Κρυφή ζάχαρη: ξέρεις πώς να τη βρεις;
H υπερκατανάλωση ζάχαρης είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που οδηγούν στην αύξηση του σωματικού βάρους και την παχυσαρκία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει η κατανάλωση ζάχαρης να μην ξεπερνά το 5% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης.
Όμως, όταν αναφερόμαστε στη ζάχαρη, δεν εννοούμε μόνο την επιτραπέζια ζάχαρη, αλλά το σύνολο των σακχάρων που προστίθενται σε ένα προϊόν, όπως τη φρουκτόζη, το σιρόπι γλυκόζης, το σιρόπι αγαύης/μαύρου ρυζιού, τη ζάχαρη καρύδας αλλά και τα σάκχαρα που περιέχονται στους χυμούς και το μέλι!
Αυτή η λεπτομέρεια πολλές φορές παραγκωνίζεται και έτσι βλέπουμε προϊόντα τα οποία περιέχουν ζάχαρη σε μορφή άλλη από την κρυσταλλική ζάχαρη, όπως το μέλι, να πωλούνται ως προϊόντα χωρίς ζάχαρη. Μάλιστα, τα προϊόντα αυτά πωλούνται πιο ακριβά, καθώς μαρκετάρονται ως πιο υγιεινά ή λιγότερο επεξεργασμένα από την κρυσταλλική ζάχαρη ή ως προϊόντα που περιέχουν φυσικά γλυκαντικά συστατικά, αν και η λευκή ζάχαρη παρά την επεξεργασία της συνεχίζει να είναι φυσικό προϊόν!
Με αυτή την παρερμηνεία τού τι είναι και τι δεν είναι ζάχαρη σαμποτάρεται η προσπάθειά μας για την επίτευξη μιας υγιεινής διατροφής, χαμηλή σε πρόσθετα σάκχαρα. Μάλιστα, το γεγονός αυτό μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς, πιστεύοντας ότι το τρόφιμο που καταναλώνουν δεν περιέχει ζάχαρη, υπάρχει κίνδυνος να καταναλώσουν μεγαλύτερη μερίδα και το σάκχαρο στο αίμα τους να ανέβει περισσότερο απ’ ό,τι θα περίμεναν και μακροχρόνια αυτό να εντείνει τις επιπτώσεις της νόσου.
Επομένως, τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε πραγματικά την πρόσληψη ζάχαρης από τη διατροφή μας;
1. Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ποιες είναι οι πιθανές πηγές πρόσθετων σακχάρων. Τα γλυκά, οι σοκολάτες, κάποια αλκοολούχα ροφήματα, οι χυμοί, τα smoothies, τα αναψυκτικά, τα γιαούρτια με γεύσεις, η κέτσαπ, η μουστάρδα και οι έτοιμες σάλτσες είναι μερικά από τα τρόφιμα με πρόσθετα σάκχαρα. Ακόμη και αν τρόφιμο είναι χαμηλό σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά δεν σημαίνει ότι δεν περιέχει ζάχαρη!
2. Οι διατροφικές ετικέτες στο πίσω μέρος της συσκευασίας δεν μπορούν να πούνε ψέματα! Διαβάστε τις για να είστε σίγουροι για το προϊόν που αγοράζετε! Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις τροφίμων που στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας αναγράφουν ότι το προϊόν δεν περιέχει ζάχαρη, ενώ, αν δούμε τη διατροφική ετικέτα, περιέχει σάκχαρα! Ένα παράδειγμα με την πιο παραπλανητική συσκευασία είναι μιας εταιρείας με το σλόγκαν «Παρατώ τη ζάχαρη» («I quit sugar»). Το προϊόν προς πώληση ήταν σιρόπι μαύρου ρυζιού, δηλαδή ζάχαρη!
3. Στη λεπτομέρεια κρίνεται ο πρωταθλητής! Συγκρίνετε τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων που θέλετε να αγοράσετε με όμοιά τους. Διαλέξτε το τρόφιμο με τα λιγότερα σάκχαρα. Είναι καλό να έχετε ως στόχο να μην ξεπερνάτε τα 30 γρ πρόσθετων σακχάρων ημερησίως.
4. Φτιάξτε το μόνοι σας. Μπορείτε να φτιάξετε στο σπίτι γλυκά και σάλτσες με λιγότερη ή καθόλου ζάχαρη! Για περισσότερη γεύση μπορείτε να βάλετε μπαχαρικά, όπως κανέλα.
5. Επιλέξτε το λιγότερο επεξεργασμένο τρόφιμο. Τα φρούτα, το γιαούρτι, και οι ξηροί καρποί αποτελούν ιδανικές λύσεις ως επιδόρπιο και σνακ.
