Ο,τι θες να μάθεις για το τόφου
Το τόφου (tofu) αποτελεί προϊόν φασολιών σόγιας, και συγκεκριμένα προέρχεται από συμπυκνωμένο γάλα σόγιας. Το τόφου αποτελεί μια εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης για χορτοφάγους και αυστηρά χορτοφάγους (vegan), με όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, καθιστώντας το πηγή πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας.
Το τόφου δεν έχει ιδιαίτερη γεύση, αλλά παίρνει τη γεύση των άλλων υλικών με τα οποία συνοδεύεται χάρη στη σπογγώδη μορφή του, ενώ ο τρόπος παρασκευής του επίσης επηρεάζει και την τελική γεύση. Στο εμπόριο πιο συχνά θα βρει κανεις το μαλακό τόφου (silken tofu), το οποίο πωλείται βυθισμένο σε υγρό και το σκληρό τόφου (firm tofu). Κάθε είδος έχει και διαφορετικές μαγειρικές χρήσεις. Το τόφου πωλείται και καπνιστό και μαριναρισμένο με μπαχαρικά και σως, ενώ χρησιμοποιείται συχνά σε νηστίσιμα πιάτα και προϊόντα.
Ποιά είναι η διατροφική του αξία;
Τα 100 γρ τόφου αποδίδουν 700 θερμίδες, και περιέχονται 8 γραμμάρια πρωτεΐνης, 2 γραμμάρια υδατανθράκων, 1 γραμμάριο φυτικών ινών και 4 γραμμάρια λιπαρών, ενώ η ποσότητα αυτή προσδίδει περί το 30% του Μαγγάνιου, το 20% του Ασβεστίου, το 14% του Σεληνίου, το 9% του Σιδήρου το 6% του Ψευδαργύρου και το 9% του Μαγνησίου που χρειάζεται ο οργανισμός ημερησίως, μεταξύ άλλων θρεπτικών συστατικών. Ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής, μπορεί να περιέχει περισσότερο Ασβέστιο ή Μαγνήσιο. Επιπλέον, το τόφου περιέχει 20,2–24,7mg ισοφλαβόνες ανά 100 γραμμάρια, οι οποίες δρουν ευεργετικά στην υγεία και δρουν ως φυτο-οιστρογόνα.
Ποιά είναι τα οφέλη του τόφου στην υγεία;
Αν και η σόγια έχει "κακή φήμη", στην πραγματικότητα είναι μια εξαιρετική επιλογή τροφής, με οφέλη για την υγεία.
Η κατανάλωση της σόγιας και των προϊόντων της σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, ενδεχομένως λόγω της επίδρασης των ισοφλαβονών, και δη κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Επίσης, θετική είναι η επίδραση της σόγιας και των προϊόντων της στην πρόληψη του καρκίνου του ενδομητρίου, του προστάτη, αλλά και καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος. Μάλιστα, οι ισοφλαβόνες είναι εκείνες που φαίνεται να έχουν την θετική επίδραση.
Πέρα από τον κακρίνο, οι ισοφλαβόνες έχουν θετική επίδραση και στα καρδιαγγειακά νοσήματα, με πολλές έρευνες να έχουν εστιάσει σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση, ενώ η κατανάλωση ισοφλαβονών σόγιας φαίνεται να έχει αντι-αθηρωματική δράση, και να βοηθά στην πρόληψη στεφανιαίας νόσου, αλλά και της άνοιας.
Επίσης, σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών η κατανάλωση σόγιας και των προϊόντων της φαίνεται να βοηθούν στην απώλεια βάρους, στον έλεγχο της γλυκόζης και των λιπιδίων. Παρομοίως, και άλλες μελέτες σε γυναίκες και άντρες, δείχνουν θετικά αποτελέσματα στο βάρος, και τα λιπίδια του αίματος.
Αναφορικά με τον σακχαρώδη διαβήτη, πρόσφατη μετα-ανάλυση μελετών έδειξε οτι η κατανάλωση σόγιας, τόφου και ισοφλαβονών σόγιας σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ.
Συνεπώς, η έρευνα αναδεικνύει την κατανάλωση σόγιας και των προϊόντων της ως ωφέλιμη στην υγεία γυναικών και ανδρών, όλων των ηλικιών.
Ποιός πρέπει να προσέξει την κατανάλωσή του;
Στην Ελλάδα, προληπτικά, δεν συστήνεται η κατανάλωση σόγιας και των προϊόντων τους από έγκυες γυναίκες.
Πηγές:
- Murphy PA et al. Isoflavones in retail and institutional soy foods. J Agric Food Chem. 1999 Jul;47(7):2697-704. doi: 10.1021/jf981144o.
