Να γίνω διαιτολόγος;
Διανύουμε την εποχή των Πανελληνίων, η οποία, αν και κουραστική και αγχωτική, μας δίνει το εισιτήριο για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση και για πολλούς την πρώτη μετακόμιση από το σπίτι και την πρώτη φορά που θα ζήσουμε μόνοι μας! Ένα από τα ερωτήματα των ημερών προς τους υποψηφίους είναι τι θέλουν να σπουδάσουν και ποια σχολή έχουν ως στόχο!
Καθένας έχει το δικό του στόχο, ανεξάρτητα από το πόσο καλά έχει γράψει στις εξετάσεις και το πώς θα κινηθούν οι βάσεις! Είναι σημαντικό να έχουμε ψάξει τις διαφορετικές επιλογές που έχουμε και το πρόγραμμα σπουδών κάθε σχολής, καθώς, ακόμη και αν έχουν τον ίδιο τίτλο σπουδών, μπορεί το πρόγραμμα να διαφέρει αρκετά όσον αφορά τον αριθμό των μαθημάτων, το πόσο καλά καλύπτεται ένας κλάδος-μάθημα, πχ. φυσιολογία, από την ύλη, καθώς και την πρακτική άσκηση και την πτυχιακή εργασία.
Βλέποντας τον οδηγό σπουδών, μπορεί κάποια μαθήματα να φαίνεται ότι δεν συνδέονται με τον τίτλο σπουδών. Κι όμως, μαθαίνοντας τις αρχές τις χημείας, βιοχημείας, φυσιολογίας, φαρμακολογίας και άλλων στην περίπτωσή μου κατανοούμε καλύτερα και σε βάθος τον τρόπο λειτουργίας του οργανισμού και την επιρροή διάφορων παραγόντων (διατροφή, φάρμακα, περιβάλλον, γονίδια) στην υγεία και τη νόσο. Για παράδειγμα, όταν γνωρίζουμε καλά τον τρόπο λειτουργίας ενός οργάνου του σώματος, γνωρίζουμε πώς επηρεάζεται η λειτουργία του και τον αντίκτυπο που έχει η νόσος στη διατροφική κατάσταση και τη σίτιση του ατόμου.
Επιπλέον, έτσι γίνεται ευκολότερη η κατανόηση επιστημονικών βιβλίων και άρθρων, των οποίων η μελέτη (με κριτική ματιά) δεν σταματάει ποτέ!
Πολλές φορές και τα επαγγελματικά δικαιώματα μπορεί να διαφέρουν σε κάποιους κλάδους, αν και στην διαιτολογία τα επαγγελματικά δικαιώματα είναι ίδια για αποφοίτους του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και των Τ.Ε.Ι.
Το επάγγελμα του διαιτολόγου-διατρφολόγου είναι πλέον κατοχυρωμένο και στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί οποιοσδήποτε να πει ότι είναι διαιτολόγος και να έχει διαιτολογικό γραφείο ή να δίνει συμβουλές πάνω στη διατροφή, αν και δυστυχώς είναι συχνό φαινόμενο να αναπαράγονται μη αληθείς ισχυρισμοί πάνω στη διατροφή και την απώλεια βάρους και τη διασφάλιση της υγείας μας.
Το αντικείμενο του ιδιώτη διαιτολόγου, αν και είναι συνδεδεμένο με την απώλεια βάρους, δεν οριοθετείται εκεί.
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος, πέρα από την κατάρτιση ενός προγράμματος διατροφής και τη διατροφική συμβουλευτική με ενσυναίσθηση που παρέχει, έχει ως αντικείμενο τη βελτίωση της σχέσης του ατόμου με το φαγητό και την επίτευξη και διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής (σωστή διατροφή και άσκηση). Όμως, διαιτολογική υποστήριξη χρειάζονται και άτομα με ασθένειες σχετιζόμενες με τη διατροφή, όπως άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα, νεφροπαθείς, άτομα με κοιλιοκάκη και άλλες παθήσεις του γαστρεντερικού καθώς και πολλές άλλες ασθένειες.
