Η ομάδα αίματός μας επηρεάζει τη διατροφή που πρέπει να ακολουθήσουμε;
Τις προάλλες έγινε αναφορά σε μια εκπομπή στην δίαιτα ανάλογα με την ομάδα αίματος ή αλλιώς Blood Type Diet. Η δίαιτα αυτή αποτελεί για φέτος τη #1 δίαιτα προς αποφυγή σύμφωνα με τον British Dietetic Association.
Σύμφωνα με τη θεωρία πίσω από δίαιτα αυτή ανάλογα με την ομάδα αίματος οι τροφές μεταβολίζονται διαφορετικά, και η προσκόλληση στη διατροφή που συστήνεται μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νόσων. Φυσικά με τη δίαιτα αυτή συστήνονται και διάφορα συμπληρώματα διατροφής και φυτικά γιατροσόφια, καθώς και άσκηση, ανάλογα με την ομάδα αίματος.
H δίαιτα αυτή δεν υποστηρίζεται επιστημονικά, όπως είχε δείξει συστηματική ανασκόπιση της βιβλιογραφίας το 2013, ενώ οι συγγραφείς της ανασκόπισης ανέφεραν ότι για να υποστηρικτούν οι ισχυρισμοί θα πρέπει να γίνουν αντίστοιχες μελέτες που θα αναλύσουν την επίδραση των διαφορετικών διαιτών σε δείκτες υγείας.
Μια τέτοια μελέτη έγινε μετέπειτα, το 2014, με δεδομένα για τη διατροφή 1.455 συμμετεχόντων. Ενώ η προσκόλληση στις οδηγίες των διαιτών σχετίστηκε με καλές τιμές σε καρδιομεταβολικούς δείκτες, η σχέση αυτή δεν είχε να κάνει με την ομάδα αίματος. Δηλαδή, μπορεί να ακολουθήσει κάποιος μια από τις δίαιτες που συστήνονται σύμφωνα με την ομάδα αίματός του και να δει βελτίωση στις τιμές των τριγλυκεριδίων ή της αρτηριακής πίεσης, αλλά αυτή η βελτίωση δεν επέρχεται επειδή τρώει σύμφωνα με την ομάδα αίματος, αλλά επειδή κάνει καλύτερες επιλογές απ’ ότι πριν!
“Η φίλη μου έχασε πόσα κιλά με τη δίαιτα αυτή, όμως!”
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για απώλεια βάρους πέρα από το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας!
Τα άτομα βλέπουν διαφορά στη ζυγαριά με τη δίαιτα αυτή, καθώς περιορίζονται οι επιλογές τους, άρα και οι θερμίδες που προσλαμβάνουν! Μάλιστα, σύμφωνα με τη διαιτολόγο Sian Porter για τον BDA, τη δίαιτα αυτή είναι δύσκολο να την ακολουθήσει κανείς, ακριβή και οδηγεί το άτομο σε κοινωνική απομόνωση, ενώ η αποφυγή ολόκληρων ομάδων τροφίμων δεν είναι ποτέ καλή ιδέα, και χρειάζεται διαιτολογική υποστήριξη όταν χρειάζεται κάποιος να αφαιρέσει ομάδες τροφίμων από τη διατροφή του.
Πώς επανερχόμαστε μετά τις γιορτές;
Η περίοδος των εορτών έχει φτάσει στο τέλος της, και σιγά σιγά θέτουμε σε εφαρμογή τα πλάνα για την επίτευξη των στόχων της νέας χρονιάς (New Year’s resolutions). Μετά από πληθώρα καλεσμάτων και γλυκισμάτων των εορτών, έρχεται η ώρα να επανέλθουμε στα “φυσιολογικά” σχετικά με τη διατροφή μας, ενώ η περίοδος αυτή συχνά συμπίπτει με την έναρξη μιας νέας προσπάθειας για απώλεια βάρους.
