Η ζάχαρη προκαλεί καρκίνο;
Ταΐζει η ζάχαρη τα καρκινικά κύττραρα; Είναι η ζάχαρη αιτία εμφάνισης καρκίνου και ο αποκλεισμός της θεραπεία;
Ο ρόλος της ζάχαρης στην εμφάνιση και αντιμετώπιση του καρκίνου αποτελεί έναν από τους πιο κοινούς διατροφικούς μύθους γύρω από τη νόσο.
Η ζάχαρη δεν προκαλεί καρκίνο. Αιτίες καρκινογέννεσης αποτελούν γενετικοί (το DNAμας), περιβαλλοντικοί παράγοντες και το γήρας. Η μη υγιεινή διατροφή, το αλκοόλ, η καθιστική ζωή, το κάπνισμα και οι μολύνσεις (πχ. HPV, H. Pylori) αποτελούν παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Το αυξημένο σωματικό βάρος σχετίζεται με τον καρκίνο, και για το λόγο αυτό τα ενεργειακά πυκνά τρόφιμα, τα οποία συνήθως είναι και πλούσια σε ελεύθερα σάκχαρα & λίπος, συστήνεται να καταναλώνονται πιο αραιά.
Αναφορικά με το αν η ζάχαρη ταΐζει τα καρκινικά κύτταρα, η απάντηση είναι απλή.
Οι υδατάνθρακες είτε προέχονται από την ζάχαρη, είτε από το #φρούτο ή τις φακές, στο αίμα μας θα κυκλοφορήσουν ως γλυκόζη. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματός μας, έτσι και τα καρκινικά κύτταρα (τα οποία πάλι είναι κύτταρα του σώματός μας που αναπτύσσονται ταχέως, παρεκλείνοντας από τις φυσιολογικές κυτταρικές λειτουργίες και τον κυτταρικό έλεγχο) χρειάζονται ενέργεια για να αναπτυχθούν, υπό μορφή γλυκόζης. Έτσι, αναπόφευκτα χρησιμοποιούν ενέργεια, όπως όλα τα κύτταρα, ενώ έχουν αυξημένες ανάγκες ενέργειας/γλυκόζης. Δεν σημαίνει ότι αν σταματήσουμε να τρώμε ζάχαρη, ή/και οποιαδήποτε πηγή υδατανθράκων θα σταματήσει η εξέλιξη της νόσου!
Οι πεποιθήσεις αυτές πέρα από το γεγονός ότι είναι δυνητικά επικίνδυνες, δεν συνάδουν με την παθοφυσιολογία της νόσου. Επίσης, οι ισχυρισμοί “ρίχνουν” το φταίξιμο της εμφάνισης και αντιμετώπισης της νόσου στους ασθενείς, ενώ ενδέχεται οι ασθενείς να πιστέψουν ότι με μια διατροφή χωρίς ζάχαρη ή υδατάνθρακες θα γιατρευτούν, και να αρνηθούν την θεραπεία ή λόγω της υποθρεψίας από μια διατροφή πτωχή σε υδατάνθρακες και θρεπτικά συστατικά να μειώσουν το προσδόκιμο ζώης τους, αλλά και την απόκριση στην θεραπεία. Δυστυχώς, υπάρχουν αρκετά τέτοια παραδείγματα ασθενών, αλλά και απάτες που στόχο έχουν την εξαπάτηση του κοινού και των ασθενών.
Xρήσιμα κείμενα:
Sugar and cancer – what you need to know
Πώς θα εντάξουμε τα ζυμαρικά στη διατροφή μας;
Τα ζυμαρικα, όπως και άλλες πηγές υδατανθράκων έχουν αδίκως δαιμονοποιηθεί οτι αυξάνουν το σωματικό βάρος, με αποτέλεσμα πολλοί να αποφεύγουν την κατανάλωσή τους. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο δεν παχαίνουν (κανένα τρόφιμο δεν μας παχαίνει), αλλά ένα πλήρες γεύμα αποτελείται από πηγή υδατανθράκων, πηγή πρωτεΐνης και λαχανικά. Τα ζυμαρικά μπορούν να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής, καταλαμβάνοντας τη θέση της πηγής υδατανθράκων στο πιάτο μας.