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο ειδικός που μέσω της παροχής διαιτολογικής μέριμνας παίζει καίριο ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών.
Ο κλάδος της διαιτολογίας είναι ένας πολύ ενδιαφέρον τομέας, με αρκετές προοπτικές στην Κλινική Διατροφή, στη Διατροφή Δημόσιας Υγείας καθώς και στη Βιομηχανία Τροφίμων. Μάλιστα, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο για την απόκτηση του πτυχίου η πρακτική άσκηση έχει τρία μέρη: α. την πρακτική άσκηση στη βιομηχανία τροφίμων (ή μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες), β. την πρακτική άσκηση στην κοινότητα (σε ΚΑΠΗ, νηπιαγωγεία/παιδικούς σταθμούς, στον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων-Διατροφολόγων κ.ά.), η οποία καλύπτει τον κλάδο της Δημόσιας Υγείας, και γ. πρακτική άσκηση σε νοσοκομείο, όπου καλύπτεται ο κλάδος της κλινικής διατροφής. Έτσι, ο φοιτητής αφού μελετήσει τη θεωρία, περνάει στην πράξη και βλέπει από πρώτο χέρι πώς είναι να δουλεύει κανείς ως διαιτολόγος στους διάφορους αυτούς κλάδους.
Η απόφαση της επιλογής του επαγγέλματος που θα ακολουθήσουμε στο μέλλον δεν είναι εύκολη απόφαση!
Αναρωτηθείτε πώς βλέπετε τον εαυτό σας τα επόμενα χρόνια, τι σας αρέσει να κάνετε και ποια είναι τα ταλέντα σας! Έχουν δίκιο όσοι σας λένε να κάνετε επάγγελμα αυτό που σας αρέσει να κάνετε και δεν θα χρειαστεί να δουλέψετε ούτε μία μέρα.
Θέλω να χάνω πάνω από 2 κιλά την εβδομάδα. Μπορώ;
Η πραγματικότητα της απώλειας βάρους: Αποκαλύπτοντας τον μύθο της επιλογής του ρυθμού απώλειας βάρους
Στον σημερινό κόσμο, οι γρήγορες, "μαγικές" λύσεις και οι υποσχέσεις για άμεση απώλεια βάρους διαφημίζονται ευρέως. Συχνά παρουσιάζονται στη μορφή αυστηρής διατροφής, αν και αναγράφεται πάντα η φράση "χωρίς κόπο", και ορισμένες φορές συμπληρώνονται και από ένα έντονο πρόγραμμα άσκησης, ή ακόμη και από ένα μαγικό χάπι που υπόσχεται να σας κάνει να χάσετε κιλά εντός εβδομάδων, ή μερικές φορές ημερών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η επιλογή της ταχύτητας απώλειας βάρους δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Ας δούμε γιατί.
Η έννοια του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού και των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών
Οι ημερήσιες ανάγκες του σώματος, είναι ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει τον ρυθμό απώλειας βάρους.
Οι ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού σε θερμίδες, προέρχονται από μια μεγάλη και πολυμερής ομάδα βιοχημικών αντιδράσεων, που ονομάζουμε αλλιώς μεταβολισμό, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ύπαρξή μας (αναπνοή, διατήρηση ομοιόστασης, εγκεφαλική, κυτταρική και καρδιακή λειτουργία), την θρέψη μας (πέψη τροφής και μεταβολισμός θρεπτικών ουσιών) και την κίνηση μας.
Οι ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες του σώματος ουσιαστικά αποτελούνται από το άθροισμα των θερμιδικών απαιτήσεων 1. του Βασικού Μεταβολικού Ρυθμού (ενεργειακές απαιτήσεις για να διατηρηθούμε εν ζωή σε ηρεμία), 2. των ενεργειακών αναγκών για την πέψη της τροφής και 3. των ενεργειακών αναγκών για την κίνηση και άσκηση.
Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός επηρεάζεται από παράγοντες, όπως την ηλικία, το φύλο, το γενετικό μας υλικό (DNA), το ύψος το βάρος, και τη σύσταση του σώματος, και τη λειτουργία των ορμονών.
