Η σαλάτα ως πλήρες γεύμα
Η σαλάτα αποτελεί σημαντικό μέρος ενός πλήρους γεύματος. Μπορεί, όμως, να αποτελέσει και κύριο γεύμα αν κάνουμε τις κατάλληλες προσθήκες!
Ένα πλήρες γεύμα αποτελείται από λαχανικά, μια πηγή πρωτεϊνης & μια πηγή υδατανθράκων, καθώς και καλά λιπαρά. Συνεπώς, για να κάνουμε τη σαλάτα κύριο γεύμα, θα πρέπει να περιέχει τα προαναφερθέντα συστατικά!
Τι μπορούμε να βάλουμε;
Η βάση
Βάση της σαλάτας θα είναι τα λαχανικά της επιλογής μας, είτε ωμά, είτε βραστά και ψητά (πχ. πράσινη σαλάτα, ντοματίνια & ψητά μανιτάρια)!
Η πηγή πρωτεΐνης
Ως πηγή πρωτεΐνης μπορούμε να βάλουμε κοτόπουλο, ψάρι ή θαλασσινό (πχ. τόνο, σολομό, γαρίδες), κρέας, όσπρια (πχ. φακές beluga, ρεβύθια), τυρί ή/και αυγό
Για καλύτερη απορρόφηση του Σιδήρου είναι καλό να αποφεύγουμε τον συνδυασμό πηγών Σιδηρου με γαλακτοκομικά (πχ. κοτόπουλο & τυρί)! Επίσης, για να έχουμε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, καλό ειναι να συνδυάσουμε τα όσπρια με ψωμί, παξιμάδι κ.α. πηγές αμύλου!
Η πηγή υδατανθράκων
Ως πηγή υδατανθράκων μπορούμε να βάλουμε ψωμί, παξιμάδια, σπιτικά κρουτόν από ψωμί ή κουλούρι, κινόα ή πλιγούρι, καλαμπόκι, ακόμη και όσπρια τα οποία αποτελούν πηγή πρωτεΐνης & υδατανθράκων
Η πηγή καλών λιπαρών
Συνήθως στη σαλάτα προσθέτουμε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, όμως, μπορούμε να φτιάξουμε και dressing με ελαιόλαδο, ξύδι, μουστάρδα & μέλι.
Επίσης, μπορούμε να έχουμε ως πηγή καλών λιπαρών το αβοκάντο ή/και ξηρούς καρπούς!
Οι συνδυασμοί που μπορούμε να κάνουμε είναι πολλοί! Καλή απόλαυση & να θυμάστε ότι δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο!
Clinical Value of Nutritional Status in Cancer: What is its Impact and how it Affects Disease Progression and Prognosis?
Mantzorou M, Koutelidakis A, Theocharis S, Giaginis C. Clinical Value of Nutritional Status in Cancer: What is its Impact and how it Affects Disease Progression and Prognosis? Nutrition and cancer. 2017;69(8):1151-76. doi: 10.1080/01635581.2017.1367947
Η υπορεψία (κακή κατάσταση θρέψης) αναδεικνύεται ως μια διαδεδομένη παρατήρηση σε ασθενείς με καρκίνο, η οποία μπορεί να έχει επιπτώσεις στην εξέλιξη της νόσου και την επιβίωση των ασθενών.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, ο Προγνωστικός Διατροφικός Δείκτης (PNI) βρέθηκε ως ένας σημαντικός ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας για την επιβίωση των ασθενών. Τα προ-εγχειρητικά επίπεδα αλβουμίνης επίσης συνδέθηκαν με δυσμενή αποτελέσματα, καθώς αποτέλεσε ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα επιβίωσης σε αρκετές μελέτες. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος ήταν επίσης εκτενώς μελετημένος, με διαφορετικά αποτελέσματα. Αν και ο χαμηλότερος ΔΜΣ εντοπίστηκε ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας μικρότερης επιβίωσης σε ορισμένες μελέτες, σε άλλες παρατηρήθηκε ότι δεν επηρεάζει την επιβίωση.
Ενόψει των παραπάνω, η ανασκόπηση αυτή αποδίδει έμφαση στον σημαντικό προγνωστικό ρόλο της κατάστασης θρέψης στην πορεία της νόσου και την επιβίωση ασθενών με καρκίνο.
