Πώς θα ετοιμαστούμε διατροφικά για πιθανή ασθένεια με COVID-19;
Η διατροφή και η κατάσταση θρέψης κατά την περίοδο μιας χρόνιας ή οξείας νόσου είναι πολύ σημαντική, και ειδικά για τα άτομα υψηλού κινδύνου. Οργανισμοί ανά τον κόσμο έχουν εκδώσει τις συστάσεις τους για την διαιτολογική παρέμβαση σε ασθενείς με COVID-19 που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ.
Στο σπίτι, όμως τι θα κάνουμε; Πώς θα ετοιμαστούμε για πιθανή ασθένεια;
Καταρχάς, είναι απαραίτητο να ακολουθούμε τις οδηγίες του ΕΟΔΥ για την πρόληψη της νόσου, συμπεριλαμβανομένων και οδηγιών για σωστές πρακτικές διαχείρισης και ασφάλειας τροφίμων (θα τις βρείτε αναλυτικά στη σελίδα του ΕΟΔΥ εδώ)!
Ο εφοδιασμός του σπιτιού με επαρκή τρόφιμα για 2 εβδομάδες βοηθάει στο να μείνουμε σπίτι περισσότερες μέρες και να μην χρειάζεται να πάμε για ψώνια. Κάνουμε πρώτα λίστα με γεύματα που θα μαγειρέψουμε και θα προετοιμάσουμε για 2 εβδομάδες, και μετά πηγαίνουμε στο σουπερμαρκετ. Αν θλελουμε να παραγγείλουμε τα τρόφιμα από το σούπερμαρκετ, πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι θα καθυστερήσουν αρκετές μέρες ή/και εβδομάδες, συνεπώς ας σκεφτούμε το ενδεχόμενο να παραγγείλουμε από τώρα τα τρόφιμα και άλλα προϊόντα. Φυσικά, θα πρέπει να εφοδιαστούμε και με τα απαραίτητα φάρμακα ή συμπληρώματα που λαμβάνουμε.
Είναι σημαντικό να έχουμε προετοιμάσει ορισμένα γεύματα και σούπες που καταψύχονται έτσι ώστε σε περίπτωση ασθένειας να έχουμε ήδη έτοιμα γεύματα, ειδικά αν είμαστε εμείς υπεύθυνοι για το μαγείρεμα στο σπίτι. Αλλιώς, μπορούμε να εφοδιαστούμε με τρόφιμα για εύκολες και γρήγορες συνταγές (που μπορούν να ετοιμάσουν οι οικείοι μας).
Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, είναι μια καλή επιλογή, όπως τα όσπρια που χρειάζονται ώρες προετοιμασίας & μαγειρέματος, καθώς και ο τόνος. Πλέον υπάρχουν και κονσέρβες με λίγο αλάτι.
Φυσικά δεν ξεχναμε τα τρόφιμα και σνακ που δεν είναι ευπαθή (πχ. δημητριακά, όσπρια, ρύζι, ζυμαρικά, ταχίνι) και διατηρούνται καιρό! Μπορούμε να επιλέξουμε και ζυμαρικά από όσπρια για περισσότερη πρωτεϊνη!
Αναφορικά με τα φρούτα & τα λαχανικά, προτιμήστε να πάρετε λιγότερο ευπαθή και κατεψυγμένα προϊόντα, όπως μήλα, πορτοκάλια, ντομάτες, καρότα, πιπεριές, κατεψυγμένα μούρα & λαχανικά (πχ. μπρόκολο) ή έτοιμα βρασμένα λαχανικά (υπαρχουν έτοιμα συσκευασμένα βρασμένα λαχανικά, όπως παντζάρια).
Επικοινωνήστε με τους γείτονες & τους συγγενείς σας και ετοιμάστε πλάνο σε περίπτωση που κάποιος χρειάζεται βοήθεια με τα τρόφιμα ή το φαγητό, τηρώντας παράλληλα τα μέτρα του ΕΟΔΥ (πχ. να σας αφήσει κάποιος φαγητό έξω από την πόρτα σας).
Είναι σημαντικό να έχουμε προετοιμαστεί για πιθανή νόσο, και να βοηθήσουμε στη μείωση της εξάπλωσης του νέου ιού.
Πηγές & Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
Handbook of COVID-19 Prevention and Treatment
EFAD Covid-19 Information on Nutritional Support
ΕΟΔΥ Τροφιμα και SARS–CoV-2 Καλές πρακτικές
EatRight Coronavirus (COVID-19)
Φωτογραφία εικόνας από Budget Bytes
Μuffins με αλεύρι ρεβυθιού!
Το αλεύρι ρεβυθιού είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες & πρωτεΐνη, καθιστώντας τις συνταγές στις οποίες χρησιμοποιείται ιδιαίτερα θρεπτικές και χορταστικές! Αποτελεί μια καλή επιλογή υλικού σε συνταγές για μικρούς και μεγάλους που δεν επιλέγουν συχνά τα όσπρια, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πληθώρα vegan & νηστίσιμων συνταγών!
