Πώς αντιμετωπίζουμε κοινά διατροφικά προβλήματα παιδιών προσχολικής ηλικίας;
H διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στη βέλτιστη ανάπτυξη των παιδιών, θέτοντας τις βάσεις για μια ζωή με υγεία. Η Περιφέρεια Β. Αιγαίου κατατάσσεται δεύτερη στην παιδική παχυσαρκία, και τρίτη στην έλλειψη φυσικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό. Κατά την προσχολική ηλικία, το παιδί πλάθει τις διατροφικές του συνήθειες, ενώ δοκιμάζει καινούρια τρόφιμα, υπό τη σημαντική επιρροή των φίλων, της οικογένειας και του νηπιαγωγείου. Αναμφίβολα, αυτή η περίοδος είναι απαιτητική.
Στην ηλικία αυτή, τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν το ίδιο φαγητό με την υπόλοιπη οικογένεια, αλλά σε μικρότερες ποσότητες, που δίνονται σε 3 κυρίως γεύματα και 2-3 σνακ. Η μερίδα των παιδιών είναι σαφώς μικρότερη από εκείνη των γονέων. Έχουμε δύο πρακτικούς οδηγούς για τις μερίδες: α) 1 κουταλιά της σούπας ανά τρόφιμο για κάθε έτος (πχ. για παιδί 3 ετών 3 κ.σ. κοτόπουλο με 3 κ.σ. πουρέ) και β) με τη χρήση των παιδικών χεριών, όπου 1 φρούτο είναι 1 γροθιά, 1 πηγή υδατανθράκων όσο χωράει το χέρι τους ενώ σχηματίζουν το γράμμα C, και πηγή πρωτεΐνης όσο η παλάμη τους. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ετών καταναλώνουν όσο φαγητό θέλουν, ενώ μετά όσο τους δώσουμε!
Είναι σημαντικό να καταναλώνουν ποικιλία τροφίμων διαφόρων υφών, και γεύσεων. Η νεοφοβία, δηλαδή η απόρριψη άγνωστων τροφίμων, αυξάνεται σε αυτή την ηλικία, αλλά το γεγονός αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει τους γονείς. Χρειάζονται γύρω στις 5-10 εκθέσεις σε ένα νέο τρόφιμο μέχρι το παιδί να το δεχτεί, αλλά μπορεί κάποιο παιδί να χρειαστεί πολλές παραπάνω! Οι γονείς, οι φίλοι και οι δάσκαλοι αποτελούν πρότυπα, οπότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μπορέσει να αποδεχτεί ένα παιδί το νέο τρόφιμο. Ένα άλλο τρικ είναι να συνδυάσουμε το νέο τρόφιμο με γνώριμα, αρεστά στο παιδί φαγητά, ή να το κρύψουμε αρχικά σε άλλο, αρεστό τρόφιμο και να το εμφανίζουμε σιγά σιγά.
Πολλές φορές τα παιδιά ζητούν συγκεκριμένα τρόφιμα, και απορρίπτουν το φαγητό της ημέρας, γνωρίζοντας ότι θα γίνει αυτό που εκείνα θέλουν. Είναι σημαντικό να επιμείνουμε και να εξηγήσουμε ότι δεν είναι δυνατόν να φτιάξουμε κάποιο άλλο φαγητό αυτή τη στιγμή, αλλά αύριο. Εάν το παιδί δεν φάει το φαγητό αποφύγετε να του δώσετε γλυκό ή άλλο φαγητό, ενώ παρουσιάστε ξανά το φαγητό που απέρριψε πριν στο επόμενο γεύμα ή όταν πεινάσει. Μια σοκολάτα ή ένα γλυκό δεν μπορεί να υποκαταστήσει ένα θρεπτικό γεύμα!
Αναφορικά με τα σνακ, καλό είναι να προτιμούμε μη επεξεργασμένα τρόφιμα (τραγανά φρούτα, τραγανά λαχανικά, γιαούρτι), ή κουλουράκια φτιαγμένα στο σπίτι με τη λιγότερη δυνατή προσθήκη σακχάρων. Αν επιλέξουμε ένα έτοιμο προϊόν είναι σημαντικό να ελέγξουμε τη διατροφική ετικέτα στο πίσω μέρος της συσκευασίας και να επιλέξουμε το τρόφιμο με τη λιγότερη ζάχαρη (σάκχαρα), λιπαρά και αλάτι.
Τα γλυκά που πολλές φορές ζητούν τα παιδιά είναι σημαντικό να δίδονται 1 φορά την εβδομάδα, όχι όμως πριν το κύριο γεύμα. Προτιμήστε σπιτικά γλυκά, και προσθέστε τη λιγότερη δυνατή ζάχαρη. Στη Μεσογειακή Διατροφή τα φρούτα χρησιμοποιούνται ως επιδόρπιο. Το φαγητό και το γλυκό δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ούτε ως επιβράβευση, ούτε ως τιμωρία, καθώς έτσι προωθείται η σύνδεση των συναισθημάτων με το φαγητό. Έτσι, τα άτομα, ως παιδιά αλλά και ενήλικες τρώνε λόγω συναισθημάτων, και όχι πείνας, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρβαρου και παχυσαρκίας!
