Βελουτέ σούπα με πράσο και πατάτα
Φιτάξτε μια βελουτέ σούπα με πράσο και πατάτα και απολαύστε την με γιαούρτι ή γιαούρτι σόγιας!
Για 8 μερίδες θα χρειαστείτε:
- 4 πράσα κομμένα σε ροδέλες των 6 χιλιοστών
- 1 κρεμμύδι κομμένο σε μεγάλα κομμάτια
- 2 σκελίδες σκόρδο
- 5 μεγάλες πατάτες κομμένες σε κύβους
- 1 ζωμό λαχανικών σε 7 φλιτζάνια νερό
- πιπέρι
- εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Εκτέλεση:
- Σωτάρετε τα πράσα και το κρεμμύδι σε νερό για περίπου 5-7 λεπτά σε μια κατσαρόλα.
- Προσθέστε το σκόρδο και μαγειρέψτε για άλλο 1 λεπτό.
- Προσθέστε τις πατατες και το ζωμό μέχρι να πάρουν μια βράση.
- Χαμηλωστε τη φωτιά και μαγειρέψτε για 20 λεπτά, μέχρι οι πατάτες να βράσουν καλά.
- Με ένα μπλέντερ χεριός πολτοποιήστε τη σούπα, μέχρι να γίνει βελουτέ.
- Προσθέστε το ελαιόλαδο και το πιπέρι. Ως πηγή πρωτεΐνης προσθέστε γιαούρτι ή γιαούρτι σόγιας!
- Καλή απόλαυση!
Τρόφιμα “αρνητικών” θερμίδων. Μύθος η πραγματικότητα;
Υπάρχει κάποιο τρόφιμο που να έχει αρνητικές θερμίδες; Δηλαδή, η κατανάλωση του να μπορεί να επιφέρει μείωση του βάρους;
Για να ισχύσει κάτι τέτοιο θα πρέπει η πέψη και ο μεταβολισμός των θρεπτικών συστατικών του τροφίμου αυτού να οδηγεί σε μεγαλύτερη ενεργειακή δαπάνη για το σώμα, σε σχέση με το ενεργειακό του περιεχόμενο (δηλαδή τις θερμίδες που εμπεριέχονται στα μακροθρεπτικά του συστατικά). Περί το 10-15% των θερμίδων που περικλείει το τρόφιμο όντως δαπανώνται στην θερμογένεση λόγω τροφής, δηλαδή στην πέψη του τροφίμου. Η ύπαρξη τροφίμου με αρνητικές θερμίδες θα σήμαινε ότι η κατανάλωση του τροφίμου αυτού δαπανά πέρα από ενέργεια και πόρους, όπως μικροθρεπτικά συστατικά που χρησιμεύουν στον μεταβολισμό, δηλαδή στις βιοχημικές αντιδράσεις του σώματος.
Η κατανάλωση φαγητού είναι απαραίτητη, έτσι ώστε να λαμβάνει ο οργανισμός την ενέργεια, τα μακροθρεπτικά συστατικά (τα οποία και περικλείουν αυτή την ενέργεια), και τα μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικά) για να λειτουργεί, να αναπτύσσεται, να προστατεύεται και εν γένει να είμαστε και να νιώθουμε υγιείς.
Η τροφή, συνεπώς, είναι σημαντική για την ύπαρξη μας, και η ενέργεια που μας προσδίδει το εκάστοτε τρόφιμο (οι θερμίδες) είναι αναπόσπαστο κομμάτι της. Ουσιαστικά, τρώμε για να λάβουμε τις απαραίτητες για το σώμα και την ύπαρξη μας θερμίδες. Το να έχει ένα “τρόφιμο” αρνητικές θερμίδες, καθιστά το “τρόφιμο” ανεπαρκές για να χαρακτηριστεί τρόφιμο, καθώς αντί να μας προσδώσει θρέψη, μας την στερεί!
Συνοπτικά, δεν υπάρχουν τρόφιμα αρνητικών θερμίδων!
Υπάρχουν, βέβαια, τρόφιμα με σχετικά λίγες θερμίδες (δηλαδή με σχετικά λίγα μακροθρεπτικά συστατικά), αλλά πολλά μικροθρεπτικά συστατικά, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, αλλά και τα μυρωδικά και τα μπαχαρικά που συχνά είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ορισμένα αντιοξειδωτικά (πχ. ο κουρκουμάς περιέχει κουρκουμίνη) και βιταμίνες (ο μαϊντανός περιέχει βιταμίνες Α, C, και Κ).
Επιπλέον, το ενεργειακό περιεχόμενο των τροφίμων μπορεί να διαφέρει ανάλογα με μεθόδους μαγειρικής. Για παράδειγμα, το καλό ψήσιμο του κρέατος οδηγεί σε μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα των πρωτεϊνών και σε περισσότερες θερμίδες, σε σχέση με ένα λιγότερο ψημένο κρέας (πχ. medium-rare), ενώ τα άψητα αμύγδαλα αποδίδουν λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα ψημμένα. Τέλος, η δημιουργία ανθεκτικού αμύλου πχ. αφήνοντας τις πατάτες ή το ρύζι στο ψυγείο πριν τα καταναλώσουμε, επίσης μειώνει (ελαφρώς) το ενεργειακό περιεχόμενο τους, καθώς δεν είναι σε θέση το σώμα μας να πέψει το ανθεκτικό άμυλο, το οποίο αναλαμβάνουν τα βακτήρια του εντέρου.
