Mediterranean Diet Adherence Is Associated with Favorable Health-Related Quality of Life, Physical Activity, and Sleep Quality in a Community-Dwelling Greek Older Population
Mantzorou Maria, Maria Mentzelou, Georgios K. Vasios, Christos Kontogiorgis, Georgios Antasouras, Konstantinos Vadikolias, Evmorfia Psara, Theofanis Vorvolakos, Efthymios Poulios, Aspasia Serdari, Sousana K. Papadopoulou, and Constantinos Giaginis. 2023. "Mediterranean Diet Adherence Is Associated with Favorable Health-Related Quality of Life, Physical Activity, and Sleep Quality in a Community-Dwelling Greek Older Population" Antioxidants 12, no. 5: 983. https://doi.org/10.3390/antiox12050983
Background: The Mediterranean diet (MD) is a beneficial dietary pattern with strong antioxidant and anti-inflammatory properties that can promote mental and physical human health. This study aims to assess the impact of MD adherence on health-related quality of life, physical activity levels, and sleep quality in a representative Greek elderly population. Methods: This is a cross-sectional study. A total of 3254 persons ≥65 years from 14 different Greek regions, urban, rural and islands participated in this study, of which 48.4% were female and 51.6% were male. Health-Related Quality of Life (HRQOL) was evaluated utilizing a short form healthy survey, physical activity was determined by the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), sleep quality was assessed utilizing the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and MD adherence was assessed via the Mediterranean Diet Score (MedDietScore). Results: Moderate adherence to the MD and an increased prevalence of poor quality of life, low physical activity levels and inadequate sleep quality among the elderly population were recorded. High MD adherence was independently associated with better quality of life (OR: 2.31, 95% CI: 2.06–2.68, p = 0.0008), higher physical activity (OR: 1.89, 95% CI: 1.47–2.35, p= 0.0141) and adequate sleep quality (OR: 2.11, 95%: 1.79–2.44, p = 0.0018), female sex (OR: 1.36, 95% CI: 1.02–1.68, p = 0.0032) and living with others (OR: 1.24, 95% CI: 0.81–1.76, p = 0.0375), after adjustment for potential confounding factors. In unadjusted analysis, participants’ age (p < 0.0001), anthropometric characteristics (p < 0.005), educational (p = 0.0026) and financial status (p = 0.0005) and smoking habits (p = 0.0031) were also identified as indicators of MD adherence; however, their impact on MD adherence was considerably attenuated after adjusting for confounding factors (p > 0.05). Conclusion: High MD adherence was correlated with favorable quality of life, higher levels of physical activity, and a more adequate sleep quality score. Strategies and public health policies that facilitate MD adherence and physical activity in older adults may improve sleep and quality of life, impacting overall wellbeing in this age group.
Σύνοψη της μελέτης
Η Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) είναι ένα ευεργετικό διατροφικό πρότυπο με ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μπορεί να προάγει την ψυχική και σωματική υγεία του ανθρώπου. Η υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής έχει βασικό ρόλο στην υγιή γήρανση, η οποία σχετίζεται με καλύτερη σωματική υγεία και ποιότητα ζωής σχετιζόμενη με την υγεία καθώς και με διάφορες πτυχές του τρόπου ζωής που σχετίζονται με κοινωνικές στάσεις, γνωστική λειτουργία, ψυχική υγεία, καθημερινή σωματική δραστηριότητα, ευεξία και κλινικά χαρακτηριστικά.
Σε συμφωνία με τα αποτελέσματά μας, και οι Mamalaki et al. διαπίστωσαν ότι η υψηλή συμμόρφωση με τη ΜΔ σχετιζόταν ανεξάρτητα με την καλύτερη ποιότητα ύπνου σε έναν ηλικιωμένο πληθυσμό της Ελλάδας, ακόμη και αν η συμμόρφωση στη ΜΔ δεν συσχετίστηκε με τη διάρκεια του ύπνου. Η τήρηση ενός υγιεινού διατροφικού προτύπου όπως η ΜΔ έχει συσχετιστεί με ευνοϊκή ποιότητα ύπνου, ποιότητα ζωής και επίπεδα σωματικής δραστηριότητας, καθώς όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι αλληλένδετοι και σημαντικοί για την επιτυχή γήρανση σε Έλληνες ηλικιωμένους.
Η υψηλή προσκόλληση στην ΜΔ συσχετίστηκε ανεξάρτητα με καλύτερη ποιότητα ζωής, υψηλότερη φυσική δραστηριότητα και επαρκή ποιότητα ύπνου, το γυναικείο φύλο και τη συμβίωση με άλλους , μετά από προσαρμογή για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες.
