Ποιά τρόφιμα είναι υπερτροφές;
Ορισμένα τρόφιμα διαφημίζονται και πωλούνται ως υπερτροφές, αλλιώς superfoods. Συνήθως, αυτά είναι εξωτικά φρούτα & λαχανικά, καθώς και ξηροί καρποί και σπόροι.
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν superfoods.
Ο όρος "superfood" αποτελεί όρο του marketing, έναν τρόπο να διαφημιστούν κάποια προιόντα ως ανώτερα σε θρεπτική αξία. Όμως, πολλά "καθημερινά" τρόφιμα είναι superfoods, όπως τα φρούτα, από τη φράουλα, ως το πορτοκάλι, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί & οι σπόροι, όπως τα αμύγδαλα, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος, τόσο το φυστικοβουτυρο όσο και το ταχίνι, τα πλούσια σε πρωτεϊνες και φυτικές ίνες όσπρια, καθώς και τα γαλακτοκομικά όπως το γιαούρτι και το τυρί!
Η ποικιλία στη διατροφή μας είναι σημαντική, και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα θρεπτικότατα τρόφιμα που είναι διαθέσιμα στις γευστικές & θρεπτικές μας συνταγές!
Συνεπώς, δεν χρειάζεται να ξοδεύουμε πολλά λεφτά σε "ειδικά" superfoods για να προσλαμβάνουμε επαρκή θρεπτικά συστατικά!
Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί; (Μέρος Β΄)
Με την παιδική παχυσαρκία να μοιάζει με επιδημία, η αντιμετώπιση του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους των παιδιών είναι πιο σημαντική από ποτέ. Οι γονείς ως κηδεμόνες και υπεύθυνοι για την υγεία και ευημερία των παιδιών είναι οι ιθύνοντες για την αντιμετώπιση του παιδικού υπέρβαρου και της παχυσαρκίας. Όπως αναφέρθηκε στο μέρος Α’ του “Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί;” η αναγνώριση του προβλήματος είναι το αρχικό και πιο σημαντικό κομμάτι της αντιμετώπισης κάθε προβλήματος, έτσι ώστε να αναλάβουμε δράση! Σύσσωμη η οικογένεια πρέπει να βοηθήσει το παιδί, έτσι ώστε να είναι σε θέση να κάνει πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές στο σπίτι.
Τι κάνουμε με τα σνακ στο σχολείο, και με τα γλυκά; Πώς η άσκηση θα βοηθήσει;
Τα παιδιά περνούν αρκετό χρόνο στο σχολείο. Όσον αφορά το κολατσιό τους είναι καλό να το παίρνουν μαζί τους από το σπίτι. Ένα τοστ ή σάντουιτς, φρούτα και κομμένα λαχανικά, όπως αγγούρι και καρότο, και πιο σπάνια μια σπιτική πίτα ή κέικ είναι καλές ιδέες. Βέβαια, καθώς πολλά παιδιά πάνε στο σχολείο με ολόκληρες συσκευασίες μπισκότων και άλλων σνακ, η επικοινωνία με τους δασκάλους, με άλλους γονείς και το κυλυκείο για τα σνακ των παιδιών μπορεί να βοηθήσει, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να έχουν πιο υγιεινές επιλογές στο σχολείο! Επιπλέον, μια καλή ιδέα είναι τα παιδιά να βοηθούν στην προετοιμασία του κολατσιού τους, ώστε να μαθαίνουν περισσότερο για τη διατροφή και να φτιάχνουν σνακ που θα θέλουν να φάνε!
