Τι συμπλήρωμα αδυνατίσματος (δεν) θα πάρουμε αυτό το καλοκαίρι;
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή την άφιξή τους κάνουν διαφημίσεις προϊόντων αδυνατίσματος που υπόσχονται με “φυσικό” τρόπο γρήγορη απώλεια βάρους, ενώ τα περιοδικά είναι γεμάτα με τέτοιες διαφημίσεις, αλλά και με προγράμματα διατροφής, για να “προλάβουμε να βγούμε στην παραλία”.
Θα αναρρωτιέται κανείς πώς γίνεται κάθε χρόνο να βγαίνουν νέα προϊόντα που υπόσχονται απώλεια βάρους, και όμως η παχυσαρκία να εξακολουθεί να αποτελεί ένα από το σοβαρά και σημαντικά προβλήματα δημόσιας και ατομικής υγείας στον κόσμο.
Πολύ απλά γιατί δεν λειτουργούν.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τα σκευάσματα αυτά δεν ελέγχονται από τον ΕΟΦ, ούτε από άλλο ευρωπαϊκό φορέα, απλώς μέσω μιας ηλεκτρονικής αίτησης γνωστοποιείται η κυκλοφορία τους. Επιπλέον, όπως αναφέρει ο ΕΟΦ όλα τα συμπληρώματα έχουν παρενέργειες, και ας στερούνται θεραπευτικών ιδιοτήτων. Επίσης, δεν υπάρχει νομικός όρος για την περιγραφή “φυσικό” προϊόν, σε αντίθεση με την περιγραφή “βιολογικό” προϊόν, άρα ένα προϊόν μπορεί να διαφημίζεται ως φυσικό, και ας μην είναι!
Η πλειοψηφία των συμπληρωμάτων αδυνατίσματος στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης, ή βασίζονται σε μελέτες σε ζώα ή σε χαμηλής ποιότητας μελέτες. Φυσικά, η πρόσληψή τους πρέπει να συνδυάζεται πάντα με υποθερμιδική διατροφή, γύρω στις 1500 θερμίδες, με τις οποίες η πλειοψηφία των ατόμων έτσι και αλλιώς χάνει βάρος. Έτσι, η απώλεια βάρους που παρατηρείται είναι λόγω της υποθερμιδικής διατροφής, και όχι της λειτουργίας του σκευάσματος, το οποίο λειτουργεί σαν ένα εικονικό σκεύασμα (placebo). Ακόμη, και οι φαρμακευτικές ουσίες που κυκλοφορούν με έγγκριση του ΕΟΦ (ορλιστράτη, βουπροπιόνη&ναλτρεξόνη, λιραγλουτίδη) έχουν αποτέλεσμα σε συνδυασμό με υποθερμιδική διατροφή (και τακτική άσκηση)!
Παρόλα αυτά, τα σκευάσματα αδυνατίσματος έχουν παρενέργειες που δεν πρέπει να παραβλέπονται. Όλα τα σκευάσματα αδυνατίσματος, είτε έχουν έγκριση από τον ΕΟΦ, είτε απλώς αριθμό κυκλοφορίας έχουν παρενέργειες! Μάλιστα, στο παρελθόν πολλές φαρμακευτικές ουσίες (φάρμακα με έγκριση του ΕΟΦ) για απώλεια βάρους έχουν αποσυρθεί λόγω των σοβαρών παρενεργειών μετά από χρόνια κυκλοφορίας!
Δεν υπάρχει εξπρές δρόμος για μια σημαντική και μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους. Μια μέτρια υποθερμιδική μεν, υγιεινή δε, διατροφή, σε συνδυασμό με άσκηση (ακόμα και ο περίπατος στην προκυμαία είναι άσκηση) και βελτίωση του τρόπου ζωής είναι το κλειδί και για την απώλεια βάρους και λίπους, αλλά και για τη διατήρηση της απώλειας αυτής.
