Spirulina: Τι είναι και ποιά τα οφέλη της στην υγεία;
Spirulina: Τι είναι και ποιά τα οφέλη της στην υγεία;
Η σπιρουλίνα (Spirulina ή Arthrospira platensis) είναι ένα είδος κυανοβακτηρίου, το οποίο φωτοσυνθέτει. Η σπιρουλίνα έχει γίνει γνωστή για την θρεπτική της αξία και την χρήση της ως συμπλήρωμα διατροφής (και από τη NASA και την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή ESA), ενώ περιέχει και υψηλό ποσοστό πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας (το 60% κατά βάρος, αν και η ποσότητα που χρησιμοποιείται σε συνταγές είναι συχνά μικρή).
Επίσης, περιέχει βιταμίνες Β1, Β2, Β3, B6, και C, Σίδηρο, Μαγνήσιο και Χαλκό, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και γ-λινολενικό οξύ, ενώ είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως η φυκοκυανίνη, που της δίνει το χαρακτηριστικό της χρώμα, το β-καροτένιο (πρόδρομη ένωση της βτιαμίνης Α), τοκοφερόλες και φαινολικές ενώσεις. Αν και παλαιότερα θεωρούταν πηγή βιταμίνης Β12, τελικά φαίνεται η ένωση που περιέχει να μην έχει τη δράση της βιταμίνης Β12.
Αναφορικά με την επίδραση της σπιρουλίνας στην υγεία, μελέτες δείχνουν ότι η χρήση της οδηγεί σε μείωση της χοληστερόλης, της LDL “κακής” χοληστερόλης, και των τριγλυκεριδίων και αύξηση της HDL “καλής” χοληστερόλης.
Ορισμένοι μηχανισμοί πίσω από την δράση της σπιρουλίνας αναφορικά με τη μεταβολική υγεία είναι η απέκκριση της χοληστερόλης και των χολικών αλάτων με τα κόπρανα, καθώς και η αντι-φλεγμονώδης και αντιοξειδωτική δράση της, και η δράση του γ-λινολενικού οξέος.
Μικρές μελέτες που εστιάζουν στη διαχείριση του σωματικού βάρους, των λιπιδίων του αίματος και της αρτηριακής υπέρτασης επίσης έχουν δείξει βελτίωση στην απώλεια βάρους, στην όρεξη, στην περιφέρεια μέσης και το σωματικό λίπος, στην υπέρταση και τη δυσλιπιδαιμία, μετά από αγωγή με 1-8 γραμμάρια την ημέρα σπιρουλίνα, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (placebo). Η απώλεια βάρους φαίνεται να διέπεται μέσω της βελτίωσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και της ρύθμισης του κορεσμού.
Επίσης, η σπιρουλίνα έχει πρεβιοτική δράση στο έντερο, ενώ φαίνεται να παίζει ρόλο και στο ανοσοποιητικό, ενδεχομένως λόγω των μικροθρεπτικών της συστατικών (βιταμίνες, αντιοξειδωτικά).
Είναι σημαντικό βέβαια να αναφερθεί το γεγονός ότι οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει για τη σπιρουλίνα είναι σε ζωικά μοντέλα.
Πού θα τη βρώ, τι να προσέξω;
Υπάρχει και σε συμπλήρωμα σε μορφή δισκίου και σε σκόνη σε καταστήματα. Η δοσολογία, όπως έχει γίνει και στις μελέτες είναι από 1 εως 10 γραμμάρια ανά ημέρα.
H σπιρουλίνα δεν είναι τοξική και η χρήση της είναι ασφαλής, όμως άτομα με φαινυλκετονουρία θα πρέπει να την αποφύγουν, καθώς περιέχει το αμινοξύ φαινυλαλανινη.
Πώς θα τη χρησιμοποιήσω;
Τα τελευταία χρόνια, γίνεται όλο και περισσότερη χρήση φυτικών πηγών πρωτεϊνης, από πηγές όπως βακτήρια και ζύμες (πχ. διατροφική μαγιά). Έτσι, έχουμε και πολλές συνταγές!
Η σπιρουλίνα δεν έχει έντονη ή ιδιαίτερη γεύση, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε smoothies, μπάρες, σε overnight oats και γλυκές συνταγές, ενώ δίνει και πράσινο χρώμα σε κέικ και άλλες συνταγές.
Επίσης, είναι χαμηλή σε FODMAPs, και επιτρέπεται η χρήση της από άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου που βρίσκονται στο στάδιο αποκλεισμού του πρωτοκόλλου low FODMAP diet.
Πηγές:
- Serban MC, Sahebkar A, Dragan S, Stoichescu-Hogea G, Ursoniu S, Andrica F, Banach M. A systematic review and meta-analysis of the impact of Spirulina supplementation on plasma lipid concentrations. Clin Nutr. 2016 Aug;35(4):842-51. doi: 10.1016/j.clnu.2015.09.007. Epub 2015 Sep 25. PMID: 26433766.
