Βελτίωση του τρόπου ζωής για την πρόληψη του καρκίνου
Αν και πολλοί πιστεύουν ότι τα γονίδια είναι αυτά που καθορίζουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου, ο τρόπος ζωής παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεση και επομένως στην πρόληψη του καρκίνου. Μάλιστα, ο οργανισμός World Cancer Research Fund έχει αναγνωρίσει 13 τύπους καρκίνου, όπως μαστού, ενδομητρίου, προστάτη και στομάχου, των οποίων η πρόληψη συνδέεται με τη βελτίωση του τρόπου ζωής, η οποία επιτυγχάνεται με την άρση του καπνίσματος, την επίτευξη και διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, την υγιεινή διατροφή, και την άσκηση.
Με μικρά βήματα κάθε μέρα, μπορείτε να βελτιώσετε τη διατροφή σας και να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο για σωματικές δραστηριότητες.
1. Περιορίστε την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν πολλή ζάχαρη, και λίπος, όπως το έτοιμο φαγητό, γλυκίσματα και σφολιατοειδή, και ποτά και αναψυκτικά με πρόσθετη ζάχαρη. Αντιθέτως, προτιμήστε τα φρούτα και τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης και τα όσπρια.
2. Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλλαντικών. Η κατανάλωσή τους δεν συστήνεται να ξεπερνάει τα 500 γρ. την εβδομάδα. Προτιμήστε το ψάρι, το κοτόπουλο και τα όσπρια ως πηγές πρωτεΐνης.
3. Αντικαταστήστε το αλάτι με μπαχαρικά, βότανα, μυρωδικά ή λεμόνι. Στα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, θα βρείτε έτοιμα μείγματα - υποκατάστατα αλατιού.
4. Εάν πίνετε αλκοόλ, μειώστε το σε 1 ποτό για τις γυναίκες και 2 ποτά για τους άνδρες την ημέρα.
5. Οι μερίδες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως να έχουν αυξηθεί οι ανάγκες μας για ενέργεια. Μειώνοντας τις μερίδες, ελέγχουμε καλύτερα την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουμε, ενώ τρώγοντας αργά, όχι μόνο απολαμβάνουμε το φαγητό, αλλά καταλαβαίνουμε πότε έχουμε χορτάσει, ώστε να σταματήσουμε. Το φαγητό που περισσεύει μπορείτε να το καταναλώσετε αργότερα.
6. Ασκηθείτε όσο πιο πολύ μπορείτε! Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για άσκηση στην καθημερινότητα. Ανεβείτε στον όροφο που θέλετε με τις σκάλες, αφήστε το αυτοκίνητο μακριά από τη δουλειά σας, ή καλέστε τους φίλους σας για απογευματινή βόλτα. Ειδικά αυτή την εποχή, μην χάνετε ευκαιρία για κολύμπι στη θάλασσα!
Οι δουλειές του σπιτιού είναι απαραίτητο να γίνονται, ενώ είναι αρκετά απαιτητικές ώστε να αποτελούν τρόπο εκγύμνασης. Έτσι, είναι 2-σε-1 λύση στη φυσική δραστηριότητα και το συγύρισμα! Επιπλέον, μπορείτε να γυμναστείτε στο σπίτι με τη βοήθεια του διαδικτύου, αφού υπάρχουν αρκετά online βίντεο με ασκήσεις.
Η βελτίωση του τρόπου ζωής έχει ευεργετικά οφέλη για την υγεία, συμβάλλοντας στην πρόληψη αρκετών νοσημάτων πέρα του καρκίνου, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Μια πλήρης ισορροπημένη διατροφή και ενεργή ζωή μόνο θετική επίδραση μπορεί να έχει στην ευεξία του οργανισμού
Ασπαρτάμη και καρκίνος: τι σημαίνει η νέα κατάταξη της ασπαρτάμης;
Η ασπαρτάμη είναι μια τεχνητή γλυκαντική ουσία, 200 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, που βρίσκεται σε χιλιάδες τρόφιμα και ποτά, και έχει πάρει έγκριση από τον FDA από το 1974. Δεκαετίες μελετών έχουν αξιολογήσει την επικινδυνότητα και την ασφάλεια της ασπαρτάμης.
Πρόσφατα, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), κατέταξε την ασπαρτάμη ως "πιθανώς καρκινογόνα ουσια” (κατηγορία 2Β). Αυτή η απόφαση βασίστηκε σε περιορισμένα στοιχεία για τον καρκίνο του ήπατος σε μελέτες σε ανθρώπους και τρωκτικά.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η κατηγοριοποίηση του IARC βασίζεται στον κίνδυνο (hazard) και όχι στην επικινδυνότητα (risk). Η νέα κατηγοριοποίηση έρχεται ως αποτέλεσμα 3 μελετών παρατήρησης, μέσω των οποίων δεν μπορεί να εξαχθεί αποτέλεσμα αιτίου-αιτιατού, ενώ είχαν χρησιμοποιηθεί ημερολόγια καταγραφής τροφίμων, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστα για την έκθεση στην ασπαρτάμη. Συνεπώς, αναμένονται και χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για τη διερεύνηση της επικινδυνότητας της ασπαρτάμης.