Κανένα φαγητό δεν απαγορεύεται, εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος. Έτσι, ακόμη και αν το παιδί θελήσει να φάει γλυκό, αυτό δεν απαγορεύεται, αλλά πρέπει να τονιστεί ότι είναι καλό να τρώμε πιο σπάνια (πχ. 1 φορά την εβδομάδα) τα γλυκά που μας αρέσουν και να τα απολαμβάνουμε με την ηρεμία μας, χωρίς να βιαζόμαστε. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε να έχουμε στο σπίτι γλυκά και αλμυρά σνακ, τα οποία είναι πειρασμός για τα παιδιά που θα θέλουν να τα καταναλώσουν! Είναι προτιμότερο να αγοράζονται όταν και εφόσον θα καταναλωθούν άμεσα και σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 1 μερίδα για τον καθένα. Ας μην ξεχνάμε ότι το γιαούρτι με φρούτα ή το γιαούρτι με μέλι και καρύδια, και τα αποξηραμένα φρούτα έχουν γλυκιά γεύση, και δεν χρειάζεται ένα τρόφιμο να περιέχει υπερβολική πρόσθετη ζάχαρη για να είναι γλυκό!
Πέρα από τη διατροφή είναι σημαντική η φυσική δραστηριότητα των παιδιών. Η χρήση ταμπλετών, κινητών και υπολογιστών έχει επιφέρει αύξηση στις καθιστικές δραστηριότητες των παιδιών. Συστήνεται η καθημερινή άσκηση για 1 ώρα για τα παιδιά, είτε κάποιο άθλημα που τους αρέσει, είτε παιχνίδι! Φυσικά, για να συνεχίσει το παιδί να ασκείται πρέπει να του αρέσει η δραστηριότητα που κάνει! Καλή ιδέα είναι η άσκηση γονέων και παιδιών μαζί, όπως το περπάτημα ή βόλτα με το ποδήλατο, ή οι ομαδικές-οικογενειακές δραστηριότητες. Έτσι, όλη η οικογένεια γυμνάζεται και οι γονείς δίνουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά!
Πρέπει φυσικά και πάλι να τονιστεί η σημαντικότητα του να μην υπάρχει πίεση και να μην δημιουργούνται ενοχές στο παιδί, καθώς αυτό μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και χρόνο για να βελτιωθούν οι συνήθειες όλων μας, πόσο μάλλον των παιδιών που είναι πιο επιρεπή. Με μικρά βήματα πετυχαίνουμε στο στόχο μας, και βοηθάμε το υπέρβαρο παιδί!
Διαβάστε το Μέρος Α' εδώ
Οδηγός διατροφής για μικρά παιδιά
Τα μικρά παιδιά είναι πολλές φορές «δύσκολα» στο φαγητό, με αποτέλεσμα οι γονείς να απογοητεύονται και να παρατούν τις προσπάθειές τους να δώσουν στα παιδιά νέα τρόφιμα. Επιπλέον, στην προσπάθειά τους για ποικίλη και υγιεινή διατροφή, πολλοί γονείς κατηγοριοποιούν τα τρόφιμα και απαγορεύουν την κατανάλωση των λιγότερο υγιεινών, ενώ συχνά πιέζουν τα παιδιά να «καθαρίσουν» το πιάτο τους, ακόμη και αν αυτά έχουν χορτάσει.
Οι λεπτομέρειες γύρω από το φαγητό μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συνηθειών.
1. Προσφέρετε στα παιδιά τρόφιμα με ποικιλία γεύσεων και υφών νωρίς, κατά τον απογαλακτισμό, ώστε να δοκιμάζουν πιο εύκολα νέα τρόφιμα αργότερα.
2. Χρειάζονται αρκετές εκθέσεις σε ένα νέο τρόφιμο ώστε το παιδί να το συνηθίσει και να το αποδεχθεί. Μην τα παρατήσετε, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια πολύ περιορισμένη, μπορεί και ελλιπή διατροφή.Χρησιμοποιήστε το ρόλο σας ως πρότυπό του, καταναλώνοντας το νέο τρόφιμο μπροστά του, δείχνοντας πόσο πολύ σας αρέσει και αφήστε το να «παίξει» με το νέο φαγητό, ακόμη και αν δεν το φάει. Επιπλέον, μπορείτε να κρύψετε ή να συνοδεύσετε το νέο τρόφιμο με ένα πιο γνώριμο.