Επιπλέον, απαιτούνται προοπτικές μελέτες υψηλής ποιότητας, προκειμένου να συναχθούν ακριβή συμπεράσματα σχετικά με τον προγνωστικό ρόλο συγκεκριμένων διατροφικών εργαλείων αξιολόγησης και βιοχημικών δεικτών που σχετίζονται με τη διατροφική κατάσταση σε περισσότερους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του ήπατος, του μαστού και του προστάτη, καθώς και σε αιματολογικές κακοήθειες.
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Ο όρος υπογλυκαιμία αναφέρεται στην μείωση των επιπέδων σακχάρου, σε επίπεδα κάτω από 70 mg/dl, η οποία συνοδεύεται από συμπτώματα που αντιμετωπίζονται με την κατανάλωση υδατανθράκων. Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας ορίζεται από τα κλινικά συμπτώματα που επιφέρει.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι το τρέμουλο, οι αυξημένοι παλμοί, ο ιδρώτας, η ναυτία, η πείνα, η ανησυχία, το μυρμήγκιασμα, η δυσκολία συγκέντρωσης, η αδυναμία, η υπνηλία, αλλαγές στην όραση, δυσκολία στην όραση και την ομιλία, η ζάλη και ο πονοκέφαλος.
Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας χωρίζεται σε 3 ομάδες, την ήπια, μέτρια και σοβαρή υπογλυκαιμία. Στην σοβαρή υπογλυκαιμία, σε αντίθεση με την ήπια και μέτρια υπογλυκαιμία, το άτομο χρειάζεται τη βοήθεια άλλου ατόμου, μπορεί να μην έχει τις αισθήσεις του και η γλυκόζη είναι τυπικά κάτω από 50 mg/dl.
Ποιά είναι τα αίτια και οι επιπτώσεις της υπογλυκαιμίας;
Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία είναι τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι (ΣΔΙ) και τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (ΣΔΙΙ) που χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή ıνσουλıνοεκκρıτıκά φάρμακα (σουλφονυλουρίες).
Η υπερβολική δόση ή μη ορθή χρήση της ινσουλίνης, η μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων, η παράλειψη γευμάτων και σνακ, η υπερκατανάλωση αλκοόλ χωρίς φαγητό, ασθένειες, και η άσκηση (μεγάλη ένταση ή/και διάρκεια, ώρα άσκησης σε σχέση με γεύμα) είναι συχνές αιτίες υπογλυκαιμίας.
Η άγνοια γύρω από την υπογλυκαιμία και την σωστή διαχείρηση του σακχαρώδους διαβήτη, η χαμηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (<6%) σε άτομα με ΣΔΙ και η υψηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε άτομα με ΣΔΙΙ, η μικρή ηλικία και η εφηβεία (άτομα με ΣΔΙ), η προχωρημένη ηλικία και η άνοια, και η νευροπάθεια είναι ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή υπογλυκαιμία.
Βραχυπρόθεσμα η σοβαρή υπογλυκαιμία μπορεί να αποτελέσει αιτία ατυχήματος και τραυματισμού (πχ. κατά την οδήγηση). Μακροπρόθεσμα, πέρα από νευρολογικές επιπτώσεις, τακτικά επεισόδια υπογλυκαιμίας μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται την υπογλυκαιμία. Σε ασθενείς με ΣΔΙΙ που είναι σε υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, τα δεδομένα συσχετίζουν την συμπτωματική και σοβαρή υπογλυκαιμία με αυξημένη θνησιμότητα, ενδεχομένως καθώς η οξεία υπογλυκαιμία επιδρά στο ανοσοποιητικό και καρδιαγγειακό σύστημα.
Πώς προλαμβάνεται η υπογλυκαιμία;
Η ορθή εκπαίδευση του ατόμου με διαβήτη σχετικά με την ορθή χρήση ινσουλίνης, ή άλλης αγωγής, σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφική εκπαίδευση και παρέμβαση, και την εκπαίδευση γύρω από την επίτευξη της ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου αποτελούν βασικούς πυλώνες στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Ο τακτικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου (πριν/μετά το γεύμα, πριν/μετά την άσκηση, πριν τον ύπνο) βοηθούν ιδιαιτέρως στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Οι νέες τεχνολογίες, μάλιστα, διευκολύνουν τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου μέσω συνεχούς μέτρησης.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπογλυκαιμία; Τι θα πρέπει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Η αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας έγκειται στην μέτρηση των επιπέδων σακχάρου για να προσδιοριστούν τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης, και η πρόσβαση σε τρόφιμο που θα επιφέρει την πιο άμεση αύξηση των επιπέδων σακχάρου, για την πρόληψη πιθανού τραυματισμού και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Η ήπια και η μέτρια υπογλυκαιμία αντιμετωπίζονται με κατανάλωση 15 γραμμαρίων υδατανθράκων, σε μορφή γλυκόζης ή σουκρόζης (λευκή κρυσταλλική ζάχαρη) σε ταμπλέτες ή σε ρόφημα (ζαχαρόνερο).
