Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Β
Με την απώλεια βάρους να απασχολεί ενήλικες και ανηλίκους, πολλοί είναι αυτοί που παίρνουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν και να πουλήσουν τη δική τους δίαιτα.
Δίαιτες που αποκλείουν ομάδες τροφίμων ή συγκεκριμένα τρόφιμα, δίαιτες-αστραπή και δίαιτες που βασίζονται σε πεποιθήσεις ατόμων που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστήμη της διατροφής, βρίσκονται σε πολλά περιοδικά και το διαδίκτυο, χωρίς, στην πλειοψηφία τους, να έχουν επιστημονική βάση.
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης έχουν γίνει γνωστές από τους διασήμους, οι οποίοι τις χρησιμοποιούν για να καθαρίσουν το σώμα τους από τις τοξίνες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συνδέουν τις δίαιτες αυτές με την απώλεια βάρους, την καλή πέψη, τα υψηλά επίπεδα ενέργειας, με ωραία μαλλιά, νύχια και δέρμα, καθώς και με άλλες θετικές επιδράσεις.
Οι δίαιτες αυτές έχουν πολλές μορφές. Μπορεί να αποτελούνται από χυμούς, φρούτα και λαχανικά ή να αποκλείουν ομάδες τροφίμων, αλκοόλ και καφεΐνη. Στην πραγματικότητα, ο οργανισμός μας συνεχώς μεταβολίζει και αποβάλλει τις τοξίνες, το αλκοόλ και τα φάρμακα.
Δε χρειάζονται ειδικές δίαιτες ή σκευάσματα για να αποβληθούν τα «απόβλητα» του οργανισμού. Με το να αποκλείουν ομάδες τροφίμων, τέτοιου είδους δίαιτες μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών. Η απότομη απώλεια βάρους που αυτές συνεπάγονται (πάλι για να αποφύγεις επανάληψη), είναι παροδική, αφού οφείλεται κυρίως σε απώλεια υγρών, ενώ κάνοντας μια τέτοια δίαιτα, τα επίπεδα ενέργειας μόνο υψηλά δεν μπορούν να είναι. Μια ισορροπημένη διατροφή, βασισμένη στο μεσογειακό μοντέλο, με τρία γεύματα και δυο - τρία σνακ την ημέρα, μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και καφέ, είναι πολύ πιο ευεργετική από μια αποτοξινωτική δίαιτα με ημερομηνία λήξης, που δεν ταιριάζει με τις διατροφικές συνήθειές σας.
Η Zoe Harcombe, Βρετανίδα που ασχολείται με τη διατροφή, χωρίς να είναι διαιτολόγος ή διατροφολόγος, έχει γίνει γνωστή μέσα από την ομώνυμη δίαιτα, τα βιβλία και τις τηλεοπτικές της εμφανίσεις. Κατακρίνει την έρευνα και τις καμπάνιες για υγιεινή διατροφή, με τα λεγόμενά της να στηρίζονται σε δικές της πεποιθήσεις, χωρίς να τις στηρίζει σε βιβλιογραφία.
Η κ. Harcombe έχει δυστυχώς πολλούς ακολούθους, οι οποίοι παραπληροφορούνται και μάλλον πέφτουν θύματα ενός πολύ καλού marketing.
Το διατροφικό πλάνο μιας ισορροπημένης διατροφής δεν αποκλείει κανένα τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων, δεν έχει ημερομηνία λήξης και υποστηρίζεται από την έρευνα. Ο οργανισμός μας έχει τη δυνατότητα να «αυτοαποτοξινώνεται», ενώ κανένα τρόφιμο από μόνο του δεν έχει μαγικές ιδιότητες για την υγεία!
Οι διαιτολόγοι και διατροφολόγοι είναι ειδικοί στη διατροφή, ακριβώς επειδή εφαρμόζουν πρακτικές που βασίζονται σε έρευνες και οδηγίες οργανισμών, για τις οποίες έχουν δουλέψει ομάδες επιστημόνων.
