Ανάλυση Σύστασης Σώματος: Τι μας δείχνει και πως την κάνουμε
Η λιπομέτρηση, ή η ανάλυση σύστασης σώματος όπως ονομάζεται πλέον είναι η μέτρηση μέσω της οποίας, όπως λέει και το όνομά της, εκτιμάται η σύσταση του σώματός μας. Ανάλογα με τη μέθοδο που χρησιμοποιείται η ανάλυση είναι λιγότερο ή περισσότερο λεπτομερής, και πέρα από το λίπος, οι παράμετροι που μπορεί να μετρώνται η μυική μάζα, και τα υγρά, και η κατανομή του λίπους και της μυικής μάζας στο σώμα.
Η αξιολόγηση του σωματικού βάρους, και του Δείκτη Μάζας Σώματος (Βάρος/Ύψος2) και η κατάταξή του στις κλίμακες του χαμηλού σωματικού βάρους, του φυσιολογικού βάρους, του υπέρβαρου, και της παχυσαρκίας μπορεί να χρησιμοποιούνται συχνά, όμως πλέον γνωρίζουμε οτι σε ατομικό επίπεδο μπορεί να υπο- ή υπερεκτιμηθεί ο λιπώδης ιστός που παίζει ρόλο στην κατάσταση της υγείας, σε όλες τις ηλικίες. Αυτό σημαίνει οτι άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος μπορεί να έχουν μια επιθυμητή σύσταση σώματος, και άτομα με επιθυμητό σωματικό βάρος να έχουν αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους ή/και χαμηλή μυική μάζα. Η ανάλυση σύστασης σώματος έρχεται να εκτιμήσει τη σύσταση του σώματος, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε πληροφορίες σχετικά με την παρούσα κατάσταση σύστασης σώματος, την πρόοδο της απώλειας λίπους (και σπλαχνικού λίπους) ή την εκγύμναση ενός ατόμου, και όχι μόνο!
Κλείστε το ραντεβού σας για ανάλυση σύστασης σώματος εδώ!
Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι για την ανάλυση σύστασης σώματος, όπως το δερματοπτυχόμετρο (γνωστό και ως “τσιμπίδα”), τα μηχανήματα βιοηλεκτρικής εμπέδησης που χρησιμοποιούνται ευρέως στα διαιτολογικά γραφεία, και η μέθοδος DEXA (Dual Energy X-ray Absorpiometry ή στα Ελληνικά Διπλής Ενέργειας Φωτονιακή Απορροφησιομέτρηση) που χρησιμοποιείται κυρίως για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας σε ακτινοδιαγνωστικά κέντρα, και αποτελεί τον gold standard τρόπο μέτρησης, δηλαδή τον πλέον ακριβή τρόπο μέτρησης. Επίσης, η σύσταση σώματος μπορεί να αξιολογηθεί και μέσω λιγότερο συχνά απαντώμενων μεθόδων όπως η πληθυσμιογραφία, η μέτρηση Καλίου σώματος, η υδροπυκνομετρία, η μαγνητική και η αξονική τομογραφία και άλλες μέθοδοι. Επίσης, μέσω εξισώσεων με χρήση ανθρωπομετρίας (μέτρηση περιφερειών σώματος) μπορεί να εκτιμηθεί το ποσοστό του λίπους και του κοιλιακού λίπους.
Κάθε μέτρηση έχει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά της.
Η μέθoδος DEXA αποτελεί τον πιο ακριβή τρόπο ανάλυσης σύστασης σώματος, αλλά έχει υψηλότερο κόστος, και είναι χρονοβόρα μέθοδος. Η μέτρηση με το δερματοπτυχόμετρο είναι επίσης ακριβή, όμως θα πρέπει να γίνεται από άτομο με εμπειρία στις μετρήσεις και η χρήση του είναι δύσκολη σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος. Επίσης, δεν εκτιμαται η μυική μάζα, αλλά μόνο το ποσοστό του λίπους στο σώμα.