Για 12 muffins θα χρειαστειτε:
- 1 3/4 φλ αλευρι ρεβυθιου
- 2 φλ νερό
- 1/4 φλ. διατροφική μαγιά
- 1 κγ. baking powder
- Πιπέρι
- 1 κγ. σκόρδο σε σκόνη
- 1 κγ. βασιλικό σε σκόνη
- 1 φλ καλαμπόκι
- 1 πιπεριά κομμένη σε κυβάκια
Εκτέλεση:
1. Αναμειγνύουμε καλά το αλεύρι, το baking powder, και το νερό.
2. Προσθέτουμε τη διατροφική μαγια, και τα μπαχαρικά και ανακατεύουμε καλά.
3. Προσθέτουμε το καλαμπόκι και την πιπεριά.
4. Ψήνουμε για 35 λεπτά σε προθερμασμένο φουρνο στους 190 βαθμούς.
Καλή απόλαυση!
Βιταμίνη D & νόσος COVID 19
Πολλές έρευνες που δημοσιευονται το τελευταίο διάστημα αφορούν τον ιό SARS-Cov-2019 και τη νόσο COVID-19.
Πέρα από τις μελέτες για τα φάρμακα και το εμβόλιο, έχουν δημοσιευτεί και άλλες που αφορούν τη διατροφή, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη βιταμίνη D, για την οποία το ενδιαφέρον είναι αυξημένο στην επιστημονκή κοινοτητα εδώ και λίγα χρόνια.
Μπορούμε να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας με τη διατροφή;
Η βιταμίνη D, η λεγόμενη βιταμίνη του ήλιου, είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία ενεργοποιείται με την έκθεση στον ήλιο. Οι δράσεις της βιταμίνης D είναι πολλές.
Ο ρόλος της βιταμίνης D στο σώμα μας είναι η απορρόφηση και ομοιόσταση του ασβεστίου, η απορρόφηση του φωσφόρου και η διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών, η υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ παίζει ρόλο και στην κυτταρική ανάπτυξη.
Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, όλο και αυξάνεται η βιβλιογραφία που υποστηρίζει την ευεργετική της δράση στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, όπως διάφοροι τύποι καρκίνου, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, διαβήτη τύπου 1 και 2, ρευματοειδή αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, μέσω της δράσης της στη ρύθμιση της έκκρισης ινσουλίνης και της ανοχής στη γλυκόζη. Αναφορικά με την πρόληψη του καρκίνου, φαίνεται ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην κυτταρική ανάπτυξη και την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων.
Η βιταμίνη D φαίνεται να επηρεάζει πληθώρα ανθρώπινων γονιδίων, των οποίων η έκφραση επηρεάζεται με την έλλειψη της βιταμίνης. H έλλειψη της βιταμίνης μπορεί να οδηγήσει σε ραχίτιδα στα παιδιά, οστεομαλακία και οστεοπόρωση σε ενήλικες.
Πηγές βιταμίνης D (πέρα από την έκθεση στον ήλιο) αποτελούν το μουρουνέλαιο, τα λιπαρά ψάρια (πχ. σολομός), ο κρόκος του αυγού, το συκώτι, τα μανιτάρια (που τα εχουμε αφησει στον ήλιο) και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, καθώς φυσικά και τα συμπληρώματα διατροφής!
Η έλλειψη της βιταμίνης D (επίπεδα κάτω από 30 nmol/L) παρατηρείται συχνά παγκοσμίως, και στη χώρα μας.
Αναφoρικά με τη νόσο COVID-19, λόγω της μεγάλης σημασίας της κατάστασης θρέψης και της σημαντικότητας της βιταμίνης D για το ανοσοποιητικό σύστημα, πολλοί συνέστησαν την συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη D για πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου.
Τι λέει όμως η έρευνα;
Σε πρόσφατη έρευνα/αναφορά (report) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Nutrition, Prevention & Health, η επιστημονική ομάδα αναφέρει ότι η βιταμίνη D είναι μεν θρεπτικό συστατικό που είναι απαραίτητο για τον άνθρωπο, την υγεία και το ανοσοποιητικό, όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι τα επαρκή επίπεδα θα πρέπει να αποτελούν στόχο για την καλή κατάσταση θρέψης ως σύνολο.
Μετα-ανάλυση έδειξε οτι συμπληρωματική αγωγή σε άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μείωσε τον κίνδυνο για οξείες αναπνευστικές νόσους, όμως οι έρευνες είναι ετερογενείς, με αποτέλεσμα τα συμπεράσματα να μην είναι ισχυρά.
Συγκεκριμένα για τη νόσο COVID-19, η επιστημονική ομάδα του report αναφέρει ότι οι περισσότερες συστάσεις βασίζονται σε υποθέσεις βασισμένες στις λειτουργίες της βιταμίνης D, καθώς και σε 2 μελέτες, μια σε ποντίκια και κυτταρικές σειρές για τη νόσο των πτηνών H5N1, και μια άλλη σχετικά με τη βιταμίνη D και τις ιογενείς νόσους. Οι επιστήμονες αναφέρουν οτι δεν συστήνεται η χρήση μεγαδόσεων βιταμίνης D ανω των 4000 IU την ημέρα, εκτός και αν έχει συσταθεί από τον θεράπων ιατρο.