Ποιοί είναι οι καλύτεροι τρόποι να βάλουμε τα ζυμαρικά στη διατροφή μας;
1. Επιλέγουμε ζυμαρικά ολικής άλεσης. Τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι πιο πλούσια σε φυτικές ίνες, επομένως και πιο χορταστικά σε σχέση με τα λευκά ζυμαρικά, ενώ είναι και πιο θρεπτικά, με υψηλότερες συγκεντρώσεις Μαγνησίου, Χαλκού και Φωσφόρου και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
2. Επιλέγουμε ζυμαρικά με περισσότερη πρωτεΐνη ή ζυμαρικά από όσπρια. Πολλοί παρατηρούν οτι δεν χορταίνουν με ζυμαρικά, και καταλήγουν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ζυμαρικών. Η πρωτεΐνη είναι το θρεπτικό συστατικό που μας χορταίνει περισσότερο, συνεπώς επιλέγοντας τα ζυμαρικά με περισσότερη πρωτεϊνη, αυξάνουμε τα επίπεδα κορεσμού. Μάλιστα, τα ζυμαρικά από 100% όσπρια είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, ενώ έχουν τις ίδιες θερμίδες με τα συμβατικά ζυμαρικά!
Πότε ήταν η τελευταία φορά που ελέγξατε τη σύσταση του σώματός σας;
3. Η σάλτσα παίζει ρόλο στη μακαρονάδα. Πληθώρα συνδυασμών μπορούμε να σκεφτούμε για τα ζυμαρικά, από κόκκινη σάλτσα με κιμά, εως λευκή σάλτσα με κρέμα γάλακτος και σάλτσα πέστο. Οι περισσότερες σάλτσες είναι πλούσιες σε λιπαρά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται αρκετά το θερμιδικό περιεχόμενο του πιάτου, χωρίς να αυξάνεται και ο όγκος. Επιλέγουμε να συνδυάζουμε πιο συχνά τα ζυμαρικά με κόκκινη σάλτσα λαχανικών ή/και μανιταριών, με προσοχή στην ποσότητα ελαιολάδου. Μάλιστα, προσθέτοντας σάλτσα με αρκετά λαχανικά, άρα και φυτικές ίνες διευκολύνουμε τον κορεσμό.
4. Τα ζυμαρικά δεν χρειάζεται να τσιγαριστούν με καυτό ελαιόλαδο ή βούτυρο για να είναι γευστικά. Πολλοί προσθέτουν σχετικά μεγάλη ποσότητα λιπαρών και θερμίδων στα ζυμαρικά, ρίχνοντας ελαιόλαδο ή βούτυρο μετά το βράσιμο. Εφόσον στα ζυμαρικά θα πρστεθεί κάποια σάλτσα ή/και πηγή πρωτεϊνης (πχ. γαρίδες, κοτόπουλο, κρέας, τυρί), δεν χρειάζεται να προστεθεί έξτρα ελαιολαδο ή βούτυρο.
5. Δοκιμάστε διαφορετικές συνταγές με τα ζυμαρικά. Πέρα από τις κλασσικές συνταγές, ας δοκιμάσουμε να βάλουμε τα ζυμαρικά στη σαλάτα, δημιουργώντας μακαρονοσαλάτες. Τα ζυμαρικά (πχ. πέννες) μπορούν να προστεθούν σε λαχανικά της επιλογής μας (μαρούλι, ντομάτα, αγγούρι, ρόκα κ.α.) και ως πηγή πρωτεΐνης να μπει τυρί ή κοτόπουλο! Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες αποτελούν μια δροσιστική επιλογή πλήρους γεύματος!
Κανένα τρόφιμο δεν αποκλείεται από μια υγιεινή διατροφή. Απολαύστε τα ζυμαρικά σας και χορτάστε καλύτερα με τα παραπάνω tips.
Δείτε το σχετικό βίντεό μου στο YouTube εδώ:
Πηγές
Whole Grains, Refined Grains, and Dietary Fiber
Protein, Weight Management, and Satiety
Τρώμε φυσιολογικά;
Η ενασχόληση με τη διατροφή και τα προγράμματα αδυνατίσματος είναι καθημερινότητα για πολλούς ανθρώπους που θέλουν να βελτιώσουν την υγεία ή και το σώμα τους. Με πληθώρα συμβουλών διατροφής που είναι διαθέσιμες στο διαδύκτιο, τα περιοδικά, σε άλλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτυωσης θα πίστευε κανείς οτι μπορούμε όλοι να τρώμε υγιεινά και έχουμε υγιή σχέση με το φαγητό, απλώς ακολουθώντας τις διάφορες αυτές συμβουλές.
Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;
Πολλές από τις συμβουλές που δεχόμαστε καθημερινά δεν προέρχονται από διαιτολόγους-διατροφολόγους. Οι συμβουλές διατροφής στις οποίες πολύ εύκολα έχουμε πρόσβαση, δεν έχουν επιστημονική τεκμηρίωση, ούτε μας βοηθούν να βελτιώσουμε τη διατροφή μας μακροχρόνια. Αντιθέτως, βλέπουμε ακραίες, παράδοξες διαιτες και συμβουλές να κατακλύζουν τα μέσα και μύθοι διατροφής να διαιωνίζονται παρά την κατάρριψή τους εδώ και χρόνια, όπως η απαγόρευση του συνδυασμού πρωτεΐνης και υδατανθάκων! Ως αποτέλεσμα, δεν γνωρίζουμε πραγματικά τί σημαίνει να τρώμε σωστά, να τρώμε φυσιολογικά και να έχουμε μια υγιή σχέση με το φαγητό, το οποίο είναι πρωταρχικά ανάγκη, αλλά είναι και απόλαυση, ενώ οι διαγνώσεις της διατροφικής διαταραχής ορθορεξίας (εμμονή με την υγιεινή διατροφή) έχουν αυξηθεί!
Η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, είναι ιδιαιτέρως ευεργετική για τη σωματική και ψυχική υγεία μας. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η παροδική παρέκκλιση από τη Μεσογειακή Διατροφή ή τις επίσημες οδηγίες διατροφής επιφέρει άμεσες και μόνιμες αρνητικές επιδράσεις στην υγεία μας και στην πρόσπάθειά μας για μια πιο υγιεινή διατροφή! Η υγιής σχέση με το φαγητό και το να τρώμε φυσιολογικά δεν είναι μια αυστηρή έννοια!
Τι σημαίνει τρώω φυσιολογικά; Σύμφωνα με το Ellyn Satter Institute σημαίνει:
- Να καθόμαστε στο τραπέζι πεινασμένοι και να τρώμε μέχρι να ικανοποιηθεί η πείνα μας
- Να μπορούμε να επιλέγουμε φαγητό που μας αρέσει και να το απολαμβάνουμε, χωρίς να σταματάμε επειδή πρέπει
- Να μπορούμε να επιλέξουμε θρεπτικό φαγητό χωρίς να ανησυχούμε, και να μην περιορίζουμε τις επιλογές μας αναφορικά με το απολαυστικό φαγητό
- Να δίνουμε στον εαυτό μας την άδεια καμιά φορά να φάμε κάτι επειδή είμαστε χαρούμενοι ή λυπημένοι ή επειδή απλώς θέλουμε να φάμε
- Να τρώμε 3 ή 4 ή 5 φορές τη μέρα ή να επιλέξουμε να τρώμε ανάλογα με το πρόγραμμά μας
- Να αφήνουμε μπισκότα στο πιάτο γιατί μπορούμε να τα φάμε και αύριο ή να φάμε παραπάνω γιατί μας αρέσουν
- Να τρώμε παραπανω καμιά φορά, να "σκάμε στο φαί" και να μη νιώθουμε άνετα μετά, αλλά άλλες φορές να τρώμε λιγότερο και να ευχόμασταν να είχαμε φάει παραπάνω
- Να εμπιστευόμαστε το σώμα μας να αντισταθμίζει τα "λάθη" που κάνουμε με το φαγητό.
Το να τρώμε φυσιολογικά παίρνει τον χρόνο και την προσοχή μας, αλλά είναι ένα από τα σημαντικά κομμάτια της ζωής μας. Το να τρώμε φυσιολογικά είναι μια ευέλικτη έννοια! Ποικίλει ανάλογα με την πείνα, το πρόγραμμά μας, την πρόσβαση στο φαγητό και τα συναισθήματά μας!