Η βιοηλεκτική εμπέδηση είναι ακριβής εφόσον τηρείται το πρωτόκολλο μέτρησης, η ανάλυση γίνεται πολύ γρήγορα και δίνει πολλές πληροφορίες για τη σύσταση του σώματος. Χάρη στην ευκολία και ταχύτητα χρήσης της, είναι η πιο κοινή μέθοδος ανάλυσης σύστασης σώματος που χρησιμοποιείται στα διαιτολογικά γραφεία. Τα τελευταία έτη, με την πρόοδο της τεχνολογίας, η βιοηλεκτρική εμπέδηση, μπορεί να μας δώσει αρκετές πληροφορίες, όπως το βάρος του λιπώδους ιστού, το ποσοστό και την κατανομή του λίπους στο σώμα, το επίπεδο του σπλαχνικού λίπους στο σώμα, τη μυική μάζα και την κατανομή της στο σώμα, την οστική μάζα, τις πρωτεϊνες, τα συνολικά υγρά του σώματος, το ενδοκυττάριο και εξωκυττάριο νερό, και τη γωνία φάσης (μια μέτρηση για την κατάσταση των κυτταρικών μεμβρανών) και την αξιολόγηση υπάρξης σαρκοπενίας στους ηλικιωμένους (έλλειψη μυικής μάζας).
Για την σωστή μέτρηση υπάρχουν οδηγίες πριν από τη χρήση της που πρέπει να ακολουθεί το άτομο που θέλει να κάνει την ανάλυση σύστασης σώματος μέσω βιοηλεκτικής εμπέδησης:
- Αποφύγετε να φάτε γεύμα ή/και να πιείτε μεγάλες ποσότητες υγρού τουλάχιστον 2 - 3 ώρες πριν από τη μέτρηση.
- Να πίνετε αρκετά υγρά κατά τη διάρκεια του 24ωρου που προηγείται της μέτρησης, για να εξασφαλίσετε κανονικές συνθήκες ενυδάτωσης.
- Αποφύγετε την άσκηση για 12 ώρες πριν από τη μέτρηση.
- Αποφύγετε την καφεΐνη εντός 3 ωρών από τη μέτρηση.
- Αδειάστε την ουροδόχο κύστη τουλάχιστον 30 λεπτά πριν από τη μέτρηση.
- Μην πίνετε αλκοόλ εντός 24 ωρών από τη δοκιμή.
- Επειδή οι εκτιμήσεις του σωματικού λίπους επηρεάζονται από την αλλαγή της περιεκτικότητας σε νερό μέσα στο σώμα καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, είναι προτιμότερο οι μετρήσεις να γίνονται την ίδια ώρα της ημέρας κάθε φορά.
- Για τις γυναίκες, η έμμηνος ρύση επηρεάζει τις μετρήσεις.
Πηγές:
- Jiménez Boraita R, Arriscado Alsina D, Gargallo Ibort E, Dalmau Torres JM. Determinantes de la salud en la adolescencia: capacidad cardiorrespiratoria y composición corporal [Determinants of health in adolescence: cardiorespiratory fitness and body composition]. Nutr Hosp. 2021 Jul 29;38(4):697-703. Spanish. doi: 10.20960/nh.03507. PMID: 33720742.
- Bosy-Westphal A, Braun W, Geisler C, Norman K, Müller MJ. Body composition and cardiometabolic health: the need for novel concepts. Eur J Clin Nutr. 2018 May;72(5):638-644. doi: 10.1038/s41430-018-0158-2. Epub 2018 May 10. PMID: 29748654.
- Wang N, Sun Y, Zhang H, Chen C, Wang Y, Zhang J, Xia F, Benedict C, Tan X, Lu Y. Total and regional fat-to-muscle mass ratio measured by bioelectrical impedance and risk of incident type 2 diabetes. J Cachexia Sarcopenia Muscle. 2021 Dec;12(6):2154-2162. doi: 10.1002/jcsm.12822. Epub 2021 Sep 30. PMID: 34595832; PMCID: PMC8718017.