Υδατάνθρακες και λιπαρά: Έχουμε νέα δεδομένα που αλλάζουν ο,τι ξέραμε;
"Οι δίαιτες χαμηλές σε λιπαρά σκοτώνουν", "οι υδατάνθρακες σκοτώνουν", "σοκ στην επιστημονική κοινότητα" και άλλοι βαρύγδουποι τίτλοι συνόδεψαν τα (παραφρασμένα) αποτελέσματα μιας νέας μεγάλης μελέτης παρατήρησης που εκδόθηκε στο περιοδικό Lancet.
Η έρευνα "the PURE study" μελέτησε τις δίαιτες 135.335 ατόμων σε 18 χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της Ευρώπης και της Αμερικής.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τη διατροφή των συμμετεχόντων για 7 έτη και μελέτησαν τη σχέση διατροφής (ποσοστά μακροθρεπτικών συστατικών) και των αιτιών θανάτων των συμμετεχόντων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
Τα άτομα που έτρωγαν τους περισσότερους υδατάνθρακες (77% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων τους προέρχονταν από υδατάνθρακες!!!!) βρισκόντουσαν σε 28% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου, σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν τους λιγότερους υδατάνθρακες!
Εκείνοι που έτρωγαν το περισσότερο λίπος (35% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων τους προέρχονταν από λίπος) βρίσκονταν σε 23% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν το λιγότερο λίπος (10%ων συνολικών ημερήσιων θερμίδων τους προέρχονταν από λίπος).
Ο τύπος των λιπαρών δεν σχετιζόταν με τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και καρδιακών συμβαμάτων, ενώ χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών σχετίστηκε με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Επομένως τι συμβαίνει; Οι υδατάνθρακες μας σκοτώνουν και τα λιπαρά μας σώζουν;
Όχι φυσικά!
Η μελέτη αυτή αποτελεί μια μελέτη παρατήρησης, η οποία μπορεί να μας δείξει συσχέτιση και όχι αίτια! Άρα, δεν μπορούμε να πούμε ότι η υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων είναι η αιτία για τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου!!!
Επίσης, ο κίνδυνος θανάτου ήταν υψηλότερος για κατανάλωση υδατανθράκων στο 77% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, ποσοστό πολύ υψηλό, ενώ η "υψηλή" κατανάλωση λίπους, μόνο υψηλή δεν θα χαρακτηριζόταν στο 35% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης, ποσοστό που συνάδει με τη Μεσογειακή Διατροφή.
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες της μελέτης προέρχονται από φτωχές χώρες, όπου τα τρόφιμα-πηγές υδατανθράκων είναι πιο φτηνά, όπως το ρύζι στην Ασία.
Αν και μελετήθηκαν τα είδη λιπαρών, κάτι τέτοιο δεν έγινε για τους υδατάνθρακες, ώστε να δούμε τη συσχέτιση των σακχάρων στην θνησιμότητα.
Η μελέτη εξέτασε μακροθρεπτικά συστατικά και όχι τρόφιμα. Κορεσμένα λιπαρά βρίσκουμε σε τρόφιμα όπως στα γαλακτοκομικά, στο λίπος του κρέατος και του κοτόπουλου, που αποτελούν πηγές πρωτεϊνών και άλλων απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.
Συμπερασματικά, η μελέτη αυτή μας δείχνει αυτό που έχουν δείξει και άλλες μελέτες στο παρελθόν, και επιβεβαιώνει ότι είναι σημαντικό να έχουμε μια ποικίλη διατροφή, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, η οποία δεν στερείται καλών λιπαρών, περιέχει αρκετούς υδατάνθρακες και επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών!
Επίσης, ο ντόρος που έγινε με τη μελέτη αυτή αναδυκνείει για άλλη μια φορά ότι η κατανόηση των επιστημονικών άρθρων είναι σοβαρή υπόθεση.Είναι δυνητικά επικίνδυνο να παραφράζονται με τέτοιο τρόπο τα αποτελέσματα μελετών με συνέπεια την παραπληροφόρηση των αγαγνωστών για την απόσπαση like!
