Σταφυλοθεραπεία: Θεραπεία ή Απάτη;
Τις τελευταίες μέρες στα μέσα κοινωνικής δυκτίωσης παρατηρήθηκε αύξηση στις δημοσιεύσεις σχετικά με την σταφυλοθεραπεία ή αμπελοθεραπεία. Η εν λόγω πρακτική σύμφωνα με την Wikipedia αρχικά καταγράφηκε τον 19ο αιώνα, το 1878. Από τότε, αρκετοί την ακολουθούν, ειδικά άτομα που συστήνουν ή ακολουθούν εναλλακτικές πρακτικές θεραπείας.
Πώς γίνεται η σταφυλοθεραπεία;
Η διαδικασία είναι απλή. Τα ατόμα καταναλώνουν μόνο σταφύλια για μια μέρα ή ακόμα χειρότερα ακόμη και για ένα μήνα!
Τι οφέλη παρουσιάζουν οι υποστηρικτές της σταφυλοθεραπείας;
Οι υποστηρικτές της πρακτικής αυτής υποστηρίζουν ότι έχει αρκετά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αποτοξίνωσης, της θεραπείας από τον καρκίνο, την απώλεια βάρους, την αναζωογόνηση του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών, τη θεραπεία γαστρεντερικών προβλημάτων, της δυσκοιλιότητα, των ρευματικών παθήσεων, της ουρικής αρθρίτιδας, τα συμπτώματων εμμηνόπαυσης και της υπέρτασης.
Ισχύει κάτι από τα παραπάνω; Τι έχει να μας πει η έρευνα;
Η σταφυλοθεραπεία είναι ουσιαστικά μια δίαιτα μονοφαγίας. Δηλαδή, όσοι την ακολουθήσουν θα τρώνε μόνο σταφύλια. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα δεν θα λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για τη βέλτιστη λειτουργία του, η οποία περιλαμβάνει πληθώρα διαδικασιών απαραίτητων για τη διατήρηση της ζωής. Στο σημείο αυτό πολλοί θα σκεφτούν ότι το σώμα μας έχει αποθήκες θρεπτικών συστατικών, επομένως, θα αντέξει, όμως στην πραγματικότητα το σώμα μας καθημερινά χρειάζεται όλα τα θρεπτικά συστατικά, έτσι ώστε να έχει αυτές τις αποθήκες. Ειδάλλως, θα τρώγαμε 1 φορά το μήνα ούτως ή άλλως!
Η απώλεια βάρους είναι ένα αυτονόητο αποτέλεσμα της σταφυλοθεραπείας, αλλά ουσιαστικό όφελος δεν υπάρχει, καθώς πρόκειται για απώλεια υγρών και μυικής μάζας, ενώ η μεγάλη στέρηση θα επιφέρει και υπερφαγία, και άμεση επαναπρόσληψη του βάρους μετά το πέρας της πρακτικής. Παράλληλα, δεν βελτιώνονται οι διατροφικές συνήθειες, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών διαταραχών, καθώς η πρακτική αυτή οδηγεί σε μεγάλο έλεγχο της διατροφής και του αισθήματος της πείνας, χαρακτηριστικά των διατροφικών διαταραχών.
Η αποτοξίνωση, για την οποία γίνεται και κυρίως λόγος, δεν γίνεται μεσω τροφίμων. Το σώμα μας μέσω των νεφρών και του ήπατος, με τη βοήθεια του γαστρεντερικού συστήματος, των πνευμόνων και του δέρματος, αποτοξινώνεται από μόνο του. Στην περίπτωση που λόγω ασθένειας ή δηλητηρίασης δεν είναι εφικτή η αποτοξίνωση είναι αναγκαία η επίσκεψη στο νοσοκομείο. Για παράδειγμα, οι νεφροπαθείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο νεφροπάθειας κάνουν αιμοκάθαρση ή αιμοδιάλυση για την απομάκρυνση από το αίμα των παραπροϊόντων του μεταβολισμού και άλλων άχρηστων ουσιών, δεν κάνουν σταφυλοθεραπείες και δίαιτες αποτοξίνωσης!
Ενδιαφέρεστε για τη βελτίωση της διατροφής σας και την διασφάλιση της υγείας σας, βάση της επιστήμης, και όχι μέσω επικίνδυνων για την υγεία πρακτικών; Κλείστε το ραντεβού σας εδώ!
