Τι κάνω ως διαιτολόγος-διατροφολόγος;
Η Δρ Ειρήνη Δημίδη είχε προτείνει σε συναδέλφους, για την ενημέρωση του κοινού, να αναφέρουμε τι κάνουμε ως διαιτολόγοι-διατροφολογοι!
Ως διαιτολόγος-διατροφολόγος:
1. Διατηρώ διαιτολογικό γραφείο, όπου ασχολούμαι πέρα από τον έλεγχο του σωματικού βάρους, και με την διαιτολογική παρέμβαση σε ασθενείς με χρόνιες νόσους, όπως καρκινο, διαβητη, νεφροπαθειες κ.α.
2. Αρθρογραφώ για την τοπικη εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, στη στηλη μου ΔΙΑΤΟλογικά και αναρτώ κείμενα στην ιστοσελίδα μου www.mantzorou.gr kai στους λογαριασμούς μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook και instagram.
3. Δίνω ομιλίες σε σχολεία & στο κοινό σχετικά με τη διατροφή
4. Στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου εκπονώ τη διδακτορική μου διατριβή. Η έρευνά μου σχετίζεται με την κατάσταση θρεψης σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού
5. Λαμβάνω μέρος στην εκπόνηση ερευνών του Παν/μίου Αγαίου, καθώς και στη συγγραφή επιστημονικών άρθρων ανασκόπισης & κλινικών μελετών
6. Παρουσιάζω τα αποτελέσματα της έρευνάς μου και των άλλων ερευνών σε εθνικά & διεθνή επιστημονικά συνέδρια
Βιταμίνη Β17: η ανύπαρκτη βιταμίνη
Οι βιταμίνες είναι απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, τα οποία πρέπει να λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας, καθώς ο οργανισμός μας δεν μπορεί μόνος του να τις συνθέσει. Εξαίρεση αποτελεί η βιταμίνη D, όπου κύρια πηγή είναι ο ήλιος και όχι τα τρόφιμα! Πάνω κάτω όλοι μας έχουμε ακουστά αν όχι όλες, κάποιες από τις βιταμίνες, όπως για παράδειγμα τις βιταμίνες A, C, D, B12.
Πριν από μερικά χρόνια, μια νέα «βιταμίνη» έκανε την εμφάνισή της, η «βιταμίνη Β17». Η ουσία αυτή ονομάζεται αμυγδαλίνη και στην πραγματικότητα δεν είναι βιταμίνη! Η ουσία αυτή βρίσκεται κυρίως στα κουκούτσια, όπως και τους πυρήνες βερύκοκου και τα πικραμύγδαλα. Ψευδοεπιστήμονες, με ανυπόστατους ισχυρισμούς παρουσίαζαν την ουσία αυτή και την κατανάλωση πυρήνων βερύκοκου ως θεραπεία ή και μέσο πρόληψης του καρκίνου. Η έρευνα, όμως, έχει αποδείξει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, ενώ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τοξικότητας και θανάτου λόγω δηλητηρίασης. Αυτό συμβαίνει επειδή η ουσία αυτή είναι κυανιούχα και η κατανάλωσή της μπορεί να επιφέρει δηλητηρίαση από υδροκυάνιο, καθώς όταν το κουκούτσι καταστραφεί (π.χ. με τη μάσηση) τότε η αμυγδαλίνη μετατρέπεται σε υδροκυάνιο.
Αρκετά περιστατικά έχουν αναφερθεί στη χώρα μας και το εξωτερικό, με πιο πρόσφατο το παράδειγμα ενός ασθενή με καρκίνο, στον οποίο παρατηρήθηκαν χαμηλά επίπεδα οξυγόνου κατά τη διάρκεια χειρουργείου, λόγω πολύ υψηλών επιπέδων υδροκυανίου στο αίμα, μετά από χρόνια κατανάλωσης εκχυλίσματος πυρήνων βερύκοκου. Στην Ελλάδα έχουν αναφερθεί αρκετά περιστατικά από κέντρα δηλητηριάσεων!
Η διασπορά ψευδών ισχυρισμών σχετικά με τη δράση διαφόρων ουσιών μπορεί να είναι, αν όχι απλά επικίνδυνη, θανατηφόρα! Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις ή κρυφές θεραπείες. Αν η κατανάλωση τσαγιών και εκχυλισμάτων λειτουργούσε, τότε δεν υπήρχαν ασθένειες! Από την άλλη, αν κάποιος πεθάνει από δηλητηρίαση, έχει πετύχει την πρόληψη του καρκίνου και άλλων νοσημάτων!
