Ζωική vs Φυτική Πρωτεϊνη: Ποιά μας χορταίνει περισσότερο;
Η πρωτεΐνη είναι το μακροθρεπτικό συστατικό που μας χορταίνει περισσότερο. Χορταίνουμε όμως περισσότερο με φυτικές ή ζωικές πρωτεΐνες; Στο ερώτημα αυτό έχουν προσπαθήσει να απαντήσουν ορισμένοι ερευνητές.
Μια μελέτη που [1] ερεύνησε σε 35 υγιείς άνδρες πώς ένα γεύμα-πηγή φυτικής πρωτεΐνης επηρεάζει την ενεργειακή πρόσληψη και τομείς της όρεξης (πείνα, κορεσμός, αίσθηση πληρότητας, μετέπειτα κατανάλωση τροφής) σε σύγκριση με ένα γεύμα που περιέχει τις ίδιες θερμίδες, μακροθρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες, αλλά προέρχεται από ζωική πηγή πρωτεϊνης. Τόσο η ενεργειακή πρόσληψη όσο και οι τομείς της όρεξης δεν επηρεάστηκαν από τα διαφορετικά γεύματα! Δηλαδή, δεν είχε σημασία αν η πρωτεΐνη προέρχεται από φυτική ή ζωική πηγή!
Μια παρόμοια μελέτη [2] σύγκρινε την επίδραση στην όρεξη ενός γεύματος από μοσχάρι και ενός γεύματος με τις ίδιες θερμίδες, ίδια μακροθρεπτικά συστατικά & φυτικές ίνες, αλλά με πρωτεΐνη από σόγια. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη αυτή ήταν 21 γυναίκες και άντρες με φυσιολογικό βάρος. Δεν υπήρξαν διαφορές στην πείνα, τον κορεσμό, και σε ορμονικούς παράγοντες που διέπουν την όρεξη μετά από πρόσληψη ίσης ποσότητας πρωτεϊνης από φυτική ή ζωική πηγή, όταν τα υπόλοιπα μακροθρεπτικά συστατικά παρέμειναν σταθερά!
Είστε vegan ή vegeterian και θέλετε να βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε μια πλήρη διατροφή; Κλείστε το ραντεβού σας εδώ!
Μια άλλη μελέτη [3], όμως, έδειξε διαφορετικά αποτελέσματα σε 43 άνδρες με φυσιολογικό βάρος. Τα γεύματα που μελετήθηκαν απέδιδαν τις ίδιες θερμίδες, και λίπος, και είχαν είτε Α. υψηλό ποσοστό πρωτεΐνης (από χοιρινό ή μοσχάρι) και λίγες φυτικές ίνες, είτε Β. υψηλό ποσοστό φυτικής πρωτεϊνης & αρκετές φυτικές ίνες, είτε Γ. χαμηλό ποσοστό πρωτεΐνης & μέτριες φυτικές ίνες. Το γεύμα που περιείχε υψηλό ποσοστό φυτικής πρωτεϊνης & αρκετές φυτικές ίνες (Β) οδήγησε σε μεγαλύτερο κορεσμό, λιγότερη πείνα και όρεξη, και χαμηλότερη μετέπειτα πρόσληψη τροφής σε σχέση με το γεύμα της ζωικής πρωτεΐνης (Α) και το γεύμα χαμηλής πρωτεΐνης φυτικής προέλευσης (Γ). Ιδιαιτερα εντυπωσιακό ήταν το εύρημα ότι το γεύμα φυτικής προέλευσης με χαμηλό ποσοστό πρωτεϊνης (Γ) ήταν τόσο χορταστικό όσο και το γεύμα ζωικής πρωτεΐνης με υψηλό ποσοστό πρωτεΐνης! Παρόμοια ήταν τα αποτελέσματα του άλλου σκέλους της προαναφερθείσας μελέτης [2] η οποία έδειξε οτι ένα γεύμα με μοσχάρι που απέδιδε 24 γ πρωτεϊνης και 1γ φυτικών ινών είχε την ίδια επίδραση στους τομείς της όρεξης με ένα γεύμα σόγιας που απέδιδε 14 γ πρωτεϊνης και 5γ φυτικών ινών.