Επίσης, λέγεται ότι με την κατανάλωση 1 τροφίμου ο οργανισμός μας ξεκουράζεται. Στην πραγματικότητα το σώμα μας δεν χρειάζεται ξεκούραση απο την κατανάλωση πολλών τροφίμων! Άλλωστε, δεν μπορεί να ξεχωρίσει την πηγή θρεπτικών συστατικών (τρόφιμο/συμπλήρωμα/χώμα), ενώ τα τρόφιμα και το νερό ακόμη, περιέχουν πληθώρα μικρο- και μακρο- θρεπτικών συστατικών!Επιπλέον μελέτες έχουν δείξει ότι διατροφικά πρότυπα που συμπεριλαμβάνουν τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων, όπως η Μεσογειακή Διατροφή οδηγούν σε πολλά οφέλη για την υγεία.
Λόγω της μεγάλης στερησης θρεπτικών συστατικών είναι επόμενο να περιμένουμε και παρενέργειες από την πρακτική αυτή, όπως πονοκέφαλος, έλλειψη συγκέντρωσης, κόπωση και αδυναμία, ενώ σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκεται η υγεία παιδιών, εφήβων, ηλικιωμένων, και ατόμων με χρόνιες νόσους, είτε βρίσκονται υπό φαρμακευτική αγωγή, είτε όχι.
Αναφορικά με τις υποτιθέμενες ευεργετικές ιδιότητες κατά του καρκίνου και άλλων χρόνιων ασθενειών, ενώ η έρευνα έχει δείξει θετικά αποτελέσματα για ορισμένα συστατικά του σταφυλιού, όπως η ρεσβερατρόλη, οι μελέτες αυτές έχουν γίνει κυρίως σε κυτταρικές γραμμές, δηλαδή σε κύτταρα σε τρυβλία, με τα αποτελέσματα να μην μπορούν να μεταφραστούν ούτε στα ζώα, ούτε στον άνθρωπο. Οι μελέτες σε ανθρώπους δεν αφορούν την αποκλειστική κατανάλωση σταφυλιών, αλλά ουσιών του σταφυλιού σε μορφή συμπληρώματος ή κρασί, με αποτελέσματα που δεν οδηγούν σε ισχυρά και σαφή συμεπράσματα! Επομένως, δεν είναι η αποκλειστική κατανάλωση σταφυλιού/κρασιού που ενδέχεται να έχει οφέλη, αλλά η συμπληρωματική κατανάλωσή τους στα πλαίσια της συνηθησμένης διατροφής.
Εν τω μεταξύ, οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται στις έρευνες αυτές είναι τόσο μεγάλες που δεν επιτυγχάνονται με την κατανάλωση σταφυλιών, ούτε κατά την σταφυλοθεραπεία! H Αμερικάνικη Κοινότητα για τον Καρκίνο American Cancer Society έχει ερευνήσει τους ισχυρισμούς περί σταφυλοθεραπείας πολλάκις, και έχει καταλήξει ότι δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τους ισχυρισμούς αναφορικά με τον καρκίνο, αλλά και αναφορικά με άλλες χρόνιες παθήσεις.
Συμπερασματικά, η αμπελοθεραπεία-σταφυλοθεραπεία είναι άλλη μια παράδοξη και δυνητικά επικίνδυνη για την υγεία πρακτική, η οποία θα πρέπει να αποφέυγεται. Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο, του οποίου η αποκλειστική κατανάλωση θα μας δώσει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε, ούτε θα μας επιφέρει την θεραπεία κάποιας νόσου. Τα σταφύλια, όπως και πολλά άλλα φρούτα και λαχανικά, είναι θρεπτικά και περιέχουν πληθώρα αντιοξειδωτικών. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα μας προστατέψουν ή θα μας γιατρέψουν από ασθένειες αν για ένα μήνα ή μια μέρα τα καταναλώσουμε σε αποκλειστικότητα! Αντιθέτως, πρακτικές όπως η σταφυλοθεραπεία θα συμβάλλουν σε διατροφικές ελλείψεις και δυνητικά σε διατροφικές διαταραχές, με αρνητικό αντίκτυπο στην σωματική και ψυχική μας υγεία. Η κατανάλωση πληθώρας τροφίμων και η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, θα μας βοηθήσουν στην πρόληψη, αλλά την αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών, όπως δείχνουν και αρκετές επιστημονικές μελέτες.
Βιβλιογραφία
Wine: An Aspiring Agent in Promoting Longevity and Preventing Chronic Diseases
American Cancer Society's Guide to Complementary and Alternative Methods. Atlanta: American Cancer Society, 2000, pp 323-325.