Διαβάστε την περίληψη της μελέτης εδώ.
Τα διατροφικά νέα των εβδομάδων 15-26 Οκτωβρίου 2018
1. To EUFIC (European Food Information Council) με ένα επιστημονικώς εμπεριστατωμένο άρθρο μας ενημερώνει για τη διατροφή των ατόμων που αθλούνται τακτικά (σύμφωνα με τις γενικές οδηγίες).
Συνοπτικά συστήνει:
-Να λαμβάνουμε επαρκείς ποσότητες υδατανθράκων, λιαπρών και πρωτεϊνών, από πληθώρα τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών φρούτων και λαχανικών
-Να τρώμε ένα γεύμα ή σνακ 1 με 4 ώρες πριν την προπόνηση
-Αθλητές που προπονούνται για πάνω από 90 λεπτά ενδέχεται να βοηθηθούν από υπερφόρτωση υδατανθράκων (carb loading) τις ημέρες πριν τον αγώνα
-Μετά την άθληση να τρώμε ένα γεύμα με υδατάνθρακες και πρωτεϊνες για την αναπλήρωση του μυϊκού γλυκογόνου και την ανάπλαση των μυών
-Να ενυδατωνόμαστε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση
2. 16 Οκτωβρίου 2018: Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού
3. Παγκόσμια ημέρα διατροφής σήμερα και θα ήθελα να εστιάσω στη σημασία της υγιεινής διατροφής!
Τι σημαίνει “υγιεινή διατροφή”;
Μια απλή ερώτηση, με μια απλή σχετικά απάντηση, την οποία πλέον δύσκολα θα βρούμε. Η παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή, δυστυχώς, είναι εκτενής, με διάφορους ψευδο-επιστήμονες να υποστηρίζουν ό,τι για να είμαστε υγιείς πρέπει να αφαιρέσουμε από τη διατροφή μας ολόκληρες ομάδες τροφίμων, όπως τα γαλακτοκομικά, ή συγκεκριμένα τρόφιμα και συστατικά, όπως τη γλουτένη. Στην πραγματικότητα, σε μια υγιεινή διατροφή δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο, εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος. Για εμάς στην Ελλάδα, η Μεσογειακή Διατροφή είναι το κλασσικό μας πρότυπο υγιεινής διατροφής, ενώ είναι και το πρότυπο που συστήνεται παγκοσμίως. Έχουμε εύκολη πρόσβαση σε πληθώρα τοπικών, φρέσκων φρούτων και λαχανικών, οσπρίων, και ψαριού, ενώ παράγουμε τοπικό εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο.
Ας μην δαιμονοποιούμε τρόφιμα και ομάδες τροφίμων, καθώς δεν υπάρχουν υγιεινά και ανθυγιεινά τρόφιμα, αλλά βλέπουμε τη διατροφή ως σύνολο! Η υγιεινή διατροφή, και πάλι θα πρέπει να είναι στα μέτρα μας. Μπορεί δυο άτομα να ακολουθούν τη Μεσογειακή Διατροφή, τρώγοντας όμως διαφορετικά τρόφιμα, και έχοντας διαφορετικές συνήθειες!
