Προκαλεί η ινσουλίνη αύξηση του βάρους;
Το τελευταίο χρονικό διάστημα διαδίδεται ότι η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης είναι εκείνη που προκαλεί την αποθήκευση του λίπους στο σώμα. Ο ισχυρισμός αυτός συχνά συνοδεύεται από την προτροπή για μεγάλη μείωση της πρόσληψης υδατανθράκων, καθώς οι υδατάνθρακες (η γλυκόζη) είναι εκείνοι που προκαλούν την αύξηση επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα.
Ας δούμε αρχικά τι είναι η ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη, και ειναι ο κύριος ελεγκτης του μεταβολισμού. Ο κυριότερος παράγοντας ελέγχου έκκρισης της ινσουλίνης είναι η συγκέντρωση της γλυκόζης. Η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης επιφέρει αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης και αντίστροφα. Αν και η αύξηση της ινσουλίνης είναι συνδεμένη με τους υδατάνθρακες, στην πραγματικότητα η κατανάλωση ορισμένων αμινοξέων (πρωτεϊνη) επίσης οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα, προς διέγερση μηχανισμών απορρόφησης αμινοξέων, ενώ και άλλοι μηχανισμοί διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης.
Μπορεί η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης να επιφέρει αύξηση του βάρους & λίπους;
Για την αποθήκευση λίπους στο σώμα θα πρέπει να υπάρχει θετικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή να προσλαμβάνονται περισσότερες θερμίδες από τις καταναλισκόμενες, ανεξαρτήτως τροφίμων και θρεπτικών συστατικών. Δηλαδή, η αύξηση του βάρους και του λίπους δεν έχει να κάνει με την ινσουλίνη ή την πρόσληψη υδατανθράκων.
Άλλωστε, αν λάβουμε υπόψιν ότι και οι υδατάνθρακες και οι πρωτεϊνες αυξάνουν τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, και θεωρήσουμε σωστή τη θεωρία για την ινσουλίνη και την αποθήκευση λίπους, τότε δεν θα υπήρχε ζωντανός άνθρωπος που να μην είχε υπερβάλλον σωματικό λίπος!
Στον άνθρωπο, μια μελέτη σε άνδρες με υπερβάλλον σωματικό βάρος (https://doi.org/10.3945/ajcn.116.133561) εξέτασε την υπόθεση οτι η υπερινσουλιναιμία οδηγεί στην εναπόθεση λίπους και μείωση του βασικού μεταβολισμού. Η έρευνα έδειξε ότι η υπόθεση δεν ισχύει! Είτε ακολουθούμε πρόγραμμα υποθερμιδικής διατροφής στα πρότυπα της κετογονικής δίαιτας (πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες), είτε την τυπική Αμερικάνικη δίαιτα, χάνουμε την ίδια ποσότητα λίπους!
Συνοψίζοντας, για την απώλεια βάρους σημασία έχει το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε να είναι λιγότερες σε σχέση με αυτές που καταναλώνουμε. Κανένα τρόφιμο, ομάδα τροφίμων ή θρεπτικό συστατικό από μόνο του δεν μπορεί να επιφέρει αύξηση στο σωματικό βάρος/λίπος. Άλλωστε, και η αρχή διατήρηση της ενέργειας δεν το επιτρέπει!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 16-22 Ιανουαρίου 2017 σε τίτλους
1. Το να μειώσουμε την πρόσληψη σακχάρων από τη διατροφή μας είναι σημαντικό! Γνωρίζετε τα πιο κοινά λάθη που γίνονται στην προσπάθεια αυτή;
a. Αποφυγή φρούτων και λαχανικών.
b. Αποφυγή συσκευασμένων τρόφιμων.
c. Αποφυγή γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
d. Εμμονή με την περιεκτικότητα τροφίμων σε σάκχαρα.
e. Προσκόλληση σε συμβουλές από "ειδικούς" διατροφής, και όχι διαιτολόγους-διατροφολόγους.
http://www.katefreeman.com.au/the-8-mistakes-people-make-when-they-try-t...
2. Οι γονείς θα πρέπει να δίνουν στα παιδιά φυστίκια από μικρή ηλικία, ώστε να προληφθεί η αλλεργία σε αυτά, σύμφωνα με τις νέες Αμρικανικες οδηγίες! Πλέον συνιστάται η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν φυστίκια σε παιδιά ηλικίας 4-6 μηνών που παρουσιάζουν έκζεμα ή αλλεργία στο αυγό και σε όλα τα παιδιά που καταναλώνουν στερεά τρόφιμα. http://www.telegraph.co.uk/science/2017/01/05/children-need-peanuts-earl...