Ωστόσο, η Κοινή Επιτροπή FAO/WHO για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA) δήλωσε ότι τα όρια ασφαλείας για την ημερήσια ποσότητα κατανάλωσης της ασπαρτάμης δεν θα αλλάξουν, και παραμένουν ως έχουν στα 40mg/kg σωματικού βάρους, δηλαδή, 9-14 κουτάκια αναψυκτικών με ασπαρτάμη ημερησίως.
Όπως τονίζεται, η νέα ταξινόμηση δεν πρέπει να ληφθεί ως μια άμεση δήλωση ότι υπάρχει γνωστός κίνδυνος καρκίνου από την κατανάλωση ασπαρτάμης, αλλά ως μια πρόσκληση προς την επιστημονική κοινότητα να διερευνήσει καλύτερα την πιθανή καρκινογόνα δράση της ασπαρτάμης, καθώς οι μέχρι τώρα μελέτες είναι χαμηλής ποιότητας και με ασαφή συμπεράσματα.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στην κατηγορία 2Β, μαζί με την ασπαρτάμη βρίσκεται και το εκχύλισμα χυμού αλόης, όπως και το κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι). Παράλληλα, στην κατηγορία 1, δηλαδή “καρκινογόνες ουσίες”, βρίσκονται τα αλλαντικά και το αλκοόλ.
Εν κατακλείδι, με βάση τα δεδομένα δεκαετιών που υπάρχουν, και τη νέα κατηγοριοποίηση της ασπαρτάμης είναι σημαντικό να περιορίσουμε την κατανάλωση της σε περίπτωση υπερκατανάλωσης, να κάνουμε τη διατροφή μαμ λιγότερο γλυκιά, να εστιάσουμε σε φυσικά γλυκά τρόφιμα όπως τα φρούτα, και να ακολουθούμε τη Μεσογειακή Διατροφή, ως το πρότυπο που έχει επανειλημμένα συσχετιστεί με καλύτερη υγεία και χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο.
Πηγές:
- Carcinogenicity of aspartame, methyleugenol, and isoeugenol https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lanonc/PIIS1470-2045(23)00341-8.pdf
- Aspartame is a possible carcinogen: the science behind the decision https://doi.org/10.1038/d41586-023-02306-0
Γιατί να επισκεφτεί κάποιος έναν διαιτολόγο;
H διατροφή είναι από τα πιο επίκαιρα θέματα. Η τηλεόραση, τα περιοδικά, οι εφημερίδες, διάφορα μπλογκ και ιστοσελίδες, μοντέλα, ηθοποιοί και παρουσιαστές παρέχουν πληθώρα συνταγών μαγειρικής και συμβουλών διατροφής.
Τα τελευταία χρόνια επανήλθαν στη «διατροφική μόδα» ιδιαίτερα συστατικά και εδέσματα, ενώ ολοένα και περισσότερα "superfoods" κάνουν την εμφάνισή τους. Επιπλέον, η απώλεια βάρους και η βελτίωση της φυσικής κατάστασης απασχολεί αρκετούς, παρά τα αυξημένα επίπεδα παχυσαρκίας στη χώρα μας.
Τι μπορεί να κάνει ένας κλινικός διαιτολόγος για να βοηθήσει τα άτομα που θέλουν να ελέγξουν το βάρος τους;
Με την πληθώρα πληροφοριών που υπάρχουν αναρωτιέται κανείς γιατί να επισκεφτεί έναν διαιτολόγο, ενώ μπορεί μόνος του να ακολουθήσει μια δίαιτα από περιοδικό ή το διαδίκτυο.
Οι δίαιτες που κυκλοφορούν κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσουν σε απώλεια σωματικού βάρους, εφόσον παρέχουν λιγότερες θερμίδες από όσες χρειάζεται ο οργανισμός για να διατηρηθεί στο ίδιο σωματικό βάρος. Παρ’ όλα αυτά, η πλειοψηφία των ατόμων που ακολουθούν τέτοιου είδους δίαιτες είτε παρατούν σύντομα την προσπάθεια, είτε ύστερα από μια παροδική απώλεια βλέπουν με απογοήτευση τα... κιλά να επανέρχονται!
Τα φαινόμενα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι οι δίαιτες εκείνες συχνά είναι αρκετά στερητικές, δε λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου, ενώ δεν απευθύνονται σε άτομα που πάσχουν από νοσήματα. Επιπλέον, δεν είναι λίγες οι φορές που συμβουλές διατροφής δίνουν άτομα άσχετα με την επιστημονική προσέγγιση της διατροφής.
Αντιθέτως, ο κλινικός διαιτολόγος έχει εκπαιδευτεί στη διαιτολογία και τη διατροφή, γνωρίζει καλά τα οφέλη της ισορροπημένης διατροφής στην υγεία και καθοδηγεί το άτομο στη βελτίωση του τρόπου ζωής του μέσω υγιεινής διατροφής και τακτικής άσκησης, με απώτερο στόχο την καλή υγεία και τη βελτιωμένη ποιότητα ζωής.