6. Ρωτήστε! Σε πολλά ζαχαροπλαστεία και φούρνους πωλούνται τρόφιμα «για διαβητικούς» ή «χωρίς προσθήκη ζάχαρης». Για να είστε σίγουροι ρωτήστε με τι αντικαθιστούν τη ζάχαρη. Εάν χρησιμοποιούν μέλι, κάποιο σιρόπι ή (συμπυκνωμένο) χυμό φρούτων ή άλλα σάκχαρα, τότε το προϊόν περιέχει ζάχαρη!
Αν και τα σάκχαρα που υπάρχουν φυσικά σε τρόφιμα, όπως τα φρούτα και το γάλα, έρχονται μαζί με άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες, φυτικές ίνες, ασβέστιο και άλλα, τα πρόσθετα σάκχαρα είναι κενές θερμίδες. Δηλαδή, το μόνο που μας προσφέρουν είναι ενέργεια -υδατάνθρακες-, όχι όμως άλλα θρεπτικά συστατικά! Ακόμη και αν κάποια πηγή σακχάρων περιέχει θρεπτικά συστατικά, αυτά είναι σε πολύ μικρές ποσότητες για να έχουν σημασία!
Αν λάβουμε υπόψη την επίδραση της υπερκατανάλωσης σακχάρων στην υγεία και το σωματικό μας βάρος, τότε θα δούμε πόσο σημαντική είναι η μείωσή του στην καθημερινότητά μας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι απαγορεύεται κάποιο τρόφιμο που είναι πλούσιο σε σάκχαρα, αλλά είναι προτιμότερη η απόλαυσή του με μέτρο.
Διατροφή: οι διάσημοι ξέρουν καλύτερα;
Οι διάσημοι ανά τον κόσμο είναι πλέον πιο γνωστοί για την εμφάνισή τους, παρά για τη δουλειά και τα κατορθώματά τους. Και πολλοί θα κάνανε τα πάντα για να τους μοιάσουν, είτε πρόκειται για κρέμες και ρούχα, είτε για διατροφή!
Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησαν νέα για το πρόγραμμα διατροφής που έχει επιβάλει η Meghan Markle στον πρίγκιπα Harry εν όψει του γάμου τους. Συγκεκριμένα, ο πρίγκιπας φαίνεται να ακολουθεί τη Sirtfood diet, μια διατροφή που είναι βασισμένη στην αύξηση των σιρτουινών, ενζύμων που παίρνουν μέρος σε διάφορες λειτουργίες στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένου και του μεταβολισμού. Ο μεγάλος περιορισμός των θερμίδων, σε συνδυασμό με άσκηση φαίνεται να βοηθάει στην παραγωγή τους, αλλά αυτό έχει φανεί σε πρώιμες μελέτες σε ζωικά μοντέλα, αλλά όχι στον άνθρωπο. Δηλαδή, το πρόγραμμα ουσιαστικά βασίζεται σε μεγάλο αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας και άσκηση, που είτε αυξάνουν, είτε όχι τις σιρτουίνες, η απώλεια βάρους είναι δεδομένη!
Κατά τον προηγούμενο βασιλικό γάμο είχε γίνει γνωστό ότι η Δούκισσα του Cambridge και η μητέρα της ακολούθησαν τη Δίαιτα Dukan για απώλεια βάρους. Η Δίαιτα Dukan, έχει ψηφιστεί από τον Βρετανικό Σύλλογο Διαιτολόγων ως μια από τις χειρότερες διάσημες δίαιτες που μπορεί να ακολουθήσει κανείς. Μάλιστα, πέρα από την έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης και την ασυμβατότητα της δίαιτας αυτής με την υγιεινή διατροφή, η συγκεκριμένη δίαιτα προέρχεται από έναν ιατρό που δεν κατάφερε να ασκήσει επιστημονικά σωστά το επάγγελμα για το οποίο σπούδαζε χρόνια! Πόσο καλά, λοιπόν, θα ασκήσει ένα επάγγελμα για το οποίο δεν έχει καμία γνώση και εκπαίδευση;
Πριν λίγες μέρες ο Donald Trump διόρισε τον γνωστό ιατρό της τηλεόρασης Dr Oz στο συμβούλιο για τη διατροφή και την άσκηση. Ο εν λόγω καρδιοχειρουργός έγινε γνωστός μέσω της εκπομπής της Oprah, και έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα για προώθηση ψευδο-επιστήμης, και ψευδών ισχυρισμών σχετικά με προϊόντα αδυνατίσματος, έχοντας καταθέσει γι’ αυτό και ενώπιον της Γερουσίας! Μάλιστα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε σε γνωστό επιστημονικό περιοδικό έδειξε ότι μόνο το 46% των ισχυρισμών που έγιναν σε 40 εκπομπές του βασίζονταν σε έγκυρα επιστημονικά δεδομένα. Δηλαδή, λιγότερες από τις μισές ιατρικές συμβουλές που έδινε ήταν σωστές!