Adherence to Mediterranean Diet and Risk of Cancer: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis.
Mediterranean diet and health.
Το άρθρο έχει συγγραφεί με την συμβολή της εξαιρετικής συναδέλφου Δρ Ειρήνης Δημίδη.
Γιατί παίρνω κιλά ενώ δεν τρώω;
Γιατί παίρνω κιλά ενώ δεν τρώω;
Η διαχείριση του σωματικού βάρους βασίζεται στην Αρχή Διατήρησης της Ενέργειας, και αφορά αποκλειστικά το ισοζύγιο ενέργειας. Για να αυξηθεί το βάρος, θα πρέπει το άτομο να λαμβάνει περισσότερες θερμίδες απ’ ότι χρειάζεται, ενώ για να μειωθεί, λιγότερες. Βέβαια, στην καθημερινότητα, αυτό που επηρεάζει το ισοζύγιο ενέργειας είναι οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές, η σχέση με το φαγητό, η κατάσταση της σωματικής και ψυχικής υγείας, η καθημερινότητα και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας.
Νιώθετε ότι παίρνετε βάρος, χωρίς να κάνετε υπερβολές στην πρόσληψη ενέργειας; Ας δούμε τι μπορεί να φταίει.
Υποεκτίμηση της πρόσληψης τροφής
Όπως αναδεικνύει και η έρευνα, τείνουμε να υποεκτιμούμε την ποσότητα - και τις θερμίδες- που λαμβάνουμε μέσω της τροφής.
Αυτό είναι λογικό εφόσον στο πιάτο μας βλέπουμε φαγητό, και όχι θερμίδες, ενώ δεν είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε “με το μάτι” τις θερμίδες και την ποσότητα που καταναλώνουμε, ενώ κάτι τέτοιο δεν μας εξυπηρετεί στην καθημερινότητά μας. Εδώ έρχεται η σημαντικότητα του διαισθητικού τρόπου διατροφής. Καθώς έχουμε επηρεαστεί από το Κατοχικό Σύνδρομο των παλαιότερων γενεών, την κουλτούρα της δίαιτας και την γενικότερη παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή, δεν είμαστε σε θέση να ακούσουμε το σώμα μας, τα σήματα πείνας και κορεσμού, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε περισσότερη τροφή από αυτή που ζητά το σώμα μας. Επιπλέον, τρώμε ασυναίσθητα μέσα στη μέρα και οδηγούμαστε στη συνεχή κατανάλωση σνακ, στο τσιμπολόγημα, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουμε τι τρώμε και πόσο τρώμε, και να μην απολαμβάνουμε και αυτό που τρώμε!
Επιπροσθέτως, πολλά τρόφιμα τα οποία παρουσιάζονται ως “διαιτητικά”, όπως τα κριτσίνια, τα κράκερ, και τα παξιμάδια, στην πραγματικότητα είναι θερμιδικά πυκνά τρόφιμα (αποδίδουν αρκετές θερμίδες σε μικρή ποσότητα), ενώ δαιμονοποιούνται άλλα τρόφιμα που είναι λιγότερο θερμιδικά πυκνά και χορταστικά, όπως το ψωμί ολικής άλεσης. Σημειωτέον, 1 φέτα ψωμί 30 γραμμαρίων, έχει τις θερμίδες με ένα μικρό παξιμάδι που ζυγίζει γύρω στα 20 γραμμάρια. Επιπλέον, η παρουσίαση τροφίμων ως πιο θρεπτικά ή ελαφριά (light) συμβάλλει στην υπερκατανάλωσή τους.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο είναι αδιαμφισβήτητα το εθνικό μας προϊόν, και ένας διατροφικός θησαυρός. Είναι ένα τρόφιμο, με υψηλή θρεπτική αξία, και ισχυρισμό υγείας για τη μείωση της οξείδωσης των λιπιδίων του αίματος. Στην καθημερινότητά μας είναι πολύ εύκολο να το υπερκαταναλώσουμε, και να λάβουμε αναλογικά πολλές θερμίδες (και θρεπτικά συστατικά βεβαίως) χωρίς να το καταλάβουμε, λόγω υψηλής ενεργειακής του πυκνότητας! Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα βάζουμε ελαιόλαδο στη μαγειρική και τις σαλάτες μας, όμως καλό είναι να το χρησιμοποιούμε ωμό ή προς το τέλος του μαγειρέματος, και με φειδώ.