Στρατηγικές και πολιτικές δημόσιας υγείας που θα μπορούσαν να προάγουν την υιοθέτηση της ΜΔ και της σωματικής δραστηριότητας για τους ηλικιωμένους μπορεί να διευκολύνουν τον ύπνο και την ποιότητα ζωής, επηρεάζοντας τη συνολική ευημερία σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα, η οποία περιλαμβάνει μεγάλο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού!
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Φοιτητική ζωή και υγιεινή διατροφή: Πώς θα το πετύχουμε;
Η μετάβαση από το πατρικό σπίτι με την οικογένεια να φροντίζει για τις δουλειές του σπιτιού και το φαγητό στην φοιτητική ζωή είναι σίγουρα μια περίοδος αναπροσαρμογής, με πολλές αλλαγές, και νέες εμπειρίες, αλλά και ευθύνες. Από την οργάνωση του σπιτιού, έως την πληρωμή λογαριασμών και το μαγείρεμα οι υποχρεώσεις αυξάνονται ξαφνικά.
Η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη λειτουργία του οργανισμού μας, αλλά και την ακαδημαϊκή μας απόδοση. Παράλληλα, η έρευνα δείχνει πως οι φοιτητές απομακρύνονται από την Μεσογειακή Διατροφή, γεγονός που επιρεάζει αρνητικά και την σωματική και ψυχική υγεία των φοιτητών. Μάλιστα, υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, καθώς και υψηλότερα σκορ σε ερωτηματολόγια αξιολόγησης άγχους έχουν συσχετιστεί με χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών!
Στην πράξη, πώς θα φάμε σωστά ως φοιτητές;
1. Η κατάψυξη είναι φίλη μας.
Προμηθευτείτε κατεψυγμένα λαχανικά, όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι, ο αρακάς και τα πράσινα φασολάκια, τα οποία σε λίγη ώρα είναι έτοιμα βρασμένα, και έτσι εύκολα έχουμε βραστή σαλάτα και λαδερά φαγητά. Κατά καιρούς στα σούπερμαρκετ θα βρούμε και ποικιλία κατεψυγμένων φρούτων, τα οποία μπορουμε να τα φάμε μαζί με γάλα, γιαούρτι, ή σκέτα, ή ακόμη και ως σορμπέ παγωτό ή smoothies. Μάλιστα, τα κατεψυγμένα λαχανικά και φρούτα είναι πιο φρέσκα από τα νωπά, καθώς καταψύχονται άμεσα μετά τη συγκομιδή. Επιπλέον, αν τα νωπά φρούτα που αγοράσατε είναι αρκετά ώριμα μπορείτε να τα κόψετε και να τα αποθηκεύσετε στην κατάψυξη.
Επίσης, μπορούμε να προετοιμάσουμε να διατηρήσουμε στην κατάψυξη διάφορα τρόφιμα, όπως τα μπιφτέκια, ή μεριδοποιημένα κομμάτια κρέατος και ψαριού. Όταν θέλουμε να τα μαγειρέψουμε τα αφήνουμε από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωί στο ψυγείο να αποψυχθούν και τα μεαγειρεύουμε το μεσημέρι!
2. Οι συνταγές έχουν γίνει πιο εύκολες τα τελευταία χρόνια
Ποιός έχει χρόνο και διάθεση για πολύπλοκες συνταγές πλέον; Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες πανεύκολες συνταγές έχουν φτιαχτεί, ακόμη και από γνωστούς σεφ. Ο Jamie Oliver έχει βγάλει ολόκληρο βιβλίο συνταγών με 5 υλικά ανά συνταγή, ενώ στο διαδύκτιο θα βρούμε πληθώρα εύκολων και γρήγορων συνταγών!
3. Μεριδοποίηση
Το μαγείρεμα καμιά φορά παίρνει αρκετή ώρα, ανάλογα με το φαγητό που μαγειρεύουμε. Μαγειρέψτε μεγάλη ποσότητα περίπλοκων ή/και χρονοβόρων φαγητών και σαλτσών, μεριδοποιείστε τα και αποθηκεύστε τα στην κατάψυξη! Αλλιώς μπορούμε να ανταλλάξουμε με φίλους τα φαγητά που μαγειρέψαμε και έτσι να έχουμε και μεγαλύτερη ποικιλία φαγητών!