3. Για τα παιδιά σας είστε πρότυπο και σας μιμούνται! Εάν σας δουν να απολαμβάνετε φρούτα και λαχανικά, είναι πιο πιθανό να τα δοκιμάσουν και εκείνα! Το ίδιο ισχύει και για τους δασκάλους στο σχολείο και το νήπιο.Όταν τρώτε φρούτα και λαχανικά, περιγράψτε την υφή και τη γεύση του στα παιδιά.
4. Μην ενοχοποιείτε τις τροφές, καθώς αυτό θα τις κάνει πιο ποθητές στα παιδιά. Αν έχετε στο σπίτι «απαγορευμένα τρόφιμα», όπως μπισκότα, πατατάκια ή αναψυκτικά, τα παιδιά θα βλέπουν τα τρόφιμα αυτά ως πιο ελκυστικά και θα τα υπερκαταναλώνουν σε περιστάσεις, όπως πάρτι και οικογενειακά τραπέζια.
5. Το φαγητό είναι απαραίτητο για να διατηρηθεί ένας οργανισμός! Δεν πρέπει να αποτελεί επιβράβευση, ούτε τιμωρία.
6. Είναι δύσκολο να πείτε όχι στα παιδιά, όταν ζητούν επίμονα γλυκά και αλμυρά σνακ. Αποφύγετε τη δύσκολη αυτήν κατάσταση, βγάζοντας τον πειρασμό από μπροστά τους. Μπορείτε να μην περάσετε από το διάδρομο με τα πατατάκια στο σούπερ μάρκετ και το ζαχαροπλαστείο, αλλά να έχετε υγιεινά σνακ στο σπίτι, όπως γιαούρτι, φρούτα, και λαχανικά.
7. Τα παιδιά καταλαβαίνουν πότε έχουν χορτάσει. Μην πιέζετε τα παιδιά να αδιάζουν το πιάτο τους αν δεν θέλουν να φάνε άλλο. Αυτή η πρακτική οδηγεί τα παιδιά να αγνοούν το αίσθημα του κορεσμού, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία και υπερβάλλουσα αύξηση του σωματικού βάρους. Να θυμάστε ότι τα παιδιά έχουν λιγλοτερες θερμιδικές ανάγκες από τους ενήλικες, οπότε μετριάστε τις μερίδες τους.
8. Τα νήπια δυσκολεύονται να τρώνε μεγάλα γεύματα. Είναι πιο αποδεκτό να καταναλώνουν τρία κυρίως γεύματα και τρία σνακ μέσα στη μέρα.
9. Είναι καλό η οικογένεια να τρώει μαζί, στο τραπέζι. Αποφύγετε να αφήνετε το παιδί να τρώει μπροστά στην τηλεόραση, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά στο να παραμελήσουν το φαγητό τους.
10. Επιβραβέστε λεκτικά το παιδί όταν δοκιμάζει νέα τρόφιμα και όταν δείχνει σωστή συμπεριφορά στο τραπέζι. Ακόμη και όταν το παιδί είναι fussy eater διατηρείστε την ψυχραιμία σας και επιμείνετε στη θέση σας. Έτσι, δεν κάνετε έμμεση επιβράβευση της συμπεριφοράς αυτής.
Η επίτευξη των υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών είναι πολύ σημαντική, με οφέλη για την υγεία των παιδιών, ειδικά στις μέρες μας, όπου ζούμε σε ένα παχυσαρκιογόνο περιβάλλον, με πληθώρα ενεργεακά πυκών τροφίμων, με μικρή διατροφική αξία και τις καθιστικές ασχολίες να έχουν καταλάβει το χρόνο του παιχνιδιού.
Άσκηση & καραντίνα: Πώς θα ασκηθούμε όταν δεν μπορούμε να ασκηθούμε;
Αυτό το διάστημα η κίνησή μας έχει μειωθεί δραματικά. Η άσκηση έχει ευεργετική επίδραση στη σωματική αλλά και στην ψυχική μας υγεία, και είναι σημαντικό να διατηρήσουμε το όσο γίνεται το επίπεδο φυσικής μας δραστηριότητας.