Πέρα από τα στερεά τρόφιμα, έχουμε και τα θερμιδικά πυκνά ροφήματα, όπως ροφήματα καφέ-σοκολάτας που είναι πλούσια σε λιπαρά και σάκχαρα, και το αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι άλλος παράγοντας που μπορεί να μας οδηγήσει εύκολα σε αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη, καθώς τα αλκοολούχα ποτά και cocktail είναι θερμιδικά πυκνά ροφήματα, χωρίς να προσφέρουν θρεπτικά συστατικά ή κορεσμό. Επίσης, είναι εύκολο να παρασυρθούμε σε κατανάλωση αρκετών ποτών σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως και να ξεπεράσουμε τη σύσταση της κατανάλωσης των 7 ποτών την εβδομάδα.
Τέλος, μέσα στην ημέρα, και και την εβδομάδα η διατροφική μας συμπεριφορά αλλάζει. Δηλαδή, μπορεί τη μέρα να τρώμε λίγο, με αποτέλεσμα να υπερκαταναλώνουμε τροφή το βράδυ, ή να τρώμε υποθερμιδικά ή ισοθερμιδικά μέσα στην εβδομάδα και το Σαββατοκύριακο να υπερκαταναλώνουμε τροφή, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας.
Υπερεκτίμηση της φυσικής δραστηριότητας
Η υπερεκτίμηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας είναι επίσης κοινό εύρημα σε μελέτες. Τείνουμε να υπερεκτιμούμε την άσκηση που κάνουμε, και την ενέργεια που δαπανούμε μέσω της άσκησης. Μάλιστα, ενώ τα έξυπνα ρολόγια καταγράφουν πολύ σωστά την άσκηση, δεν υπολογίζουν σωστά την ενέργεια που δαπανάται κατά την άσκηση. Επιπροσθέτως, μετά την άσκηση, ορισμένοι υπερκαταναλώνουν τροφή, με την σκέψη ότι τα “κέρδισαν” μέσω της άσκησης.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η άσκηση έχει πολλά οφέλη για την μακροπρόθεσμη υγεία και λειτουργικότητα του σώματος, πέρα από την “καύση θερμίδων”.
Φαρμακευτική αγωγή που οδηγεί σε κατακράτηση υγρών ή αύξηση της όρεξης
Το ισοζύγιο ενέργειας μπορεί να επηρεάζεται από την τροφή που καταναλώνουμε και την άσκηση που κάνουμε, όμως εξωτερικοί παράγοντες όπως φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα πείνας, ή να οδηγήσουν σε κατακράτηση υγρών με αποτέλεσμα αυξημένο νούμερο και στη ζυγαριά. Σε κατακράτηση υγρών οδηγούν φάρμακα όπως αντι-υπερτασικά, αντισυλληπτικά, τα κορτικοστεροειδή, και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ενώ ορισμένα αντικαταθλιπτικά, κορτικοστεροειδή και αντιισταμινικά φάρμακα μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα πείνας.
Υποθυρεοειδισμός
Οι θυρεοειδικές ορμόνες ρυθμίζουν τη λειτουργία του σώματος, των βιοχημικών αντιδράσεων που αποκαλούμε “μεταβολισμό”. Ο υποθυρεοειδισμός οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους και σε δυσκολία απώλειας βάρους, όταν δεν έχει γίνει διάγνωση ή δεν λαμβάνεται η -κατάλληλη- αγωγή.
Όταν η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα ρυθμιστεί, τότε παύει να επηρεάζει και το βάρος.
Εν κατακλείδι, διατροφικές πρακτικές και ο τρόπος ζωής, όπως και η κατάσταση υγείας μας, μπορεί να μας οδηγήσουν στο θετικό ισοζύγιο ενέργειας, χωρίς να το καταλάβουμε! Συνεπώς, χρειάζεται οργάνωση και συνειδητότητα στη μέρα μας, και στις διατροφικές μας συμπεριφορές, όπως και σωστή ενημέρωση γύρω από τη διατροφή. Φυσικά, ο τακτικός έλεγχος της κατάστασης υγείας μας είναι σημαντικός, όπως και η ενημέρωση μας για παρενέργειες φαρμάκων και σωστή διαχείριση χρήσης φαρμάκων, όπως τα κορτικοστεροειδή που απαιτούν μεταβολές στη διατροφή.
Πηγές:
Oostenbach LH, Slits E, Robinson E, Sacks G. Systematic review of the impact of nutrition claims related to fat, sugar and energy content on food choices and energy intake. BMC Public Health. 2019 Oct 15;19(1):1296. doi: 10.1186/s12889-019-7622-3. PMID: 31615458; PMCID: PMC6794740.
