Spirulina: Τι είναι και ποιά τα οφέλη της στην υγεία;
Spirulina: Τι είναι και ποιά τα οφέλη της στην υγεία;
Η σπιρουλίνα (Spirulina ή Arthrospira platensis) είναι ένα είδος κυανοβακτηρίου, το οποίο φωτοσυνθέτει. Η σπιρουλίνα έχει γίνει γνωστή για την θρεπτική της αξία και την χρήση της ως συμπλήρωμα διατροφής (και από τη NASA και την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή ESA), ενώ περιέχει και υψηλό ποσοστό πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας (το 60% κατά βάρος, αν και η ποσότητα που χρησιμοποιείται σε συνταγές είναι συχνά μικρή).
Επίσης, περιέχει βιταμίνες Β1, Β2, Β3, B6, και C, Σίδηρο, Μαγνήσιο και Χαλκό, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και γ-λινολενικό οξύ, ενώ είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως η φυκοκυανίνη, που της δίνει το χαρακτηριστικό της χρώμα, το β-καροτένιο (πρόδρομη ένωση της βτιαμίνης Α), τοκοφερόλες και φαινολικές ενώσεις. Αν και παλαιότερα θεωρούταν πηγή βιταμίνης Β12, τελικά φαίνεται η ένωση που περιέχει να μην έχει τη δράση της βιταμίνης Β12.
Αναφορικά με την επίδραση της σπιρουλίνας στην υγεία, μελέτες δείχνουν ότι η χρήση της οδηγεί σε μείωση της χοληστερόλης, της LDL “κακής” χοληστερόλης, και των τριγλυκεριδίων και αύξηση της HDL “καλής” χοληστερόλης.
Ορισμένοι μηχανισμοί πίσω από την δράση της σπιρουλίνας αναφορικά με τη μεταβολική υγεία είναι η απέκκριση της χοληστερόλης και των χολικών αλάτων με τα κόπρανα, καθώς και η αντι-φλεγμονώδης και αντιοξειδωτική δράση της, και η δράση του γ-λινολενικού οξέος.
Μικρές μελέτες που εστιάζουν στη διαχείριση του σωματικού βάρους, των λιπιδίων του αίματος και της αρτηριακής υπέρτασης επίσης έχουν δείξει βελτίωση στην απώλεια βάρους, στην όρεξη, στην περιφέρεια μέσης και το σωματικό λίπος, στην υπέρταση και τη δυσλιπιδαιμία, μετά από αγωγή με 1-8 γραμμάρια την ημέρα σπιρουλίνα, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (placebo). Η απώλεια βάρους φαίνεται να διέπεται μέσω της βελτίωσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και της ρύθμισης του κορεσμού.
Επίσης, η σπιρουλίνα έχει πρεβιοτική δράση στο έντερο, ενώ φαίνεται να παίζει ρόλο και στο ανοσοποιητικό, ενδεχομένως λόγω των μικροθρεπτικών της συστατικών (βιταμίνες, αντιοξειδωτικά).
Είναι σημαντικό βέβαια να αναφερθεί το γεγονός ότι οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει για τη σπιρουλίνα είναι σε ζωικά μοντέλα.
Πού θα τη βρώ, τι να προσέξω;
Υπάρχει και σε συμπλήρωμα σε μορφή δισκίου και σε σκόνη σε καταστήματα. Η δοσολογία, όπως έχει γίνει και στις μελέτες είναι από 1 εως 10 γραμμάρια ανά ημέρα.
H σπιρουλίνα δεν είναι τοξική και η χρήση της είναι ασφαλής, όμως άτομα με φαινυλκετονουρία θα πρέπει να την αποφύγουν, καθώς περιέχει το αμινοξύ φαινυλαλανινη.
Πώς θα τη χρησιμοποιήσω;
Τα τελευταία χρόνια, γίνεται όλο και περισσότερη χρήση φυτικών πηγών πρωτεϊνης, από πηγές όπως βακτήρια και ζύμες (πχ. διατροφική μαγιά). Έτσι, έχουμε και πολλές συνταγές!
Η σπιρουλίνα δεν έχει έντονη ή ιδιαίτερη γεύση, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε smoothies, μπάρες, σε overnight oats και γλυκές συνταγές, ενώ δίνει και πράσινο χρώμα σε κέικ και άλλες συνταγές.
Επίσης, είναι χαμηλή σε FODMAPs, και επιτρέπεται η χρήση της από άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου που βρίσκονται στο στάδιο αποκλεισμού του πρωτοκόλλου low FODMAP diet.
Πηγές:
- Serban MC, Sahebkar A, Dragan S, Stoichescu-Hogea G, Ursoniu S, Andrica F, Banach M. A systematic review and meta-analysis of the impact of Spirulina supplementation on plasma lipid concentrations. Clin Nutr. 2016 Aug;35(4):842-51. doi: 10.1016/j.clnu.2015.09.007. Epub 2015 Sep 25. PMID: 26433766.