- DiNicolantonio JJ, Bhat AG, OKeefe J. Effects of spirulina on weight loss and blood lipids: a review. Open Heart. 2020;7(1):e001003. Published 2020 Mar 8. doi:10.1136/openhrt-2018-001003
- Hernández-Lepe MA, Wall-Medrano A, López-Díaz JA, Juárez-Oropeza MA, Hernández-Torres RP, Ramos-Jiménez A. Hypolipidemic Effect of Arthrospira (Spirulina) maxima Supplementation and a Systematic Physical Exercise Program in Overweight and Obese Men: A Double-Blind, Randomized, and Crossover Controlled Trial. Mar Drugs. 2019 May 7;17(5):270. doi: 10.3390/md17050270. PMID: 31067674; PMCID: PMC6562443.
- Karkos PD, Leong SC, Karkos CD, Sivaji N, Assimakopoulos DA. Spirulina in clinical practice: evidence-based human applications. Evid Based Complement Alternat Med. 2011;2011:531053. doi:10.1093/ecam/nen058
Τα διατροφικά νέα των εβδομάδων 27 Μαρτίου-2 Απριλίου 2017
1. Τι λιπαρά καταναλώνετε; Πού βρίσκουμε και ποιά είναι επίδραση των ακόρεστων, κορεσμένων και τρανς λιπαρών οξέων στην υγεία μας;
Πολυακόρεστα και Μονοακόρεστα λιπαρά:
-μειώνουν την "κακή" χοληστερόλη,
-μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού,
-τα ω-3 λιπαρά είναι απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που ο οργανισμός μας δεν μπορεί να τα φτιάξει μόνος του
Τα βρίσκουμε στο ελαιόλαδο, το αβοκάντο, τα λιπαρά ψάρια και τους ξηρούς καρπούς
Κορεσμένα λιπαρά:
-αυξάνουν την "κακή" και την "καλή" χοληστερόλη
-αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού
Τα βρίσκουμε κυρίως από ζωικά τρόφιμα, όπως το βούτυρο, τα γαλακτοκομικά, το κρέας και τα τροπικά έλαια (πχ. λάδι καρύδας)
Υδρογωνομένα και τρανς λιπαρά
- αυξάνουν την "κακή" χοληστερόλη
-μειώνουν την "καλή" χοληστερόλη
-αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού
-αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2
Τα βρίσκουμε σε επεξεργασμένα τρόφιμα που έχουν φτιαχτεί με μερικώς υδρογονωμένα λίπη (πχ. σφολιατοειδή, σκληρή μαργαρίνη)
https://www.facebook.com/AmericanHeart/photos/a.254785836138.137632.5570...
2. Σε σχέση με ενήλικες που σπάνια πίνουν τσάι, εκείνοι που συχνά πίνουν πράσινο, μαύρο ή oolong τσάι έχουν 50% χαμηλότερο κίνδυνο για μειωμένη γνωστική λειτουργία. Μάλιστα, εκείνοι που έχουν το γονίδιο APOE e4, το οποίο συνδέεται με τη νόσο Alzheimer και πίνουν συχνά τσάι, έχουν 86% χαμηλότερο κίνδυνο πτώσης της γνωστικής λειτουργίας! http://www.medicalnewstoday.com/articles/316619.php
3. Προτιμάμε τα ολόκληρα φρούτα από τους χυμούς και τα smoothies! https://www.facebook.com/157783734427074/photos/a.166769386861842.107374...
4. Η παχυσαρκία είναι κληρονομική (οbesity runs in the family)! Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να προληφθεί! Από την κύηση κιόλας, η εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας μπορεί να αποφευχθεί! http://www.huffingtonpost.gr/2017/03/28/life-ygeia-moro-kai-paxisarkeia_...
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 13-19 Μαρτίου 2017
1. Νηστεία και γαλακτοκομικά: πώς θα προσλάβουμε ασβέστιο κατά τη διάρκεια της νηστείας όταν δεν τρώμε γαλακτοκομικά; http://www.mantzorou.gr/el/blog/nisteia-pos-ypokathistoyme-gala
2. Η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης μιας μορφής καρκίνου του μαστού (estrogen-receptor-negative breast cancer) που συνανατάται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και δεν έχει καλή πρόγνωση. http://edition.cnn.com/2017/03/07/health/mediterranean-diet-breast-cance...
3. Δείτε το βίντεο του Jamie Oliver για το τι να ΜΗΝ κάνουμε στην κουζίνα, ώστε να μαγειρεύουμε με ασφάλεια! https://www.youtube.com/watch?v=IA8IW5abQTg
4. H διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στη βέλτιστη ανάπτυξη των παιδιών, θέτοντας τις βάσεις για μια ζωή με υγεία. Κατά την προσχολική ηλικία, το παιδί πλάθει τις διατροφικές του συνήθειες, ενώ δοκιμάζει καινούρια τρόφιμα, υπό τη σημαντική επιρροή των φίλων, της οικογένειας και του νηπιαγωγείου. Αναμφίβολα, αυτή η περίοδος είναι απαιτητική. Διαβάστε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα διατροφικά προβλήματα των παιδιών προσχολικής ηλικίας. http://mantzorou.gr/el/blog/pos-antimetopizoyme-koina-diatrofika-provlim...