Συνολικά, την ημέρα οι γυναίκες χρειάζονται περίπου 2.000 θερμίδες, και οι άνδρες 2.500 θερμίδες.
Η Έννοια του Ενεργειακού Ισοζυγίου
Η απώλεια βάρους βασίζεται θεμελιωδώς στην Αρχή Διατήρησης της Ενέργειας. Αυτή η αρχή δηλώνει ότι για να υπάρξει απώλεια βάρους, θα πρέπει να δημιουργηθεί ενεργειακό έλλειμα, δηλαδή η ενεργειακή πρόσληψη (θερμίδες που λαμβάνονται) θα πρέπει να είναι λιγότερη από την ενεργειακή δαπάνη (θερμίδες που χρησιμοποιούνται). Όταν το σώμα βρίσκεται σε έλλειμμα θερμίδων, αρχίζει να χρησιμοποιεί το αποθηκευμένο λίπος για ενέργεια, με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους.
Ωστόσο, ο βαθμός του θερμιδικού ελλείμματος που είναι ασφαλής και βιώσιμος διαφέρει από άτομο σε άτομο και πρέπει να καθορίζεται με την καθοδήγηση ενός διαιτολόγου-διατροφολόγου. Συστήνεται η απώλεια βάρους να είναι της τάξης του 0,5-1 κιλό την εβδομάδα.
Ο υπολογισμός του Ρυθμού Απώλειας Βάρους
Ο ρυθμός απώλειας βάρους υπολογίζεται για το κάθε άτομο, λαμβάνοντας υπόψιν την ημερήσια ενεργειακή δαπάνη του ατόμου. Κάθε κιλό λίπους περικλείει ενέργεια 9.000 θερμίδων. Για να χαθεί 1 κιλό λίπους θα πρέπει να δημιουργηθεί έλλειμα περίπου 7,500 θερμίδων (λόγω "απώλειας" ενέργειας για τις μεταβολικές διεργασίες-βιοχημικές αντιδράσεις).
Έστω ότι ένα άτομο χρειάζεται 2.000 θερμίδες ημεησίως. Μια ασφαλής και βιώσιμη μείωση των θερμίδων είναι περί τις 500 θερμίδες, δηλαδή να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα διατροφής στις 1.500 θερμόδες, με στόχο την απώλεια κοντά στο 0,5 κιλό την εβδομάδα.
Θα αναρωτηθείτε, λοιπόν, δεν μπορώ να χάνω 1 κιλό την εβδομάδα;
Αυτό θα σήμαινε οτι το πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να είναι κοντά στις 1000 θερμίδες την ημέρα, γεγονός που καθιστά το διατροφικό πλάνο ανεπαρκές και μη βιώσιμο!
Οι Κίνδυνοι της Γρήγορης Απώλειας Βάρους
Και ενώ η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να φαίνεται ελκυστική, όπως φαίνεται και από το παραπάνω παράδειγμα,συχνά περιλαμβάνει δραστικό περιορισμό των θερμίδων και έντονη άσκηση, που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Η γρήγορη απώλεια βάρους συχνά οδηγεί σε απώλεια μυικής μάζας, διατροφικές ελλείψεις, επιβράδυνση του μεταβολισμού, ενώ επιβαρύνει και την ψυχική υγεία και την υγιή σχέση με το φαγητό. Επιπλέον, είναι συχνά μη βιώσιμη, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο της δίαιτας, και σε αύξηση του βάρους διαχρονικά, που μπορεί να έχει περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία.
Ο Ρόλος της Μοναδικότητας του κάθε ατόμου
Το σώμα κάθε ατόμου είναι μοναδικό. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να χάσουν βάρος γρήγορα, ενώ άλλοι χάνουν βάρος με πιο αργό ρυθμό, ακόμη και αν ακολουθούν την ίδια διατροφή και πρόγραμμα άσκησης. Παράγοντες όπως το αρχικό βάρος, το γονιδίωμα, η σύσταση του σώματος, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, η καθημερινότητα, αλλά και ο αυτο-έλεχος και η σχέση με το φαγητό παίζουν άμεσα και έμμεσα σημαντικό ρόλο σε αυτήν την ποικιλομορφία ρυθμών απώλειας βάρους, και αυτοί οι παράγοντες δεν μπορούν να αλλάξουν δια της βούλησης.