Η προσκόλληση σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, είναι σημαντική για την σωστή ανάπτυξη των παιδιών, με ποικιλία τροφίμων για την ικανοποιητική πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, καθώς και την αποτροπή εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας, όπως αναδεικνύουν επιστημονικές μελέτες.
Carrot cake pancakes
Carrot cake pancakes, για τους λάτρεις των pancakes και του κέικ καρότου!
Για 2-4 μερίδες θα χρειαστείτε:
- 1 μεγάλο καρότο τριμμένο
- 5 κ.σ. σταφίδες
- 1 φλ. γάλα ή ρόφημα αμυγδάλου/σόγιας κτλ
- 1 φλ. βρώμη (ή 1/2 φλ. βρώμη & 1/2 φλ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του)
- 1 αυγό
- 1/2 κ.γ. baking powder
- 1 κ.γ. κανέλα
Εκτέλεση:
1. Αναμείξτε τη βρώμη (ή και το αλεύρι) με το baking powder και την κανέλα
2. Αναμείξτε τις σταφίδες με το καρότο
3. Αναμείξτε το γάλα με το αυγό
4. Ανακατέψτε όλα τα υλικά
5. Σε αντικολλητικό τηγάνι βάλτε 1 γεμάτη κ.σ. από το μίγμα και αναποδογυρίστε όταν το pancake έχει φυσαλλίδες στην πάνω πλευρά
6. Συνοδέψτε με γιαούρτι & μέλι
7. Καλή απόλαυση!
Σημειώσεις:
Μπορείτε να καταψύξετε τα έτοιμα pancakes.
Στο μείγμα μπορείτε να βάλετε και καρύδια!
Φωτογραφία: Ambitious kitchen
Προκαλεί η ινσουλίνη αύξηση του βάρους;
Το τελευταίο χρονικό διάστημα διαδίδεται ότι η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης είναι εκείνη που προκαλεί την αποθήκευση του λίπους στο σώμα. Ο ισχυρισμός αυτός συχνά συνοδεύεται από την προτροπή για μεγάλη μείωση της πρόσληψης υδατανθράκων, καθώς οι υδατάνθρακες (η γλυκόζη) είναι εκείνοι που προκαλούν την αύξηση επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα.
Ας δούμε αρχικά τι είναι η ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη, και ειναι ο κύριος ελεγκτης του μεταβολισμού. Ο κυριότερος παράγοντας ελέγχου έκκρισης της ινσουλίνης είναι η συγκέντρωση της γλυκόζης. Η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης επιφέρει αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης και αντίστροφα. Αν και η αύξηση της ινσουλίνης είναι συνδεμένη με τους υδατάνθρακες, στην πραγματικότητα η κατανάλωση ορισμένων αμινοξέων (πρωτεϊνη) επίσης οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα, προς διέγερση μηχανισμών απορρόφησης αμινοξέων, ενώ και άλλοι μηχανισμοί διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης.
Μπορεί η αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης να επιφέρει αύξηση του βάρους & λίπους;
Για την αποθήκευση λίπους στο σώμα θα πρέπει να υπάρχει θετικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή να προσλαμβάνονται περισσότερες θερμίδες από τις καταναλισκόμενες, ανεξαρτήτως τροφίμων και θρεπτικών συστατικών. Δηλαδή, η αύξηση του βάρους και του λίπους δεν έχει να κάνει με την ινσουλίνη ή την πρόσληψη υδατανθράκων.
Άλλωστε, αν λάβουμε υπόψιν ότι και οι υδατάνθρακες και οι πρωτεϊνες αυξάνουν τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, και θεωρήσουμε σωστή τη θεωρία για την ινσουλίνη και την αποθήκευση λίπους, τότε δεν θα υπήρχε ζωντανός άνθρωπος που να μην είχε υπερβάλλον σωματικό λίπος!
Στον άνθρωπο, μια μελέτη σε άνδρες με υπερβάλλον σωματικό βάρος (https://doi.org/10.3945/ajcn.116.133561) εξέτασε την υπόθεση οτι η υπερινσουλιναιμία οδηγεί στην εναπόθεση λίπους και μείωση του βασικού μεταβολισμού. Η έρευνα έδειξε ότι η υπόθεση δεν ισχύει! Είτε ακολουθούμε πρόγραμμα υποθερμιδικής διατροφής στα πρότυπα της κετογονικής δίαιτας (πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες), είτε την τυπική Αμερικάνικη δίαιτα, χάνουμε την ίδια ποσότητα λίπους!