Fuentes Artiles R, Staub K, Aldakak L, Eppenberger P, Rühli F, Bender N. Mindful eating and common diet programs lower body weight similarly: Systematic review and meta-analysis. Obes Rev. 2019 Nov;20(11):1619-1627. doi: 10.1111/obr.12918. Epub 2019 Aug 1. PMID: 31368631.
Dyrstad SM, Hansen BH, Holme IM, Anderssen SA. Comparison of self-reported versus accelerometer-measured physical activity. Med Sci Sports Exerc. 2014 Jan;46(1):99-106. doi: 10.1249/MSS.0b013e3182a0595f. PMID: 23793232.
Poslusna K, Ruprich J, de Vries JH, Jakubikova M, van't Veer P. Misreporting of energy and micronutrient intake estimated by food records and 24 hour recalls, control and adjustment methods in practice. Br J Nutr. 2009 Jul;101 Suppl 2:S73-85. doi: 10.1017/S0007114509990602. PMID: 19594967.
Fontenelle LC, Feitosa MM, Severo JS, Freitas TE, Morais JB, Torres-Leal FL, Henriques GS, do Nascimento Marreiro D. Thyroid Function in Human Obesity: Underlying Mechanisms. Horm Metab Res. 2016 Dec;48(12):787-794. doi: 10.1055/s-0042-121421. Epub 2016 Dec 6. PMID: 27923249.
To άρθρο γράφτηκε από την Δρ Μαντζώρου Μαρία και δημοσιεύτηκε αρχικά στo Fitness Motivation Hellas
Φωτογραφία από το Bovary. gr
Τι εννοούμε όταν λέμε σαλάτα;
Έχουμε ακούσει την παροιμία "ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα". Αυτή η απλή φράση αντικατοπτρίζει την βαθιά αλήθεια που αποκαλύπτει η διατροφική επιστήμη: η διατροφή μας έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία μας. Ακόμη και σήμερα, ειδικότερα, η κατανάλωση πληθώρας λαχανικών αποτελεί απαραίτητο στοιχείο μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής.
Τα λαχανικά περιέχουν μια πληθώρα απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Η κατανάλωση διαφορετικών ειδών λαχανικών μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των ελλείψεων σε αυτά τα σημαντικά στοιχεία, προάγοντας την γενική σωματική και ψυχική υγεία. Τα λαχανικά είναι χαμηλά σε θερμίδες αλλά πλούσια σε φυτικές ίνες, κάνοντάς τα μια ιδανική θρεπτική και χορταστική επιλογή.
Η βιβλιογραφία συστήνει ότι η τακτική κατανάλωση λαχανικών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων νόσων, όπως καρδιαγγειακές ασθένειες, υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη τύπου 2 και ορισμένους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου.
Οι φυτικές ίνες που βρίσκονται στα λαχανικά παίζουν επίσης ζωτικό ρόλο στην υγεία του εντέρου. Συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του εντέρου και στην υγεία και ποικιλομορφία του μικροβιώματος.
Συνοψίζοντας, η κατανάλωση πληθώρας λαχανικών πρέπει να αποτελεί μέρος της καθημερινής μας διατροφής. Με την ποικιλία των χρωμάτων, των γεύσεων και των υφών που προσφέρουν τα λαχανικά, δεν υπάρχει λόγος για να μην τα συμπεριλάβουμε στην καθημερινή μας διατροφή.
Συστήνεται να καταναλώνουμε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα, όπου μια μερίδα είναι 1 μέτριο φρούτο ή 1 φλιτζάνι λαχανικών ή 80 γραμμάρια φρούτου ή λαχανικού.
Τι εννοούμε όταν λέμε σαλάτα;
Όταν γράφουμε σαλάτα σε ένα πρόγραμμα διατροφής δεν εννοούμε μόνο το μαρούλι!
Μπορούμε να έχουμε οποία λαχανικά μας αρέσουν και ταιριάζουν, διαφορετικών χρωμάτων (για πληθώρα αντιοξειδωτικων), και υφών!
Η σαλάτα μπορεί να είναι ψητά λαχανικά και μανιτάρια, βραστή σαλάτα, χορτα, σούπα λαχανικών, λαχανικά κομμένα σε στικς ή ντοματινια, αλλά και συνδυασμός πχ. σαλάτα με διαφορά ωμά λαχανικά και ψητά μανιτάρια!
Δεν υπάρχουν κανόνες στο πώς θα είναι η σαλάτα!