- Kuriyan R. Body composition techniques. Indian J Med Res. 2018;148(5):648-658. doi:10.4103/ijmr.IJMR_1777_18
- Lee SY, Gallagher D. Assessment methods in human body composition. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2008;11(5):566-572. doi:10.1097/MCO.0b013e32830b5f23
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 3-8 Σεπτεμβρίου 2018
1. Οι πυρήνες βερύκοκου έγιναν γνωστοί πριν από λίγα χρόνια για τις υποτιθέμενες αντικαρκινικές ιδιότητες της ουσίας αμυγδαλίνης, που πολλοί ονομάζουν βιταμίνη Β17.
Στην πραγματικότητα, η αμυγδαλίνη ούτε είναι βιταμίνη, ούτε και έχει αντικαρκινικές ιδιότητες, όπως έδειξε πληθώρα μελετών.
Η αμυγδαλίνη, αντιθέτως, είναι μια κυανιούχα ένωση, η οποία μετατρέπεται σε υδροκυάνιο με την καταατροφή του πυρήνα, με αποτέλεσμα τη δηλητηρίαση!
Μάλιστα, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις δηλητηρίασης από τους πυρήνες βερύκοκου στη χώρα μας, καθώς και στο εξωτερικό.
Παράλληλα, η κατανάλωση 3 πυρήνων βερύκοκου δεν θεωρείται ααφαλής!
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μου "Βιταμίνη Β17: η ανύπαρκτη βιταμίνη"
2. Αρκετοί υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της διατροφής; Η διαιτολόγος-διατροφολόγος Δρ Ειρήνη Δημίδη μας αναλύει το θέμα εδώ.
3. Το υπερβάλλον σωματικό βάρος στα παιδιά είναι δυστυχώς ένα πολύ κοινό εύρημα, όταν τα παιδιά επισκέπτονται τον παιδίατρο ή τον διαιτολόγο-διατροφολόγο.
Η αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού προβλήματος είναι αναγκαία!
Για να βοηθηθεί, όμως, το παιδί θα πρέπει ολόκληρη η οικογένεια να λάβει μέρος στην προσπάθεια!!!
4. Διάφορα συμπληρώματα διατροφής κυκλοφορούν στο εμπόριο.
Ανά τον κόσμο, τα συμπληρώματα διατροφής δεν χρειάζοντια την έγκριση από τον αντίστοιχο ΕΟΦ, αλλά έχουν έναν αριθμό γνωστοποίησης, ο οποίος σημαίνει ότι ο εκάστοτε φορέας γνωρίζει ότι το προϊόν υπάρχει και πωλείται.
Για την κυκλοφορία των συμπληρωμάτων δεν χρειάζεται να καταγράφοτναι όλα τα συστατικά, ούτε να έχει αποδειχθεί ότι το συμπλήρωμα όντως λειτουργεί, όπως διαφημίζεται!
Έτσι, κυκλοφοορούν συμπληρώματα που διαφημίζονται ότι είναι "αντηλιακά χάπια", τα οποία όμως σύμφωνα με τον Αμερικάνικο FDA δεν λειτουργούν!!!
5. Αυτή την εβδομάδα έγινε το 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Lesvos Euphoria, στην Πέτρα και το Μόλυβο, με αρκετές δράσεις. Είχα την τιμή να παρουσιάσω στους συμμετέχοντες τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής στην υγεία μας, σε δύο ομιλίες!
Φωτογραφία 1. Από την ομιλία μου στην Πέτρα, την πρώτη μέρα του φεστιβάλ.
Φωτογραφία 2. Από την ομιλία μου στο Μόλυβο, τη δεύτερη μέρα του φεστιβάλ.
Φωτογραφία 3. Ο μαγευτικός Μόλυβος, με το Κάστρο του.
Η εμπειρία μου από το King's College London
Σε προηγούμενο κείμενο αναφέρθηκα στην εμπειρία μου από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Στο παρόν κείμενο θα αναφερθώ στο άλλο Πανεπιστήμιο που φοίτησα ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια το 2013, στο King’s College London, στο Λονδίνο.