Οι “αδύνατοι χρειάζεται να προσέχουν τη διατροφή τους;
Η υγιεινή διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία μας, και η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή απαραίτητη για όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου και βάρους! Η παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα δημόσιας υγείας της εποχής μας, με μεγάλο κόστος στην ψυχική και σωματική υγεία, και όχι μόνο. Παράλληλα, η ενασχόληση με την εικόνα του σώματός μας μας απασχολεί, ανεξαρτήτου Δείκτη Μάζας Σώματος. Πολλές φορές ακούμε άτομα με φυσιολογικό βάρος να προσέχουν τη διατροφή τους, ή αντίθετα ακούμε για άτομα με χαμηλό ή φυσιολογικό σωματικό βάρος να “τρώνε ό,τι θέλουν, χωρίς να παχαίνουν”. Τι γίνεται λοιπόν με τα άτομα με φυσιολογικό βάρος; Πρέπει να προσέχουν τη διατροφή τους;
Το σωματικό βάρος και ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι δύο από τις μετρήσεις που μας ενδιαφέρουν στην ανθρωπομετρία, όμως δεν είναι οι μοναδικές ή πιο σημαντικές. Το ποσοστό του λίπους στο σώμα είναι επίσης πολύ σημαντικό! Δηλαδή, μπορεί να έχουμε ένα άτομο με επιθυμητό σωματικό βάρος, που έχει αυξημένο σωματικό λίπος, και έτσι το άτομο εκίνο να βρίσκεται σε υψηλότερο κίνδυνο για παθήσεις όπως καρδιαγγειακά και διαβήτη, όπως ένα άτομο με Δείκτη Μάζας Σώματος που αντιστοιχεί στην κλίμακα της παχυσαρκίας!Μάλιστα, επιδημιολογικές μελέτες βρίσκουν ότι νορμοβαρείς ενήλικες εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, ενώ ακόμα και άτομα με οριακά φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος και υπέρβαρα άτομα βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για μεταβολικό σύνδρομο.
Η διατροφή, λοιπόν, παίζει ρόλο στη σιλουέτα μας, αλλά κυρίως στην υγεία μας. Επομένως, είναι απαραίτητο για όλους μας, ανεξαρτήτως σωματικού βάρους να ακολουθούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με σωστή διατροφή και τακτική άσκηση.
Η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της υγείας μας. Ανεξαρτήτου σωματικού βάρους είναι απαραίτητο να προσέχουμε τη διατροφή μας και να επιλέγουμε συνετά τι θα βάλουμε στην κουζίνα μας, επομένως και στο πιάτο μας!
Αν έχετε απορίες ή χρειάζεστε βοήθεια σχετικά με τη διατροφή σας, εμπιατευτείτε μόνο αδειούχους διαιτολόγους-διατροφολόγους!
4. Διάφορες παράδοξες δίαιτες διαφημίζονται ως αντι-φλεγμονώδεις δίαιτες τον τελευταίο καιρό.
Πολλές από αυτές απαγορεύουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων, ή τρόφιμα όπως τα όσπρια και αρκετά φρούτα και λαχανικά, ή και τη σοκολάτα (το κακάο περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά).
Μια μελέτη του 2014* ανέλυσε τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά και βρήκε ότι τα θρεπτικά συστατικά με το μεγαλύτερο αντιοξειδωτικό σκορ είναι:
- Φλαβόνες (κόκκινα-μωβ λαχανικά, όπως μελιτζάνα και ντομάτα)
- Ισοφλαβόνες (σόγια)
- Β-καροτένιο (πορτοκαλί λαχανικά, όπως καρότο, κολοκύθα)
- Φλαβονόλες (μπρόκολο, κρεμμύδι, μήλα, μούρα)
- Ω-3 λιπαρά οξέα (λιπαρά ψαρια, λιναρόπορος, chia seeds, καρύδια)
- Βιταμίνη C (πορτοκάλι, ακτινίδιο, πιπεριά, φράουλα, ντομάτα)
Εκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι αυτά τα θρετπικά συστατικά τα βρίσκουμε στη λίστα των απαγορευμένων τροφίμων των παράδοξων διαιτών που διαφημίζουν ότι μειώνουν τη φλεγμονή στο σώμα (κετογονική, Paleo κ.α.)!!!
Αντιθέτως, η Μεσογειακή Διατροφή, το πιο καλα μελετημένο πρότυπο διατροφής, περιέχει πληθώρα θρεπτικών τροφίμων και τροφίμων με υψηλό αντιφλεγμονώδες σκορ, ενώ η προσκόλληση σε αυτό το διατροφικό πρότυπο σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων!