4. Πρόγραμμα
Είναι πολύ εύκολο να ξεχάσουμε να πάμε στο σούπερμαρκετ και την Κυριακή να μην έχουμε να φάμε ούτε φρυγανιά! Μπορούμε να προγραμματίσουμε τα ψώνια του σούπερμαρκετ μια συγκεκριμένη μέρα (πχ. κάθε Σάββατο), και ακόμα καλύτερα να πάμε με παρέα. Έτσι, τα ψώνια γίνονται πιο ευχάριστα! Σημαντικό είναι να κάνουμε λίστα με το τι χρειαζόμαστε, καθώς μπορούμε εύκολα να παρασυρθούμε και είτε να πάρουμε παραπανίσια τρόφιμα και άλλα προϊόντα, ή τα μισά από αυτά που χρειαζόμαστε! Ένα tip για να μην παρασυρόμαστε και αγοράζουμε περιττά και όχι τοσο θρεπτικά σνακ είναι να πηγαίνουμε στο σουπερμαρκετ χορτάτοι και όχι πεινασμένοι!
5. Να θυμόμαστε τους κανόνες ασφάλειας τροφίμων
Οι τροφικές δηλητηριάσεις δεν είναι και τόσο σπάνιες! Χρειάζεται προσοχή στην μεταχείρηση και αποθήκευση τροφίμων! Για παράδειγμα, μην αφήνεται τρόφιμα που χρειάζονται ψυγείο εκτός ψυγείου για αρκετή ώρα, και να μην πλένετε το κοτόπουλο, καθώς σταγονίδια νερού που κατά πάσα πιθανότητα μεταφέρουν Σαλμονέλλα θα διασκορπιστούν σε επιφάνειες στην κουζίνα!
6. Ας πούμε όχι στην σπατάλη τροφίμων
Όταν μένουμε μόνοι μας κάποια τρόφιμα ενδέχεται να μην καταναλωθούν εγκαίρως. Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα σοβαρό, παγκόσμιο πρόβλημα, με αντίκτυπο και στο περιβάλλον. Κάθε άτομο απορρίπτει 100 κιλά φαγητού το χρόνο, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση απορρίπτονται 90 τόννοι φαγητό το χρόνο!
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να μειώσουμε την σπατάλη τροφίμων.
α) Αγοράζουμε μικρές ποσότητες φαγητού, με λίστα για το σούπερμάρκετ!
β) Χρησιμοποιούμε πρώτα τα τρόφιμα που κοντεύουν να λήξουν, καθώς είναι πολύ πιθανό να καταλήξουν στα σκουπίδια.
γ) Τα τρόφιμα που περίσεψαν μπορούν να χρησιμοποιηθούν την επόμενη μέρα, σε σάντουιτς ή και πίτσα!
δ) Η σωστή αποθήκευση τροφίμων είναι κλειδί για την διατήρησή τους για περισσότερο καιρό και για την προστασία τους από έντομα και άλλους οργανισμούς.
ε) Μπορούμε να μοιραστούμε το φαγητό μας με φίλους μας.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 31 Ιουλίου-6 Αυγούστου 2017
1. Πόσο συχνά πίνετε;
Μια έρευνα από το University of Southern Denmark, με 70.551 συμμετέχοντες που παρακολουθήθηκαν για 4,9 χρόνια, έδειξε ότι η κατανάλωση αλκοόλ, και ιδιαίτερα η κατανάλωση κρασιού 3-4 φορές την εβδομάδα σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη!
Μάλιστα, αναφορικά με την ποσότητα κατανάλωσης αλκοόλ φαίνεται ότι οι άνδρες που κατανάλωναν 14 ποτά την εβδομάδα είχαν 43% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και οι γυναίκες που κατανάλωναν 9 ποτά την εβδομάδα είχαν 58% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη σε σχέση με εκείνους που δεν πίνουν.
Όσον αφορά τη συχνότητα κατανάλωσης των ποτών, χαμηλότερος κίνδυνος φαίνεται να σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ 3-4 φορές την εβδομάδα. Συγκεκριμένα, για τους άνδρες ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη είναι κατά 27% χαμηλότερος, ενώ για τις γυναίκες 32% χαμηλότερος σε σχέση με εκείνους που καταναλώνουν αλκοόλ 1 φορά την εβδομάδα.
Για το κρασί, φαίνεται ότι η κατανάλωση 7-9 ποτηριών κρασί την εβδομάδα σχετίζεται με 25-30% χαμηλότερο κίνδυνο για διαβήτη, σε σχέση με την κατανάλωσή του λιγότερο από 1 φορά την εβδομάδα.