Πώς θα επανέλθουμε φέτος;
Ας μην βιαστούμε να “μπούμε σε δίαιτα άμεσης απώλειας βάρους”. Λόγω των New Year’s Resolutions και της αυξημένης κατανάλωσης υπέροχου φαγητού και γλυκών την περασμένη περίοδο, σε συνδυασμό με την εμμονή των γύρω μας και των διαφημίσεων-“μαγικών”- προϊόντων απώλειας λίπους (ή μάλλον “εξαφάνισης λίπους”) και διαιτών εξπρές νιώθουμε την ανάγκη να χάσουμε άμεσα πολλά κιλά. Δυστυχώς, πολλές φορές παρασυρόμαστε και ακολουθούμε πολύ περιοριστικά προγράμματα απώλειας βάρους που οδηγούν αρχικά σε απώλεια βάρους (κυρίως υγρών), τα οποία παρατάμε εν συνεχεία, και το βάρος επανέρχεται άμεσα. Το γεγονός αυτό δεν μας βοηθάει να αποκτήσουμε υγιή σχέση με το φαγητό και το σώμα μας, ενώ μας βάζει σε ένα φαύλο κύκλο αυξομείωσης βάρους. Ας εστιάσουμε στη θρέψη του σώματός μας, στην υγιή σχέση με το φαγητό (δεν υπάρχουν παχυνιτκά ή ανθυγιεινά τρόφιμα) και ας λάβουμε έγκυρη πληροφόρηση και συμβουλές για τη διατροφή μας.
Ας ξεχάσουμε (και ας βγάλουμε επιτέλους από το λεξιλόγιό μας) τον όρο “αποτοξίνωση”. Το σώμα μας είναι πλήρως εξοπλισμένο για να μπορεί να αποτοξινώνεται, όπως κάνει άλλωστε κάθε μέρα. Χάρη στο ήπαρ, τους νεφρούς, το γαστρεντερικό σωλήνα και τους πνεύμονές μας το σώμα μας αποβάλλει τις άχρηστες ουσίες. Στην περίπτωση που τα όργανα δεν λειτουργούν επαρκώς (πχ. τελικού σταδίου νεφροπάθεια) επιβάλλεται η επίσκεψη στο νοσοκομείο, όπου δεν θα μας δώσουν “αποτοξινωτικό χυμό”. Επίσης, το σώμα μας χρειάζεται καθημερινά θρεπτικό φαγητό. Οι χυμοί και τα φρούτα, όσο θρεπτικά και αν είναι δεν αρκούν για να θρέψουν το σώμα μας!
Αντί για την άχρηστη και δυνητικά επικίνδυνη “δίαιτα αποτοξίνωσης”, ας επικεντρωθούμε στην ποιότητα της διατροφής μας. Η Μεσογειακή Διατροφή και φέτος ψηφίστηκε ως το καλύτερο πρότυπο διατροφής να ακολουθεί κανείς. Μιας που το προηγούμενο χρονικό διάστημα καταναλώσαμε αρκετό κόκκινο κρέας (ως είθιστε) ας αυξήσουμε τη συχνότητα κατανάλωσης οσπρίων, λαχανικών και φρούτων μέσω νέων και παλιών συνατγών. Μπορούμε να προσθέσουμε όσπρια σε σαλάτες ή να φτιάξουμε μπιφτέκια οσπρίων. Επίσης, η σαλάτα μαζί με τα κύρια γεύματα όχι μόνο μας βοηθά να χορτάσουμε πιο εύκολα, αλλά λαμβάνουμε και περισσότερα θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες! Οι ζεστές σούπες λαχανικών είναι άλλη μια ωραία και απολαυστική ιδέα, ειδικά τις κρύες μέρες του χειμώνα.
Παράλληλα, ας προσέξουμε την κατανάλωση αλκοόλ, καθώς συνήθως στις γιορτές τα αλκοολούχα ποτά προσφέρονται στα τραπέζια σε αφθονία. Μια ιδέα είναι το Dry January (Στεγνός Ιανουάριος) όπου τα άτομα επιλέγουν να μην καταναλώνουν αλκοόλ για τον Ιανουάριο. Αν δεν είναι εύκολο να το ακολουθήσει κανείς ας προσπαθήσει να μην ξεπερνά τα 1-2 ποτά την ημέρα ( μέχρι 1 ποτό την ημέρα για γυναίκες και 2 ποτά την ημέρα για άντρες). Παράλληλα, ας δώσουμε προσοχή και στην πρόσληψη των υγρών. Πέρα από το νερό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και το τσάι, τις σούπες και το γάλα ως πηγές υγρών!