Παράλληλα, στα περιοδικά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζονται Έλληνες και ξένοι διάσημοι να ακολουθούν διάφορες παράδοξες δίαιτες, και να διαφημίζουν ανορθόδοξους και δυνητικά επικίνδυνους τρόπους αδυνατίσματος, και σχετικά σκευάσματα.
Θα περίμενε κανείς ότι οι διάσημοι με τους αστρονομικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, που τους δίνουν την ευχέρεια να πληρώσουν τους πιο επιστημονικά καταξιωμένους ιατρούς, και διαιτολόγους - διατροφολόγους, ξέρουν καλύτερα σε ποιον θα εμπιστευτούν την υγεία τους!
Κι όμως, δεν φαίνεται να ξέρουν! Και γιατί να ξέρουν; Είναι άνθρωποι, των οποίων η εμφάνιση είναι ένα σημαντικό κομμάτι της δουλειάς και της επιτυχίας τους. Έτσι, θα δοκιμάσουν οτιδήποτε! Το ότι είναι διάσημοι δεν σημαίνει ότι είναι και παντογνώστες! Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι πάρα πολλές φορές πληρώνονται αδρά για διαφημίσεις προϊόντων, χωρίς να σημαίνει ότι τα χρησιμοποιούν. Πολλές φορές παρατηρείται ότι ένα προϊόν διαφημίζεται παράλληλα από πολλούς διασήμους! Δεν είναι τυχαίο, είναι διαφήμιση! Μάλιστα, η Gwyneth Paltrow μέσω της ιστοσελίδας της προωθεί επικίνδυνους ισχυρισμούς περί υγείας και προϊόντα, για τα οποία δεν έχει την παραμικρή ιδέα, όπως φάνηκε σε συνέντευξή της σε γνωστή τηλεοπτική εκπομπή.
Συνεπώς, κατακλυζόμαστε από πληροφορίες σχετικές με την υγεία και την τη διατροφή μας από διάσημους (και μη), χωρίς όμως οι πληροφορίες αυτές να είναι έγκυρες, και να θέτουμε έτσι την υγεία μας σε κίνδυνο! Οι συστάσεις για την υγιεινή διατροφή μπορεί να μην παρουσιάζονται ως «μαγικές», όμως λειτουργούν στην προάσπιση της υγείας και της μακροζωίας, και είναι βασισμένες σε πολυετείς και έγκυρες επιστημονικά μελέτες. Όσον αφορά την απώλεια βάρους, το μυστικό είναι κοινό! Αρκεί να τρώμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε. Και αν χρειάζεται να χάσουμε βάρος, τότε και πάλι συνδυάζουμε την υγιεινή διατροφή με μια υποθερμιδική διατροφή!
Μπάρες με βρώμη και αμύγδαλα
Μπορούμε πολύ εύκολα να φτιάξουμε στο σπίτι μπάρες βρώμης που δεν χρειάζονται ψήσιμο.
Η συνταγή μπορεί να μην περιέχει κρυσταλλική ζάχαρη, αλλά περιέχει μέλι, το οποίο ανήκει στα ελεύθερα σάκχαρα όπως και η κρυσταλλική ζάχαρη (είτε είναι λευκή, είτε καστανή)!
Τι θα χρειαστείτε:
1 φλιτζάνι (220 γρ) χουρμάδες
1/4 φλιτζ. (80 γρ) μέλι
1/4 φλιτζ. (60 γρ) φυστικοβούτυρο
1 φλιτζ. (110 γρ) αμύγδαλα κομμένα σε μεγάλα κομμάτια
1 1/2 φλιτζ. (130 γρ) βρώμη
Εκτέλεση:
- Πολοτοποιήστε τους χουρμάδες στο μπλέντερ.
- Βάλτε σε ένα μπολ τη βρώμη, τα αμύγδαλα και τους πολτοποιημένους χουρμάδες.
- Ζεστάνετε το μέλι και το φυστικοβούτυρο και αναμείξτε τα μεταξύ τους.
- Ρίξτε το μείγμα στο μπολ με τα υπόλοιπα υλικά και ανακέτεψτε καλά.
- Βάλτε σε ένα σκεύος 20x20 εκατοστά αντικολλητικό χαρτί
- Μεταφέρετε το μείγμα στο σκεύος και πιέστε το να καλύψει το σκεύος
- Καλύψτε με μια διαφανή μεμβράνη και βάλτε το στο ψυγείο για 15-20 λεπτά.
- Κόψτε σε 10 κομμάτια-μπάρες και κρατήστε τις σε ένα αεροστεγές τάπερ ή στο ψυγείο.
