Changes in Body Weight, Body Composition, Phase Angle, and Resting Metabolic Rate in Male Patients with Stage IV Non-Small-Cell Lung Cancer Undergoing Therapy
Detopoulou, Paraskevi, Theodora Tsiouda, Maria Pilikidou, Foteini Palyvou, Eirini Tsekitsidi, Maria Mantzorou, Persefoni Pezirkianidou, Krystallia Kyrka, Spyridon Methenitis, Gavriela Voulgaridou, Pavlos Zarogoulidis, Rena Oikonomidou, Dimitris Matthaios, Κonstantinos Porpodis, Dimitrios Giannakidis, and Sousana K. Papadopoulou. 2022. "Changes in Body Weight, Body Composition, Phase Angle, and Resting Metabolic Rate in Male Patients with Stage IV Non-Small-Cell Lung Cancer Undergoing Therapy" Medicina58, no. 12: 1779. https://doi.org/10.3390/medicina58121779
Background and Objectives: Cancer treatments can adversely influence body weight status, body composition, phase angle (PhA), and resting metabolic rate (RMR), which could possibly affect disease course. Τhe aim was to assess differences in body composition, PhA, RMR, and related parameters in non-small-cell lung cancer (NSCLC) patients after treatment. Methods: The sample consisted of 82 NSCLC (stage IV) male patients (chemotherapy (C) 15.7%; immunotherapy (I) 13.3%; C + I 25.3%; (C) + radiotherapy (R) 22.9 %; and other 15.5%). Body weight and body composition, PhA, RMR, oxygen consumption (VO2), ventilation rate, and diet were assessed at baseline and at 3 months after initiation of therapy. Results: Reductions in PhA, RMR, VO2, ventilation rate, and intracellular water were observed at follow up. Weight loss was evident for 45% of patients who also had a reduction in lean body mass. In the group under C, lean mass was reduced at follow up (55.3 ± 11.53 vs. 52.4 ± 12.6, p = 0.04) without significant weight changes. In subjects with a low adherence to the Mediterranean diet (MedDietScore < 30), RMR (1940 ± 485 vs. 1730 ± 338 Kcal, p = 0.001), VO2 (277.1 ± 70.2 vs. 247 ± 49.1 mL/min, p = 0.001), and ventilation rate (10.1 ± 2.28 vs. 9. ± 2 2.2 L/min, p = 0.03) were significantly reduced. The changes in body weight were positively related to % of change in fat mass (rho = 0.322, p = 0.003) and absolute lean mass change (rho = 0.534, p < 0.001) and negatively associated with % of change in total body water (rho = −0.314, p = 0.004) (Spearman correlation coefficients). Conclusions: In conclusion, cancer therapy related to reductions in PhA and RMR, while lean mass reduction may be related to the type of treatment. Our results emphasize the importance of a more holistic nutritional and body composition assessment beyond body weight, to better address patients’ needs in clinical practice.
Αλλαγές στο σωματικό βάρος, τη σύσταση του σώματος, τη γωνία φάσης και τον μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας σε άνδρες ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα σταδίου IV που υποβάλλονται σε θεραπεία
Οι θεραπείες για τον καρκίνο μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την κατάσταση του σωματικού βάρους, τη σύσταση του σώματος, τη γωνία φάσης (PhA) και τον μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας (RMR), τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν την πορεία της νόσου. Ο στόχος ήταν να αξιολογηθούν οι διαφορές στη σύσταση σώματος, PhA, RMR και σχετικών παραμέτρων σε ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC) μετά τη θεραπεία.
Το δείγμα αποτελούνταν από 82 άρρενες ασθενείς με NSCLC (στάδιο IV) (χημειοθεραπεία (C) 15,7%, ανοσοθεραπεία (I) 13,3%, C + I 25,3%, (C) + ακτινοθεραπεία (R) 22,9 % και άλλοι 15,5% ). Το σωματικό βάρος και η σύσταση σώματος, η PhA, ο RMR, η κατανάλωση οξυγόνου (VO2), ο ρυθμός αερισμού και η διατροφή αξιολογήθηκαν κατά την έναρξη και 3 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας.