- Zaheer K, Humayoun Akhtar M. An updated review of dietary isoflavones: Nutrition, processing, bioavailability and impacts on human health. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Apr 13;57(6):1280-1293. doi: 10.1080/10408398.2014.989958
- Mourouti N et al. Diet and breast cancer: a systematic review. Int J Food Sci Nutr. 2015 Feb;66(1):1-42. doi: 10.3109/09637486.2014.950207.
- Messina M. Impact of Soy Foods on the Development of Breast Cancer and the Prognosis of Breast Cancer Patients. Forsch Komplementmed. 2016;23(2):75-80. doi: 10.1159/000444735.
- van Die MD et al. Soy and soy isoflavones in prostate cancer: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. BJU Int. 2014 May;113(5b):E119-30. doi: 10.1111/bju.12435.
- Tse G, Eslick GD. Soy and isoflavone consumption and risk of gastrointestinal cancer: a systematic review and meta-analysis. Eur J Nutr. 2016 Feb;55(1):63-73. doi: 10.1007/s00394-014-0824-7.
- Sathyapalan T et al. Soy isoflavones improve cardiovascular disease risk markers in women during the early menopause. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2018 Jul;28(7):691-697. doi: 10.1016/j.numecd.2018.03.007.
- Sekikawa Α et al. Effect of S-equol and Soy Isoflavones on Heart and Brain. Curr Cardiol Rev. 2019;15(2):114-135. doi: 10.2174/1573403X15666181205104717.
- Karamali M et al. The effect of dietary soy intake on weight loss, glycaemic control, lipid profiles and biomarkers of inflammation and oxidative stress in women with polycystic ovary syndrome: a randomised clinical trial. J Hum Nutr Diet. 2018 Aug;31(4):533-543. doi: 10.1111/jhn.12545.
- Ruscica M et al Effect of soy on metabolic syndrome and cardiovascular risk factors: a randomized controlled trial. Eur J Nutr. 2018 Mar;57(2):499-511. doi: 10.1007/s00394-016-1333-7. Epub 2016 Oct 18. PMID: 27757595.
- Tang J et al. Legume and soy intake and risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Am J Clin Nutr. 2020 Mar 1;111(3):677-688. doi: 10.1093/ajcn/nqz338.
- Ollberding NJ et al. Legume, soy, tofu, and isoflavone intake and endometrial cancer risk in postmenopausal women in the multiethnic cohort study. J Natl Cancer Inst. 2012 Jan 4;104(1):67-76. doi: 10.1093/jnci/djr475.
Πώς να καταναλώσω με σύνεση τα γλυκά των γιορτών;
Γιορτές και ποικιλία δελεαστικών γλυκών είναι έννοιες ταυτόσημες! Ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής δεν απαγορεύει καμία ομάδα τροφίμων (εκτός κι αν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι), και, συνεπώς, η με μέτρο κατανάλωση γλυκών, δυνητικά, είναι εφικτή ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής.
Αν και πολλές φορές τα γλυκά ενοχοποιούνται για την αύξηση του σωματικού βάρους ή για χρόνια νοσήματα- συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων ή του σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ- στην πραγματικότητα, όταν καταναλώνονται συνετά, δεν επηρεάζεται αρνητικά η σωματική υγεία ή το βάρος μας.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το παραπάνω, προκύπτει το εύλογο ερώτημα: πώς καταφέρνουμε να απολαύσουμε τα γιορτινά γλυκά, χωρίς όμως, να παραβούμε το επιτρεπτό μέτρο;
Τα συμπεριλαμβάνουμε στη διατροφή μας.
Όταν απαγορεύουμε στον εαυτό μας την απόλαυση γλυκών το μυαλό μας δεν μπορεί να «διαφύγει» αυτής της έλλειψης και προσκολλάται σε αυτή, με αποτέλεσμα, εν τέλει, να ενδίδουμε και να προσλαμβάνουμε μεγαλύτερη ποσότητα, ώστε να κορεστεί η μεγάλη μας επιθυμία για γλυκό. Αν, επομένως, δίνουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία για γλυκό «άνευ όρων» -όχι όμως «άνευ ορίων»- , η επιθυμία αυτή καταλαγιάζει σε σημαντικό βαθμό.
Κατ’ επέκταση, τα γλυκά μπορούν να αποτελέσουν μέρος της διατροφής μας, ακόμη κι αν επιθυμούμε να χάσουμε βάρος. Αυτό είναι εφικτό βάζοντας μικρότερες μερίδες στο γεύμα μας -συνοδευόμενο με μεγάλη σαλάτα- ή προγραμματίζοντας περισσότερη άσκηση (ακόμη κι αν πρόκειται για έναν περίπατο για χριστουγεννιάτικα ψώνια).