Μετά από 15 λεπτά πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που έχει τις αισθήσεις του συστήνεται η χορήγηση 20 γραμμαρίων υδατανθράκων ως γλυκόζη ή σουκρόζη (πχ. 4 κουταλιές γλυκού ζάχαρη).
Μετά από 15 λεπτά από την υπογλυκαιμία (ήπια, μέτρια ή σοβαρή) πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του, συστήνεται η έγχυση 1 mg γλυκαγόνης, και η άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.
Τα μικρά παιδιά συνήθως χρειάζονται λιγότερο από 15 γραμμάρια υδατανθράκων. Βρεφη χρειάζονται 6 γραμμάρια, νήπια 8 γραμμάρια και μικρά παιδιά 10 γραμμάρια, αν και η ποσότητα μπορεί να εξατομικευτεί, ύστερα από συζήτηση με την διεπιστημονική ομάδα που παρακολουθεί το παιδί.
Με την επαναφορά των φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, το άτομο μπορεί να συνεχίσει κανονικά τα γεύματα ή σνακ, για την πρόληψη επαναλαμβανόμενης υπογλυκαιμίας. Αν το επόμενο γεύμα είναι σε μια ώρα ή αργοτερα, ένα σνακ που περιέχει 15 γραμμάρια υδατανθράκων και μια πηγή πρωτεΐνης θα πρέπει να καταναλωθεί.
Χρειάζεται προσοχή στην αποφυγή υπερβολών μετά την υπογλυκαιμία, καθώς υπερβολική κατανάλωση υδατανθράκων μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία και αύξηση βάρους.
Τι να αποφύγει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Πολλές φορές άτομα με διαβήτη χρησιμοποιούν γλυκίσματα όπως σοκολάτα για την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Όπως προαναφέρθηκε, λόγω της ανάγκης για άμεση επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, χρειάζεται παροχή σακχάρων (πχ. ζαχαρόνερο) και όχι σύνθετων τροφίμων που περιλαμβάνουν λιπαρά ή/και πρωτεΐνη.
Συνεπώς, δεν συστήνεται η κατανάλωση γλυκισμάτων, σοκολάτας, αρτοσκευασμάτων και γαλακτοκομικών για την επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στα φυσιολογικά επίπεδα.
Η πρόληψη της υπογλυκαιμίας είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για την αντιμετώπιση της! Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της.
|
Παραδείγματα 15 γραμμάρια υδατανθράκων για την αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας υπογλυκαιμίας |
|
15 γραμμάρια γλυκόζης από ταμπλέτες γλυκόζης |
|
3 κουταλιές γλυκού ζάχαρη, διαλυμένες σε νερό |
|
150 γρ αναψυκτικό ή χυμό |
|
1 κουταλιά σούπας μέλι |
|
Ζελεδάκια και καραμέλες με ζάχαρη (ποσότητα ανάλογα με το προϊόν - βλ. ετικέτα τροφίμου) |
Πηγές:
- Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines Expert Committee. Diabetes Canada 2018 Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Management of Diabetes in Canada. Can J Diabetes. 2018;42(Suppl 1):S1-S325.
- Blood Glucose Testing and Management - Hypoglycemia (Low Blood Glucose)
- Low Blood Glucose (Hypoglycemia)
Η διατροφή στις διακοπές του καλοκαιριού
Το καλοκαίρι είναι συνδεδεμένο με τις παραλίες, τον ήλιο και φυσικά τις καλοκαιρινές διακοπές. Τις ημέρες αυτές που περνάμε μακριά από το σπίτι είναι εύκολο να παρασυρθούμε και να αποκλίνουμε από τη συνήθη διατροφή μας. Η διαφορετική κουζίνα, τα ντόπια προϊόντα και η αλλαγή παραστάσεων είναι παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν σε υπερφαγία και πρόσληψη σωματικού βάρους, ενώ λόγω αλλαγής προγράμματος οδηγούμαστε σε άστατα γεύματα.