Εν κατακλείδι, δεν έχουμε τρόφιμα αρνητικών θερμίδων, καθώς η τροφή είναι σημαντική για την παροχή ενέργειας (θερμίδων), αλλά έχουμε τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά για εμάς και την εντερική μας μικροχλωρίδα.
Superfoods: πόσο super είναι;
O όρος superfood (υπερτροφή) ακούγεται όλο και πιο συχνά σήμερα, ειδικά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ιστολόγια και προμηθευτές τροφίμων, με διάφορες τροφές να χαρακτηρίζονται έτσι. Η κατανάλωσή τους παρουσιάζεται ότι έχει ευεργετική δράση στην υγεία μας, κυρίως προφυλάσσοντας μας από ασθένειες.
Όμως, ο όρος αυτός δεν υπάρχει στην επιστημονική ορολογία! Συνήθως ο όρος superfood / υπερτροφή αναφέρεται σε φρούτα και λαχανικά που είναι πιο πυκνά σε ορισμένα απαραίτητα ή ευεργετικά μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, αντιοξειδωτικά κ.ά.) σε σχέση με άλλα τρόφιμα!
Αρκετά τρόφιμα έχουν μελετηθεί ως προς τις ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία μας, όπως τα μύρτιλλα (blueberries), το ρόδι, το κακάο, το κρασί, ο σολομός, τα acai berries, ενώ και στην Ελλάδα έχει μελετηθεί η σταφίδα Βοστίτσας!
Η ευεργετική δράση των αντιοξειδωτικών που περιέχονται στα μύρτιλλα και το κακάο, η αντι-υπερτασική δράση του χυμού του ροδιού και του παντζαριού, καθώς και η καρδιοπροστατευτική δράση του σολομού, που περιέχει ω-3 λιπαρά οξέα, είναι μερικά παραδείγματα που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη χρήση του όρου υπερτροφής.
Παρά τη μελέτη της δράσης των τροφίμων αυτών, αλλά και άλλων τροφίμων και συστατικών, πρέπει να τονιστεί ότι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνονται οι έρευνες, δεν είναι εφαρμόσιμες στην πραγματικότητα. Για παράδειγμα, οι ποσότητες των τροφίμων που μελετώνται συνήθως, είναι αρκετά υψηλότερες από την ποσότητα που θα μπορούσε να καταναλώσει ένα άτομο από τη διατροφή του.
Επιπλέον, το τρόφιμο μπορεί να έχει μελετηθεί σε συνδυασμό με άλλα τρόφιμα που διευκολύνουν την απορρόφηση κάποιων συστατικών.
Ακόμη, η δράση των συστατικών των τροφίμων είναι βραχυπρόθεσμη, επομένως, η κατανάλωσή τους θα πρέπει να είναι τακτική και σε μεγάλη ποσότητα. Αυτό όμως μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της σοκολάτας, η οποία περιέχει και άλλα συστατικά πέρα από το κακάο, όπως λιπαρά και ζάχαρη και είναι προτιμότερο να τρώμε μικρές ποσότητες από αυτήν, και όχι τακτικά.
Επιπρόσθετα, πολλές φορές οι μελέτες γίνονται σε ζώα ή ακόμη και σε μεμονωμένα κύτταρα ή ιστούς in vitro. Επομένως, ναι μεν μπορεί οι ερευνητές να βρουν μια θετική επίδραση, όμως αυτό δεν μπορεί να μεταφραστεί στον ανθρώπινο οργανισμό, χωρίς επιπλέον μελέτες στον άνθρωπο.
Αν και όντως υπάρχουν κάποια συστατικά τροφίμων που είναι ευεργετικά για την υγεία μας, και κάποια τρόφιμα έχουν νόμιμα το δικαίωμα για ισχυρισμούς υγείας, αυτό δεν σημαίνει ότι τρόφιμα που έχουν χαρακτηριστεί ως superfoods, συνήθως από μη επιστημονικούς φορείς, μπορούν να διαφυλάξουν ή να βελτιώσουν την υγεία μας.
Μια ποικίλη, υγιεινή διατροφή στα πρότυπα της Μεσογειακής Διατροφής, και δραστήρια ζωή, είναι πολύ πιο ευεργετική και φτηνή, σε σχέση με την τακτική κατανάλωση ακριβών «υπερτροφών» χωρίς περαιτέρω αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Έτσι, καταναλώνοντας πληθώρα τροφών, με έμφαση στα φρούτα και τα λαχανικά, προσλαμβάνουμε απαραίτητα και ευεργετικά μικροθρεπτικά συστατικά για να προστατεύσουμε την υγεία μας.
