Ο αντίκτυπος του body shaming στα παιδιά
Σε προηγούμενο κείμενο αναφέρθηκα στο body shaming, δηλαδή στο στιγματισμό της εικόνας του σώματος. Ο στιγματισμός αυτός δεν έχει αποδέκτες μόνο ενήλικες, αλλά και παιδιά και εφήβους. Ο στιγματισμός του σώματος, μάλιστα, δεν αφορά μόνο μεγαλύτερα παιδιά, αλλά παρατηρείται σε μικρά παιδιά ηλικίας 3 ετών, και δεν προέρχεαι μόνο από άλλα παιδιά, αλλά και από το οικογενειακό περιβάλλον, τους δασκάλους και τους επαγγελματίες υγείας, καθώς φυσικά και τα κοινωνικά δύκτια.
Ποιός ο αντίκτυπος του body shaming στα παιδιά;
Όπως και στους ενήλικες, έτσι και στα παιδιά ο σχολιασμός του σώματος δεν έχει θετική επίδραση στην ψυχική και σωματική υγεία, μειώνοντας την ποιότητα της ζωής τους. Μάλιστα, μια μελέτη [1] έδειξε ότι παιδιά και έφηβοι με πολύ υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) είχαν χειρότερα επίπεδα ποιότητας ζωής, σε σχέση με παιδιά της ίδιας ηλικίας που είχαν καρκίνο! Μπορεί, λοιπόν, κανείς να φανταστεί πόσο επηρεάζεται η ψυχική υγεία των παιδιών που ακούν σχόλια για το σώμα τους, ακόμη και αν αυτά έχουν “καλό” σκοπό!
Στο σχολικό περιβάλλον, ο εκφοβισμός (bullying) έχει θύματα παιδιά με υψηλότερο ΔΜΣ, και ξεκινά από μικρή ηλικία. Μάλιστα, σε μια μελέτη με εφήβους που απευθύνθηκαν σε ειδικούς για απώλεια βάρους, παρατηρήθηκε ότι το 71% από αυτούς είχε πέσει θύμα εκφοβισμού για το βάρος τους τον τελευταίο χρόνο, ενώ πάνω από το 1/3 των εφήβων ανέφερε ότι ο εκφοβισμός διήρηκησε πάνω από 5 έτη! Ακόμη, η έρευνα δείχνει ότι εκπαιδευτικοί έχουν χαμηλότερες προσδοκίες από παιδιά με υψηλό βάρος, για την κοινωνική ζωή και την ακαδημαϊκή τους πορεία! Το φαινόμενο είναι αρκετά έντονο, ακόμη και από επαγγελματίες υγείας, και έτσι η American Academy of Pediatrics με οδηγίες που έχει δημσιεύσει συστήνει στους επαγγελματίες υγείας να μην έχουν προκαταλήψεις σχετικά με το σωματικό βάρος των παιδιών, αλλά αντιθέτως να λαμβάνουν υπόψιν την σύνθετη αιτιολογία της παχυσαρκίας.
Όπως έχει παρατηρηθεί και σε ενήλικες, ο στιγματισμός για το υπερβάλλον σωματικό βάρος επιδρά στην σωματική υγεία των παιδιών, οδηγώντας τα σε μη υγιεινές συμπεριφορές και αδηφαγικά επισόδεια, που προωθούν την αύξηση του σωματικού βάρους. Μάλιστα, ο σχολιασμός του σώματος σε κορίτσια έχει συσχετιστεί με 64-66% μεγαλύτερη πιθανότητα αύξησης του βάρους. Προοπτικές μελέτες επίσης έχουν αναδείξει συσχετίσεις μεταξύ πειραγμάτων για το βάρος σε μικρή ηλικία και διαταραγμένες διατροφικές συμεπριφορές και αυξημένο σωματικό βάρος όχι μόνο στην εφηβεία, αλλά και στην ενήλικο ζωή!
Ακόμη και όσον αφορά την άθληση, παιδιά που έχουν υποστεί σωματικό στιγματικό έχουν χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, και μικρότερη αυτοπεποίθηση για να ασκηθούν. Παράλληλα, φαίνεται να αποφεύγουν και τις αθλητικές δραστηριότητες στο σχολείο, καθώς είναι κατά την ώρα της γυμανστικής δέχονται bullying!