Γιατί παίρνω κιλά ενώ δεν τρώω;
Γιατί παίρνω κιλά ενώ δεν τρώω;
Η διαχείριση του σωματικού βάρους βασίζεται στην Αρχή Διατήρησης της Ενέργειας, και αφορά αποκλειστικά το ισοζύγιο ενέργειας. Για να αυξηθεί το βάρος, θα πρέπει το άτομο να λαμβάνει περισσότερες θερμίδες απ’ ότι χρειάζεται, ενώ για να μειωθεί, λιγότερες. Βέβαια, στην καθημερινότητα, αυτό που επηρεάζει το ισοζύγιο ενέργειας είναι οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές, η σχέση με το φαγητό, η κατάσταση της σωματικής και ψυχικής υγείας, η καθημερινότητα και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας.
Νιώθετε ότι παίρνετε βάρος, χωρίς να κάνετε υπερβολές στην πρόσληψη ενέργειας; Ας δούμε τι μπορεί να φταίει.
Υποεκτίμηση της πρόσληψης τροφής
Όπως αναδεικνύει και η έρευνα, τείνουμε να υποεκτιμούμε την ποσότητα - και τις θερμίδες- που λαμβάνουμε μέσω της τροφής.
Αυτό είναι λογικό εφόσον στο πιάτο μας βλέπουμε φαγητό, και όχι θερμίδες, ενώ δεν είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε “με το μάτι” τις θερμίδες και την ποσότητα που καταναλώνουμε, ενώ κάτι τέτοιο δεν μας εξυπηρετεί στην καθημερινότητά μας. Εδώ έρχεται η σημαντικότητα του διαισθητικού τρόπου διατροφής. Καθώς έχουμε επηρεαστεί από το Κατοχικό Σύνδρομο των παλαιότερων γενεών, την κουλτούρα της δίαιτας και την γενικότερη παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή, δεν είμαστε σε θέση να ακούσουμε το σώμα μας, τα σήματα πείνας και κορεσμού, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε περισσότερη τροφή από αυτή που ζητά το σώμα μας. Επιπλέον, τρώμε ασυναίσθητα μέσα στη μέρα και οδηγούμαστε στη συνεχή κατανάλωση σνακ, στο τσιμπολόγημα, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουμε τι τρώμε και πόσο τρώμε, και να μην απολαμβάνουμε και αυτό που τρώμε!
Επιπροσθέτως, πολλά τρόφιμα τα οποία παρουσιάζονται ως “διαιτητικά”, όπως τα κριτσίνια, τα κράκερ, και τα παξιμάδια, στην πραγματικότητα είναι θερμιδικά πυκνά τρόφιμα (αποδίδουν αρκετές θερμίδες σε μικρή ποσότητα), ενώ δαιμονοποιούνται άλλα τρόφιμα που είναι λιγότερο θερμιδικά πυκνά και χορταστικά, όπως το ψωμί ολικής άλεσης. Σημειωτέον, 1 φέτα ψωμί 30 γραμμαρίων, έχει τις θερμίδες με ένα μικρό παξιμάδι που ζυγίζει γύρω στα 20 γραμμάρια. Επιπλέον, η παρουσίαση τροφίμων ως πιο θρεπτικά ή ελαφριά (light) συμβάλλει στην υπερκατανάλωσή τους.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο είναι αδιαμφισβήτητα το εθνικό μας προϊόν, και ένας διατροφικός θησαυρός. Είναι ένα τρόφιμο, με υψηλή θρεπτική αξία, και ισχυρισμό υγείας για τη μείωση της οξείδωσης των λιπιδίων του αίματος. Στην καθημερινότητά μας είναι πολύ εύκολο να το υπερκαταναλώσουμε, και να λάβουμε αναλογικά πολλές θερμίδες (και θρεπτικά συστατικά βεβαίως) χωρίς να το καταλάβουμε, λόγω υψηλής ενεργειακής του πυκνότητας! Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα βάζουμε ελαιόλαδο στη μαγειρική και τις σαλάτες μας, όμως καλό είναι να το χρησιμοποιούμε ωμό ή προς το τέλος του μαγειρέματος, και με φειδώ.
Πέρα από τα στερεά τρόφιμα, έχουμε και τα θερμιδικά πυκνά ροφήματα, όπως ροφήματα καφέ-σοκολάτας που είναι πλούσια σε λιπαρά και σάκχαρα, και το αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι άλλος παράγοντας που μπορεί να μας οδηγήσει εύκολα σε αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη, καθώς τα αλκοολούχα ποτά και cocktail είναι θερμιδικά πυκνά ροφήματα, χωρίς να προσφέρουν θρεπτικά συστατικά ή κορεσμό. Επίσης, είναι εύκολο να παρασυρθούμε σε κατανάλωση αρκετών ποτών σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως και να ξεπεράσουμε τη σύσταση της κατανάλωσης των 7 ποτών την εβδομάδα.