Το King’s College London με έδρα το Λονδίνο ιδρύθηκε το 1828-1829. Σήμερα, είναι το 38ο καλύτερο πανεπιστήμιο στον κόσμο, και το 17ο καλύτερο παγκοσμίως στα επαγγέλματα υγείας, και 5ο αναφορικά με τoν αντίκτυπο παγκοσμίως, σύμφωνα με το Times Higher Education.
Ανάμεσα στους φοιτητές και ερευνητές του συγκαταλέγονται η Rosalind Franklin και ο Maurice Wilkins (ανακάλυψαν τη διπλή έλικα του DNA), η Virginia Woolf (πασίγνωστη συγγραφέας), ο Thomas Hodgkin (το λέμφωμα πήρε το όνομά του), η Florence Nightingale (μητέρα της σύγχρονης νοσηλευτικής), και ο Peter Higgs (περιέγραψε το μποζόνιο του Higgs), ενώ δώδεκα ερευνητές και φοιτητές του Πανεπιστημίου έχουν λάβει το βραβείο Nobel.
Γνώριζα από νωρίς ότι ήθελα να παρακολουθήσω το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Nutrition, το οποίο εστιάζει στην κλινική διατροφή και τη διατροφή δημόσιας υγείας, δύο κλάδους που στις προπτυχιακές μου σπουδές δεν αναφέρονταν ξεχωριστά, αλλά περιπλέκονταν ο ένας με τον άλλον. Η διαδικασία αίτησης είναι χρονοβόρα και χρειάζεται κανείς πέρα από το να πληροί τις προϋποθέσεις σχετικά με τον βαθμό, να έχει πρόσφατο πτυχίο Αγγλικών. Επειδή είχα πάρει το Proficiency πολλά χρόνια πριν, έδωσα εξετάσεις για το IELTS, το οποίο μου φάνηκε σχετικά εύκολο! Για την αίτηση χρειάζεται και επιστολή με τους λόγους που θέλει κανείς να φοιτήσει το πανεπιστήμιο, καθώς και συστατικές επιστολές από το πανεπιστήμιο. Η διαδικασία της αίτησης καλό είναι να ξεκινά νωρίς.
Αναφορικά με τις σπουδές μου στο King’s College, πιστεύω ότι είναι από τις καλύτερες επιλογές που έκανα, για πολλούς λόγους. Πέρα από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις, τα κεντρικά κτήρια στα οποία και στεγάζεται, τις σύγχρονες βιβλιοθήκες όπου μπορούσες να κλείσεις δωμάτιο μελέτης / study room, και τα εργαστήρια, όπου και παρέχονταν όλα τα απαραίτητα υλικά και τηρούνταν οι κανόνες ασφαλείας, υπήρχε εξαιρετική στήριξη από τους καθηγητές. Κάθε φοιτητής βρισκόταν υπό την επιτήρηση ενός καθηγητή, στον οποίον αναφερόταν οποιαδήποτε δυσκολία, ενώ όλοι οι καθηγητές ήταν διαθέσιμοι να απαντήσουν σε ερωτήσεις, είτε στο γραφείο τους, είτε μέσω email. Μάλιστα, ο καθηγητής που μας έκανε βιοχημεία, μετά από κάθε μάθημα μας επισήμανε τις ώρες που θα βρισκόταν στο γραφείο του, ώστε να λύσει απορίες, ακόμη και αν χρειαζόταν να επαναλάβει όλο το μάθημα. Είχαμε φυσικά και έναν πολύ αυστηρό καθηγητή, ο οποίος μετά ήταν και επιβλέπων στην διπλωματική μου, αλλά τελικά η συνεργασία μας ήταν πολύ καλή!