*Διαβάστε όλη τη μελέτη εδώ:
Designing and developing a literature-derived, population-based dietary inflammatory index.
5. 25 Οκτώβρη 2018: Παγκόσμια ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού
Πώς η διατροφή θα μας προστατέψει;
6. Με μεγάλη επιτυχία στέφθηκε η ομιλία με τίτλο “Καρκίνος και Διατροφή: Πρόληψη και αντιμετώπιση από το παιδί στον ενήλικα!”, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 24 Οκτώβρη στο Επιμελητήριο Λέσβου.
Μαζί με τις συναδέλφους Χαρά Κουτρολού και Σταυρούλα Τσατραφίλη, παρουσίασαμε τη σημαντικότητα της διατροφής και της καλής κατάστασης θρέψης στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου, καθώς αναφερθήκαμε και στην σημαντικότητα των υγιεινών διατροφικών συνηθειών από την παιδική ηλικία!
Πόσο έγκυρα είναι τα ντοκυμαντέρ του Netflix;
Το 2014, και ενώ έκανα το μεταπτυχιακό μου στο King’s College London ανακάλυψα το Netflix (είχε μείνει σε σύνδεση από κάποιον στο cinema room της εστίας που έμενα) και δυστυχώς και τα ντοκυμαντέρ διατροφής του. Είχα δει ένα #ντοκυμαντέρ που ακόμα και σήμερα θεωρείται πολύ πετυχημένο, όμως είναι μη επιστημονικώς τεκμηριωμένο και έχει συνετεύξεις από πολλούς γνωστούς απατεώνες διατροφής.
Τότε, είχα άγνοια του γεγονότος οτι στον κόσμο υπάρχουν ψευδο-επιστήμονες (=απατεώνες) που έχουν “κλινικές” και εκμεταλλεύονται απελπισμένους ασθενείς, ή που κάνουν εντελώς αβάσιμους ισχυρισμούς, ενώ δεν πίστευα οτι θα είχαν και το θράσος να ανακοινώνουν δημοσίως αυτούς τους επικίνδυνους και παραπλανητικούς ισχυρισμούς.
Στο “ντοκυμαντερ” αυτό ( shockumentary ), μια κυρία είπε οτι θεράπευσε ασθενή με καρκίνο χρησιμοποιώντας μεγαδόση βιταμίνης C. Επειδή μου φάνηκε περίεργο ρώτησα τον πιο αυστηρό καθηγητή της σχολής, ο οποίος ήταν και επιβλέπων στην διπλωματική μου, η οποία αφορούσε τον καρκίνο. Έγινα προφανέστατα ρεζίλι, καθώς πίστεψα ως ενα βαθμό ότι τα ντοκυμαντερ αυτά έχουν εγλκυρότητα, τη στιγμή που από το παν/πιο έμαθα ότι πρέπει να είμαι σκεπτική και να (ανα)ζητώ βιβλιογραφικές αναφορές, και πραγματική επιστημονική τεκμηρίωση για κάθε ισχυρισμό!
Αυτό το shockumentary, λοιπόν, ήταν ένα από τα μεγαλύτερά μου παθήματα & μαθήματα. Όπως, πολλά (αν όχι όλα) τα ντοκυμαντέρ διατροφής υπάρχει πολύ μεγάλη μεροληψία, παραπληροφόρηση και ο τηλεθεατής οδηγείται σε άκυρα συμπεράσματα!
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μεγάλη ενασχόληση με τη διατροφή, ενώ πολλοί ασχολούνται με το να αναδείξουν τη διατροφή που θεωρούν οι ίδιοι ότι είναι η καλύτερη, αγνοώντας το σύνολο της επιστημονικής βιβλιογραφίας, την μοναδικότητα και τις ανάγκες του κάθε άνθρωπου, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που τα άτομα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την επιστήμη της διατροφής.