Τα δεδομένα των παραπάνω μελετών συνεπώς μας δείχνουν ότι η πηγή της πρωτεϊνης σε ένα γεύμα δεν παίζει ρόλο στους τομείς της πείνας, όταν τα υπόλοιπα μακροθρεπτικά συστατικά είναι τα ίδια, όμως η επίδραση των φυτικών ινών φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική στον κορεσμό, όταν συγκρίνουμε γεύματα υψηλότερης και χαμηλότερης περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη!
Φυσικά, θα πρέπει να επισημανθεί οτι η όρεξη μας επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, ενώ οι παράπανω μελέτες δεν μεταφράζονται αυτόματα στην καθημερινότητα, καθώς διεξάγονται υπό ελεγχόμενες συνθήκες.
1. Protein from Meat or Vegetable Sources in Meals Matched for Fiber Content has Similar Effects on Subjective Appetite Sensations and Energy Intake—A Randomized Acute Cross-Over Meal Test Study
2. Consuming Beef vs. Soy Protein Has Little Effect on Appetite, Satiety, and Food Intake in Healthy Adults.
3. Meals based on vegetable protein sources (beans and peas) are more satiating than meals based on animal protein sources (veal and pork) – a randomized cross-over meal test study
Ανορθόδοξες Δίαιτες Μέρος Θ' (The Pioppi Diet)
H Pioppi diet είναι μια παράδοξη δίαιτα που συγκαταλέγεται στις χειρότερες δίαιτες του 2018 από τον Βρετανικό Σύλλογο Διαιτολόγων. Η δίαιτα παίρνει το όνομά της από το παραθαλλάσιο Ιταλικό χωριό Pioppi, το οποίο έχει συνδεθεί με τη Μεσογειακή Διατροφή, αφού η UNESCO το θεωρεί σπίτι της Μεσογειακής Διατροφής και είναι η περιοχή που διέμενε ο Ancel Keys για 28 χρόνια, καθώς μελετούσε τη Μεσογειακή Διατροφή.
Τι δουλειά, όμως, έχει μια ανορθόδοξη δίαιτα με το σπίτι της Μεσογειακής Διατροφής; Όπως φαίνεται καμία!
Ένας καρδιολόγος και ένας παραγωγός πήγαν να δουν πώς η διατροφή παίζει ρόλο στην μακροζωία των κατοίκων της περιοχής (και απέτυχαν παταγωδώς!). Αν και υποτίθεται οτι οι δυο άνδρες πήγαν να ερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο διατρέφονται οι κάτοικοι, φαίνεται να μην κατάλαβαν σχεδόν τίποτε από τη διατροφή τους.
Στο φτωχό αυτό χωριό, οι κάτοικοι ακολουθούν την κλασσική Μεσογειακή Διατροφή, η οποία χαρακτηρίζεται από την υψηλή κατανάλωση ψαριού, οσπρίων, φρούτων και λαχανικών, ελαιόλαδου, και φυσικά ζυμαρικών! Επίσης, οι κάτοικοι ασχολούνται με χειρονακτική εργασία!
Τι λέει όμως η δίαιτα Pioppi; Αυτή η δίαιτα είναι μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και υψηλή σε λίπος, στοιχεία που δε συνάδουν με τη Μεοσγειακή Διατροφή. Η δίαιτα ναι μεν συστήνει την κατανάλωση ποικιλίας φρούτων, ξηρών καρπών, οσπρίων, ψαριού, αλλά απαγορεύει την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, γλυκών και αμυλούχων τροφίμων όπως τα ζυμαρικά, ενώ περιέχει λάδι καρύδας το οποίο φυσικά δεν έχει καμία σχέση με τη Μεσογειακή Διατροφή, ούτε βρίσκεται και στην γνωστή σε όλους μας Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής!
Αν και η δίαιτα περιέχει τα φρούτα και τα λαχανικά, το ψάρι, το ελαιόλαδο, τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και την τακτική άκσηση, ξεχνά τα κλασσικά ιταλικά πιάτα με ζυμαρικά, ρύζι και ψωμί, αλλά περιέχει την καρύδα, που φυσικά δεν αποτελεί ιταλικό προϊόν, ενώ οι φτωχοί κάτοικοι έχουν ελαιόλαδο σε εξαιρετική τιμή, και δεν είναι σε θέση να σπαταλούν χρήματα για το -χωρίς λόγο πανάκριβο- λάδι καρύδας!