Μειώσεις στη PhA, τον RMR, τη VO2, τον ρυθμό αερισμού και το ενδοκυτταρικό νερό παρατηρήθηκαν κατά την παρακολούθηση. Η απώλεια βάρους ήταν εμφανής για το 45% των ασθενών που είχαν επίσης μείωση της άλιπης μάζας σώματος. Στην ομάδα υπό χημειοθεραπεία, η άλιπη μάζα μειώθηκε κατά την παρακολούθηση (55,3 ± 11,53 έναντι 52,4 ± 12,6, p = 0,04) χωρίς σημαντικές αλλαγές βάρους. Σε άτομα με χαμηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή (MedDietScore < 30), ο RMR (1940 ± 485 έναντι 1730 ± 338 Kcal, p = 0,001), η VO2 (277,1 ± 70,2 έναντι 247 ± 1 ± 09 λεπτά) και ο ρυθμός αερισμού (10,1 ± 2,28 έναντι 9, ± 2 2,2 L/min, p = 0,03) μειώθηκαν σημαντικά. Οι αλλαγές στο σωματικό βάρος συσχετίστηκαν θετικά με το % της αλλαγής στη μάζα λίπους (rho = 0,322, p = 0,003) και την απόλυτη αλλαγή της άλιπης μάζας (rho = 0,534, p < 0,001) και σχετίστηκαν αρνητικά με το % της αλλαγής στο συνολικό νερό του σώματος ( rho = −0,314, p = 0,004) (Συντελεστές συσχέτισης Spearman).
Συμπερασματικά, η θεραπεία του καρκίνου σχετίζεται με μειώσεις της PhA και του RMR, ενώ η μείωση της άλιπης μάζας μπορεί να σχετίζεται με το είδος της θεραπείας. Τα αποτελέσματά μας τονίζουν τη σημασία μιας πιο ολιστικής αξιολόγησης της διατροφής και της σύστασης του σώματος πέρα από το σωματικό βάρος, για την καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών των ασθενών στην κλινική πράξη.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Πόση σημασία δίνουμε στην ένδειξη της ζυγαριάς;
Πόση αξία έχει η ένδειξη της ζυγαριάς;
Μήπως είναι πολυ μικρότερη από εκείνη που της δίνουμε;
Η ζυγαριά είναι ένα εργαλείο, του οποίου οι ενδείξεις θα πρεπει να αξιολογούνται με προσοχή, και σε συνδυασμό με άλλες παραμέτρους, όπως περιφέρειες σώματος και ανάλυση σύστασης σώματος, ακόμη και την κατάσταση της υγείας.
Γι'αυτό αυτό και στο διαιτολογικο γραφείο κάνουμε την ανάλυση σύστασης σώματος και μετράμε περιφερειες!
Η ένδειξη της ζυγαριάς αλλάζει καθημερινά, λόγω αλλαγής στα υγρά, και γι αυτό θα πρεπει να την βλέπουμε σε βάθος χρόνου και η ζυγιση να γίνεται σε όμοιες συνθήκες.
Η ζυγαριά και η αλλαγή των ενδείξεων δεν αντικατοπτρίζουν ουτε την αξία μας, ουτε τον χαρακτήρα μας! Είμαστε πολλα παραπάνω από ένα νουμερο!
Σταφυλοθεραπεία: Θεραπεία ή Απάτη;
Τις τελευταίες μέρες στα μέσα κοινωνικής δυκτίωσης παρατηρήθηκε αύξηση στις δημοσιεύσεις σχετικά με την σταφυλοθεραπεία ή αμπελοθεραπεία. Η εν λόγω πρακτική σύμφωνα με την Wikipedia αρχικά καταγράφηκε τον 19ο αιώνα, το 1878. Από τότε, αρκετοί την ακολουθούν, ειδικά άτομα που συστήνουν ή ακολουθούν εναλλακτικές πρακτικές θεραπείας.