3. Εντυπωσιακά τα οφέλη για την υγεία από την προσκόλληση στις διατροφικές οδηγίες του Eatwell Guide! Όπως φαίνεται, κάνοντας διατροφικές αλλαγές, χωρίς αύξηση της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης (δηλαδή χωρίς να αυξήσουμε τις θερμίδες που προσλαμβάνουμε), όπως αυτές που προτείνονται από τον Eatwell Guide έχουμε τα παρακάτω αποτελέσματα:
1. Αύξηση προσδόκιμου ζωής κατά 5,4 μήνες για τους άνδρες και 4 μήνες για τις γυναίκες
2. Αποφυγή 17.9 εκατομμύριων ετών ζωής με αναπηρία για τον πληθυσμό του Ην. Βασιλείου
3. Πρόληψη 440.000 διαγνώσεων διαβήτη τύπου 2 στους άνδρες και 340.000 στις γυναίκες τα επόμενα 10 έτη
4. Πρόληψη αρκετών διαγνώσεων καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0167859
4. Τελικά τα γαλακτοκομικά αυξάνουν ή όχι τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά; http://mantzorou.gr/el/blog/pliri-se-lipara-galaktokomika-filoi-i-ehthro...
5. Clean eating: έρχεται αυτή η διατροφική εμμονή στο τέλος της; http://mantzorou.gr/el/blog/clean-eating-i-diastrevlosi-tis-ygieinis-dia...
Clean eating: η διαστρέβλωση της υγιεινής διατροφής φτάνει στο τέλος της (για τώρα)
Όλο και περισσότερο ασχολούμαστε με τη διατροφή μας. Και καλά κάνουμε! Διαπιστευμένοι οργανισμοί και σύλλογοι ανά τον κόσμο συστήνουν την προσκόλληση σε υγιεινά διατροφικά πρότυπα, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, ενώ για τις νόσους σχετιζόμενες με τη διατροφή, και συμπτώματα που βελτιώνονται με αλλαγές στη διατροφή υπάρχουν σχετικές συστάσεις.
Αυτό όμως που βλέπουμε συχνά είναι ότι ορισμένες κοινές απόψεις γύρω από τη διατροφή προέρχονται από άτομα που δεν εχουν γνώσεις διαιτολογίας, όπως blogger που ασχολούνται με το lifestyle και τη μαγειρική, είτε είναι παρωχημένες θεωρίες που έχουν διαψευσθεί (πχ. η απαγόρευση του συνδυασμού πρωτεΐνης και αμύλου).
Το clean eating ("καθαρή διατροφή") είναι μια "διατροφική μόδα" ή " διατροφική τρέλα", η οποία συνδυάζει την παροχή συμβουλών από μη εξειδικευμένα άτομα, και την αναπαραγωγή ψευδών, μη επιστημονικά τεκμηριωμένων συμβουλών διατροφής. Αν και ξεκίνησε για την παρακίνηση του κοινού να τρώει μη επεξεργασμένα τρόφιμα, φτιαγμένα στο σπίτι, με πληθώρα φορύτων και λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης και οσπρίων, εξελίχθηκε σε έναν ανορθόδοξο τρόπο διατροφής, μια "fad diet". Ξαφνικά, αυτή η ευεργετική κίνηση έγινε συνώνυμη με την αποφυγή της γλουτένης και των γαλακτοκομικών δίχως ιατρικό λόγο, τη δαιμονοποίηση της κρυσταλλικής ζάχαρης, αλλά την χρήση σιροπιών και ζάχαρης καρύδας, που ουσιαστικά είναι ζάχαρη σε άλλη μορφή, την χρήση του ελαίου-κορεσμένου λίπους- καρύδας, και την αλκαλική δίαιτα. Εν τω μεταξύ οι bloggers που πρωτοασχολήθηκαν με το clean eating πλούτισαν μέσω των ιστολογίων τους, των βιβλίων και των εκπομπών που έκαναν. Μάλιστα, μια από τις πιο γνωστές food bloggers, η Ella Mills (Delliciously Ella) έχει δύο καταστήματα και συσκευασμένα προϊόντα, ενώ λίγο καιρό πιο πριν σύστηνε το σπιτικό φαγητό!!!
Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με το clean eating ήταν ότι το κοινό έχασε το δρόμο προς την υγιεινή διατροφή, παρασύρθηκε από τις φωτογενείς bloggers και πίστεψε ότι ο δρόμος για την υγεία και την ευεξία έρχεται από την αυστηρή προσκόλληση σε ορισμένους κανόνες διατροφής. Και ενώ απαγορεύεται η κατανάλωση ολόκληρων ομάδων τροφίμων (γαλακτοκομικά, ζωικά τρόφιμα, κ.α.), μαθαίνουμε ότι ο οργανισμός μας δεν είναι φιταγμένος να καταναλώνει πληθώρα τροφίμων, ακόμη και αν γενιές και γενιές, εδώ και χιλιετίες καταναλώνουν τα τρόφιμα αυτά! Ως αποτέλεσμα, ελλείψεις θρεπτικών συστατικών μπορούν να εμφανιστούν, ενώ παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση στην διατροφική διαταραχή ορθορεξία!