Διατροφή και Προληψη του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου ΙΙ
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου ΙΙ (ΣΔΙΙ) είναι μεταβολική νόσος, ποικίλης αιτιολογίας που χαρακτρίζεται από υπεργλυκαιμία και διαταραχές στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, εξαιτίας διαταραγμένης παραγωγής ινσουλίνης ή δράσης της ή συνδυασμός τους. Ο ΣΔΙΙ είναι ο πιο κοινός τύπος διαβήτη, και αφορά το 90-95% των διαγνώσεων, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι διαγνώσεις ΣΔΙΙ σε ενήλικες, αλλά και σε εφήβους!
Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της νόσου αποτελούν η γενετική προδιάθεση, η ηλικία, το υψηλό σωματικό βάρος, και ο καθιστικός τρόπος ζωής. Είναι πιο συχνός σε γυναίκες που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη κύησης και άτομα με δυσλιπιδαιμία ή υπέρταση. Η πρόληψη έγκειται στην τακτική παρακολούθηση των τιμών γλυκόζης και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, καθώς και στην βελτίωση του τρόπου ζωής και την απώλεια βάρους σε άτομα με προ-διαβήτη.
Πώς μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης του ΣΔΙΙ μέσω της διατροφής;
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη ή/και καθυστέρηση της εμφάνισης ΣΔΙΙ, με την απώλεια βάρους να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο. Σύμφωνα με τον American Diabetes Association (ADA) άτομα στο στάδιο του προ-διαβήτη θα πρέπει να επισκεφτούν διαιτολόγο-διατροφολόγο, ώστε να λάβουν εξατομικευμένη διαιτολογική παρέμβαση.
Σύμφωνα με τον ADA άτομα με προ-διαβήτη συστήνεται να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους με στόχο μια μέτρια απώλεια βάρους της τάξης του 7% του αρχικού σωματικού βάρους, και μέτριας έντασης άσκηση για 150 λεπτά/εβδομάδα. Παρόμοιες οδηγίες έχουν μελετηθεί με θετικά αποτελέσματα σε έρευνες ανά τον κόσμο.
Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί ένα εξαιρετικό πρότυπο διατροφής για την πρόληψη του διαβήτη, όπως αναδεικνύει πληθώρα μελετών, ενώ και ο ADA συστήνει την προσκόλληση σε ένα υγιεινό μοντέλο διατροφής, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, ή ένα διατροφικό πρότυπο χαμηλό σε λιπαρά. Μάλιστα, η ΜΔ φαίνεται να βοηθά στην πρόληψη του ΣΔΙΙ ακόμα και αν δεν υπάρχει απώλεια βάρους. Περισσότερες μελέτες θα πρέπει να γίνουν σχετικά με την επίδραση μιας διατροφής χαμηλής σε υδατάνθρακες για άτομα με προ-διαβήτη, αν και οι παρούσες δείχνουν ότι είναι το ίδιο αποτελεσματικές με τις δίαιτες χαμηλές σε λιπαρά.
Ενώ η απώλεια βάρους, ανεξαρτήτως τρόπου, φαίνεται να εκείνη που βελτιώνει την πρόληψη του διαβήτη, η ποιότητα της διατροφής φαίνεται να είναι σημαντική για άτομα που δεν έχουν υπερβάλλον σωματικό βάρος, αλλά και για την συνολική υγεία. Σημαντικό στοιχείο για την μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους είναι η εξατομίκευση & η επιλογή του διατροφικού προτύπου που ταιριάζει στο κάθε άτομο.
Συμπερασματικά, η διατροφή ως σύνολο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία και την πρόληψη ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΔΙΙ. Η απώλεια βάρους μεσω βελτίωσης του τρόπου ζωής παίζει τον πλέον σημαντικό ρόλο. Έμφαση πρέπει να δοθεί στην εξατομίκευση, ενώ συστήνεται η πρόσκόλληση σε ένα πλάνο υγιεινής διατροφής με έμφαση στην πρόσληψη προϊόντων ολικής άλεσης, στα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τα φρούτα και τα λαχανικά, ενώ να μειωθεί η πρόσληψη τροφίμων πλούσια σε ελεύθερα σάκχαρα, αλάτι, κορεσμένα λιπαρά.
Πηγές:
1. Standards of Medical Care in Diabetes—2019 Abridged for Primary Care Providers
2. Mediterranean diet and diabetes: prevention and treatment.
3. The role of diet in the prevention of type 2 diabetes.