Όπως πολλοί πριν από εμένα έχουν πει, “σημασία έχει τι τρώμε από την Πρωτοχρονιά εως τα Χριστούγεννα και όχι από τα Χριστούγεννα εως την Πρωτοχρονιά”. Ας εστιάσουμε φέτος στην υγιεινή διατροφή, με φαγητό που μας αρέσει και απολαμβάνουμε, με όλη μας την καρδιά, χωρίς τύψεις!
Πώς θα κάνουμε τους φίλους & την οικογένειά μας υποστηρικτές στην προσπάθειά μας;
Η οικογένεια και οι φίλοι μας είναι υποστηρικτές μας σε σημαντικά ζητήματα της ζωής μας, στις χαρές και τις λύπες! Η υποστήριξή τους μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα και στην απώλεια βάρους! Mάλιστα, άτομα που έχασαν και διατήρησαν το βάρος τους βοηθήθηκαν και από τα θετικά σχόλια που δέχτηκαν και την ενεργητική βοήθεια στην προσπάθειά τους. Αντιθέτως, η κριτική για την απώλεια βάρους δεν βοηθά!
Στα πλαίσια ενός προγράμματος διατροφής ή μιας προσπάθειας για βελτίωση της ποιότητας της διατροφής, για πολλούς είναι σημαντικό να αναζητήσουν την υποστήριξη των γύρω τους. Μάλιστα, έχω δει στο γραφείο διαιτώμενη να παρατά την προσπάθειά της, παρά τα εξαιρετικά αποτελέσματα, λόγω της συνεχούς κριτικής από τον συντροφο.
Το φαγητό, πέρα από ανάγκη και απόλαυση, έχει και κοινωνικό ρόλο. Δηλαδή, θα βγούμε με την παρέα μας για φαγητό, θα δούμε την οικογένειά μας σε οικογενειακά τραπέζια και θα περάσουμε ωραία, συνοδεία φαγητού. Επίσης, στο σπιτι, οι λιχουδιές αποτελούν πειρασμό, ειδικά όταν βρίσκονται σε ορατό και εύκολα προσβάσιμο σημείο.
Πώς θα κάνουμε τους γύρω μας υποστηρικτές στην προσπάθειά μας;
Αρχικά, να αναφέρω ότι μπορούμε να ζητήσουμε οι οικειοι μας να γινουν υποστηρικτές μας, και αυτό γίνεται με τη συζήτηση. Δηλαδή, ζητάμε από τους γύρω μας να μας υποστηρίξουν με τον τρόπο που βοηθάει εμάς.
Στην/στον σύντροφό μας ή/και σε φίλους μας θα ανακοινώσουμε οτι θα κάνουμε μια προσπάθεια για απώλεια βάρους ή/και βελτίωσης της διατροφής μας, και θα θέλαμε να μας υποστηρίξουν με τον τάδε τρόπο.
Για παράδειγμα, στον σύντροφό μας μπορούμε να ζητήσουμε να μη φέρνειγλυκίσματα στο σπιτι, ή να τα τοποθετεί σε μη ορατό/μη προσβασιμο/κρυφό σημείο, ή να ζητήσουμε τους να παραγγέλνουμε απ’ έξω μια φορά την εβδομάδα. Στους φίλους και τους συναδέλφους μας, αναλόγως μπορούμε να τους ζητήσουμε να μην μας προσφέρουν γλυκίσματα ή να προτείνουμε την κατανάλωση πιο θρεπτικών και χορταστικών τροφίμων.
Επίσης, πολλοί διαιτώμενοι βοηθώνται με το να μην τους ρωτάνε πόσα κιλά έχασαν αυτή την εβδομάδα, καθώς τους επιφέρει μεγαλύτερο άγχος, επομένως, μπορούμε να ζητήσουμε να μην μας κάνουν ανάλογες ερωτήσεις. Ακόμη, δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε οτι κάνουμε προσπάθεια απώλειας βάρους, και απλως να πούμε οτι εστιάζουμε αυτό το διάστημα περισσότερο στην ποιότητα της διατροφής μας. Δεν χρειάζεται καν να αιτιολογήσουμε την προσπάθειά μας! Ακόμη, δεν χρειάζεται να αιτιολογήσουμε ή να απολογηθούμε για την άρνησή μας να καταναλώσουμε ένα τρόφιμο που δεν θέλουμε!