Τέλος, αν και τα πιο βαριά ποτά (πχ. ουίσκι) δεν σχετίστηκαν με τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη στους άνδρες, στις γυναίκες η κατανάλωσή τους πάνω από 7 τέτοια ποτά την εβδομάδα σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου κατά 83% , σε σχέση με γυναίκες που έπιναν κάτω από ένα βαρύ ποτό την εβδομάδα!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/318684.php
2. Πόσες ώρες κοιμάστε;
Μια νέα έρευνα έδειξε ότι ο μικρότερης διάρκειας ύπνος σχετίζεται με την παχυσαρκία και την αυξημένη περιφέρεια μέσης!
Στην έρευνα τα δεδομένα από 1615 ενήλικες, ηλικίας 19-65 ετών, 57,1% των οποίων γυναίκες, αναλύθηκαν ως προς την σχεση μεταξύ της διάρκειας ύπνου και του λίπους, ορισμένων δεικτών υγείας, και διατροφής.
Εφόσον λήφθηκαν υπόψιν η ηλικία, η εθνικότητα, το φύλο, το κάπνισμα, και το κοινωνικο-οικονομικό στάτους παρατηρήθηκε ότι η διάρκεια του ύπνου σχετιζόταν αρνητικά με το Δείκτη Μάζας σώματος (ΔΜΣ) και την περιφέρεια μέσης, δηλαδή ο μικρότερης διάρκειας ύπνος σχετίζεται με μεγαλύτερο ΔΜΣ και περιφέρεια μέσης. Ενδεικτικά αύξηση κατά 0,46 kg/m2 του ΔΜΣ και 0,9 cm της πειφέρειας μέσης επιφέρει η μια ώρα λιγότερος ύπνος!!! Επίσης, θετική συσχέτιση παρατηρήθηκε με την HDL "καλή" χοληστερόλη, και την ελεύθερη θυροξίνη, δηλαδή όσο μεγαλύτερος ο ύπνος τόσο πιο υψηλά τα επίπεδά τους. Παράλληλα, αρνητική συσχέτιση παρατηρήθηκε με τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HbA1c και την CRP!
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0182195
3. Καμία διαφορά στην απόλαυση, μικρή διαφορά στο μάτι, μεγάλη διαφορά στις θερμίδες! Το μέγεθος της μερίδας μας μετράει! Και με μικρές αλλαγές μπορούμε να πετύχουμε μια μεγάλη αλλαγή στην υγεία και το σώμα μας!
https://www.facebook.com/FitnessRe/photos/a.142359345882840.27701.142216...
4. Το λάδι καρύδας (coconut oil) είναι γνωστό κυρίως γιατί περιέχεται σε κρέμες σώματος και μαλλιών. Όμως, χρησιμοποιείται και στη μαγειρική, κυρίως σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει η «νέα διατροφική μόδα» και δεν είναι λίγοι εκείνοι που το χρησιμοποιούν καθημερινά στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.
Το λάδι καρύδας διαφημίζεται ως ένα «υγιεινό» λάδι, ένα «superfood» που βοηθά στην απώλεια βάρους, ενώ συνοδεύεται και από μια αρκετά υψηλή για την εποχή τιμή, γύρω στα 20 ευρώ το λίτρο!
Τι ισχύει, όμως, για αυτό το λάδι; Είναι όντως τόσο υγιεινό ή μήπως να μείνουμε στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδό μας;
http://www.mantzorou.gr/el/blog/ladi-karydas-ti-ishyei-telika
5. Ανακοίνωση του ΠΣΔΔ για το Πόρισμα της Διαιτολογικής Πράξης που κατατέθηκε στο Υπουργείο Υγείας
"Με δεδομένο ότι η διαιτολογική πράξη εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης της υγείας του ανθρώπου μέσω της ορθής Διατροφικής Φροντίδας, που παρέχεται είτε δια ζώσης, είτε εξ’ αποστάσεως σε άτομα, ομάδες ή πληθυσμούς, είναι αναγκαίος ο επίσημος ορισμός της και η εφαρμογή της αποκλειστικά από τους Διαιτολόγους – Διατροφολόγους, όπως αυτοί ορίζονται από το Προεδρικό Διάταγμα υπ’αρίθμ.133, ΦΕΚ 213, 1.10.2014, προκειμένου να διασφαλιστεί η Δημόσια Υγεία."
http://www.hda.gr/to-porisma-orismos-tis-diaitologikis/
http://www.moh.gov.gr/articles/kentriko-symboylio-ygeias-ndash-kesy/kate...