5. Μέσα από δεδομένα μελετών ανά τον κόσμο υπολογίστηκε ότι η μειωμένη κατανάλωση υγιεινών τροφίμων και υψηλή κατανάλωση μη υγιεινών τροφίμων έπεξαν ρόλο στο θάνατο από καρδιαγγειακά 415.000 ατόμων στις ΗΠΑ το 2015! Σχεδόν οι μισοί θάνατοι λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων οφείλονται στην μη προσκόλληση σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, και το κυριότερο μπορούν να αποφευχθούν! http://www.medicalnewstoday.com/articles/316264.php
6. Δεν είναι και λίγοι αυτοί που αποφεύγουν την κατανάλωση γλουτένης, χωρίς ιατρικό λόγο, καθώς έχει λανθασμένα διαφημιστεί ότι η δίαιτα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινή. Μετά από μια μελέτη που έδειξε ότι άτομα που ακολουθούν δίαιτα χωρίς γλουτένη έχουν υψηλότερα επίπεδα αρσενικού στο αίμα τους, μια νέα μελέτη έρχεται να παρατηρήσει ότι μια δίαιτα χαμηλή σε γλουτένη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. http://www.medicalnewstoday.com/articles/316285.php
Βελτίωση του τρόπου ζωής για την πρόληψη του καρκίνου
Αν και πολλοί πιστεύουν ότι τα γονίδια είναι αυτά που καθορίζουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου, ο τρόπος ζωής παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση και επομένως στην πρόληψη του καρκίνου. Μάλιστα, ο οργανισμός World Cancer Research Fund έχει αναγνωρίσει 13 τύπους καρκίνου, όπως μαστού, ενδομητρίου, προστάτη και στομάχου, των οποίων η πρόληψη συνδέεται με τη βελτίωση του τρόπου ζωής, η οποία επιτυγχάνεται με την άρση του καπνίσματος, την επίτευξη και διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, την υγιεινή διατροφή, και την άσκηση.
Με μικρά βήματα κάθε μέρα, μπορείτε να βελτιώσετε τη διατροφή σας και να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο για σωματικές δραστηριότητες.
1. Περιορίστε την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν πολλή ζάχαρη, και λίπος, όπως το έτοιμο φαγητό, γλυκίσματα και σφολιατοειδή, και ποτά και αναψυκτικά με πρόσθετη ζάχαρη. Αντιθέτως, προτιμήστε τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης και τα όσπρια.
2. Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλλαντικών. Η κατανάλωσή τους δεν συστήνεται να ξεπερνάει τα 500 γρ. την εβδομάδα. Προτιμήστε το ψάρι, το κοτόπουλο και τα όσπρια ως πηγές πρωτεΐνης.
3. Αντικαταστήστε το αλάτι με μπαχαρικά, βότανα, μυρωδικά ή λεμόνι. Στα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, θα βρείτε έτοιμα μείγματα - υποκατάστατα αλατιού.
4. Εάν πίνετε αλκοόλ, μειώστε το σε 1 ποτό για τις γυναίκες και 2 ποτά για τους άνδρες την ημέρα.
5. Οι μερίδες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως να έχουν αυξηθεί οι ανάγκες μας για ενέργεια. Μειώνοντας τις μερίδες, ελέγχουμε καλύτερα την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουμε, ενώ τρώγοντας αργά, όχι μόνο απολαμβάνουμε το φαγητό, αλλά καταλαβαίνουμε πότε έχουμε χορτάσει, ώστε να σταματήσουμε. Το φαγητό που περισσεύει μπορείτε να το καταναλώσετε αργότερα.
6. Ασκηθείτε όσο πιο πολύ μπορείτε! Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για άσκηση στην καθημερινότητα. Ανεβείτε στον όροφο που θέλετε με τις σκάλες, αφήστε το αυτοκίνητο μακριά από τη δουλειά σας, ή καλέστε τους φίλους σας για απογευματινή βόλτα. Ειδικά αυτή την εποχή, μην χάνετε ευκαιρία για κολύμπι στη θάλασσα!
Οι δουλειές του σπιτιού είναι απαραίτητο να γίνονται, ενώ είναι αρκετά απαιτητικές ώστε να αποτελούν τρόπο εκγύμνασης. Έτσι, είναι 2-σε-1 λύση στη φυσική δραστηριότητα και το συγύρισμα! Επιπλέον, μπορείτε να γυμναστείτε στο σπίτι με τη βοήθεια του διαδικτύου, αφού υπάρχουν αρκετά online βίντεο με ασκήσεις.
Η βελτίωση του τρόπου ζωής έχει ευεργετικά οφέλη για την υγεία, συμβάλλοντας στην πρόληψη αρκετών νοσημάτων πέρα του καρκίνου, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Μια πλήρης ισορροπημένη διατροφή και ενεργή ζωή μόνο θετική επίδραση μπορεί να έχει στην ευεξία του οργανισμού