Επιπλέον, ευκαιρία βρήκαν αυτο-αποκαλούμενοι γιατροί και φυσικοπαθητικοί να πουλήσουν ακριβά τις θεωρίες τους σε άτομα που είχαν ανάγκη από ιατρική περίθαλψη. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί ο Dr Robert Young, ο οποίος μάλιστα σε λίγο καιρό θα εκτελέσει ποινή για άσκηση της ιατρικής χωρίς άδεια. Ο κύριος αυτός εξαπάτησε καρινοπαθείς, πείθοντάς τους ότι με την αλκαλική δίαιτα, ένα πρότυπο διατροφής που βασίζεται σε μια θεωρία που δεν έχει καμία επιστημονική βάση, θα γιατρευτούν από τον καρκίνο! Αλλά, όπως είναι προφανές, δυστυχώς, χάνουν τη μάχη. Ακόλουθοι του αποτελούν και πολλοί διάσημοι, ενώ για πολλές food blogger αποτελεί πρότυπο και έχουν βασίσει βιβλία μαγειρικής πάνω στη δίαιτα αυτή!
Τα παραδείγματα είναι πολλά γύρω από τις διατροφικές απάτες, που βρήκαν την ευκαιρία να έρθουν στο φως της δημοσιότητας. Τις προάλλες ο καθηγητής του Cambridge Dr Giles Yeo παρουσίασε το ντοκυμαντέρ του πάνω στο clean eating και μίλησε με αρκετούς από τους guru των ανυπόστατων θεωριών πάνω στη διατροφή. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι οι bloggers που διακύρρηταν τα υπέρ του clean eating και τις αβάσιμες θεωρίες τους, όπως η Ella Mills (Deliciously Ella) και οι αδερφές Hemsley (Hemsley+Hemsley) απαρνήθηκαν το clean eating, τώρα που ξεσκεπάζεται η αλήθεια, ενώ για χρόνια έχουν πλουτίσει χάρη στην προσκόλλησή τους στο clean eating και την αναπαραγωγή των αβάσιμων και μη επιστημονικά τεκμηριωμένων διατροφικών συμβουλών!
Τώρα, όμως η ζημιά έγινε, όπως επισήμανε η Lara Prendergast στο άρθρο της για το The Spectator. Πολλοί εξαπατήθηκαν και τώρα τα άτομα που ξεκίνησαν αυτή την ανορθόδοξη δίαιτα νίπτουν τας χείρας τους, μέχρι να βρουνε ένα νέο όνομα για τις αβάσιμες πεποιθήσεις τους!
Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί το πρότυπο διατροφής, για το οποίο εκτενείς επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι έχει ευεργετικό ρόλο στην υγεία μας! Γιατί λοιπόν να στερούμαστε και ενδεχομένως να βλάπτουμε τον οργανισμό μας, ενώ μπορούμε να ακολουθήσουμε μια πλήρη, πραγματικά υγιεινή διατροφή;
Εσείς από πού παίρνετε συμβουλές διατροφής;
Διαβάστε εδώ επιπλέον άρθρα πάνω στο ντοκυμαντέρ του Dr. Yeo:
- http://blogs.spectator.co.uk/2017/01/clean-eating-gurus-now-repenting-da...
- http://www.telegraph.co.uk/food-and-drink/news/clean-eating-dirty-truth-...
- https://www.thesun.co.uk/living/2659152/health-expert-dr-giles-yeo-trave...
- https://www.getthegloss.com/article/clean-eating-the-dirty-truth-our-review
- https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2017/jan/23/bad-fad-ruby-tandoh...
Διαβάστε εδώ επιπλέον άρθρα μου που αναφέρονται στο clean eating:
- Clean eating: Ποιος θα το έλεγε ότι δεν τρώμε καθαρά; http://mantzorou.gr/el/blog/clean-eating-poios-tha-elege-oti-den-trome-k...
- Oι χειρότερες δίαιτες των επονύμων του 2017 σύμφωνα με τον Βρετανικό Σύλλογο Διαιτολόγων http://mantzorou.gr/el/blog/oi-heiroteres-diaites-ton-eponymon-toy-2017-...