Θέλουμε πραγματικά να φάμε γλυκό;
Συχνά συγχέουμε το αίσθημα πείνας, που αποτελεί φυσιολογικό μηχανισμό του σώματος ειδοποιώντας ότι είναι ώρα για το επόμενο γεύμα/σνακ, με τη λιγούρα, την έντονη επιθυμία για γλυκό ή αλμυρό σνακ που διαρκεί για περίπου 10 λεπτά. Όταν πεινάμε, είναι σαφώς προτιμητέο να φάμε ένα θρεπτικό και χορταστικό γεύμα ή σνακ, ενώ, όταν αισθανόμαστε λιγούρα, μπορούμε να απασχοληθούμε με κάτι για λίγα λεπτά, όπως ένα τηλεφώνημα σε φίλο/η ή μια εργασία του σπιτιού, και το αίσθημα λιγούρας θα περάσει.
Άλλες φορές, πάλι, χρησιμοποιούμε τα γλυκά ως επιβράβευση, ως αγχολυτικό, ως τρόπο χαλάρωσης ή και ξεκούρασης. Το φαγητό, όμως, δεν μπορεί να επιλύσει, μαγικά, ενδεχόμενα προβλήματα που προκύπτουν. Είναι αναγκαίο να εστιάσουμε στο πρόβλημα που μας απασχολεί, να μετριάσουμε την έντασή του, παρά να προσπαθήσουμε να το βάλουμε, προσωρινά, στην άκρη. Επίσης, ως επιβράβευση μπορούμε να βρεθούμε με φίλους ή να αγοράσουμε ένα μικρό δωράκι στον εαυτό μας -που δεν τρώγεται-.
Επιλέγουμε το γλυκό που μας αρέσει πραγματικά.
Είναι βέλτιστο να είμαστε επιλεκτικοί με τα γλυκά που επιλέγουμε να καταναλώνουμε, εφόσον τα καταναλώνουμε για απόλαυση, κι όχι εξαιτίας της διατροφικής τους αξίας. Εάν μας προσφέρεται οποιοδήποτε γλυκό που –κατά περίπτωση- δεν μας ελκύει τόσο ή δεν θέλουμε να φάμε γλυκό εκείνη τη στιγμή, μπορούμε να αρνηθούμε ευγενικά, λέγοντας ότι θα κεραστούμε σε λίγο.
Προτιμάμε να καταναλώνουμε τα γλυκά με γεμάτο στομάχι.
Τα γλυκά δεν χορταίνουν ούτε προσφέρουν τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη το σώμα μας. Σε περίπτωση που καταναλώσουμε γλυκό, ενώ πεινάμε ή αντί φαγητού, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προσλάβουμε μεγαλύτερη ποσότητα γλυκού, ώστε να νιώσουμε κορεσμό. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να θρέψουμε πρώτα στο σώμα μας με τα απαραίτητα θρετπικά συστατικά, ώστε να λειτουργεί σωστά, και μετά να απολαύσουμε το αγαπημένο μας γλυκό.
Τρώμε συνειδητά και απολαμβάνουμε πραγματικά το γλυκό μας.
Οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας μας οδηγούν στην ασυναίσθητη κατανάλωση τροφίμων. Πόσες φορές δεν έχουμε καταναλώσει ολόκληρη μερίδα φαγητού ή γλυκού, χωρίς να το αντιληφθούμε;
Όταν επιθυμούμε ένα γλυκό, ας πάρουμε μια μερίδα από αγαπημένο μας γλυκό, κι ας την απολαύσουμε τρώγοντας σε ένα ήρεμο περιβάλλον τρώγοντας μικρές μπουκιές και αργά, ούτως ώστε να απολαύσουμε τη γεύση, την υφή, τη θερμοκρασία αλλά και τα συστατικά του γλυκού. Γενικότερα τρώγοντας συνειδητά απολαμβάνουμε το γλυκό μας, οπότε και καταλαβαίνουμε ότι δεν θέλουμε και δεύτερη μερίδα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ικανοποιημένοι από τη μερίδα που φάγαμε μειώνουμε την πιθανότητα να βγούμε εκτός ορίων με τα γλυκά.
Τοποθετούμε τα γλυκά σε σημείο που δεν είναι ορατό και εύκολα προσβάσιμο.
Ένα ξένο ρητό λέει: “Out of sight, out of mind”, που σημαίνει: εκτός οπτικού πεδίου, εκτός μυαλού”.