Συμπερασματικά, η επιλογή ενός ρυθμού απώλειας βάρους δεν είναι εφικτή λόγω της πολύπλοκης φύσης του σώματός μας και της πληθώρας των παραγόντων που επηρεάζουν την απώλεια βάρους. Αντί να στοχεύετε σε μια συγκεκριμένη ταχύτητα απώλειας βάρους, είναι καλύτερο να αφιερώσετε τον χρόνο σας και την προσπάθειά σας στη δημιουργία υγιεινών συνηθειών και υγιούς σχέσης με το φαγητό και το σώμα σας.
Πηγές
- Dietary Guidelines for Americans, 2020-2025
- Busetto L, Bettini S, Makaronidis J, Roberts CA, Halford JCG, Batterham RL. Mechanisms of weight regain. Eur J Intern Med. 2021 Nov;93:3-7. doi: 10.1016/j.ejim.2021.01.002.
- Greenway FL. Physiological adaptations to weight loss and factors favouring weight regain. Int J Obes (Lond). 2015 Aug;39(8):1188-96. doi: 10.1038/ijo.2015.59.
- Fogarasi A, Gonzalez K, Dalamaga M, Magkos F. The Impact of the Rate of Weight Loss on Body Composition and Metabolism. Curr Obes Rep. 2022 Jun;11(2):33-44. doi: 10.1007/s13679-022-00470-4.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 21-26 Αυγούστου 2017
1. Ο ρόλος των ω-3 λιπαρών οξέων στην παθογένεια και την αντιμετώπιση της διαταραχής ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) δεν είναι ξεκάθαρος. Όμως, μια μελέτη που έλαβε υπόψιν δεδομένα τυχαιοποιημένων μελετών έδειξε ότι:
α. Συμπληρωματική αγωγή με ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βελτιώνει κλινικά συπτώματα ΔΕΠΥ και βελτιώνει γνωστικές λειτουργίες που σχετίζονται με την προσοχή.
β. Παρατηρήθηκε επίσης ότι παιδιά και έφηβοι με ΔΕΠΥ έχουν χαμηλότερα επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων.
Επομένως, η συμπληρωματική αγωγή με ω-3 λιπαρά οξέα ως μονοθεραπεία είναι μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία στην βελτίωση συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ.
http://www.nature.com/npp/journal/vaop/ncurrent/abs/npp2017160a.html
2. Καλά τα νέα για τα παιδιά που πάσχουν από αλλεργία στα φυστίκια, η οποία συνήθως συνοδεύει τα άτομα και στην ενήλικο ζωή! Τα αποτελέσματα μιας έρευνας δείχνουν ότι ο συνδυασμός προβιοτικών και ανοσοθεραπείας φαίνεται να έχει δράση, ακόμη και 4 χρόνια μετά το πέρας της θεραπείας στην αλλεργία στα φυστίκια!
Διαβάστε το επιστημονικό άρθρο εδώ:
Long-term clinical and immunological effects of probiotic and peanut oral immunotherapy after treatment cessation: 4-year follow-up of a randomised, double-blind, placebo-controlled trial
http://thelancet.com/…/ar…/PIIS2352-4642(17)30041-X/fulltext
3. Αν σας αρέσει το καρπούζι και το πεπόνι (ή πρέπει να φάτε αυτά που έχετε στο ψυγείο) θα ενθουσιαστείτε με τους 10 διαφορετικούς τρόπους που μπορούμε να τα βάλουμε στο πιάτο μας! http://www.thekitchn.com/10-ways-to-eat-your-weight-in-melon-247260
4.Συχνά ακούμε για διάφορες δίαιτες που γίνονται μόδα. Οι περισσότερες (αν όχι όλες) είναι παράδοξες δίαιτες που μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία μας, από ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, μέχρι αυξημένο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, ενώ η πιο συχνή «παρενέργεια» είναι η πρόσληψη βάρους μετά το τέλος της δίαιτας!