Είναι σημαντικό να ακούμε το σώμα μας, καθώς είναι φτιαγμένο να μας ειδοποιεί πότε χρειάζεται ενέργεια, δηλαδή τροφή (πείνα), και πότε πρέπει να σταματήσουμε την πρόσληψη ενέργειας (κορεσμός)!
Εσείς τρώτε φυσιολογικά;
Πάμε στο διαιτολόγο μόνο για να χάσουμε βάρος;
Έχουμε συνδυάσει την επίσκεψη στο διαιτολόγο κυρίως με την απώλεια βάρους.
Όμως, το πεδίο του διαιτολόγου-διατροφολόγου δεν περιορίζεται μόνο στην απώλεια βάρους, αλλά έχει εκπαιδευτεί πάνω στην διαιτητική θεραπεία/αντιμετώπιση ενός μεγάλου φάσματος ασθενειών, ενώ αποτελεί αναπόσπαστο μέλος στην αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών σε συνεργασία με ιατρούς και ψυχολόγους.
Δηλαδή, πέρα από την απώλεια βάρους ο διαιτολόγος μπορεί να βοηθήσει και στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Πρόσληψη ή διατήρηση σωματικού βάρους
- Βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και της υγιούς σχέσης με το φαγητό, ανεξαρτήτως σωματικού βάρους
- Εκπαίδευση πάνω στην επίτευξη και τη διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής, ανεξαρτήτως σωματικού βάρους
- Διαιτητική διαχείρηση χρόνιων ασθενειών, όπως για παράδειγμα σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, νεφροπάθεια και καρκίνος
- Εκπαίδευση πάνω στη διαχείρηση τροφικών αλλεργιών
- Διαιτητική αντιμετώπιση ασθενειών του γαστρεντερικού συστήματος, όπως κοιλιοκάκη (με διατροφή χωρίς γλουτένη), νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
- Εκπαίδευση και διαιτητική υποστήριξη ατόμων που θα κάνουν ή έχουν κάνει εγχειρίσεις βαριατρικής
- Συμβουλευτική πάνω στην διατροφή των ατόμων όλων των ηλικιών, από την έναρξη των στερεών τροφών σε βρέφη, έως και τη διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης σε άτομα τρίτης ηλικίας
Βλέπουμε λοιπόν, ότι ο διαιτολόγος-διατροφολόγος δεν είναι "αδυνατιστής", αλλά είναι ο ειδικός πάνω σε θέματα διατροφής στην υγεία και την ασθένεια, στην πρόληψη και την αντιμετώπιση ασθενειών.
Η υγιεινή διατροφή που δεν στερεί από το άτομο την απόλαυση του φαγητού αποτελεί στόχο κάθε προγράμματος διατροφής. Η υγιεινή διατροφή (πχ. Μεσογειακή Διατροφή) είναι σύμμαχος στην πρόληψη ασθενειών, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ η εφαρμογή των διατροφικών συστάσεων μεγάλων οργανισμών είναι απαραίτητη για τη διαιτητική διαχείριση ασθενειών και συμπτωμάτων (πχ. διατροφή στη νεφροπάθεια, ή τροποποίηση της διατροφής στη μειωμένη όρεξη).
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην πηγή πληροφόρησής μας γύρω από τη διατροφή. Δυστυχώς, πολλά είναι τα περιστατικά όπου βλέπουμε μη διαιτολόγους-διατροφολόγους ή και μη επιστήμονες υγείας να ενστερνίζονται τους τίτλους των διαιτολόγων-διατροφολόγων και των ιατρών και να δίνουν συμβουλές πάνω στην διατροφή ή στην θεραπεία ασθενειών (πχ. καρκίνου) που δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και είναι δυνητικά επικίνδυνες.
Όταν επισκέπτεστε έναν διαιτολόγο βεβαιωθείτε για τις σπουδές, και την άδεια ασκήσεων επαγγέλματος του, ή δείτε τη λίστα των κατόχων άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος του διαιτολόγου από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων-Διατροφολόγων. Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος στην Ελλάδα έχουν όσοι έχουν πτυχίο από ΑΕΙ (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο), ΤΕΙ, και κολλέγια ή έχουν σπουδάσει στο εξωτερικό και έχουν λάβει αναγνώριση του πτυχίου τους από τον ΔΟΑΤΑΠ.