Η κατανάλωση γλυκών -ειδικά την περίοδο των γιορτών- γίνεται λόγω συνήθειας ή λιγούρας, μιας που τα έχουμε σε προσβάσιμο σημείο, σχεδόν διάσπαρτα σε όλο το σπίτι. Η έρευνα καταδεικνύει ότι, όταν τοποθετούμε λιχουδιές σε ορατό σημείο, τότε αυξάνεται η πιθανότητα να τις καταναλώσουμε, και μάλιστα σε ποσότητα. Ενδείκνυται να τοποθετούμε τα γλυκά σε ντουλάπι που δεν ανοίγουμε συχνά, έτσι ώστε να μειώνουμε την πιθανότητα της υπερ-κατανάλωσής τους.
Μοιραζόμαστε τα γλυκά με φίλους και ανθρώπους που έχουν ανάγκη.
Η ύπαρξη ποικιλίας αλλά και ποσότητας γλυκών στο σπίτι συνιστά αναμφίβολα πειρασμό. Προτιμότερο είναι να κρατάμε μικρή ποσότητα στο σπίτι και τα υπόλοιπα να τα διαμοιράζουμε σε φίλους και συγγενείς ή σε άτομα που έχουν ανάγκη από μικρές πράξεις καλοσύνης. Ορφανοτροφεία, γηροκομεία και άλλα ιδρύματα είναι κάποια εξ αυτών που έχουν ανάγκη τέτοιων χειρονομιών.
Εν κατακλείδι, αν και εστιάζουμε στα εποχικά εδέσματα, οι γιορτές είναι ένα εφαλτήριο να περάσουμε ποιοτικότερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους μας. Ας απολαύσουμε τα αγαπημένα μας γλυκά, χωρίς να θέτουμε άσκοπους και ανέφικτους περιορισμούς, αλλά συνειδητά και, αφού πρώτιστα έχουμε καλύψει τις ανάγκες του σώματός μας σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Ελαιόλαδο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο;
Ελαιόλαδο ή εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο;
Στην καθημερινότητα μπορεί να αναφερόμαστε στο ελαιόλαδο που χρησιμοποιούμε απλώς ως “ελαιόλαδο”, εφόσον είναι το έλαιο της ελιάς. Στην βιομηχανία τροφίμων όμως, και σύμφωνα με τη νομοθεσία το ελαιόλαδο δεν είναι αυτό που νομίζουμε και αυτό που έχουμε συνιθίσει.
Αναφορικά με το έλαιο της ελιάς διακρίνουμε τρεις κατηγορίες. Το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”, το “παρθένο ελαιόλαδο” και το “ελαιόλαδο”. Τα τρία διαφορετικά αυτά έλαια διαφέρουν στην τιμή, την γεύση, το χρώμα, και τα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά, και τα αντιοξειδωτικά. Το έλαιο που συνήθως χρησιμοποιούμε στο σπίτι, ως νησί ελαιοπαραγωγών είναι το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομοθεσία το “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο” είναι το έλαιο της ελιάς, το οποίο λαμβάνεται μέσω μηχανικών μεθόδων (ψυχρή εκχύλιση) ή άλλων φυσικών επεξεργασιών που δεν επιφέρουν αλλοίωση του ελαίου (πλύση και έκθλιψη ελαιοκάρπου, μετάγγιση, φυγοκέντρηση και διήθηση ελαίου), και έχει οξύτητα μικρότερη του 0,8%. Το “παρθένο ελαιόλαδο” λαμβάνεται μέσω των παραπάνω μεθόδων και έχει οξύτητα μικρότερη του 2%, ενώ το “ελαιόλαδο” είναι μείγμα εξευγενισμένου ελαιολάδου (βλ. παρακάτω) και βρώσιμου παρθένου ελαιολάδου με οξύτητα όχι μεγαλύτερη από 1%.
Ας μην ξεχνάμε όμως και το ελαιόλαδο λαμπάντε, το οποίο προέρχεται από ελαιόλαδο, το οποίο λαμβάνεται μέσω μηχανικών μεθόδων (ψυχρή εκχύλιση) ή άλλων φυσικών επεξεργασιών που δεν επιφέρουν αλλοίωση του ελαίου, αλλά έχει οξύτητα μεγαλύτερη του 2% και δεν είναι κατάλληλο προς κατανάλωση, αλλά ύστερα από επεξεργασία μετατρέπεται σε εξευγενισμένο ή ραφιναρισμένο ελαιόλαδο.