- Ανορθόδοξες δίαιτες: Η πανάκεια (Μέρος Στ΄) http://mantzorou.gr/el/blog/anorthodoxes-diaites-i-panakeia-meros-st
- Ζάχαρη καρύδας: τελικά είναι υγιεινή ή όχι; http://mantzorou.gr/el/blog/zahari-karydas-telika-einai-ygieini-i-ohi
- Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Δ’ http://mantzorou.gr/el/blog/anorthodoxes-diaites-meros-d
Από πότε οι πατάτες είναι ανθυγιεινές;
Κατά καιρούς διάφορα ντοκιμαντέρ βγαίνουν στον αέρα σχετικά με τη διατροφή και την υγεία. Δυστυχώς, πολλές φορές τα ντοκιμαντέρ έχουν σκοπό να οδηγήσουν σε ένα συγκεκριμένο συμπέρασμα, χωρίς να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο, όπως το ντοκιμαντέρ «What the Health?» που οδήγησε πολλούς να πιστεύουν ότι μια vegan διατροφή είναι η μοναδική υγιεινή διατροφή που πρέπει να ακολουθεί κανείς, και ότι οργανισμοί υγείας δεν γνωρίζουν από επιστημονική τεκμηρίωση, εφόσον οι τηλεφωνητές των οργανισμών δεν μπορούσαν να απαντήσουν στις ερωτήσεις του παρουσιαστή!
Φέτος, είναι σειρά του BBC, με την εκπομπή - ντοκιμαντέρ «The truth about carbs» να παραπλανήσει το κοινό, σχετικά με τους υδατάνθρακες και τις πατάτες! Δημοσιεύματα μετά την εκπομπή ισχυρίζονταν ότι οι πατάτες περιέχουν διπλάσια ζάχαρη από την coca - cola! Όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει! Οι πατάτες, όπως και άλλα λαχανικά, όσπρια και σιτηρά περιέχουν λίγα σάκχαρα, πάρα πολύ λιγότερα από 19 κουταλάκια του γλυκού βέβαια, περίπου στο ένα με δύο γραμμάρια ανά πατάτα! Επιπλέον, τα σάκχαρα που περιέχονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα σιτηρά και στο γάλα δεν μετρούν στα ελεύθερα σάκχαρα, όπως η ζάχαρη που περιέχεται στα αναψυκτικά! Αυτό συμβαίνει καθώς τα σάκχαρα των παραπάνω τροφίμων είναι σε μικρή ποσότητα, βρίσκονται σε θρεπτικά τρόφιμα, πλούσια σε βιταμίνες, πρωτεΐνες, μέταλλα, και φυτικές ίνες.
Οι υδατάνθρακες, το κύριο καύσιμο του οργανισμού μας, από όποιο τρόφιμο και να προέρχονται μετατρέπονται σε γλυκόζη, ενώ το σώμα μας δεν καταλαβαίνει από ποιό τρόφιμο προέρχονται τα μακροθρεπτικά και τα μικροθρεπτικά συστατικά. Σχετικά με την γλυκαιμία, δεν θέλουμε μεγάλες αυξομειώσεις στη συγκέντρωση της γλυκόζης του αίματός μας, δηλαδή θέλουμε οι υδατάνθρακες να περνούν αργά στην κυκλοφορία του αίματός μας. Ενώ τα ελεύθερα σάκχαρα, δηλαδή η ζάχαρη, από τα αναψυκτικά θα περάσουν πολύ γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος, οι υδατάνθρακες από την πατάτα (ειδικά αν είναι με το φλούδι), τη γλυκοπατάτα, και τα προϊόντα ολικής άλεσης θα περάσουν πιο αργά στην κυκλοφορία του αίματος, χάρη στη δομή του αμύλου και τις φυτικές ίνες που περιέχουν. Επομένως, οι υδατάνθρακες που περιέχονται στις πατάτες δεν μπορούν να συγκριθούν με τη ζάχαρη που περιέχεται στα αναψυκτικά και τους χυμούς!
Συνεπώς, οι πατάτες, και άλλες πηγές αμύλου - υδατανθράκων όχι μόνο δεν είναι ανθυγιεινές σαν τρόφιμο, αλλά μας παρέχουν και θρεπτικά συστατικά! Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι η υπερκατανάλωση πατάτας ή άλλων πηγών αμύλου είναι θεμιτή, καθώς το σώμα μας χρειάζεται πληθώρα θρεπτικών συστατικών, τα οποία λαμβάνει από διάφορες ομάδες τροφίμων!
Άλλωστε, μια υγιεινή διατροφή δεν απαγορεύει τρόφιμα ή ομάδες τροφίμων, ενώ αντιθέτως οι πηγές αμύλου και ειδικά τα προϊόντα ολικής άλεσης βρίσκονται στην βάση της πυραμίδας της Μεσογειακής Διατροφής, και τα χρειαζόμαστε στην καθημερινότητά μας.