- DiNicolantonio JJ, Bhat AG, OKeefe J. Effects of spirulina on weight loss and blood lipids: a review. Open Heart. 2020;7(1):e001003. Published 2020 Mar 8. doi:10.1136/openhrt-2018-001003
- Hernández-Lepe MA, Wall-Medrano A, López-Díaz JA, Juárez-Oropeza MA, Hernández-Torres RP, Ramos-Jiménez A. Hypolipidemic Effect of Arthrospira (Spirulina) maxima Supplementation and a Systematic Physical Exercise Program in Overweight and Obese Men: A Double-Blind, Randomized, and Crossover Controlled Trial. Mar Drugs. 2019 May 7;17(5):270. doi: 10.3390/md17050270. PMID: 31067674; PMCID: PMC6562443.
- Karkos PD, Leong SC, Karkos CD, Sivaji N, Assimakopoulos DA. Spirulina in clinical practice: evidence-based human applications. Evid Based Complement Alternat Med. 2011;2011:531053. doi:10.1093/ecam/nen058
Τα διατροφικά νέα των εβδομάδων 19 Δεκέμβρη-2 Ιανουαρίου σε τίτλους
Διατροφή υψηλή σε λιπαρά αυξάνει τον κίνδυνο μετάστασης σε ποντίκια. http://www.medicalnewstoday.com/articles/314603.php
Πώς επηρεάζει η διατροφή την ψωρίαση; http://www.medicalnewstoday.com/articles/314664.php
Πώς θα απολαύσουμε τα γλυκά των Χριστουγέννων, χωρίς να ξεφύγουμε; Διαβάστε τα tips από το Harvard.
https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/2013/12/20/develop-a-sugar-...
3. Τι tips μας προτείνει το Harvard T. Η. Chan School of Public Health για τις γιορτές; https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/2015/11/23/reducing-holiday...
4. Οι γιορτές είναι «επικίνδυνες» για πρόσληψη βάρους. Μπορεί να είναι δύσκολο να αντισταθείτε, αλλά υπάρχει τρόπος να κρατήσετε τις ισορροπίες και να αποφύγετε την πρόσληψη βάρους. http://mantzorou.gr/el/blog/hristoygenna-pos-tha-apofygoyme-tin-yperfagi...
5. ”Food coma": γιατί νυστάζουμε μετά από ένα μεγάλο γεύμα; Το αλάτι και η πρωτεΐνη μάλλον παίζουν ρόλο! http://www.medicalnewstoday.com/articles/314330.php
6. Πώς πήρε κιλά ο Αϊ Βασίλης; https://www.facebook.com/mantzoroumaria/photos/p.1807992679488713/180799...
Ψητά φαλάφελ (ρεβυθοκεφτέδες)
Μια Μεσογειακή συνταγή, που είναι γεμάτη θρέψη, χάρη στα ρεβίθια, αλλά και εύκολη στην προετοιμασία και το ψήσιμο!
Θα χρειαστείτε για περιπου 12 φαλάφελ:
- 1 φλιτζάνι (200 γρ) ρεβίθια μουλιασμένα για 12 ώρες σε νερό με 1 κ.γ. σοδα
- 2 μικρά κρεμμύδια
- 1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο
- 3 σκελίδες σκόρδο ή 1 κ.γ. σκόνη σκόρδου
- 1 κ.γ. κύμινο
- 1/2 κ.γ. αλάτι
- πιπέρι
- 2 κσ αλεύρι ή βρώμη
- 1/2 κ.γ. σόδα
- εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο για να αλείψετε τα φαλάφελ πριν τα ψήσετε
Εκτέλεση:
1. Απο το προηγούμενο βράδυ μουλιάστε τα ρεβίθια σε νερό και σόδα
2. Την επόμενη μέρα, στραγγίστε το νερό και ξεπλύνετε τα ρεβίθια
3. Στο πολυμίξερ αναμείξτε όλα τα υλικά, εκτός από το ελαιόλαδο, μέχρι να γίνουν μια πάστα
4. Αφήστε το μίγμα στο ψυγείο για 30 λεπτά, μέχρι να προθερμανθεί ο φούρνος στους 220 βαθμούς.
5. Φτιάξτε τα μπιφτεκάκια-φαλάφελ και τοποθετήστε τα σε ένα ταψί με αντικολλητικό χαρτί. Αλειψτε τα φαλάφελ με λίγο ελαιόλαδο.
6. Ψηστε για 30 λεπτά, αναποδογυρόζοντάς τα στο ενδιάμεσο για να ψηθούν καλά και από τις δυο πλευρές.
Καλη απόλαυση!