Ο διαιτολόγος σχεδιάζει εξατομικευμένη διαιτητική φροντίδα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, το καθημερινό πρόγραμμα, τον τρόπο ζωής, τις διατροφικές συνήθειες, το ιατρικό ιστορικό και τους στόχους του κάθε ατόμου. Ύστερα από την ανάλυση του μεταβολισμού και της σύστασης σώματος, ο διαιτολόγος σε συνεργασία με τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο θέτει τους διατροφικούς στόχους και συντάσσει το πλάνο διατροφής, το οποίο ο ενδιαφερόμενος πρώτιστα θα το πιστέψει και κατόπιν θα το ακολουθήσει χωρίς να αγχώνεται και κυρίως χωρίς να στερείται.
Επιπλέον, σε περίπτωση που κάποιος πάσχει από κάποιο νόσημα ο κλινικός διαιτολόγος παρέχει την απαραίτητη διαιτητική αντιμετώπιση με στόχο την επίτευξη ή/και διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης, την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων της ασθένειας και των παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής.
Φυσικά, η δουλειά του διαιτολόγου δεν τελειώνει εκεί που ένα πρόγραμμα διατροφής αρχίζει! Για να επιτευχθεί απώλεια σωματικού βάρους και να διατηρηθεί αυτή η απώλεια χρειάζεται βελτίωση του τρόπου ζωής και της σχέσης με το φαγητό μέσω διατροφικής συμβουλευτικής, όπου ο διαιτολόγος προπονεί, καθοδηγεί και στηρίζει το άτομο για την επίτευξη των στόχων του.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως η έγκυρη επιστημονική γνώση και η εξατομίκευση που προσφέρει ο διαιτολόγος είναι τα στοιχεία που παίζουν κεντρικό ρόλο στο να καταφέρει κάποιος να ελέγξει το βάρος του ή τα σχετιζόμενα με τη διατροφή συμπτώματα μιας ασθένειας.
Τι να φάω όταν θέλω γλυκό;
Τι να φάω όταν θέλω γλυκό;
Μια ερώτηση που συχνά κάνουν οι διαιτώμενοι, αλλά και όσοι θέλουν να ακολουθήσουν μια υγιεινή διατροφή,
Τα γλυκά έχουν δαιμονοποιηθεί ως “παχυντικά” και για πολλούς ανήκουν στην κατηγορία των “απαγορευμένων” τροφίμων.
Θα πρέπει να είναι έτσι ομως;
Από τη μια η συχνή κατανάλωση γλυκισμάτων & τροφίμων πλούσιων σε (κορεσμένα/ “κακά”)λιπαρά, ζάχαρη & αλάτι σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για αυξημένο σωματικό βάρος, χρόνιες νόσους και χαμηλής ποιότητας διατροφή.
Ενημερωθείτε για τις υπηρεσίες του διαιτολογικού γραφείου εδώ.
Από την άλλη, τα γλυκά είναι γευστικά & απολαυστικά, και στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής, δεν απαγορεύονται, και συστήνεται να καταναλώνονται με μέτρο, πιο σπάνια.
Τι κάνουμε λοιπόν, όταν θέλουμε να φάμε γλυκό; Σας παρουσιάζω 3 ενδεχόμενα:
- Αν έχουμε άμεση πρόσβαση στο γλυκό που επιθυμούμε να φάμε, φτιάχνουμε τσάι/καφέ, και με την ησυχία μας το απολαμβάνουμε πραγματικά, απολαμβάνοντας κάθε μπουκιά!
- Αν δεν έχουμε άμεση πρόσβαση στο γλυκό που θέλουμε, είτε κάνουμε υπομονή (πχ. θα πάμε το απόγευμα, ή αύριο να το πάρουμε απο το ζαχαροπλαστείο ή θα παρουμε τα υλικά να το φτιάξουμε), είτε φτιάχνουμε & απολαμβάνουμε ένα “ψευτογλυκό” που λέω εγώ, δηλαδή κάτι που έχει ικανοποιητική γλυκιά γεύση, αλλά δεν είναι ακριβώς γλυκό (πχ. μπανάνα με φυστικοβουτυρο & ξηρους καρπούς, γιαουρτι με σπασμένο μπισκότο και μαρμελάδα)
- Αν πεινάμε, αλλά θέλουμε να φάμε κάτι γλυκό, να φτιάξουμε ένα χορταστικό γεύμα/σνακ με γλυκιά γεύση (ρυζόγαλο, porridge, ψωμί με ταχίνι & μέλι & μπανάνα)
Όταν πεινάμε, είναι πολύ σημαντικό να ικανοποιήσουμε την ανάγκη του σώματός μας για ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, με ένα γευστικό & θρεπτικό πιάτο.
Τα γλυκά δεν μας χορταίνουν & δεν είναι τοσο θρεπτικά, έχουν βέβαια θέση στη διατροφή μας!
Τα γλυκά είναι για απόλαυση, και αυτό θα πρέπει να κάνουμε, να τα απολαμβάνουμε με όλη μας την καρδιά, χωρίς τύψεις & ενοχές!!!