Ακολουθούν οι φοιτητές τη Μεσογειακή Διατροφή; Πώς σχετίζεται η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή με την ψυχική υγεία και την ακαδημαϊκή πρόοδο;
Οι φοιτητές αποτελούν μια ιδιαίτερη πληθυσμιακή ομάδα, καθώς βρίσκονται σε μια μεταβατική περίοδο ζωής. Υπάρχει ερευνητικό ενδιαφέρον για τις διατροφικές τους συνήθειες και αυτό θελήσαμε να μελετήσουμε στην ανασκόπισή μας, καθώς και να εξετάσουμε την επίδραση της διατροφής στην ψυχική υγεία και ακαδημαϊκή πρόοδο.
Η Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) είναι το πιο καλά μελετημένο διατροφικό πρότυπο και η προσκόλληση σε αυτό το πρότυπο συστήνεται παγκοσμίως. Υψηλή προσκόλληση στη ΜΔ σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νόσων όπως καρδιαγγειακά, καρκίνο και διαβήτη, ενώ πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν συσχέτιση μεταξύ υγιεινής διατροφής και ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, η ΜΔ έχει συσχετιστεί με την καλύτερη γνωστική λειτουργία σε παιδιά και νέους ενήλικες. Στα παιδιά και τους εφήβους, η υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ έχει συσχετιστεί με καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις, ενώ μια δίαιτα "δυτικού τύπου" στην ηλικία των 14 ετών έχει συσχετιστεί με χειρότερες γνωστικές επιδόσεις στην ηλικία των 17 ετών. Σε νεαρούς ενήλικες, 10 ημέρες ΜΔ βελτίωσαν διάφορες πτυχές της γνώστικής λειτουργίας, ενώ η πρόσληψη ψαριών συσχετίστηκε με καλύτερη γνωστική λειτουργία σε εφήβους.
Οι υπάρχουσες μελέτες τονίζουν ότι οι φοιτητές έχουν απομακρυνθεί από τα πρότυπα υγιεινής διατροφής και ειδικά μακριά από τη Μεσογειακή Διατροφή. Αυτό το εύρημα ήταν εμφανές ακόμη και σε φοιτητές που ζουν σε χώρες της Μεσογείου, και ιδιαίτερα σε όσους ζουν μακριά από το σπίτι (σε άλλη πόλη), καθώς και σε φοιτητές που δεν ασκούνται. Σε μελέτη στην Ελλάδα η επισιτιστική αναασφάλεια αναδείχτηκε ως ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί σχετίζεται με λιγότερο υγιεινές διατροφικές επιλογές.
Αναφορικά με τον τομέα σπουδών και τη διατροφή υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι φοιτητές των ιατρικών σχολών δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι όσο αναμενόταν με τη ΜΔ και δεν έχουν καλή προσκόλληση στη ΜΔ, παρά τις απόψεις τους σχετικά με τη σημασία των γνώσεων γύρω από τη διατροφή. Οι μελλοντικοί δάσκαλοι και νοσηλευτές παρουσιάζουν επίσης ανεπαρκή προσκόλληση στη ΜΔ. Βέβαια, οι φοιτητές σχολών που έχουν σχέση με την υγεία έχουν καλυτερες διατροφικές συνήθειες, από εκείνους που δεν σπουδάζουν επαγγέλματα υγείας.
Μπορούμε να αυξήσουμε την οικιότητα με την Μεσογειακή διατροφή; Η βραχυχρόνια έκθεση στη ΜΔ μέσω παρακολούθηση μαθημάτων σε Μεσογειακές χώρες, από φοιτητές άλλων χωρών, επίσης δεν ήταν αρκετή για να μετατοπίσει μόνιμα τις διατροφικές συνήθειες των σπουδαστών προς υγιέστερα πρότυπα, αν και παρατηρήθηκαν θετικές επιδράσεις. Ακόμη, η πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω μαθημάτων και διαλέξεων στο πανεπιστήμιο δεν αποδείχτηκε αρκετή, προκειμένου να ενισχυθεί σημαντικά η προσκόλληση στη ΜΔ.
Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική υγεία και πρέπει να προωθηθεί εξίσου ως τμήμα της δημόσιας υγείας. Οι φοιτητές με υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ θεωρούν ότι η υγεία τους είναι σε καλύτερη κατάσταση, έχουν καλύτερη ποιότητα ύπνου και χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, ενώ η υψηλότερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα στρες. Όσον αφορά τις ακαδημαϊκές επιδόσεις, παρόλο που υπάρχουν σημαντικές αποδείξεις στους μαθητές, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει τη σημασία της ποιότητας της διατροφής και την προσήλωση στη ΜΔ σε φοιτητές και στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις. Τα τρέχοντα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ σχετίζεται με καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις στους φοιτητές. Ως εκ τούτου, χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση των επιπτώσεων μιας υγιεινής διατροφής στην ψυχική υγεία των φοιτητών.
Συμπερασματικά, η Μεσογειακή Διατροφή έχει τη δυνατότητα να είναι ένα βέλτιστο πρότυπο διατροφής που προστατεύει και προάγει τη σωματική και ψυχική υγεία των φοιτητών. Θα πρέπει όμως να εφαρμοστούν μακροπρόθεσμες πολιτικές και εκστρατείες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του νεαρού ενήλικου πληθυσμού προκειμένου να αυξηθούν οι γνώσεις τους σχετικά με τη σημασία των υγιεινών διατροφικών συνηθειών, και να διευκολυνθεί η προσκόλληση στη υγιεινή, θρεπτική διατροφή.
Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 25-30 Σεπτέμβρη 2017
1. Οι σούπερ-σαλάτες αποτελούν μια εύκολη λύση για μεσημεριανό ή και βραδινό! Η συνταγή του Άκη Πετρετζίκη περιέχει φασόλια που είναι εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών και φυτικών ινών, ενώ το αβοκάντο είναι πηγή ακόρεστων "καλών" λιπαρών!!!
2. Όλοι γνωρίζουμε ότι η υγιεινή διατροφή είναι αρωγός στην διασφάλιση της υγείας μας. Η προσκόλληση σε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής σχετίζεται με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών και πρόωρου θανάτου.
Πολλές φορές νομίζουμε ότι το να τρώμε σωστά είναι δύσκολο και ενέχει αρκετούς περιορισμούς που μας στερούν την απόλαυση του φαγητού. Στην πραγματικότητα, όμως, η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή είναι πιο απολαυστική, και πιο γευστική από την προσκόλληση σε μια «δυτικού» τύπου διατροφή.
Διαβάστε εδώ 4 πεποιθήσεις που σαμποτάρουν την προσπάθειά μας να τρώμε υγιεινά!
3.Πολλές φορές η επιβράβευσή μας είναι το φαγητό. Έτσι, όμως, καταλήγουμε σε μια μη υγιή σχέση με το φαγητό! Μακροπρόθεσμα αυτή η σύνδεση συναισθημάτων και φαγητού καταλήγει σε ένα μη υγιές σώμα!
Διαβάστε εδώ 18 προτιμότερους τρόπους επιβράβευσης, που κρατάνε περισσότερο από τη στιγμιαία απόλαυση του φαγητού (πχ. ένα κραγιόν), και μπορούν να έχουν θετική επίδραση και στο βάρος μας (πχ. μια βόλτα με μια φίλη)!
4. Ας φτιάξουμε μπισκότα με 3 υλικά!
Απλά ανακατεύουμε 2 μπανάνες, και 1 φλιτζάνι βρώμη και προσθέτουμε:
α) κομματάκια σοκολάτας ή
β) σταφίδες ή
γ) φυστικοβούτυρο ή όποιο άλλο υλικό θέλουμε
Ψήνουμε για 12 λεπτά και … έτοιμα!!!
5. Από πού λαμβάνουμε πληροφορίες και συμβουλές για τη διατροφή μας;
Οι μόνοι ειδικοί πάνω στη διατροφή είναι οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι, με άδεια άσκησης επαγγέλματος!
Είναι σημαντικό για την υγεία μας να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς!!!
Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε ένα πρόγραμμα διατροφής;
Τι απαγορεύεται σε ένα προγραμμα διατροφής;
Από τις πιο κοινές ερωτήσεις που δέχομαι στο γραφείο είναι αν επιτρέπεται να μπει στο προγραμμα διατροφής κάποιο φαγητο, το οποίο θεωρείται "παχυντικο", από τη μπανάνα και τα ζυμαρικά έως κάποιο γλυκο και τον μουσακά.
Γιατί να απαγορευεται όμως ένα φαγητό ή γλυκό ή τρόφιμο;
Καταρχάς, δεν υπάρχουν παχυντικα και αδυνατιστικα τροφιμα.