Gift Guide 2018: Τι δώρα να πάρουμε στους αγαπημένους μας;
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή αναρωτιόμστε τι δώρο να πάρουμε στους αγαπημένους μας. Τι δώρο θα πάρουμε σε κάποιον που θέλει να προσέξει την ποιότητα της διατροφής του;
1. Βιβλιο συναταγων
Με τη νέα χρονιά, γιατί να μην πειραματιστούμε με νέες συταγές; Ο αγαπημένος chef Jamie Oliver έχει ένα εκπληκτικό βιβλίο συνταγών (έχει μεταφραστεί στα ελληνικά), όπου κάθε συνταγή έχει 5 υλικά!!! Μάλιστα, κάτω από κάθε συνταγή θα βρούμε και πίνακα με τη διατροφική αξία του πιάτου ανά μερίδα!
Για όσους νηστεύουν, το βιβλίο της διαιτολόγου Παναγιώτας Καρακασίδου, με τίτλο “Η διατροφή στη Νηστεία" μας δίνει συμβουλές διατροφής, αλλά και πολλές νηστίσιμες συνταγές!
2. Βιβλίο διατροφης
Γνωρίζουμε πραγματικά τι σημαίνει υγιεινή διατροφή; Η παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή είναι πολύ συχνή, και δυνητικά επικίνδυνη για τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Δεν είναι εύκολο να βρουμε βιβλία διατροφής με επιστημονικά τεκμηριωμένες συμβουλές, ενώ πολλές φορές τα βιβλία που κυκλοφορούν αναφέρονται σε αυστηρές και παράδοξες δίαιτες για απώλεια βάρους.
Αντί να εστιάσουμε σε τέτοια βιβλία, ας δωρήσουμε βιβλία που αναφέρονται στην υγιή σχέση με το φαγητό. Μερικά από τα αγαπημένα μου είναι το βιβλίο “The Angry Chef” που καταρρίπτει αρκετούς μύθους, το “Eat Up” που μας οδηγεί στο να μην βάζουμε ταμπέλες στα τρόφιμα.
3. Μπουκάλι για νερό ή μια ωραία καράφα.
Πόσες φορές έχει περάσει η μέρα και αντιλαμβανόμαστε ότι δεν έχουμε πιεί αρκετά υγρά; Πολλοί από εμάς ξεχνάμε το νερό ή λόγω δουλειάς δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε διάλλειμα. Ένα μπουκάλι-θερμός για νερό είναι εξαιρετική επιλογή για δώρο, καθώς ο παραλήπτης όχι μόνο θα έχει ένα ωραίο μπουκάλι και δεν θα χρειάζεται να αγοράσει νερό σε πλαστικά μπουκαλάκια, αυξάνοντας την περιβαλλοντική μόλυνση, αλλά είναι και ευκαιρία να πιεί νερό όποτε το θελήσει!
Αν κάποιος δουλεύει σε γραφείο, μια ωραία καράφα για το γραφείο είναι άλλη μια ωραία επιλογή!
4. Fitness tracker
Υπάρχουν πολλά fitness trackers ρολόγια στη αγορά. Αν και δεν είναι απολύτως ακριβή, μπορεί να βοηθήσουν στο να θέσουμε και να επιτύχουμε στόχους σχετικούς με την άσκηση!
5. Μινι ψυγείο ή δοχεία για φαγητό
Υπάρχουν στο εμπόριο μίνι ψυγεία, που ναι μεν είναι μικρού όγκου, αλλά χωράνε τα σνακ μας. ιδανική λύση για γραφείο, όπου δεν υπάρχει κουζίνα ή αρκετός χώρος για τα σνακ μας! Επιπλέον, υπάρχουν εξαιρετικά αεροστεγή σκεύη για φαγητό και σνακ, που διευκολύνουν τη μεταφορά των γευμάτων και των σνακ μας, ενώ μερικά είναι και σαν θερμός, κρατώντας το φαγητό κρύο ή ζεστό, αναλόγως!
Πολλές οι επιλογές για δώρα! Είναι ωραίο να κάνουμε χρήσιμα και πρακτικά δώρα. Μη ξεχνάτε ότι η υγιεινή διατροφή είναι για όλους μας, ανεξαρτήτως βάρους, ενώ τα παραπάνω δώρα είναι καλό να χαρίζονται χωρίς σχόλια για σώμα του παραλήπτη!