Η φυσική δραστηριότητα χωρίζεται σε 2 είδη: την οργανωμένη άσκηση (πχ. χορός, γυμναστήριο) και τη μη οργανωμένη/ αυθόρμητη άσκηση, δηλαδή τις απλές καθημερινές δραστηριότητες που κάνουμε (πχ. σύντομο περπάτημα, κουβάλημα τροφίμων, κίνηση χεριών & ποδιών).
Αναφορικά με την οργανωμένη άσκηση αυτή την περίοδο, μπορούμε να πάμε βόλτα σε τοποθεσίες με λίγο κόσμο, να παρακολουθήσουμε διαδυκτιακά προγράμματα άσκησης (στο youtube) ή να ακολουθήσουμε εξατομικευμένα προγράμματα από τον γυμναστή μας (εξ’αποστάσεως / online).
Η ενεργειακή δαπάνη λόγω μη προγραμματισμένης άσκησης αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης & μπορεί να φτάσει ή/και να ξεπεράσει τις 350 θερμίδες ημερησίως! Χωρίς να το καταλάβουμε, λοιπόν, δαπανούμε ενέργεια (θερμίδες), γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του σωματικού βάρους μακροπρόθεσμα!
Μάλιστα, η έρευνα έχει δείξει λιγότερη αυθόρμητη κίνηση σχετίζεται όχι μόνο με το υπερβάλλον σωματικό βάρος, αλλά και με τον κίνδυνο για μεταβολικές νόσους όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ & το μεταβολικό σύνδρομο. Παράλληλα, άτομα που σε καταστάσεις υπερφαγίας αυξάνουν τη μη-προγραμματισμένη άσκηση αποθηκεύουν λιγότερο λίπος από εκείνους που δεν την αυξάνουν.
Αυτό το διάστημα που #μενουμεσπιτι, ενώ υπάρχουν τρόποι για άσκηση, η μη οργανωμένη άσκηση μπορεί να γίνει ένας ακόμη σύμμαχος στον έλεγχο του σωματικού μας βάρους.
- Αν έχετε αυλή, μπορείτε να ασχοληθείτε με την κηπουρική ή τη διακόσμηση του εξωτερικού σας χώρου.
- Ασχοληθείτε με δουλειές του σπιτιού, όπως την τακτοποίηση ρούχων, βιβλίων & τροφίμων, το σιδέρωμα, και το σκούπισμα.
- Παίξτε παιχνίδια με τα παιδιά σας τα οποία απαιτούν κίνηση (θα βρείτε πολλές ιδέες online).
- Αποφύγετε το ασανσέρ. Όχι μόνο ως άσκηση, αλλά πλέον και ως θέμα υγιεινής, προτιμήστε τις σκάλες αντί για το ασανσέρ.
- Προτιμήστε να κάνετε το γραφείο σας standing desk (ψηλό γραφείο/πάγκος) ώστε να μείνετε όρθιοι περισσότερη ώρα
- Αν παίρνετε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για τη δουλειά προτιμήστε να περπατήστε μέχρι την επόμενη στάση ή κατεβείτε στην προηγούμενη και περπατείστε μέχρι τον προορισμό σας. Έτσι, θα αποφύγετε εν μέρει τον συνωστιστιμό!
- Αποφύγετε τις καθιστικές δραστηριότητες, όπως την παρακολούθηση τηλεόρασης για πολλές ώρες. Αν έχετε τη δυνατότητα, βέβαια, μπορείτε να δείτε τηλεόραση ενώ κάνετε διάδρομο ή ποδήλατο στο σπίτι!
Πηγές
Non-exercise Activity Thermogenesis (NEAT): A Component of Total Daily Energy Expenditure
Role of nonexercise activity thermogenesis in resistance to fat gain in humans.