Συνοψίζοντας, για την απώλεια βάρους σημασία έχει το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε να είναι λιγότερες σε σχέση με αυτές που καταναλώνουμε. Κανένα τρόφιμο, ομάδα τροφίμων ή θρεπτικό συστατικό από μόνο του δεν μπορεί να επιφέρει αύξηση στο σωματικό βάρος/λίπος. Άλλωστε, και η αρχή διατήρηση της ενέργειας δεν το επιτρέπει!
Τι δώρο να πάρουμε για εκείνους που προσέχουν τη διατροφή τους;
Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι συνηφασμένα με την αγορά δώρων και με στόχους που βάζουμε για τη νέα χρονιά. Η απώλεια βάρους, η βελτίωση της διατροφής και η άσκηση είναι από τους πιο κοινούς στόχους που βάζουμε κάθε χρόνο.
Συνδυάζοντάς τα δύο αυτά χαρακτηριστικά των εορτών φτιάχνουμε μια λίστα δώρων για άτομα που θέλουν να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους και τη διατροφή τους!
Τι μπορούμε να τους χαρίσουμε;
Δοσομετρητές και ζυγαριά κουζίνας. Πέρα από τους κλασσικούς δοσομετρητές για τα κουταλάκια και τα φλιτζάνια στο εμπόριο υπάρχουν και άλλοι σε διάφορα σχήματα και χρώματα, ενώ υπάρχει και μεγάλη ποικιλία σε στυλ ζυγαριών. Αποτελούν ένα πολύ χρηστικό δώρο για όποιον ασχολείται με την μαγειρική και ζαχαροπλαστική, καθώς και για αυτούς που θέλουν να μετριάσουν και να μετρήσουν τις μερίδες τους! Υπάρχει στο εμπόριο ακόμη και ποτήρι κρασιού για να ξέρουμε πόσο κρασί πίνουμε!
Το "έξυπνο" μπουκάλι! Στο διαδύκτιο υπάρχει ένα μπουκάλι νερού της Hidrate Spark, που μετράει πόσο νερό πίνουμε και φωτίζει για να μας υπενθυμίσει να πιούμε νερό! Έτσι χρησιμοποιύμε την τεχνολογία για την βελτίωση των διατροφικών μας συνηθειών!
Βιβλία μαγειρικής. Νέες ιδέες για όποιον ξέρει να μαγειρεύει, αλλά και για όποιον θέλει να αρχίσει να προσέχει τι τρώει. Προσοχή όμως! Υπάρχουν στο εμπόριο πολλά βιβλία μαγειρικής με “υγιεινές συνταγές” που όμως περιέχουν πολλά σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά. Βαρύγδουποι τίτλοι είναι συχνά παραπλανητικοί! Προτιμήστε βιβλία με πιο κλασσικές συνταγές! Άλλη μια καλή ιδέα είναι τα μαθήματα μαγειρικής. Κλείστε ένα μάθημα μαζί και αποκτήστε νέες δεξιότητες και γνώσεις μαγειρικής!
Ρούχα γυμναστικής ή/και αθλητικά παπούτσια. Ό,τι πρέπει για κάποιον που ετοιμάζεται να ξεκινήσει γυμναστική! Υπάρχει μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και στυλ και θα δώσουν κίνητρο για την εκκίνηση της άθλησης.
Yoga mat. Για όποιον κάνει yoga και pilates ένα yoga mat είναι απαραίτητο. Υπάρχει σε διάφορα σχέδια και χρώματα που θα κάνουν τον οποιοδήποτε να θέλει να το χρησιμοποιεί τακτικά, είτε στο σπίτι, είτε στο γυμανστήριο.
Συνδρομή στο γυμναστήριο. Αν ξέρετε πολύ καλά κάποιον και γνωρίζετε ότι θέλει να ξεκινήσει να αθλείται προτείνετε να κάνετε δώρο τον 1ο μήνα στο γυμναστήριο και γιατί όχι να ξεκινήστε μαζί τη γυμναστική που σας αρέσει!
Μηχανήματα γυμναστικής. Από βαράκια εως διάδρομο και στατικό (ή μη) ποδήλατο τα μηχανήματα γυμναστικής είναι μια πολύ καλή λύση για όποιον δεν έχει χρόνο να πάει στο γυμναστήριο. Αρκεί να υπάρχει χώρος στο σπίτι για τα μεγαλύτερα σε όγκο μηχανήματα!
Γιατί να μην βοηθήσουμε φέτος τους φίλους και την οικογένειά μας να πετύχουν τους στόχους τους;
* Η αναφορά του μπουκαλιού Hidrate Spark δεν αποτελεί διαφήμιση, αλλά αναφορά σε ένα νέο gadget που μου έκανε εντύπωση!