Πώς ακολουθείται η υγιεινή διατροφή στις διακοπές;
1. Φάτε καλό πρωινό! Το πρωινό μάς δίνει ενέργεια για να ξεκινήσουμε την ημέρα μας, με τα ξενοδοχεία να προσφέρουν μεγάλη ποικιλία πρωινού για όλα τα γούστα. Δημιουργήστε ένα θρεπτικό, χορταστικό γεύμα με πηγές σύνθετων υδατανθράκων και φυτικών ινών (δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, ψωμί πολύσπορο ή ολικής άλεσης) καθώς και πρωτεϊνών (τυρί, αλλαντικά, αβγά, γιαούρτι, γάλα). Φυσικά, μην ξεχνάτε τα φρούτα!
Για παράδειγμα, μπορείτε να καταναλώσετε γιαούρτι με δημητριακά και αποξηραμένα φρούτα ή τοστ με γαλοπούλα, τυρί και λαχανικά και φρούτο ή ομελέτα με λαχανικά και ψωμί και φρούτο. Επιπλέον, μπορείτε να προμηθευτείτε από το μπουφέ του πρωινού και το δεκατιανό σας και να το καταναλώσετε αργότερα μέσα στη μέρα. Επιλέξτε τρόφιμα που μπορείτε να μεταφέρετε, όπως φρούτα, αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς, τοστ ή πίτες.
2. Απολαύστε τα τοπικά εδέσματα, αλλά περπατήστε! Είναι αδύνατον να επισκεφτείτε έναν νέο τόπο χωρίς να δοκιμάσετε τα ντόπια προϊόντα και την τοπική κουζίνα. Καταναλώστε, με μέτρο φυσικά, και εξισορροπήστε την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων με περπάτημα! Εξερευνήστε την περιοχή με τα πόδια ή με το ποδήλατο ώστε να γνωρίσετε καλύτερα την περιοχή και κολυμπήστε, εάν βρίσκεστε σε παραθαλάσσια περιοχή!
Δεν είναι απαραίτητο να τρώτε έξω κάθε γεύμα! Εάν το δωμάτιο του ξενοδοχείου σας έχει κουζίνα, μπορείτε να μαγειρέψετε ένα ελαφρύ γεύμα αντί να πάτε σε κάποιο ξενοδοχείο! Έτσι, είναι πιο εύκολο να ελέγξετε τι τρώτε και να εξοικονομήσετε και χρήματα! Αλλά ακόμη και όταν τρώτε σε εστιατόριο, μπορείτε να ζητήσετε αλλαγές στο πιάτο σας ώστε να γίνει πιο ελαφρύ!
3. Μη ξεχνάτε τα υγρά! Το καλοκαίρι οι ανάγκες μας σε υγρά είναι μεγαλύτερες, καθώς η αυξημένη θερμοκρασία περιβάλλοντος μάς κάνει να ιδρώνουμε πιο πολύ! Να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερό και να υπενθυμίζετε συχνά σε παιδιά και ηλικιωμένους να ενυδατώνονται!
Σε εξόδους το αλκοόλ αποτελεί τη νούμερο ένα επιλογή για πολλούς. Το αλκοόλ, αν και υγρό, όχι μόνο δεν ενυδατώνει τον οργανισμό μας, αλλά λειτουργεί σαν διουρητικό και μας αφυδατώνει. Επιπλέον, τα καλοκαιρινά κοκτέιλ περιέχουν αρκετή ζάχαρη και θερμίδες, πολλές φορές όσες ένα γεύμα! Επομένως, μπορείτε να διαλέξετε ένα ελαφρύ ποτό (όπως μπύρα ή κρασί) ή να μείνετε στο ένα κοκτέιλ και να το συνοδέψετε με νερό!
4. Ξεχάστε το mini-bar του ξενοδοχείου! Το γεμάτο αλκοόλ και γλυκά ψυγειάκι αποτελεί πειρασμό! Μπορείτε να ζητήσετε να το αδειάσουν και έτσι όχι μόνο δεν θα μπείτε στον πειρασμό, αλλά θα έχετε και χώρο για να βάλετε το νερό σας και τρόφιμα που εσείς επιλέγετε. Μπορείτε να επισκεφθείτε ένα σουπερμάρκετ την πρώτη ημέρα των διακοπών σας και να εφοδιαστείτε με νερό, ανάλατους ξηρούς καρπούς, μπάρες δημητριακών και φρούτα και να τα έχετε μαζί σας σαν σνακ!
Οι διακοπές είναι για χαλάρωση και μια ευκαιρία για να γνωρίσουμε μια περιοχή. Η διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών δεν είναι άπιαστη! Απολαύστε τις διακοπές σας και συνεχίστε την καλή προσπάθεια!