Διαβήτης τύπου 2: Μια νόσος των ενηλίκων εμφανίζεται σε παιδιά και εφήβους
Η παιδική παχυσαρκία έχει πάρει μορφή επιδημίας. 1 στα 3 παιδιά στις ΗΠΑ είναι παχύσαρκο, ενώ παράλληλα μόνο 1 στους 100 γονείς μπορεί να αναγνωρίσει ότι το βάρος του παιδιού του κατατάσσεται στην κλίμακα της παχυσαρκίας. Η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας έχει επιφέρει και αύξηση της εμφάνισης «νόσων των ενηλίκων» σε παιδιά και εφήβους, από υπέρταση, μέχρι λιπώδη διήθηση του ήπατος, άπνοια, δυσλιπιδαιμία και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2!
Ο διαβήτης τύπου 2 ή ο διαβήτης των ενηλίκων, λοιπόν, δεν απαντάται πλέον μόνο σε ενήλικες. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι έφηβοι, εμφανίζουν αυτόν τον τύπο διαβήτη. Αν και ακόμη η εμφάνιση της νόσου σε αυτή την ηλικία θεωρείται σπάνια, το γεγονός της αύξησης στις διαγνώσεις προκαλεί έκπληξη και ανησυχία στους επαγγελματίες υγείας.
Η νόσος εμφανίζεται σε παιδιά 13-14 ετών, και πιο νωρίς σε κορίτσια, μάλλον λόγω ορμονικών αλλαγών της εφηβείας. Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου εμφάνισης του διαβήτη είναι η παχυσαρκία σε συνδυασμό με οικογενειακό ιστορικό ή γενετική προδιάθεση για διαβήτη. Έλεγχος για διαβήτη πρέπει να γίνεται από την ηλικία των 10 ετών ή νωρίτερα αν η εφηβεία έχει ξεκινήσει νωρίτερα, και να επαναλαμβάνεται κάθε 3 έτη.
Τα παιδιά δεν είναι ενήλικες σε μικρογραφία, επομένως, οι στρατηγικές που ακολουθούνται στους ενήλικες μπορεί να μην έχουν αποτέλεσμα στα παιδιά, ενώ λίγες είναι οι μελέτες που έχουν γίνει πάνω στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 σε παιδιά!
Η αντιμετώπιση της νόσου βασίζεται στην πρόληψη και μείωση των επιπλοκών της νόσου, μέσω απώλειας βάρους, αύξησης της φυσικής δραστηριότητας, έλεγχου των επιπέδων γλυκόζης και των συννοσημάτων της νόσου όπως υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, νεφροπάθεια και λιπώδη διήθηση του ήπατος.
Πέρα από τη φαρμακευτική αγωγή και την -προς το παρόν- αμφιλεγόμενη για τα παιδιά βαριατρική, η αλλαγή του τρόπου ζωής παραμένει μια από τις κυριότερες θεραπευτικές πρακτικές για την αντιμετώπιση της νόσου σε παιδιά και ενήλικες. Η έγκυρη ενημέρωση και η βελτίωση του τρόπου ζωής (υγιεινή διατροφή και άσκηση) όλης της οικογένειας είναι βαρυσήμαντη και απαραίτητη.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Επομένως, η αντιμετώπιση του αυξημένου σωματικού βάρους, η βελτίωση της διατροφής και η τακτική άσκηση αποτελούν απαραίτητα κομμάτια του παζλ. Στο σπίτι και το σχολείο οι πιο υγιεινές επιλογές σε τρόφιμα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμες και προσβάσιμες, ενώ η άσκηση και στο σχολείο και σε εξωσχολικές δραστηριότητες πρέπει να γίνει μέρος της καθημερινότητας των παιδιών, με ταυτόχρονη μείωση των καθιστικών δραστηριοτήτων. Όλη η οικογένεια οφείλει να προσπαθήσει και με υπομονή, επιμονή και κατανόηση να γίνει αρωγός στην πρόληψη και αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά και τους εφήβους.
Γιατί να επισκεφτεί κάποιος έναν διαιτολόγο;
H διατροφή είναι από τα πιο επίκαιρα θέματα. Η τηλεόραση, τα περιοδικά, οι εφημερίδες, διάφορα μπλογκ και ιστοσελίδες, μοντέλα, ηθοποιοί και παρουσιαστές παρέχουν πληθώρα συνταγών μαγειρικής και συμβουλών διατροφής.