Αν δούμε οτι οι οικείοι μας δεν είναι διατεθιμένοι να μας βοηθησουν, τότε μπορούμε να βρούμε τη μέση λύση με άλλο τρόπο, όπως να βλέπουμε τους φίλους μας για καφέ αντί για φαγητό, να ετοιμάζουμε τις δικές μας λιχουδιές και αγαπημένα γεύματα ενώ οι φίλοι ή ο/η σύντροφος καταναλώνουν τα δικά τους. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, όμως μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή, και αυτό δεν επηρεάζει αρνητικά τους γύρω μας, ενώ μας βοηθά να πετύχουμε το στόχο μας και να νιώσουμε καλύτερα μακροπρόθεσμα! Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε την επιλογή να καταναλώσουμε και να απολαύσουμε το τρόφιμο/λιχουδιά που καταναλώνουν οι γύρω μας, όταν αυτό θέλουμε πραγματικά!
Θέλετε να ελέγξετε το σωματικό σας βάρος, χωρίς στερήσεις και αυστηρούς κανόνες; Κλείστε το ραντεβού σας εδώ!
Η επίτευξη του στόχου μας είναι μεν δική μας υπόθεση και δέσμευση, όμως δεν παύει η στήριξη να έχει βοηθητικό ρόλο στην ψυχολογία και στην καθημερινότητά μας. Ως διαιτώμενοι έχουμε τη δυνατότητα να ζητήσουμε από τους οικείους μας τη στήριξη που χρειαζόμαστε, και ως σύμαχοι των αγαπημένων μας συντρόφων και φίλων οφείλουμε να στηρίξουμε τους στόχους τους, εφόσον μπορούμε, ή τουλάχιστον να αποφύγουμε να γίνουμε σαμποτέρ.
Ευχαριστώ πολύ την Ιωάννα Γρηγοράκη, Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια για την πολύτιμη βοήθειά της στη συγγραφή του παρόντος άρθρου.
Πηγές
Karfopoulou E, Anastasiou CA, Avgeraki E, Kosmidis MH, Yannakoulia M. The role of social support in weight loss maintenance: results from the MedWeight study. J Behav Med. 2016 Jun;39(3):511-8. doi: 10.1007/s10865-016-9717-y.
Wang ML, Pbert L, Lemon SC. Influence of family, friend and coworker social support and social undermining on weight gain prevention among adults. Obesity (Silver Spring). 2014 Sep;22(9):1973-80. doi: 10.1002/oby.20814.
Η ψυχολογία της δίαιτας, Judith Beck
Η διατροφή στις διακοπές του καλοκαιριού
Το καλοκαίρι είναι συνδεδεμένο με τις παραλίες, τον ήλιο και φυσικά τις καλοκαιρινές διακοπές. Τις ημέρες αυτές που περνάμε μακριά από το σπίτι είναι εύκολο να παρασυρθούμε και να αποκλίνουμε από τη συνήθη διατροφή μας. Η διαφορετική κουζίνα, τα ντόπια προϊόντα και η αλλαγή παραστάσεων είναι παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν σε υπερφαγία και πρόσληψη σωματικού βάρους, ενώ λόγω αλλαγής προγράμματος οδηγούμαστε σε άστατα γεύματα.
Πώς ακολουθείται η υγιεινή διατροφή στις διακοπές;
1. Φάτε καλό πρωινό! Το πρωινό μάς δίνει ενέργεια για να ξεκινήσουμε την ημέρα μας, με τα ξενοδοχεία να προσφέρουν μεγάλη ποικιλία πρωινού για όλα τα γούστα. Δημιουργήστε ένα θρεπτικό, χορταστικό γεύμα με πηγές σύνθετων υδατανθράκων και φυτικών ινών (δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, ψωμί πολύσπορο ή ολικής άλεσης) καθώς και πρωτεϊνών (τυρί, αλλαντικά, αβγά, γιαούρτι, γάλα). Φυσικά, μην ξεχνάτε τα φρούτα!