Κατά δεύτερον, στόχος του προγραμματος και της συνεργασίας με τον διαιτολογο-διατροφολογο είναι η σταδιακή βελτίωση διατροφικών συνηθειών & συμπεριφορών.
Η απαγόρευση κατανάλωσης αγαπημένων τροφίμων δεν μας βοηθά να φτάσουμε το στόχο μας, αντιθέτως μας κάνει να τα λαχταράμε ακόμη πιο πολυ & εν τέλει να τα υπέρκαταναλώσουμε!
Η διαχείριση καταστάσεων που μας κάνει να υπέρ καταναλώνουμε φαγητά ή γλυκά είναι το σημαντικο κομμάτι στη μακροπροθεσμη βελτίωση των διατροφικών συμπεριφορων, και όχι η προσωρινή απαγόρευσή τους.
Το φαγητό είναι ανάγκη & απόλαυση!
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Ο όρος υπογλυκαιμία αναφέρεται στην μείωση των επιπέδων σακχάρου, σε επίπεδα κάτω από 70 mg/dl, η οποία συνοδεύεται από συμπτώματα που αντιμετωπίζονται με την κατανάλωση υδατανθράκων. Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας ορίζεται από τα κλινικά συμπτώματα που επιφέρει.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι το τρέμουλο, οι αυξημένοι παλμοί, ο ιδρώτας, η ναυτία, η πείνα, η ανησυχία, το μυρμήγκιασμα, η δυσκολία συγκέντρωσης, η αδυναμία, η υπνηλία, αλλαγές στην όραση, δυσκολία στην όραση και την ομιλία, η ζάλη και ο πονοκέφαλος.
Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας χωρίζεται σε 3 ομάδες, την ήπια, μέτρια και σοβαρή υπογλυκαιμία. Στην σοβαρή υπογλυκαιμία, σε αντίθεση με την ήπια και μέτρια υπογλυκαιμία, το άτομο χρειάζεται τη βοήθεια άλλου ατόμου, μπορεί να μην έχει τις αισθήσεις του και η γλυκόζη είναι τυπικά κάτω από 50 mg/dl.
Ποιά είναι τα αίτια και οι επιπτώσεις της υπογλυκαιμίας;
Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία είναι τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι (ΣΔΙ) και τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (ΣΔΙΙ) που χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή ıνσουλıνοεκκρıτıκά φάρμακα (σουλφονυλουρίες).
Η υπερβολική δόση ή μη ορθή χρήση της ινσουλίνης, η μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων, η παράλειψη γευμάτων και σνακ, η υπερκατανάλωση αλκοόλ χωρίς φαγητό, ασθένειες, και η άσκηση (μεγάλη ένταση ή/και διάρκεια, ώρα άσκησης σε σχέση με γεύμα) είναι συχνές αιτίες υπογλυκαιμίας.
Η άγνοια γύρω από την υπογλυκαιμία και την σωστή διαχείρηση του σακχαρώδους διαβήτη, η χαμηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (<6%) σε άτομα με ΣΔΙ και η υψηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε άτομα με ΣΔΙΙ, η μικρή ηλικία και η εφηβεία (άτομα με ΣΔΙ), η προχωρημένη ηλικία και η άνοια, και η νευροπάθεια είναι ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή υπογλυκαιμία.
Βραχυπρόθεσμα η σοβαρή υπογλυκαιμία μπορεί να αποτελέσει αιτία ατυχήματος και τραυματισμού (πχ. κατά την οδήγηση). Μακροπρόθεσμα, πέρα από νευρολογικές επιπτώσεις, τακτικά επεισόδια υπογλυκαιμίας μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται την υπογλυκαιμία. Σε ασθενείς με ΣΔΙΙ που είναι σε υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, τα δεδομένα συσχετίζουν την συμπτωματική και σοβαρή υπογλυκαιμία με αυξημένη θνησιμότητα, ενδεχομένως καθώς η οξεία υπογλυκαιμία επιδρά στο ανοσοποιητικό και καρδιαγγειακό σύστημα.