Όσον αφορά το πρόγραμμα σπουδών, ήταν εξαιρετικά καλά οργανωμένο, με δύο εξεταστικές περιόδους. Οι εξετάσεις ήταν αρκετά διαφορετικές από εκείνες που είχα συνηθίσει, καθώς οι απαντήσεις της κάθε ερώτησης θα έπρεπε να είναι ποολυσέλιδες και με βιβλιογραφικές αναφορές! Με το τέλος της δεύτερης εξεταστικής περιόδου ξεκινούσε η εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας. Η δική μου εργασία ήταν μια ανάλυση κόστους-χρησιμότητας σχετικά με τη χρήση των πόσιμων συμπληρωμάτων διατροφής για την βελτίωση της ποιότητας ζωής, σχετιζόμενης με την υγεία ασθενών καρκίνο που είχαν υποθρεψία. Για την ανάλυση είχα τρεις επιβλέποντες καθηγητές.
Γενικά, η εμπειρία μου από το King’s College London δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη, και μου έδωσε σημαντικά εφόδια για την πορεία μου ως διαιτολόγος-διατροφολόγος, σε κλινικό και ερευνητικό επίπεδο. Το μεταπτυχιακό επηρέασε κατά ένα πολύ σημαντικό βαθμό την κριτική μου σκέψη γύρω από την έρευνα, και τη διαμόφωση συμπερασμάτων γύρω από τα επιστημονικά δεδομένα, ενώ με βοήθησε να καταλάβω και τη σημαντικότητα της διατροφής στον τομέα της δημόσιας υγείας, έναν τομέα που δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς στην Ελλάδα.
Θα χαρακτήριζα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές ως μια μοναδική εκαπαιδευτική εμπειρία, η οποία διαμόρφωσε την σκέψη και τον τρόπο εργασίας μου!
Muffins μπανάνας
Banana muffins ιδανικά για πρωινό & σνακ!
Αν θέλετε μια γρήγορη και εύκολη συνταγή δοκιμάστε να φτιάξτε muffins μπανάνας με υλικά που έχετε στο σπίτι.
Η συνταγή γίνεται ακόμα πιο γρήγορα αν έχετε μεγάλο μπλέντερ για να ανακατέψτε όλα τα υλικά.
Η μείωση της πρόσληψης ζάχαρης (δηλαδή ελευθέρων σακχάρων, όπως ζάχαρη, μέλι, σιρόπι αγαύης, ζάχαρη καρύδας κ.α.) αποτελεί πυλώνα βελτίωσης της ποιότητας της διατροφής. Ένας καλός τρόπος μείωσης της πρόσληψης σακχάρων είναι η χρήση φρούτων (εδώ μπανάνα) & μπαχαρικών (εδώ κανέλα) σε γλυκές συνταγές. Η συνταγή muffins μπανάνας, πέρα από τη λίγη επικάλυψη ζάχαρης και τις 3 κ.σ. μέλι παίρνει τη γλυκύτητα της από τις ώριμες μπανάνες.
Τι θα χρειαστείτε για 10 μαφιν:
- 2 ώριμες μπανάνες
- 2 αυγά
- 3 κ.σ. μέλι
- 1 βανιλινη
- 1 κ.γ. baking powder
- 1 φλ. τριμμένο καρύδι στο μπλεντερ
- 2/3 φλ. αλεύρι βρώμης
- 1 κ.γ. κανέλα
Για την επικάλυψη:
- 2 κ.γ. ζάχαρη
- 1 κ.γ. κανέλα
Εκτέλεση:
- Προθερμάνετε το φούρνο στου; 170 βαθμούς
- Στο μπλέντερ ή με 1 πιρούνι λιώστε τις μπανάνες
- Προσθέστε τα 2 αυγά και αναμείξτε
- Προσθέστε τα υπόλοιπα υλικά και αναμείξτε
- Χωρίστε το μίγμα σε 10 θήκες για μαφιν
- Ανακατέψτε τη ζάχαρη & την κανέλα και πασπαλίστε πάνω από το μίγμα
- Ψήστε για 30 λεπτά στους 170 βαθμους
- Καλή απόλαυση!