Πώς γίνεται η σταφυλοθεραπεία;
Η διαδικασία είναι απλή. Τα ατόμα καταναλώνουν μόνο σταφύλια για μια μέρα ή ακόμα χειρότερα ακόμη και για ένα μήνα!
Τι οφέλη παρουσιάζουν οι υποστηρικτές της σταφυλοθεραπείας;
Οι υποστηρικτές της πρακτικής αυτής υποστηρίζουν ότι έχει αρκετά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αποτοξίνωσης, της θεραπείας από τον καρκίνο, την απώλεια βάρους, την αναζωογόνηση του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών, τη θεραπεία γαστρεντερικών προβλημάτων, της δυσκοιλιότητα, των ρευματικών παθήσεων, της ουρικής αρθρίτιδας, τα συμπτώματων εμμηνόπαυσης και της υπέρτασης.
Ισχύει κάτι από τα παραπάνω; Τι έχει να μας πει η έρευνα;
Η σταφυλοθεραπεία είναι ουσιαστικά μια δίαιτα μονοφαγίας. Δηλαδή, όσοι την ακολουθήσουν θα τρώνε μόνο σταφύλια. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα δεν θα λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για τη βέλτιστη λειτουργία του, η οποία περιλαμβάνει πληθώρα διαδικασιών απαραίτητων για τη διατήρηση της ζωής. Στο σημείο αυτό πολλοί θα σκεφτούν ότι το σώμα μας έχει αποθήκες θρεπτικών συστατικών, επομένως, θα αντέξει, όμως στην πραγματικότητα το σώμα μας καθημερινά χρειάζεται όλα τα θρεπτικά συστατικά, έτσι ώστε να έχει αυτές τις αποθήκες. Ειδάλλως, θα τρώγαμε 1 φορά το μήνα ούτως ή άλλως!
Η απώλεια βάρους είναι ένα αυτονόητο αποτέλεσμα της σταφυλοθεραπείας, αλλά ουσιαστικό όφελος δεν υπάρχει, καθώς πρόκειται για απώλεια υγρών και μυικής μάζας, ενώ η μεγάλη στέρηση θα επιφέρει και υπερφαγία, και άμεση επαναπρόσληψη του βάρους μετά το πέρας της πρακτικής. Παράλληλα, δεν βελτιώνονται οι διατροφικές συνήθειες, ενώ αυξάνεται και ο κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών διαταραχών, καθώς η πρακτική αυτή οδηγεί σε μεγάλο έλεγχο της διατροφής και του αισθήματος της πείνας, χαρακτηριστικά των διατροφικών διαταραχών.
Η αποτοξίνωση, για την οποία γίνεται και κυρίως λόγος, δεν γίνεται μεσω τροφίμων. Το σώμα μας μέσω των νεφρών και του ήπατος, με τη βοήθεια του γαστρεντερικού συστήματος, των πνευμόνων και του δέρματος, αποτοξινώνεται από μόνο του. Στην περίπτωση που λόγω ασθένειας ή δηλητηρίασης δεν είναι εφικτή η αποτοξίνωση είναι αναγκαία η επίσκεψη στο νοσοκομείο. Για παράδειγμα, οι νεφροπαθείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο νεφροπάθειας κάνουν αιμοκάθαρση ή αιμοδιάλυση για την απομάκρυνση από το αίμα των παραπροϊόντων του μεταβολισμού και άλλων άχρηστων ουσιών, δεν κάνουν σταφυλοθεραπείες και δίαιτες αποτοξίνωσης!
Ενδιαφέρεστε για τη βελτίωση της διατροφής σας και την διασφάλιση της υγείας σας, βάση της επιστήμης, και όχι μέσω επικίνδυνων για την υγεία πρακτικών; Κλείστε το ραντεβού σας εδώ!