Επιπλέον, οι συνταγές που προτείνουν δεν έχουν καμία σχέση με την κλασσική ιταλική και Μεσογειακή κουζίνα. Οι συγγραφείς της Δίαιτας Pioppi, προφανώς θέλουν να βαπτίσουν τη δίαιτα που εμπνέυστηκαν ως Μεσογειακή, για διαφημιστικούς λόγους, αλλά επιπλέον προτείνουν και δυνητικά επικίνδυνες τακτικές, όπως την πλήρη νηστεία για 24 ώρες κάθε εβδομάδα, ή την κατανάλωση ξυδιού με άδειο στομάχι!
Η δίαιτα αυτή, λοιπόν, δεν έχει καμία σχέση με τη Μεοσγειακή διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά, σε αντίθεση με τις πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά συνταγές που δίνουν οι συγγραφείς, ενώ η νηστεία που προτείνουν βοηθά στην απώλεια βάρους απλά και μόνο λόγω της έλλειψης τροφής για 24 ώρες!
Συνεπώς, βασιζόμενοι πάνω στη Μεσογειακή Διατροφή κάποιοι προσπαθούν να πουλήσουν τη δική τους “μαγική” δίαιτα, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση, και με επικίνδυνες συστάσεις. Δεκαετίες έρευνας επιβεβαιώνουν τη θετική επίδραση της Μεσογειακής Διατροφής στην υγεία μας, και πάνω σε αυτές διαμορφώνονται και οι συστάσεις διατροφής ανά τον κόσμο. Και ας μην ξεχνάμε ότι ο πατέρας της Μεσογειακής Διατροφής, Ancel Keys έζησε για 100 χρόνια, ακολουθώντας την διατροφή που πρώτος ανέδειξε!
Μύθοι για τη Διαιτολογία & τους Διαιτολόγους: Οι διαιτολόγοι είναι οι αστυνομικοί του φαγητού
Ποιός διαιτολόγος δεν έχει πάει σε τραπέζι και του έχουν αναφέρει για το “παχυντικό φαγητό”, για το να μην βλέπει τι θα φάνε οι άλλοι, και δεν έχει αντέξει τις ακατάπαυστες ερωτήσεις για το ένα και το άλλο φαγητό, πόσο καλό ή κακό είναι ή πόσες θερμίδες έχει, ενώ παράλληλα ακούει όλα τα στερεότυπα για το επάγγελμα το ένα μετά το άλλο;
Όπως έχω αναφέρει και άλλες φορές, η επιστήμη της διαιτολόγιας δεν περιορίζεται στην απώλεια βάρους, ενώ οι διαιτολόγοι δεν είναι κινητοί θερμιδομετρητές! Μάλιστα, όταν φτιάχνουμε ένα πρόγραμμα διαρροφής δεν σκεφτόμαστε τις θερμίδες κάθε τροφίμου, αλλά χρησιμοποιούμε άλλη μέθοδο, τα ισοδύναμα τροφίμων. Επίσης, δουλειά μας δεν είναι να βάζουμε στο μικροσκόπιο το κάθε τρόφιμο που θα καταναλώσουμε, ούτε να κρίνουμε τις διατροφικές επιλογές των γύρω μας. Αντθέτως, δεν δίνουμε σημασία στο πόσο ή τι τρώτε! Θέλουμε να απολαύσουμε την ησυχία μας το φαγητό και το γλυκό που μας αρέσει, χωρίς παρεμβολές και σχόλια.
Παράλληλα, οι έξοδοι και τα τραπέζια με οικογένεια και φίλους δεν είναι κατάλληλες περιστάσεις για τέτοιου είδους συζητήσεις και ερωτήσεις. Πέρα από το γεγονός ότι είναι ελεύθερος χρόνος για εμάς, σπάνια μπορεί να κινητοποιήσουν κάποιον να βελτιώσει τον τρόπο ζωής του, μπορεί κάποιος να νιώσει άβολα, ενώ σπάνια καταλήγει η συζήτηση σε κάποιο συμπέρασμα!
Επομένως, στο επόμενο τραπέζι, ξεχαστε την ιδιοτητα μας ως διαιτολόγοι και θυμηθείτε να μας προσφέρετε ενα μεγαλο κομμάτι γλυκό!
Διατροφή στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους Εντέρου Μέρος Α΄
Οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι Εντέρου ή συνοπτικά ΙΦΝΕ είναι οι χρόνιες αυτοάνοσοι νόσοι Εκλώδης Κολίτιδα και Νόσος Crohn. Δεν πρέπει να συγχέονται με το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου ή τη σπαστική κολίτιδα.