Η συνταγή (και η εικόνα) προέρχεται από το Minimalist Baker (http://minimalistbaker.com/healthy-5-ingredient-granola-bars/)
Ω-3 λιπαρά οξέα: το καλό λίπος
Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τον οργανισμό μας, αφού παίζουν σημαντικό ρόλο σε διάφορες λειτουργίες του, στις μεμβράνες του εγκεφάλου και στον έλεγχο της πήξης του αίματος. Ο οργανισμός μας δε μπορεί από μόνος του να συνθέσει αυτά τα λιπαρά οξέα, επομένως η διατροφή είναι η μόνη πηγή.
Τρία είναι τα απαραίτητα ω-3 λιπαρά οξέα για τον οργανισμό. Το α-λινολενικό οξύ (ALA) βρίσκεται σε μερικά φυτικά έλαια, τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους και τα φασόλια, όπως τη σόγια, καθώς και σε κάποια πράσινα λαχανικά.
Το εικοσαπεντανοικό ( EPA) και το και το δοκοσαεξαενοικό οξύ (DHA) βρίσκονται στα ψάρια και τα ιχθυέλαια. Ο οργανισμός έχει τη δυνατότητα να μετατρέπει το ALA σε EPA και DHA, οπότε, ακόμη και αν κάποιος είναι χορτοφάγος ή vegan με διατροφή που περιλαμβάνει πηγές ALA, τότε είναι πιθανό να καλύπτει τις ανάγκες του σε ω-3 λιπαρά οξέα.
Τα οφέλη των ω-3 λιπαρών είναι πολλαπλά, με πιο γνωστή την προστασία από καρδιαγγειακές παθήσεις, αυξάνοντας την HDL «καλή» χοληστερόλη, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση και τα τριγλυκερίδια.
Έρευνες αποδίδουν στα ω-3 λιπαρά πιθανά οφέλη σε ασθένειες όπως στον καρκίνο, νόσο Chron και ελκώδη κολίτιδα, άλλες αυτοάνοσες νόσους, στην οστεοπόρωση, και την άνοια, ενώ και οι διαβητικοί ασθενείς μπορούν να ωφεληθούν από την προστατευτική τους δράση στα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Μάλιστα, δύο μερίδες λιπαρό ψάρι (πχ. σολομό, τόνο, σαρδέλες, ρέγγα, βακαλάος) την εβδομάδα μειώνουν τον κίνδυνο για νόσο και θάνατο λόγω καρδιαγγειακών ασθενειών, ενώ ασθενείς με καρδιακή νόσο που καταναλώνουν ω-3 λιπαρά οξέα ωφελούνται από μείωση αρρυθμιών και μείωση του κινδύνου θανάτου.
Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής σπάνια κρίνεται απαραίτητη σε υγιή άτομα, ενώ θεωρείται ωφέλιμη για καρδιαγγειακούς ασθενείς.
Παρακάτω προτείνονται τρόποι για αύξηση της πρόσληψης των απαραίτητων ω-3 λιπαρών οξέων.
1. Καταναλώστε τουλάχιστον δύο μερίδες λιπαρό ψάρι την εβδομάδα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο γεγονός ότι κάποια ψάρια έχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου, επομένως, γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες, εγκυμονούσες και θηλάσουζες, όπως και μικρά παιδιά πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση ξιφία, σκουμπρί και να μην ξεπερνούν την κατανάλωση 170 γραμμαρίων τόνου την εβδομάδα.
2. Προσθέστε στη διατροφή σας ξηρούς καρπούς και σπόρους, πχ. καρύδια, chia seeds και αλεσμένο λιναρόσπορο. Μπορείτε να τα καταναλώστε μαζί με δημητριακά στο πρωινό, στη σαλάτα ή σε σνακ, ενώ ακόμη μπορείτε να τα προσθέστε σε συνταγές για κέικ, ψωμί και πουτίγκες.
3. Ο αλεσμένος λιναρόσπορος μπορεί να αντικαταστήσει το βούτυρο ή το λάδι σε συνταγές. Αντί για μία κουταλιά της σούπας λαδιού ή βουτύρου χρησιμοποιείστε τρεις κουταλιές της σούπας αλεσμένο λιναρόσπορο.
4. Άλλες μη-ζωικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων αποτελούν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι σταυρανθή και τα φασόλια. Επιλέξτε το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το σπανάκι και το κουνουπίδι ως σαλάτα, ενώ και τα φασόλια μπορούν εκτός από κυρίως γεύμα να αναμειχθούν σε σαλάτες.
Τα οφέλη των ω-3 λιπαρών οξέων είναι ποικίλα και στη χώρα μας μπορούμε εύκολα να βρούμε τρόφιμα-πηγές τους. Μάλιστα, ακολουθώντας το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής, είναι δύσκολο κανείς να μην προσλαμβάνει σε επαρκείς ποσότητες αυτά τα λιπαρά.