Τα παραπάνω έλαια διαφερουν αρκετά στο χρώμα και την οσμή, με τα βέλτιστα χαρακτηριστικά να ανήκουν στο “εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο”, ενώ υπάρχουν και διαφορές στη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών και άλλων ευεργετικών για την υγεία ουσιών.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο που είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες διαθέτει και ισχυρισμό υγείας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA - Commission Regulation (EU) 432/2012). Η κατανάλωση πολυφαινολών ελαιολάδου προστατεύει την LDL-χοληστερόλη από την οξείδωση, ύστερα από καθημερινή κατανάλωση 5mg υδροξυτυροσόλης και παραγώγων της (σύμπλεγμα ελευρωπαΐνης και τυροσόλης), τα οποία προέρχονται από 20γρ. ελαιόλαδο. Παράλληλα, το ελαιόλαδο είναι τρόφιμο με «υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά».
Στο ελαιόλαδο δεν προστίθενται συντηρητικά. Για την βέλτιστη συντήρηση του ελαιολάδου θα πρέπει να φυλάσσεται σε δροσερό, σκιερό μέρος, σε δοχείο με σκούρο χρώμα. Ιδανικά θα πρέπει να καταναλώμεται εντός 18 μηνών.
Κατά το μαγείρεμα καλό είναι να χρησιμοποιείται προς το τέλος, έτσι ώστε να διατηρηθούν οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει. Μάλιστα, χάρη σε αυτές τις αντιοξειδωτικές ουσίες το ελαιόλαδο δεν “καταστρέφεται” εύκολα, καθώς τα αντιοξειδωτικά “θυσιάζονται” για να παραμείνουν τα ακόρεστα λιπαρά του ελαιολάδου αναλοίωτα. Όμως αυτό σημαίνει ότι δεν θα προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλα αυτά τα αντιοξειδωτικά αν αφήσουμε για πολλή ώρα το ελαιόλαδο σε υψηλές θερμοκρασίες.
Τέλος, άλλη μια παρανόηση σχετικά με το ελαιόλαδο και άλλα έλαια είναι η θερμιδική πυκνότητά του. Το ελαιόλαδο, όπως και όλα τα άλλα έλαια (πχ. ηλιέλαιο) περιέχουν 9 θερμίδες ανά γραμμάριο. Επομένως, είτε χρησιμοποιήσουμε ελαιόλαδο είτε κάποιο άλλο έλαιο, το θερμιδικό περιεχόμενο παραμένει το ίδιο, αλλά η ποιότητα του ελαιολάδου (ειδικά του “εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου”) είναι σαφώς ανώτερη.
Συνοψίζοντας, στο τρόφιμο ελαιόλαδο έχουμε διάφορες κατηγορίες και ποιότητες. Ας δόσουμε προσοχή στο ελαιόλαδο που αγοράζουμε ή/και παράγουμε, και ας παρατηρήδουμε και τα τρόφιμα (παξιμάδια, κριτσίνια, κ.α.) που αγοράζουμε τα οποία επί το πλείστον χρησιμοποιούν “ελαιόλαδο”.
Πηγές
Αποξηραμένα συκα με γέμιση ξηρών καρπών & κανελα, και επικάλυψη σοκολάτας
Αποξηραμένα συκα με γέμιση ξηρών καρπών & κανελα, και επικάλυψη σοκολάτας.
Μια πανευκολη συνταγή για διαφορετικά σοκολατακια, πλουσια σε φυτικές ινες!
Τι θα χρειαστείτε:
-Αποξηραμένα συκα
-αμυγδαλα & καρυδια
-κανέλα
-σοκολάτα
Για περιπου 18 κομμάτια χρειάστηκα περίπου 20 γρ ξηρών καρπών & 75 γρ σοκολάτας
Ψάχνετε θρεπτικές & εύκολες συνταγές; Είστε στο σωστό μέρος! Πατήστε εδώ!
Εκτέλεση:
1. Θρυματιστε τους ξηρους καρπους στο μπλέντερ και μετά αναμειξτε με κανέλα
2. Με ένα μαχαίρι ανοίξτε μια οπή στα συκα και με ένα κουταλάκι βάλτε μέσα τους θρυματισμενους ξ. καρπους. Επίσης βγάλτε το πανω κομματάκι από το κοτσάνι που δεν μασιεται/τρώγεται)
3. Λιωστε τη σοκολάτα στο φουρνο μικροκυματων σε ένα βαθυ μπολάκι και βουτηξτε τα συκα να επικαλυφθουν.
4. Αφήστε τα στο ψυγείο να δέσει η σοκολάτα.
5. Καλη απόλαυση!