Οι ΙΦΝΕ χαρακτηρίζονται από υφέσεις και εξάρσεις. Η εκλώδης κολίτιδα προσβάλλει μόνο το παχύ έντερο, ενώ η νόσος Crohn μπορεί να προσβάλει το λεπτό ή το παχύ έντερο ή και τα δύο. Στην ελκώδη κολίτιδα προσβάλλεται ο βλεννογόνος του εντέρου, με συνεχή φλεγμονή, ενώ στη νόσο Crohn η φλεγμονή είναι ανομοιόμορφη, και προσβάλει όλο το πάχος του εντέρου. Αναφορικά με τα συμπτώματα, διάρροια με αίμα παρατηρείται στην ελκώδη κολίτιδα, ενώ η νόσος Crohn εμφανίζεται με πόνο, διάρροια, πυρετό, απώλεια βάρους και υποθρεψία.
Η αιτιολογία και η παθογένεια των ΙΦΝΕ δεν είναι καλά αναπτυγμένες στη βιβλιογραφία. Γενετικοί παράγοντες και το περιβάλλον παίζουν ρόλο στην εμφάνιση των νόσων. Περί τα 100 γονίδια έχουν αναγνωριστεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ, ενώ τα αυξανόμενα ποσοστά που παρατηρούνται σε πρόσφατα αναπτυγμένες και ανεπτυγμένες χώρες, υποδεικνύει και επίδραση από τον τρόπο ζωής. Το κάπνισμα, η κατάχρηση αντιβιοτικών, και η διατροφή ενδέχεται να είναι αντιστρέψιμοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της Νόσου Crohn και της Ελκώδους Κολίτιδας.
Η διατροφή φαίνεται να παίζει ρόλο στην εμφάνιση της νόσου και έχει μελετηθεί εκτενώς.
Άτομα με διατροφή «Δυτικού τύπου», δηλαδή με αυξημένη κατανάλωση γρήγορου φαγητού, υψηλότερη κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων, και χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών φαίνεται να έχουν υψηλότερη εμφάνιση ΙΦΝΕ. Η χλωρίδα του εντέρου επίσης φαίνεται να παίζει ρόλο στην παθογένεια, ενώ η Δυτικού τύπου διατροφή φαίνεται να αλλάζει τη σύσταση του μικροβιώματος του εντέρου, με αρνητική επίδραση στη λειτουργία του εντέρου.
Μάλιστα, η υψηλότερη κατανάλωση κορεσμένων, πολυακόρεστων, και ω-6 λιπαρών και αυξημένη κατανάλωση κρέατος σχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για Νόσο Crohn, ενώ η αυξημένη κατανάλωση λίπους και πολυακόρεστων, και ω-6 λιπαρών σχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Ελκώδους Κολίτιδας. Χαμηλή πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων και υψηλή κατανάλωση ω-6 λιπαρών οξέων επίσης σχετίστηκε με γενικώς αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Ενδέχεται τα λιπαρά να διέπουν την ανοσολογική απόκριση και να αλλάζουν το μικροβίωμα του εντέρου.
Υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών, και ειδικά διαλυτών φυτικών ινών, όπως φρούτα και λαχανικά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Γενικά, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει ευεργετική επίδραση στην πρόληψη των Ιδιοπαθών Φλεγμονοδών Νόσων Εντέρου.
Η βιταμίνη D επίσης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Η διάγνωση έλλειψης βιταμίνης D είναι συχνή σε νεο-διαγνωσμένους ασθενείς, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, ενώ αυξημένη πρόσληψη βιταμίνης D φαίνεται να προστατεύει από τη Νόσο Crohn. Η υψηλή πρόσληψη ψευδαργύρου επίσης έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Νόσου Crohn.
Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, πλούσια σε ω-3 λιπαρά, και χαμηλή σε ω-6 λιπαρά έχει προστατευτική δράση ενάντια στην εμφάνιση των ΙΦΝΕ. Εφόσον, η διατροφή είναι ένας αναστρέψιμος παράγοντας κινδύνου, και βοηθά στην πρόληψη των επίπονων αυτών νόσων είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπ’ όψιν, ειδικά από άτομα με γενετική προδιάθεση και οικογενειακό ιστορικό.