Επιπλέον, όσον αφορά την ψυχική υγεία, μέσω του στιγματισμού αυξάνεται η πιθανότητα για κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κακή εικόνα σώματος, καθώς και αυξημένη πιθανότητα για αυτοκτονικές τάσεις. Παιδιά ηλικίας 9-11 ετών πιστεύουν ότι θα έχουν περισσότερους φίλους αν χάσουν βάρος! Η κοινωνική απομόνωση και αρνητική επίδραση στην ακαδημαϊκή εξέλιξη (χαμηλότεροι βαθμοί, μειωμένη παρακολούθηση μαθημάτων λόγω bullying) επίσης έχουν παρατηρηθεί.
Επομένως, ο σχολιασμός του βάρους και του σώματος στα παιδιά έχει αρνητική επίδραση στην ψυχή και το σώμα, με μακροχρόνιες επιπτώσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη και στην οικογένεια, σχόλια που έχουν “καλό σκοπό” δεν θα βοηθήσουν. Υπάρχουν άλλοι τρόποι που μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά με αυξημένο βάρος, όπως με το να τα μάθουμε να αγαπούν και να σέβονται το σώμα τους, και ύστερα να τα ενημερωσουμε για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής (όχι των διάφορων διαιτών) και της τακτικής άσκηση (όχι για απώλεια βάρους, αλλά για το πόσο ωραία νιώθουμε όταν ασκούμαστε).
Πηγή: Stigma Experienced by Children and Adolescents With Obesity
Apple crisp με βρώμη
Τα μήλα είναι από τα φρούτα που διατηρούνται καιρό χωρίς να χαλάνε! Αν σας έχουν μείνει λοιπόν μήλα, μπορείτε να φτιάξετε κάτι σαν μηλόπιτα, το apple crisp, το οποίο είναι ένα γλύκισμα με βάση μήλου και από πάνω στρώση με βρώμη & ξηρούς καρπούς!
Η συνταγή είναι πανεύκολη, ετοιμάζεται γρήγορα και μπορεί να συνοδευτεί με γιαούρτι ή παγωτό!
Τι θα χρειαστείτε (για 6 χορταστικές μερίδες):
Στρώση μήλου
- 550-600 γρ μήλα κομμένα σε κυβάκια
- 30 γρ σταφίδες
- 4 κ.σ. νερό
- 3 κ.σ. καστανή ζάχαρη
- 1 κ.γ. κανέλα
- 2 κ.γ. corn flour
Στρώση βρώμης
- 100 γρ βρώμη (rolled oats)
- 50 γρ αλεσμενα αμύγδαλα
- 1 κ.σ. καστανή ζάχαρη
- 50 γρ καρύδια ή πεκαν
- 1/2 κ.γ. κανέλα
- 3 κ.σ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Εκτέλεση:
- Προθερμάνετε το φούρνο στους 180 βαθμους.
- Σε ένα μπολ αναμείξτε καλά τα υλικά για τη στρώση του μήλου και τοποθετήστε τα σε ένα πυρίμαχο σκεύος.
- Σε ένα μπολ (το οποίο μπορεί να είναι και το ίδιο μπολ που είχατε τα μηλα) αναμείξτε τα υλικά για τη στρώση της βρώμης και ρίξτε τα πάνω από τη στρώση του μήλου
- Ψήστε το apple scrisp στους 180 βαθμούς για 50 λεπτά
- Καλή απόλαυση!
Πρέπει να αποφεύγουμε "τα 3 λευκά";
Αλάτι, ζάχαρη και λευκό αλεύρι
Τα 3 λευκά όπως ονομάζουν πολλοί έχουν δαιμονοποιηθεί αρκετά.
Όμως, τι ισχύει; Πρέπει να τα αποφεύγουμε ή να τα εντάξουμε με μέτρο στη διατροφή μας;
Αναφορικά με τη ζάχαρη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη μείωση πρόσληψης των ελεύθερων σακχάρων στο 5-10% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης. Αυτό σημαίνει οτι θα πρέπει η πρόσληψή της να είναι χαμηλή, όχι μηδενική. Επίσης, υπάρχει σύγχυση σχετικά με το ποια είναι η ζάχαρη & τα ελεύθερα σάκχαρα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα ελεύθερα σάκχαρα είναι “Όλοι οι μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες που προστίθενται στα τρόφιμα από τον παρασκευαστή, τον μάγειρα ή τον καταναλωτή, καθώς και τα σάκχαρα που βρίσκονται φυσικά στο μέλι, τα σιρόπια και τους χυμούς φρούτων”. Ο ορισμός αυτός αποκλείει τα φυσικά απαντώμενα σάκχαρα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών και των σακχάρων που βρίσκονται στην κυτταρική δομή των τροφών (πχ. φρούτα & λαχανικά).