Επίσης, λέγεται ότι με την κατανάλωση 1 τροφίμου ο οργανισμός μας ξεκουράζεται. Στην πραγματικότητα το σώμα μας δεν χρειάζεται ξεκούραση απο την κατανάλωση πολλών τροφίμων! Άλλωστε, δεν μπορεί να ξεχωρίσει την πηγή θρεπτικών συστατικών (τρόφιμο/συμπλήρωμα/χώμα), ενώ τα τρόφιμα και το νερό ακόμη, περιέχουν πληθώρα μικρο- και μακρο- θρεπτικών συστατικών!Επιπλέον μελέτες έχουν δείξει ότι διατροφικά πρότυπα που συμπεριλαμβάνουν τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων, όπως η Μεσογειακή Διατροφή οδηγούν σε πολλά οφέλη για την υγεία.
Λόγω της μεγάλης στερησης θρεπτικών συστατικών είναι επόμενο να περιμένουμε και παρενέργειες από την πρακτική αυτή, όπως πονοκέφαλος, έλλειψη συγκέντρωσης, κόπωση και αδυναμία, ενώ σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκεται η υγεία παιδιών, εφήβων, ηλικιωμένων, και ατόμων με χρόνιες νόσους, είτε βρίσκονται υπό φαρμακευτική αγωγή, είτε όχι.
Αναφορικά με τις υποτιθέμενες ευεργετικές ιδιότητες κατά του καρκίνου και άλλων χρόνιων ασθενειών, ενώ η έρευνα έχει δείξει θετικά αποτελέσματα για ορισμένα συστατικά του σταφυλιού, όπως η ρεσβερατρόλη, οι μελέτες αυτές έχουν γίνει κυρίως σε κυτταρικές γραμμές, δηλαδή σε κύτταρα σε τρυβλία, με τα αποτελέσματα να μην μπορούν να μεταφραστούν ούτε στα ζώα, ούτε στον άνθρωπο. Οι μελέτες σε ανθρώπους δεν αφορούν την αποκλειστική κατανάλωση σταφυλιών, αλλά ουσιών του σταφυλιού σε μορφή συμπληρώματος ή κρασί, με αποτελέσματα που δεν οδηγούν σε ισχυρά και σαφή συμεπράσματα! Επομένως, δεν είναι η αποκλειστική κατανάλωση σταφυλιού/κρασιού που ενδέχεται να έχει οφέλη, αλλά η συμπληρωματική κατανάλωσή τους στα πλαίσια της συνηθησμένης διατροφής.
Εν τω μεταξύ, οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται στις έρευνες αυτές είναι τόσο μεγάλες που δεν επιτυγχάνονται με την κατανάλωση σταφυλιών, ούτε κατά την σταφυλοθεραπεία! H Αμερικάνικη Κοινότητα για τον Καρκίνο American Cancer Society έχει ερευνήσει τους ισχυρισμούς περί σταφυλοθεραπείας πολλάκις, και έχει καταλήξει ότι δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για τους ισχυρισμούς αναφορικά με τον καρκίνο, αλλά και αναφορικά με άλλες χρόνιες παθήσεις.
Συμπερασματικά, η αμπελοθεραπεία-σταφυλοθεραπεία είναι άλλη μια παράδοξη και δυνητικά επικίνδυνη για την υγεία πρακτική, η οποία θα πρέπει να αποφέυγεται. Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο, του οποίου η αποκλειστική κατανάλωση θα μας δώσει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε, ούτε θα μας επιφέρει την θεραπεία κάποιας νόσου. Τα σταφύλια, όπως και πολλά άλλα φρούτα και λαχανικά, είναι θρεπτικά και περιέχουν πληθώρα αντιοξειδωτικών. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα μας προστατέψουν ή θα μας γιατρέψουν από ασθένειες αν για ένα μήνα ή μια μέρα τα καταναλώσουμε σε αποκλειστικότητα! Αντιθέτως, πρακτικές όπως η σταφυλοθεραπεία θα συμβάλλουν σε διατροφικές ελλείψεις και δυνητικά σε διατροφικές διαταραχές, με αρνητικό αντίκτυπο στην σωματική και ψυχική μας υγεία. Η κατανάλωση πληθώρας τροφίμων και η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, θα μας βοηθήσουν στην πρόληψη, αλλά την αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών, όπως δείχνουν και αρκετές επιστημονικές μελέτες.
