικών μεθόδων (ψυχρή εκχύλιση) ή άλλων φυσικών επεξεργασιών που δεν επιφέρουν αλλοίωση του ελαίου (πλύση και έκθλιψη ελαιοκάρπου, μετάγγιση, φυγοκέντρηση και διήθηση ελαίου), και έχει οξύτητα μικρότερη του 0,8%. Το “παρθένο ελαιόλαδο” λαμβάνεται μέσω των παραπάνω μεθόδων και έχει οξύτητα μικρότερη του 2%, ενώ το “ελαιόλαδο” είναι μείγμα εξευγενισμένου ελαιολάδου (βλ. παρακάτω) και βρώσιμου παρθένου ελαιολάδου με οξύτητα όχι μεγαλύτερη από 1%.
Ας μην ξεχνάμε όμως και το ελαιόλαδο λαμπάντε, το οποίο προέρχεται από ελαιόλαδο, το οποίο λαμβάνεται μέσω μηχανικών μεθόδων (ψυχρή εκχύλιση) ή άλλων φυσικών επεξεργασιών που δεν επιφέρουν αλλοίωση του ελαίου, αλλά έχει οξύτητα μεγαλύτερη του 2% και δεν είναι κατάλληλο προς κατανάλωση, αλλά ύστερα από επεξεργασία μετατρέπεται σε εξευγενισμένο ή ραφιναρισμένο ελαιόλαδο.
Τα παραπάνω έλαια διαφερουν αρκετά στο χρώμα και την οσμή, με τα βέλτιστα χαρακτηριστικά να ανήκουν στο “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”, ενώ υπάρχουν και διαφορές στη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών και άλλων ευεργετικών για την υγεία ουσιών.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο που είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες διαθέτει και ισχυρισμό υγείας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA - Commission Regulation (EU) 432/2012). Η κατανάλωση πολυφαινολών ελαιολάδου προστατεύει την LDL-χοληστερόλη από την οξείδωση, ύστερα από καθημερινή κατανάλωση 5mg υδροξυτυροσόλης και παραγώγων της (σύμπλεγμα ελευρωπαΐνης και τυροσόλης), τα οποία προέρχονται από 20γρ. ελαιόλαδο. Παράλληλα, το ελαιόλαδο είναι τρόφιμο με «υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά».
Στο ελαιόλαδο δεν προστίθενται συντηρητικά. Για την βέλτιστη συντήρηση του ελαιολάδου θα πρέπει να φυλάσσεται σε δροσερό, σκιερό μέρος, σε δοχείο με σκούρο χρώμα. Ιδανικά θα πρέπει να καταναλώμεται εντός 18 μηνών.
Κατά το μαγείρεμα καλό είναι να χρησιμοποιείται προς το τέλος, έτσι ώστε να διατηρηθούν οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει. Μάλιστα, χάρη σε αυτές τις αντιοξειδωτικές ουσίες το ελαιόλαδο δεν “καταστρέφεται” εύκολα, καθώς τα αντιοξειδωτικά “θυσιάζονται” για να παραμείνουν τα ακόρεστα λιπαρά του ελαιολάδου αναλοίωτα. Όμως αυτό σημαίνει ότι δεν θα προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα αυτά τα αντιοξειδωτικά αν αφήσουμε για πολλή ώρα το ελαιόλαδο σε υψηλές θερμοκρασίες.
Τέλος, άλλη μια παρανόηση σχετικά με το ελαιόλαδο και άλλα έλαια είναι η θερμιδική πυκνότητά του. Το ελαιόλαδο, όπως και όλα τα άλλα έλαια (πχ. ηλιέλαιο) περιέχουν 9 θερμίδες ανά γραμμάριο. Επομένως, είτε χρησιμοποιήσουμε ελαιόλαδο είτε κάποιο άλλο έλαιο, το θερμιδικό περιεχόμενο παραμένει το ίδιο, αλλά η ποιότητα του ελαιολάδου (ειδικά του “εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου”) είναι σαφώς ανώτερη.
Συνοψίζοντας, στο τρόφιμο ελαιόλαδο έχουμε διάφορες κατηγορίες και ποιότητες. Ας δόσουμε προσοχή στο ελαιόλαδο που αγοράζουμε ή/και παράγουμε, και ας παρατηρήδουμε και τα τρόφιμα (παξιμάδια, κριτσίνια, κ.α.) που αγοράζουμε τα οποία επί το πλείστον χρησιμοποιούν “ελαιόλαδο”.
Πηγές