Τέλος, μέσα στην ημέρα, και και την εβδομάδα η διατροφική μας συμπεριφορά αλλάζει. Δηλαδή, μπορεί τη μέρα να τρώμε λίγο, με αποτέλεσμα να υπερκαταναλώνουμε τροφή το βράδυ, ή να τρώμε υποθερμιδικά ή ισοθερμιδικά μέσα στην εβδομάδα και το Σαββατοκύριακο να υπερκαταναλώνουμε τροφή, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας.
Υπερεκτίμηση της φυσικής δραστηριότητας
Η υπερεκτίμηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας είναι επίσης κοινό εύρημα σε μελέτες. Τείνουμε να υπερεκτιμούμε την άσκηση που κάνουμε, και την ενέργεια που δαπανούμε μέσω της άσκησης. Μάλιστα, ενώ τα έξυπνα ρολόγια καταγράφουν πολύ σωστά την άσκηση, δεν υπολογίζουν σωστά την ενέργεια που δαπανάται κατά την άσκηση. Επιπροσθέτως, μετά την άσκηση, ορισμένοι υπερκαταναλώνουν τροφή, με την σκέψη ότι τα “κέρδισαν” μέσω της άσκησης.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η άσκηση έχει πολλά οφέλη για την μακροπρόθεσμη υγεία και λειτουργικότητα του σώματος, πέρα από την “καύση θερμίδων”.
Φαρμακευτική αγωγή που οδηγεί σε κατακράτηση υγρών ή αύξηση της όρεξης
Το ισοζύγιο ενέργειας μπορεί να επηρεάζεται από την τροφή που καταναλώνουμε και την άσκηση που κάνουμε, όμως εξωτερικοί παράγοντες όπως φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα πείνας, ή να οδηγήσουν σε κατακράτηση υγρών με αποτέλεσμα αυξημένο νούμερο και στη ζυγαριά. Σε κατακράτηση υγρών οδηγούν φάρμακα όπως αντι-υπερτασικά, αντισυλληπτικά, τα κορτικοστεροειδή, και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ενώ ορισμένα αντικαταθλιπτικά, κορτικοστεροειδή και αντιισταμινικά φάρμακα μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα πείνας.
Υποθυρεοειδισμός
Οι θυρεοειδικές ορμόνες ρυθμίζουν τη λειτουργία του σώματος, των βιοχημικών αντιδράσεων που αποκαλούμε “μεταβολισμό”. Ο υποθυρεοειδισμός οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους και σε δυσκολία απώλειας βάρους, όταν δεν έχει γίνει διάγνωση ή δεν λαμβάνεται η -κατάλληλη- αγωγή.
Όταν η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα ρυθμιστεί, τότε παύει να επηρεάζει και το βάρος.
Εν κατακλείδι, διατροφικές πρακτικές και ο τρόπος ζωής, όπως και η κατάσταση υγείας μας, μπορεί να μας οδηγήσουν στο θετικό ισοζύγιο ενέργειας, χωρίς να το καταλάβουμε! Συνεπώς, χρειάζεται οργάνωση και συνειδητότητα στη μέρα μας, και στις διατροφικές μας συμπεριφορές, όπως και σωστή ενημέρωση γύρω από τη διατροφή. Φυσικά, ο τακτικός έλεγχος της κατάστασης υγείας μας είναι σημαντικός, όπως και η ενημέρωση μας για παρενέργειες φαρμάκων και σωστή διαχείριση χρήσης φαρμάκων, όπως τα κορτικοστεροειδή που απαιτούν μεταβολές στη διατροφή.
Πηγές:
Oostenbach LH, Slits E, Robinson E, Sacks G. Systematic review of the impact of nutrition claims related to fat, sugar and energy content on food choices and energy intake. BMC Public Health. 2019 Oct 15;19(1):1296. doi: 10.1186/s12889-019-7622-3. PMID: 31615458; PMCID: PMC6794740.