Γνωρίζετε ποιά είναι τα πραγματικά υποκατάστατα της ζάχαρης;
Δηλαδή, όπως η λευκή έτσι και η καστανή και η ακατέργαστη ζάχαρη, το μέλι, τα σιρόπια (αγαύης σφενδάμου, ρυζιού, φρουκτοζης, γλυκόζης κ.α.), η ζάχαρη καρύδας, η φρουκτοζη, η μελασσα, το πετιμέζι οι χυμοί (και αυτοί που φτιάχνουμε σπίτι) ανήκουν στα ελεύθερα σάκχαρα/ζάχαρη!
Αναφορικά με το λευκό αλεύρι, σίγουρα δεν έχει την ίδια θρεπτική αξία με το αλεύρι ολικής άλεσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει καμία διατροφική αξία. Επίσης, δεν είναι μόνο το αλεύρι και τα προϊόντα που το περιέχουν οι μόνες πηγές υδατανθράκων & φυτικών ινών που έχουμε! Η υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά και σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, καθώς και καλύτερη υγεία εντέρου, μεταξύ άλλων. Συστήνεται η κατανάλωση 20-30 γρ φυτικών ινών την ημέρα με τις πηγές να περιλαμβάνουν τα σιτηρά, τα όσπρια, το ρύζι, τα φρούτα & τα λαχανικά. Αν σε κάποιον δεν αρέσει το ψωμί ολικής άλεσης, μπορεί να εστιάσει σε άλλες πηγές φυτικών ινών και σε άλλα τρόφιμα ολικής άλεσης!
Αναφορικά με το αλάτι, η υψηλή πρόσληψη Νατρίου(> 5 γρ αλάτι/ημέρα) και η ανεπαρκής πρόσληψη Καλίου (<3.5 γρ/ημέρα) συνεισφέρουν στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης και αυξάνουν τον κίνδυνο καρδειαγγειακών. Η έρευνα δείχνει ότι υπερκαταναλώνουμε αλάτι (9–12 γρ./ημερα), ενώ το αλάτι που βάζουμε εμείς στα τρόφιμα αποτελεί το 25% του αλατιού της διατροφής μας.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να μειώσετε την ποσότητα αλατιού που καταναλώνετε.
- Βγάλτε την αλατιέρα από το τραπέζι.
- Μειώστε την ποσότητα αλατιού που βάζετε στο φαγητό κατά το μαγείρεμα.
- Αντικαταστήστε το αλάτι με υποκατάστατα αλατιού που περιέχουν λιγότερο νάτριο.
- Προσθέστε στο φαγητό βότανα, μπαχαρικά ή λεμόνι αντί για αλάτι.
- Προτιμήστε τρόφιμα, που δεν περιέχουν πρόσθετο αλάτι, όπως φρυγανιές και δημητριακά.
- Προτιμήστε τα τρόφιμα με το λιγότερο αλάτι. Ελέγξτε την ετικέτα των τροφίμων στο σουπερμάρκετ και επιλέξτε αυτό με το λιγότερο αλάτι.
- Φτιάξτε μόνοι σας πίτες, πίτσες και σάλτσες χωρίς περίσσεια αλατιού.
- Εάν παραγγείλετε φαγητό, ζητήστε το χωρίς αλάτι.
- Μειώστε τη συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων που είναι πλούσια σε αλάτι.
Έχετε μετρήσει τον μεταβολισμό σας;
Η σταδιακή μείωση του αλατιού είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε την ποσότητα που καταναλώνετε χωρίς να το καταλάβετε.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων έχει φτιάξει ένα έντυπο με οδηγίες για μείωση αλατιού.
Είναι απαραίτητο να βλέπουμε τη διατροφή ως σύνολο και όχι ως μενονωμένα τρόφιμα, καθώς και ως μέρος του τρόπου ζωής μας. Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο του οποίου η κατανάλωση αυτόματα θα επιφέρει και αρνητική επίδραση στην υγεία μας ή το βάρος μας.
Πηγές
Guideline: sugars intake for adults and children
Dietary fiber and risk of coronary heart disease: a pooled analysis of cohort studies.