Ποιές είναι οι «κόκκινες σημαίες» που μας δείχνουν ότι μια δίαιτα είναι παράδοξη;
http://www.mantzorou.gr/el/blog/pos-xehorizoyme-mia-paradoxi-diaita-meros
Διατροφή και ψυχική υγεία: Μπορούμε να επηρεάσουμε την ψυχολογική μας κατάσταση μέσω της διατροφής;
Όταν μιλάμε για διατροφή και ψυχική υγεία, στο μυαλό μας έρχονται συνήθως οι διατροφικές διαταραχές. Οι διατροφικές μας επιλογές όμως φαίνεται να σχετίζονται με την ψυχολογική μας κατάσταση, πέρα από τις ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, τα επιστημονικά δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η διατροφή επηρεάζει τόσο τη σωματική όσο και τη ψυχική υγεία έχουν αυξηθεί. Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, η ποιότητα της διατροφής που ακολουθούμε, καθώς και η μικροχλωρίδα του εντέρου μελετώνται αυτή την περίοδο πιο πολύ και σε βάθος, με τα αρχικά αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά!
Η έρευνα δείχνει ότι διατροφικοί παράγοντες που ενδέχεται να διαμορφώνουν βιοδείκτες που σχετίζονται με την κατάθλιψη, διέπουν και την παχυσαρκία και τον σακχαρώδη διαβήτη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μεσολαβητές ενεργειακής ομοιόστασης και διάθεσης συνδέουν τον γαστρεντερικό σωλήνα με τον εγκέφαλο.
Η υγιεινή διατροφή, με τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά και το μη επεξεργασμένο κρέας σχετίζεται όχι μόνο με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Σε Έλληνες ηλικιωμένους, όπου η κατάθλιψη απαντάται συχνά, η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετιζόταν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, και χαμηλής γνωστικής λειτουργίας (άνοια), γεγονός με ιδιαίτερη σημασία για την δημόσια και προσωπική υγεία! Παρόμοιες μελέτες σε ενήλικες επιβεβαιώνουν τη συσχέτιση αυτή. Αντιστρόφως, μη-υγιεινά πρότυπα διατροφής σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Ενθαρρυντικά όμως είναι και τα αποτελέσματα μιας έρευνας που μελέτησε την επίδραση της διατροφής στα συμπτώματα της κατάθλιψης. Η έρευνα έγινε σε άτομα με κατάθλιψη και έδειξε θετική έκβαση στα καταθλιπτικά συμπτώματα μετά από προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή και συμπληρωματική αγωγή ιχθυελαίων!.
Επιπλέον, συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά όπως το ασβέστιο, το χρώμιο, το φολικό οξύ, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, η βιταμίνες D και B12, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και η D-σερίνη έχουν μελετηθεί ως συμπληρωματική αγωγή κατά της κατάθλιψης.
Τέλος, το έντερό μας θεωρείται ο «δεύτερος εγκέφαλος», όχι μόνο νευρολογικά, αλλά και μέσω του άξονα «επικοινωνίας» εντέρου-εγκεφάλου. Μάλιστα, κάποιες αρχικές μελέτες σε ζώα και ανθρώπους δείχνουν ότι αλλαγές στην μικροχλωρίδα του εντέρου, η οποία σχετίζεται άρρηκτα με τη διατροφή μας, επιδρούν στη λειτουργία του εγκεφάλου, τη συμπεριφορά, καθώς και το βάρος μας. Η εντερική μικροχλωρίδα φαίνεται να σχετίζεται επίσης με τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή και νευρογενή ανορεξία.
Συνεπώς, η βιβλιογραφία ολοένα και αυξάνεται για την σχέση διατροφής και ψυχικής υγείας. Μια υγιεινή διατροφή, λοιπόν, και δη η Μεσογειακή Διατροφή, φαίνεται να είναι σύμμαχός μας για μια καλή ψυχική υγεία!!!