Fuentes Artiles R, Staub K, Aldakak L, Eppenberger P, Rühli F, Bender N. Mindful eating and common diet programs lower body weight similarly: Systematic review and meta-analysis. Obes Rev. 2019 Nov;20(11):1619-1627. doi: 10.1111/obr.12918. Epub 2019 Aug 1. PMID: 31368631.
Dyrstad SM, Hansen BH, Holme IM, Anderssen SA. Comparison of self-reported versus accelerometer-measured physical activity. Med Sci Sports Exerc. 2014 Jan;46(1):99-106. doi: 10.1249/MSS.0b013e3182a0595f. PMID: 23793232.
Poslusna K, Ruprich J, de Vries JH, Jakubikova M, van't Veer P. Misreporting of energy and micronutrient intake estimated by food records and 24 hour recalls, control and adjustment methods in practice. Br J Nutr. 2009 Jul;101 Suppl 2:S73-85. doi: 10.1017/S0007114509990602. PMID: 19594967.
Fontenelle LC, Feitosa MM, Severo JS, Freitas TE, Morais JB, Torres-Leal FL, Henriques GS, do Nascimento Marreiro D. Thyroid Function in Human Obesity: Underlying Mechanisms. Horm Metab Res. 2016 Dec;48(12):787-794. doi: 10.1055/s-0042-121421. Epub 2016 Dec 6. PMID: 27923249.
To άρθρο γράφτηκε από την Δρ Μαντζώρου Μαρία και δημοσιεύτηκε αρχικά στo Fitness Motivation Hellas
Φωτογραφία από το Bovary. gr
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 30 Ιουλίου - 3 Αυγούστου 2018
1. Συχνά ακούμε και επιρρεαζόμαστε από τις διατροφικές επιλογές των διασήμων.
Πιστεύουμε ότι χάρη στην πρόσβαση που έχουν σε γιατρούς, κέντρα αισθητικής και γυμναστήρια που οι "κοινοί θνητοί" δεν έχουν, θα ξέρουν καλύτερα τι να προσέξουν!
Ισχύει όμως κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα; Διαβάστε περισσότερα εδώ.
2. Το καλοκαίρι περνάμε αρκετές ώρες στην παραλία, και αναπόφευκτα θα πεινάσουμε. Τι να φάμε στην παραλία;
3. Ποιοί έχουν το δικαίωμα να αποκαλούνται και να εργάζονται ως διαιτολόγοι-διατροφολόγοι;
Πώς θα είστε σίγουροι ότι συμβουλεύεστε έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο και όχι κάποιον που τον παριστάνει, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία σας;
Διαβάστε το άρθρο μου εδώ!
Ξεκινάς Διατροφή; Ποιες συμβουλές να ΜΗΝ ακούσεις
Από το διαδίκτυο και τους γύρω μας θα διαβάσουμε και θα ακούσουμε πολλές συμβουλές διατροφής και απώλειας βάρους, οι όποιες όχι μόνο θετική επίδραση δεν θα έχουν εν τέλει, αλλά μπορούν να σαμποτάρουν την υγεία και την προσπάθειά μας. Ας δούμε τέσσερις κοινές “συμβουλές” και φράσεις που ενδεχομένως θα ακούσει κάποιος πριν το ξεκίνημα ενός προγράμματος διατροφής.
“Φάε τώρα που μπορείς”.
Μια κλασσική φράση που ακούμε αμέσως πριν ξεκίνημα ενός προγράμματος διατροφής από τους γύρω μας. Έχουμε συνηθίσει σε αυστηρά και περιοριστικά προγράμματα απώλειας βάρους και δίαιτες εξπρές, όπου απαγορεύονται τρόφιμα ή ολόκληρες ομάδες τροφίμων, με αποτέλεσμα να θεωρούμε ότι το πρόγραμμα θα (πρέπει να) επιφέρει περιορισμούς και στερήσεις. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε την τελευταία ευκαιρία για την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφίμων.
Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, όμως, δεν επιφέρει στερήσεις, και μας βοηθά να βελτιώσουμε σταδιακά τις διατροφικές μας συνήθειες. Δηλαδή, μαθαίνουμε να ενσωματώνουμε στην ισορροπημένη και υγιεινή μας διατροφή όλα τα τρόφιμα που μας αρέσουν, δίνοντας έμφαση στην απόλαυση του γεύματος μας.