"Δεν τρώω ψωμί"
Στο διαιτολογικό γραφείο συχνά ακούμε τη φράση "Δεν τρώω ψωμί, γιατί παχαίνει". Συχνά συνοδεύεται και με τη φράση "τρώω παξιμάδι" ή "τρώω φρυγανιές" ως αντικατάσταση του ψωμιού!
Πολλοί μένουν έκπληκτοι όταν ακούν οτι 1 μικρό παξιμαδάκι αντιστοιχεί με 1 φέτα ψωμί ή οτι το κριτσίνι με τους ηλιόσπορους αντιστοιχεί σε θερμίδες με 3 φέτες ψωμί!
Οι υδατάνθρακες αποτελούν το προτιμητέο και κυριότερο “καύσιμο” του οργανισμού μας, ενώ λόγω του ότι η αποθήκη υδατανθράκων στο σώμα μας είναι μικρή σε σχέση με το αποθηκευμένο λίπος (περί τις 1.800 - 2.000 θερμίδες ενέργειας, ή αρκετό καύσιμο για 90 έως 120 λεπτά συνεχούς, έντονης δραστηριότητας), συστήνεται η επαρκής και τακτική τους κατανάλωση μέσα στη μέρα.
Μάλιστα, οι οδηγίες διατροφής ανά τον κόσμο συστήνουν την πρόσληψη υδατανθράκων σε ποσοστά άνω του 50% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων. Στη Μεσογειακή Διατροφή, το στάνταρ της υγιεινής διατροφής, οι πηγές αμύλου, όπως το ψωμί, τα σιτηρά, το ρύζι, και τα ζυμαρικά, βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας. Παράλληλα, συστήνεται το 1/4 του πιάτου μας να αποτελείται από μια πηγή υδατανθράκων, και να συμπληρώνεται κατά το 1/4 από μια πηγή (άπαχης) πρωτεϊνης και το υπόλοιπο 1/2 από λαχανικά.
Το ψωμί, η βάση της Ελληνικής Μεσογειακής Διατροφής, η κύρια πηγή υδατανθράκων στην Ελλάδα, είναι ένα αρκετά παρεξηγημένο τρόφιμο! Πολλοί το θεωρούν "παχυντικό" και "απαγορευμένο", και το αποφεύγουν, αντικαθιστώντας το βέβαια με άλλα τρόφιμα-πηγές υδατανθράκων, όπως τα παξιμάδια, τις φρυγανιές και τις ρυζογκοφρέτες.
Πέρα από το γεγονός ότι το ψωμί αποτελεί μια καλή πηγή ενέργειας και βασικό τρόφιμο στη χώρα μας, το ψωμί, και ειδικά το ψωμί από ολικής άλεσης άλευρα, αποτελεί πηγή θρεπτικών συστατικών (συμπεριλαμβανομένων βιταμινών συμπλέγματος Β, Μαγνήσιο, Ψευδάργυρο, αντιοξειδωτικών) και φυτικών ινών. Το ψωμί υψηλό σε φυτικές ίνες, ή με άλευρα από όσπρια οδηγούν σε μεγαλύτερο κορεσμό.
Σε αυτό το άρθρο θα σταθούμε όμως στο τι άλλο ισοδυναμεί με το ψωμί, καθώς λόγω της παραπληροφόρησης και της κινδυνολογίας γύρω από την κατανάλωση ψωμιού, πολλοί καταλήγουν να υπερκαταναλώνουν άλλες πηγές υδατανθράκων, πέρα από το ψωμί.
Στην παρακάτω λίστα θα βρείτε τι αντιστοιχεί με 1 φέτα ψωμί:
- 1 μικρό παξιμάδι (15-20 γρ)
- 2 φρυγανιές
- 1/3 πίτα για σουβλάκι ή κυπριακή πίτα
- 1/2 μικρή αραβική πίτα ή τορτίγια
- 1/2 φλ. δημητριακά πρωινού
- 1/3 φλ. ρύζι ή ζυμαρικά
- 1/2 φλ. πατάτα
- 1/2 φλ. πλιγούρι
- 1/2 φλ. φασολάκια πράσινα ή αρακά ή καλαμπόκι
- 1/3-1/2 φλ. όσπρια
- 1 μπισκότο
- 1 λεπτό κριτσίνι (ποικίλει ανάλογα με το κριτσίνι, καθώς υπάρχουν κριτσίνια που περιέχουν τις θερμίδες που αναλογούν σε 3 φέτες ψωμί)
Εν κατακλείδι, αν κάποιος θέλει να έχει το ψωμί στη διατροφή του, καλό είναι να επιλέξει ψωμί ολικής άλεσης, ενώ να έχει υπόψιν τις παραπάνω αντιστοιχίες για τα ισοδύναμα τρόφιμα.
Πηγές:
- Bautista-Castaño I, Serra-Majem L. Relationship between bread consumption, body weight, and abdominal fat distribution: evidence from epidemiological studies. Nutr Rev. 2012 Apr;70(4):218-33. doi: 10.1111/j.1753-4887.2012.00454.x.
- Choose Your Foods: Exchange Lists for Diabetes: The 2008 Revision of Exchange Lists for Meal Planning