Για παράδειγμα, μπορείτε να καταναλώσετε γιαούρτι με δημητριακά και αποξηραμένα φρούτα ή τοστ με γαλοπούλα, τυρί και λαχανικά και φρούτο ή ομελέτα με λαχανικά και ψωμί και φρούτο. Επιπλέον, μπορείτε να προμηθευτείτε από το μπουφέ του πρωινού και το δεκατιανό σας και να το καταναλώσετε αργότερα μέσα στη μέρα. Επιλέξτε τρόφιμα που μπορείτε να μεταφέρετε, όπως φρούτα, αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς, τοστ ή πίτες.
2. Απολαύστε τα τοπικά εδέσματα, αλλά περπατήστε! Είναι αδύνατον να επισκεφτείτε έναν νέο τόπο χωρίς να δοκιμάσετε τα ντόπια προϊόντα και την τοπική κουζίνα. Καταναλώστε, με μέτρο φυσικά, και εξισορροπήστε την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων με περπάτημα! Εξερευνήστε την περιοχή με τα πόδια ή με το ποδήλατο ώστε να γνωρίσετε καλύτερα την περιοχή και κολυμπήστε, εάν βρίσκεστε σε παραθαλάσσια περιοχή!
Δεν είναι απαραίτητο να τρώτε έξω κάθε γεύμα! Εάν το δωμάτιο του ξενοδοχείου σας έχει κουζίνα, μπορείτε να μαγειρέψετε ένα ελαφρύ γεύμα αντί να πάτε σε κάποιο ξενοδοχείο! Έτσι, είναι πιο εύκολο να ελέγξετε τι τρώτε και να εξοικονομήσετε και χρήματα! Αλλά ακόμη και όταν τρώτε σε εστιατόριο, μπορείτε να ζητήσετε αλλαγές στο πιάτο σας ώστε να γίνει πιο ελαφρύ!
3. Μη ξεχνάτε τα υγρά! Το καλοκαίρι οι ανάγκες μας σε υγρά είναι μεγαλύτερες, καθώς η αυξημένη θερμοκρασία περιβάλλοντος μάς κάνει να ιδρώνουμε πιο πολύ! Να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερό και να υπενθυμίζετε συχνά σε παιδιά και ηλικιωμένους να ενυδατώνονται!
Σε εξόδους το αλκοόλ αποτελεί τη νούμερο ένα επιλογή για πολλούς. Το αλκοόλ, αν και υγρό, όχι μόνο δεν ενυδατώνει τον οργανισμό μας, αλλά λειτουργεί σαν διουρητικό και μας αφυδατώνει. Επιπλέον, τα καλοκαιρινά κοκτέιλ περιέχουν αρκετή ζάχαρη και θερμίδες, πολλές φορές όσες ένα γεύμα! Επομένως, μπορείτε να διαλέξετε ένα ελαφρύ ποτό (όπως μπύρα ή κρασί) ή να μείνετε στο ένα κοκτέιλ και να το συνοδέψετε με νερό!
4. Ξεχάστε το mini-bar του ξενοδοχείου! Το γεμάτο αλκοόλ και γλυκά ψυγειάκι αποτελεί πειρασμό! Μπορείτε να ζητήσετε να το αδειάσουν και έτσι όχι μόνο δεν θα μπείτε στον πειρασμό, αλλά θα έχετε και χώρο για να βάλετε το νερό σας και τρόφιμα που εσείς επιλέγετε. Μπορείτε να επισκεφθείτε ένα σουπερμάρκετ την πρώτη ημέρα των διακοπών σας και να εφοδιαστείτε με νερό, ανάλατους ξηρούς καρπούς, μπάρες δημητριακών και φρούτα και να τα έχετε μαζί σας σαν σνακ!
Οι διακοπές είναι για χαλάρωση και μια ευκαιρία για να γνωρίσουμε μια περιοχή. Η διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών δεν είναι άπιαστη! Απολαύστε τις διακοπές σας και συνεχίστε την καλή προσπάθεια!