Exclusive Breastfeeding for at Least Four Months Is Associated with a Lower Prevalence of Overweight and Obesity in Mothers and Their Children after 2-5 Years from Delivery
https://doi.org/10.3390/nu14173599
Mantzorou M, Papandreou D, Vasios GK, Pavlidou E, Antasouras G, Psara E, Taha Z, Poulios E, Giaginis C. Exclusive Breastfeeding for at Least Four Months Is Associated with a Lower Prevalence of Overweight and Obesity in Mothers and Their Children after 2–5 Years from Delivery. Nutrients. 2022; 14(17):3599.Introduction: Obesity is a current public health concern. Higher body weight is influenced by genetic and environmental parameters, and their interplay and is associated with a greater risk for several chronic diseases. Breastfeeding has been suggested as a preventive measure against obesity, which can further reduce long-term negative health outcomes for both women and children. Aim: The aim of the present study was to evaluate the role of breastfeeding on maternal and childhood overweight and obesity. Materials and Methods: This is a cross-sectional study conducted on 2515 healthy mothers and their children, aged 2–5 years, enrolled from nine different Greek rural and urban regions. Validated, standardized questionnaires were administrated that included anthropometric indices, socio-demographic characteristics of mothers and children, as well as breastfeeding practices. Results: Overall, 68% of participated women exclusively breastfed their children for at least 4 months. Mothers that exclusively breastfed showed a significantly lower prevalence of overweight and obesity after 2–5 years from delivery (p < 0.0001). Children that had exclusively been breastfed showed a significantly lower prevalence of overweight and obesity at the age of 2–5 years (p < 0.0001). Using multivariate regression analysis, exclusive breastfeeding for at least 4 months was associated with a two-fold lower risk for maternal and childhood overweight and obesity after 2–5 years from delivery, independent from maternal age, educational and economic status, and smoking habits (p < 0.0001). Conclusion: Exclusive breastfeeding for at least 4 months had a positive effect on childhood overweight and obesity, also contributing beneficially to post-natal maternal weight control. The beneficial effects of breastfeeding should be communicated to future and new mothers, while supportive actions for all mothers to initiate and continue breastfeeding their offspring should be implemented.
Η παχυσαρκία είναι ένα σημαντικό ζήτημα για τη δημόσια υγεία. Το υψηλότερο σωματικό βάρος επηρεάζεται από γενετικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους και την αλληλεπίδρασή τους, και σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο για αρκετές χρόνιες νόοσυς. Ο θηλασμός έχει προταθεί ως προληπτικό μέτρο κατά της παχυσαρκίας, το οποίο μπορεί να μειώσει περαιτέρω τα μακροπρόθεσμες αρνητικές επιδράσεις για την υγεία τόσο για τις γυναίκες όσο και για τα παιδιά.
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγηση του ρόλου του μητρικού θηλασμού στο υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία των μητέρων και των παιδιών τους. Αυτή η συγχρονική μελέτη διεξήχθη σε 2515 υγιείς μητέρες και τα παιδιά τους, ηλικίας 2-5 ετών, που έλαβαν μέρος από εννέα διαφορετικές ελληνικές αγροτικές και αστικές περιοχές. Χρησιμοποιήθηκαν επικυρωμένα, τυποποιημένα ερωτηματολόγια που περιελάμβαναν ανθρωπομετρικούς δείκτες, κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά μητέρων και παιδιών, καθώς και πρακτικές θηλασμού.
Tο 68% των γυναικών που συμμετείχαν θήλασαν αποκλειστικά τα παιδιά τους για τουλάχιστον 4 μήνες. Οι μητέρες που θήλαζαν αποκλειστικά εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερο επιπολασμό υπέρβαρου και παχυσαρκίας μετά από 2-5 χρόνια από τον τοκετό (p < 0,0001). Τα παιδιά που είχαν θηλάσει αποκλειστικά εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερο επιπολασμό υπέρβαρου και παχυσαρκίας στην ηλικία των 2-5 ετών (p < 0,0001). Χρησιμοποιώντας την πολυπαραγοντική ανάλυση παλινδρόμησης, ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον 4 μήνες συσχετίστηκε με διπλάσιο κίνδυνο για υπέρβαρο και παχυσαρκία στη μητέρα και τα παιδιά μετά από 2-5 χρόνια από τον τοκετό, ανεξάρτητα από την ηλικία της μητέρας, την εκπαιδευτική και οικονομική κατάσταση και τις καπνιστικές συνήθειες (p < 0,0001).
Ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον 4 μήνες είχε θετική επίδραση στο υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, συμβάλλοντας επίσης ευεργετικά στον έλεγχο του βάρους της μητέρας μετά τον τοκετό. Τα ευεργετικά αποτελέσματα του θηλασμού θα πρέπει να κοινοποιούνται στις μέλλουσες και στις νέες μητέρες, ενώ θα πρέπει να εφαρμόζονται υποστηρικτικές ενέργειες για όλες τις μητέρες ώστε να ξεκινήσουν και να συνεχίσουν να θηλάζουν τα παιδιά τους.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Η μελέτη αυτή έχει βραβευτεί στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διατροφής & Διαιτολογίας και το 4ο Συνέδριο Κλινικής Διατροφής & Μεταβολισμού που διεξήχθη στην Αθήνα.