Βιβλιογραφία
Wine: An Aspiring Agent in Promoting Longevity and Preventing Chronic Diseases
American Cancer Society's Guide to Complementary and Alternative Methods. Atlanta: American Cancer Society, 2000, pp 323-325.
Adherence to Mediterranean Diet and Risk of Cancer: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis.
Mediterranean diet and health.
Το άρθρο έχει συγγραφεί με την συμβολή της εξαιρετικής συναδέλφου Δρ Ειρήνης Δημίδη.
Μεσογειακή Διατροφή και Καρκίνος: πώς η προσκόλληση στην παραδοσιακή μας διατροφή, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να νοσήσουμε
Η Μεσογειακή Διατροφή είναι το διατροφικό πρότυπο που οι Κρήτες ακολουθούσαν τη δεκαετία του ΄60, και περιγράφτηκε στην μελέτη των 7 χωρών του Ancel Keys. Η Μεσογειακή Διατροφή χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης και οσπρίων, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών, ψαριών και πουλερικών και χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Το ελαιόλαδο χρησιμοποιούνταν για κάθε μαγειρική χρήση, ενώ το κρασί καταναλωνόταν με μέτρο.
Από την ανάδειξη της Μεσογειακής Διατροφής από τη μελέτη των 7 χωρών μέχρι σήμερα, έχουν διεξαχθεί πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο.
Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου ανά τον κόσμο και την Ελλάδα, ενώ παγκοσμίως οι διαγνώσεις πληθαίνουν, και αναμένεται έως το 2035, να έχουμε 24 εκατομμύρια διαγνώσεις καρκίνου, όταν το 2015 είχαμε 14,1 εκατομμύρια διαγνώσεις. Ο τρόπος ζωής μας, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου. Μάλιστα, το 1/3 των διαγνώσεων μπορούν να προληφθούν με μείωση σωματικού βάρους, βελτίωση διατροφής και αύξησης της φυσικής δραστηριότητας! Ένα στα 10 περιστατικά καρκίνου προλαμβάνονται μέσω υγιεινής διατροφής!
Πολλές μελέτες επισημαίνουν ότι η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, του οποίου η υιοθέτηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Μάλιστα, οι συστάσεις που δίδονται από μεγάλους οργανισμούς, συνάδουν με το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής.
Η μελέτη EPIC (European Prognostic Investigation into Cancer and nutrition) με δεδομένα 10 χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, έδειξε ότι άτομα με μεγαλύτερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή, σε σχέση με άτομα που δείχνουν χαμηλότερη προσκόλληση σε αυτήν, έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, ενώ μια μετα-ανάλυση με δεδομένα 56 μελετών, έδειξε ότι η υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται με 13% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, και χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου π. εντέρου, μαστού, στομάχου, προστάτη, ήπατος, και κεφαλής και τραχήλου.
Όμως, αν εξετάσουμε ένα-ένα τα τρόφιμα που χαρακτηρίζουν τη Μεσογειακή Διατροφή ξεχωριστά, δεν θα βρούμε την ίδια προστατευτική δράση. Δηλαδή, είναι απαραίτητο να υιοθετήσουμε αυτό το διατροφικό πρότυπο ως σύνολο, και όχι κομμάτια από αυτό. Για παράδειγμα, δεν αρκεί να τρώμε μόνο λιγότερο κρέας, αλλά να τρώμε και περισσότερα προϊόντα ολικής άλεσης, λαχανικά και φρούτα.
Η Μεσογειακή Διατροφή είναι από τα πιο υγιεινά πρότυπα διατροφής που έχουν περιγραφεί. Είμαστε ιδιαίτερα τυχεροί που ζούμε σε μια χώρα (και σε νησί) που είναι εύκολο να την ακολουθήσουμε, ακόμα και μέσα στην οικονομική κρίση! Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, και στην περίπτωσή μας, η πρόληψη είναι όχι μόνο εύκολη, αλλά και γευστικότατη!