Έτσι, φτάνουμε στο να έχουμε από ομάδες στα social media μέχρι και “ντοκυμαντέρ” από μεγάλους παραγωγούς που επιλέγουν να βάλουν παρωπίδες στους ίδιους & το κοινό με σκοπό την “ισχυροποίηση” των πεποιθήσεών τους.
Το νέο ντοκυμαντέρ του Netflix δεν αποτελεί εξαίρεση.
Παρουσιάζει vegan αθλητές να ισχυρίζονται οτι η vegan διατροφή τους βοήθησε να φτάσουν σε υψηλό επίπεδο, ξεχνώντας το γεγονός ότι οι αθλητές δεν ήταν εξ’αρχής #vegan και κατά πάσα βρίσκονται υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση, ενώ δεν γνωρίζουμε εαν έχουν και έξτρα “βοήθεια” από νόμιμα και μη σκευάσματα.
Με αυτή τη λογική, θα μπορούσαμε να πάρουμε αθλητές που υπερκαταναλώνουν κρέας και να δούμε τις καλές επιδόσεις τους και να βγάλουμε το συμπέρασμα οτι πρέπει να τρώμε πολύ κρέας!
Επίσης, γίνονται αναφορές σε συγκεκριμένα αποτελέσματα μελετών που βολεύουν την εξαγωγή συγκεκριμένων συμπερασμάτων, ξεχνώντας τα μειονεκτήματα/ σημεία προσοχής σε μια τέτοια διατροφή ειδικά για αθλητές, καθώς και το τι αναφέρει το σύνολο της βιβλιογραφίας.
Παράλληλα, γίνεται αναφορά στους μονομάχους (gladiators) της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όπως ανέφερε ο @thenutritional_advocate στο instagram, οι μονομάχοι τότε δεν έχουν καμία σχέση με εκείνους που βλεπουμε στις ταινίες!
Τέλος, όπως αναφέρει ο συνάδελφος κ. Ξένος στην κριτική του, ο παραγωγός James Cameron έχει conflict of interest εφόσον έχει επενδύσει σε vegan πρωτεϊνες.
Έχουμε την τάση να στρεφόμαστε προς το τι κάνουν οι διάσημοι ηθοποιοί & αθλητές για να έχουν τη φόρμα που έχουν. Ποιός μας λέει όμως οτι αυτά που λένε είναι αλήθεια, ή ολόκληρη η αλήθεια; Γιατί νομίζουμε ότι ο εκάστοτε διάσημος έχει περισσότερες γνώσεις ή καλύτερη κριτική σκέψη από το κοινό σε θέματα πάνω στα οποία δεν έχουν καμία επιστημονική γνώση; Είναι άνθρωποι και έχουν μια άποψη, η οποία όμως δεν σημαίνει ότι είναι σωστή, απλά και μόνο επειδή είναι διάσημοι ή γυμνασμένοι ή αδύνατοι ή όμορφοι!
Η επιστήμες δεν έχουν να κάνουν με απόψεις, αλλά με ερευνητικά δεδομένα, τα οποία θα πρέπει να εξεσταστούν αμερόληπτα, από άτομα που έχουν τις γνώσεις & τις δεξιότητες να τα εξετάσουν σωστά! Συνεπώς, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν βλέπουμε ντοκυμαντέρ διατροφής, καθώς είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούμε στα λανθασμένα συμπεράσματα που θέλουν να μας οδηγήσουν οι δημιουργοί τους.
Διαβάστε αξιόλογες κριτικές της ταινίας:
-Game changers: Το ντοκιμαντέρ για τη διατροφή που συζητήθηκε εντόνως. Τι «κράτησα» - τι «πέταξα»…
Στο instagram:
-@thealanaragon το post από 23/10
-@thenutritional_advocate τα stories με τίτλο Historical BS
- @greek_spartan το post με την εικονα του poster της ταινίας