Τα τελευταία χρόνια επανήλθαν στη «διατροφική μόδα» ιδιαίτερα συστατικά και εδέσματα, ενώ ολοένα και περισσότερα "superfoods" κάνουν την εμφάνισή τους. Επιπλέον, η απώλεια βάρους και η βελτίωση της φυσικής κατάστασης απασχολεί αρκετούς, παρά τα αυξημένα επίπεδα παχυσαρκίας στη χώρα μας.
Τι μπορεί να κάνει ένας κλινικός διαιτολόγος για να βοηθήσει τα άτομα που θέλουν να ελέγξουν το βάρος τους;
Με την πληθώρα πληροφοριών που υπάρχουν αναρωτιέται κανείς γιατί να επισκεφτεί έναν διαιτολόγο, ενώ μπορεί μόνος του να ακολουθήσει μια δίαιτα από περιοδικό ή το διαδίκτυο.
Οι δίαιτες που κυκλοφορούν κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσουν σε απώλεια σωματικού βάρους, εφόσον παρέχουν λιγότερες θερμίδες από όσες χρειάζεται ο οργανισμός για να διατηρηθεί στο ίδιο σωματικό βάρος. Παρ’ όλα αυτά, η πλειοψηφία των ατόμων που ακολουθούν τέτοιου είδους δίαιτες είτε παρατούν σύντομα την προσπάθεια, είτε ύστερα από μια παροδική απώλεια βλέπουν με απογοήτευση τα... κιλά να επανέρχονται!
Τα φαινόμενα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι οι δίαιτες εκείνες συχνά είναι αρκετά στερητικές, δε λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου, ενώ δεν απευθύνονται σε άτομα που πάσχουν από νοσήματα. Επιπλέον, δεν είναι λίγες οι φορές που συμβουλές διατροφής δίνουν άτομα άσχετα με την επιστημονική προσέγγιση της διατροφής.
Αντιθέτως, ο κλινικός διαιτολόγος έχει εκπαιδευτεί στη διαιτολογία και τη διατροφή, γνωρίζει καλά τα οφέλη της ισορροπημένης διατροφής στην υγεία και καθοδηγεί το άτομο στη βελτίωση του τρόπου ζωής του μέσω υγιεινής διατροφής και τακτικής άσκησης, με απώτερο στόχο την καλή υγεία και τη βελτιωμένη ποιότητα ζωής.
Ο διαιτολόγος σχεδιάζει εξατομικευμένη διαιτητική φροντίδα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, το καθημερινό πρόγραμμα, τον τρόπο ζωής, τις διατροφικές συνήθειες, το ιατρικό ιστορικό και τους στόχους του κάθε ατόμου. Ύστερα από την ανάλυση του μεταβολισμού και της σύστασης σώματος, ο διαιτολόγος σε συνεργασία με τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο θέτει τους διατροφικούς στόχους και συντάσσει το πλάνο διατροφής, το οποίο ο ενδιαφερόμενος πρώτιστα θα το πιστέψει και κατόπιν θα το ακολουθήσει χωρίς να αγχώνεται και κυρίως χωρίς να στερείται.
Επιπλέον, σε περίπτωση που κάποιος πάσχει από κάποιο νόσημα ο κλινικός διαιτολόγος παρέχει την απαραίτητη διαιτητική αντιμετώπιση με στόχο την επίτευξη ή/και διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης, την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων της ασθένειας και των παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής.
Φυσικά, η δουλειά του διαιτολόγου δεν τελειώνει εκεί που ένα πρόγραμμα διατροφής αρχίζει! Για να επιτευχθεί απώλεια σωματικού βάρους και να διατηρηθεί αυτή η απώλεια χρειάζεται βελτίωση του τρόπου ζωής και της σχέσης με το φαγητό μέσω διατροφικής συμβουλευτικής, όπου ο διαιτολόγος προπονεί, καθοδηγεί και στηρίζει το άτομο για την επίτευξη των στόχων του.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως η έγκυρη επιστημονική γνώση και η εξατομίκευση που προσφέρει ο διαιτολόγος είναι τα στοιχεία που παίζουν κεντρικό ρόλο στο να καταφέρει κάποιος να ελέγξει το βάρος του ή τα σχετιζόμενα με τη διατροφή συμπτώματα μιας ασθένειας.