Πώς προλαμβάνεται η υπογλυκαιμία;
Η ορθή εκπαίδευση του ατόμου με διαβήτη σχετικά με την ορθή χρήση ινσουλίνης, ή άλλης αγωγής, σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφική εκπαίδευση και παρέμβαση, και την εκπαίδευση γύρω από την επίτευξη της ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου αποτελούν βασικούς πυλώνες στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Ο τακτικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου (πριν/μετά το γεύμα, πριν/μετά την άσκηση, πριν τον ύπνο) βοηθούν ιδιαιτέρως στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Οι νέες τεχνολογίες, μάλιστα, διευκολύνουν τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου μέσω συνεχούς μέτρησης.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπογλυκαιμία; Τι θα πρέπει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Η αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας έγκειται στην μέτρηση των επιπέδων σακχάρου για να προσδιοριστούν τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης, και η πρόσβαση σε τρόφιμο που θα επιφέρει την πιο άμεση αύξηση των επιπέδων σακχάρου, για την πρόληψη πιθανού τραυματισμού και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Η ήπια και η μέτρια υπογλυκαιμία αντιμετωπίζονται με κατανάλωση 15 γραμμαρίων υδατανθράκων, σε μορφή γλυκόζης ή σουκρόζης (λευκή κρυσταλλική ζάχαρη) σε ταμπλέτες ή σε ρόφημα (ζαχαρόνερο).
Μετά από 15 λεπτά πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που έχει τις αισθήσεις του συστήνεται η χορήγηση 20 γραμμαρίων υδατανθράκων ως γλυκόζη ή σουκρόζη (πχ. 4 κουταλιές γλυκού ζάχαρη).
Μετά από 15 λεπτά από την υπογλυκαιμία (ήπια, μέτρια ή σοβαρή) πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του, συστήνεται η έγχυση 1 mg γλυκαγόνης, και η άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.
Τα μικρά παιδιά συνήθως χρειάζονται λιγότερο από 15 γραμμάρια υδατανθράκων. Βρεφη χρειάζονται 6 γραμμάρια, νήπια 8 γραμμάρια και μικρά παιδιά 10 γραμμάρια, αν και η ποσότητα μπορεί να εξατομικευτεί, ύστερα από συζήτηση με την διεπιστημονική ομάδα που παρακολουθεί το παιδί.
Με την επαναφορά των φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, το άτομο μπορεί να συνεχίσει κανονικά τα γεύματα ή σνακ, για την πρόληψη επαναλαμβανόμενης υπογλυκαιμίας. Αν το επόμενο γεύμα είναι σε μια ώρα ή αργοτερα, ένα σνακ που περιέχει 15 γραμμάρια υδατανθράκων και μια πηγή πρωτεΐνης θα πρέπει να καταναλωθεί.
Χρειάζεται προσοχή στην αποφυγή υπερβολών μετά την υπογλυκαιμία, καθώς υπερβολική κατανάλωση υδατανθράκων μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία και αύξηση βάρους.
Τι να αποφύγει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Πολλές φορές άτομα με διαβήτη χρησιμοποιούν γλυκίσματα όπως σοκολάτα για την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Όπως προαναφέρθηκε, λόγω της ανάγκης για άμεση επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, χρειάζεται παροχή σακχάρων (πχ. ζαχαρόνερο) και όχι σύνθετων τροφίμων που περιλαμβάνουν λιπαρά ή/και πρωτεΐνη.
Συνεπώς, δεν συστήνεται η κατανάλωση γλυκισμάτων, σοκολάτας, αρτοσκευασμάτων και γαλακτοκομικών για την επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στα φυσιολογικά επίπεδα.
Η πρόληψη της υπογλυκαιμίας είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για την αντιμετώπιση της! Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της.
Παραδείγματα 15 γραμμάρια υδατανθράκων για την αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας υπογλυκαιμίας |
15 γραμμάρια γλυκόζης από ταμπλέτες γλυκόζης |
3 κουταλιές γλυκού ζάχαρη, διαλυμένες σε νερό |
150 γρ αναψυκτικό ή χυμό |
1 κουταλιά σούπας μέλι |
Ζελεδάκια και καραμέλες με ζάχαρη (ποσότητα ανάλογα με το προϊόν - βλ. ετικέτα τροφίμου) |
Πηγές:
- Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines Expert Committee. Diabetes Canada 2018 Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Management of Diabetes in Canada. Can J Diabetes. 2018;42(Suppl 1):S1-S325.
- Blood Glucose Testing and Management - Hypoglycemia (Low Blood Glucose)
- Low Blood Glucose (Hypoglycemia)