Ενημερωθείτε για τις υπηρεσίες του διαιτολογικού γραφείου εδώ!
“Θα σου δώσω εγώ τη δίαιτα που έκανα” ή “Κάνε τη δίαιτα του Χ διάσημου”
Δίαιτες υπάρχουν πολλές, και εύκολα έχουμε πρόσβαση στις δίαιτες των φίλων μας και τις δίαιτες που συστήνονται σε περιοδικά και ιστοσελίδες.
Όμως, οι δίαιτες αυτές δεν είναι εξατομικευμένες σε εμάς, τις ανάγκες μας, τις διατροφικές μας συνήθειες, και τον τρόπο ζωής μας. Επίσης, συχνά οι δίαιτες που θα βρούμε στα περιοδικά και το διαδίκτυο είναι δίαιτες χαμηλών θερμίδων, ανεπαρκείς σε θρεπτικά συστατικά, και συνοδεύονται από ανυπόστατους ισχυρισμούς, καθώς και πρακτικές επικίνδυνες για την υγεία μας, όπως “αποτοξίνωση” και παράλειψη ολόκληρων ομάδων τροφίμων.
Μετά από μη εξατομικευμένες, περιοριστικές και ανεπαρκείς θρεπτικά δίαιτες, έπεται η επαναπρόσληψη του βάρους, και δη λιπώδους ιστού. Ειδικά μετά από επαναλαμβανόμενες αυξομειώσεις του βάρους, το ποσοστό του λίπους αυξάνεται, ενώ το ποσοστό της μυικής μάζας μειώνεται, μαζί με τον βασικό μας μεταβολισμό. Έτσι, οδηγούμαστε όχι μόνο στην απογοήτευση, αλλά δυσκολευόμαστε και να χάσουμε βάρος (λίπος) στο μέλλον.
Θέλετε να ελέγξετε το βάρος σας;
Κλείστε το δια ζώσης ή εξ' αποστάσεως ραντεβού σας εδώ!
“Πάρε αυτό το συμπλήρωμα/ρόφημα λιποδιάλυσης και θα σε βοηθήσει”
Αν και η αγορά είναι πλήρης με διάφορα σκευάσματα και ροφήματα λιποδιάλυσης που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα χωρίς κόπο, κανένα από αυτά δεν έχει αποτέλεσμα.
Το αποτέλεσμα που θα δει ο καταναλωτής προέρχονται από το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας το οποίο δημιουργεί, προσλαμβάνοντας λιγότερες θερμίδες από εκείνες που χρειάζεται. Μάλιστα, στις συσκευασίες των προϊόντων και στις διαφημίσεις (τα ψιλά γράμματα που περνούν γρήγορα χαμηλά στην οθόνη) αναγράφεται να συνδυάζεται η λήψη τους με δίαιτα χαμηλών θερμίδων! Φυσικά, βοηθά και το placebo effect, καθώς ο καταναλωτής σκέφτεται ότι θα πρέπει να προσέχει, εφόσον παίρνει το προϊόν!
Σταμάτα να τρως το Χ τρόφιμο/ομάδα τροφίμων και θα αδυνατίσεις.
Κατά καιρούς διάφορα τρόφιμα έχουν κατηγορηθεί για την αύξηση του σωματικού βάρους, από το ψωμί και τα ζυμαρικά, έως τις ντομάτες και το καρπούζι. Κανένα τρόφιμο δεν έχει τη μαγική ιδιότητα να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους μας. Αν υπήρχε τέτοιο τρόφιμο, θα είχαμε λύσει το σημαντικό πρόβλημα της υποθρεψίας!
Στην πραγματικότητα, δεν είναι τα τρόφιμα, αλλά οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές μας είναι που μας οδηγούν σε αύξηση του σωματικού βάρους και είναι σημαντικό να τις αναγνωρίσουμε και να τις βελτιώσουμε για να έχουμε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στην προσπάθειά μας.
Εμπιστευτείτε το ξεκίνημα της διατροφής σας μόνο σε αδειούχους διαιτολόγους – διατροφολόγους, οι οποίοι θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε τους στόχους σας, με γνώμονα τις δικές σας ανάγκες.