Carbohydrate quality and human health: a series of systematic reviews and meta-analyses
Έξι διατροφικά TIPS πριν από το γάμο
Η ημέρα του γάμου είναι ξεχωριστή, με ιδιαίτερη προετοιμασία, που μένει αποτυπωμένη για μια ζωή. Η νύφη έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και όλα τα βλέμματα και τα φλας είναι στραμμένα πάνω της, με αποτέλεσμα να προκαλείται άγχος για μια εκθαμβωτική εικόνα.
Η σωματική διάπλαση και το βάρος φαίνεται να απασχολούν ιδιαίτερα τη νύφη (και το γαμπρό και την υπόλοιπη οικογένεια), αλλά πολλές φορές οι μελλόνυμφοι καταλήγουν σε δίαιτες της τελευταίας στιγμής. Πέρα από το γεγονός ότι τα αποτελέσματα των διαιτών express είναι βραχυπρόθεσμα, μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες στη σύσταση του σώματος, την υγεία και την ευεξία εκείνων που τις ακολουθούν και να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεση και την ευρωστία τους τις ημέρες του γάμου.
Παρακάτω αναλύονται μερικά tips για σωστή απώλεια βάρους μέχρι τη μεγάλη μέρα:
1. Όπως όλες οι άλλες προετοιμασίες του γάμου πρέπει να γίνονται εγκαίρως, έτσι και η προσπάθεια για απώλεια βάρους πρέπει να ξεκινάει αρκετά νωρίς, ώστε να υπάρχει περιθώριο για την απόκτηση, αλλά και διατήρηση του επιθυμητού, υγιούς βάρους με ρυθμό απώλειας της τάξης του 0,5 - 1 κιλού την εβδομάδα.
2. Η φυσική άσκηση βοηθάει στη σωστή απώλεια βάρους, με διατήρηση της μυϊκής μάζας και μείωση του λίπους. Βάλτε στόχο τις 2,5 ώρες άσκησης την εβδομάδα. Ζητήστε τη βοήθεια γυμναστή ή του youtube για ένα πρόγραμμα γυμναστικής ανάλογα με τις ανάγκες σας.
3. Ακολουθήστε ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, με ποικιλία τροφίμων πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, που παίζουν καίριο ρόλο στη σωστή λειτουργία του οργανισμού και τη διασφάλιση της υγείας. Προτιμήστε τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα και συστατικά, ενώ δοκιμάστε να φτιάξετε τα αγαπημένα σας φαγητά και γλυκά στο σπίτι, με υλικά χαμηλά σε λιπαρά.
4. Το άγχος που φέρνει η προετοιμασία για το γάμο μπορεί να σας οδηγήσει σε υπερκατανάλωση αλμυρών ή γλυκών σνακ, τα οποία είναι θερμιδικά πυκνά και δυσχεραίνουν την προσπάθειά σας για μείωση του βάρους. Αποφύγετε να τα έχετε στο σπίτι σας, και ειδικά σε εμφανή σημεία. Αντίθετα, προτιμήστε τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά και το γιαούρτι και τοποθετήστε τα σε εύκολα προσβάσιμα και εμφανή σημεία.
5. Η υπερκατανάλωση αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών και φούσκωμα, οπότε καλό είναι να είστε προσεκτικοί με την προσθήκη αλατιού στο φαγητό και τη σαλάτα. Αποφύγετε τις έτοιμες σάλτσες και τρόφιμα, ενώ μπορείτε να ζητήσετε να σας σερβίρουν το φαγητό χωρίς αλάτι στα εστιατόρια και τις ταβέρνες.
6. Το ελαιόλαδο είναι από τα πιο ευεργετικά έλαια. Παρ’ όλα αυτά, μία κουταλιά του γλυκού περιέχει 45 θερμίδες! Επομένως, η υπερκατανάλωσή του γρήγορα αυξάνει το θερμιδικό περιεχόμενο των πιάτων στα οποία προστίθεται.
Η απώλεια βάρους πριν από το γάμο είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για βελτίωση της διατροφής και του τρόπου ζωής σας. Η διατήρηση της αλλαγής αυτής είναι όμως ακόμη πιο σημαντική για την ευεξία, τη βελτίωση της υγείας και την αυτοπεποίθησή σας για τη μεγάλη σας μέρα αλλά και μακροπρόθεσμα.