Οι έρευνες που αυτή τη στιγμή γίνονται και μελετούν τη βιταμίνη D για τον SARS-Cov-2 και την COVID-19 θα μας δώσουν περισσότερες πληροφορίες.
Συνεπώς, ναι μεν η επάρκεια σε βιταμίνη D είναι σημαντική για την υγεία, αλλά δεν έχουμε δεδομένα αναφορικά με την δράση της στην πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου COVID-19. Ειδικά λόγω καραντίνας και περιορισμού των μετακινήσεων, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για έλλειψη βιταμίνης D. Σε περίπτωση έλλειψης, φυσικά, απαραίτητη κρίνεται η συμπληρωματική αγωγή.
Πηγές
Vitamin D Fact Sheet for Health Professionals
Καφές: αγαπημένο ρόφημα με ευεργετικές ιδιότητες
O καφές είναι από τα αγαπημένα ροφήματα, με 400 δισεκατομμύρια κούπες καφέ να πωλούνται το χρόνο, ανά τον κόσμο. Μια κούπα καφέ, σκέτο, χωρίς γάλα και ζάχαρη, έχει σχεδόν μηδενικές θερμίδες, ενώ είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, ακόμη και αν είναι αποκαφεϊνωμένος.
Μάλιστα, στην Αμερική, ο καφές αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή αντιοξειδωτικών. Πολλές είναι οι έρευνες που έχουν γίνει γύρω από την ευεργετική του δράση στην υγεία, με τη βιβλιογραφία να δείχνει ότι σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση αρκετών ασθενειών.
Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση καφέ φαίνεται να προστατεύει από το διαβήτη τύπου 2, μέσω έμμεσου ελέγχου των ορμονών του φύλου, που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της νόσου. Μάλιστα, η αύξηση της κατανάλωσης καφέ σε πάνω από 1 κούπα καφέ την ημέρα σε χρονική περίοδο 4 ετών, μείωσε τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 κατά 11%, για τα επόμενα 4 χρόνια.
Η υψηλή κατανάλωση καφέ και καφεΐνης συνδέεται με μικρότερη επίπτωση της άνοιας και της νόσου Parkinson, ενώ η καφεΐνη μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της κινητικότητας σε άτομα που ήδη πάσχουν από τη νόσο.
Η τακτική κατανάλωση καφέ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης πρωτογενούς σκληρωτικής χολαγγειίτιδας, μια σπάνια αυτοάνοση νόσος. Μάλιστα, σε άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ, η κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει την επίπτωση της κίρρωσης του ήπατος και το θάνατο λόγω αυτής της νόσου, ακόμα και αν ο καφές δεν περιέχει καφεΐνη.
Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος κατά 40%, ενώ με κατανάλωση πάνω από 3 κούπες καφέ την ημέρα ο κίνδυνος μειώνεται κατά 50%!
Όσον αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η μέτρια κατανάλωση καφέ προστατεύει από την συγκοπή, ενώ η κατανάλωση 4 καφέδων την ημέρα μειώνει τον κίνδυνο συγκοπής κατά 11%.
Από την άλλη πλευρά, άτομα με υπέρταση που δυσκολεύονται να την ελέγξουν, είναι καλό να αποφεύγουν την κατανάλωση καφέ, και να τον αντικαταστήσουν με ντεκαφεϊνέ.
Η υπερκατανάλωση καφέ μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως αίσθημα άγχους, ειδικά σε άτομα με προϋπάρχον σύνδρομο άγχους, ενώ συνδέεται με συμπτώματα κατάθλιψης.
Επιπλέον, η κατανάλωση καφέ αργά το απόγευμα ή το βράδυ μπορεί να επιφέρει διαταραχές ύπνου. Υψηλή κατανάλωση καφεΐνης μειώνει τις πιθανότητες για εγκυμοσύνη, επομένως συστήνεται μείωση της κατανάλωσής του από γυναίκες που επιθυμούν να κυοφορήσουν.
Παράλληλα, οι εγκυμονούσες πρέπει να αποφεύγουν τον συμβατικό καφέ, καθώς τα έμβρυα είναι ευαίσθητα στην καφεΐνη την οποία μεταβολίζουν αργά. Επίσης, ο μη φιλτραρισμένος καφές, όπως ο ελληνικός ή ο γαλλικός, που γίνεται σε καφετιέρα χωρίς φίλτρο, περιέχουν περισσότερη καφεστόλη, η οποία αυξάνει την κακή χοληστερόλη «LDL».
Ο καφές περιέχει πληθώρα συστατικών, συμπεριλαμβανομένης της καφεΐνης και αντιοξειδωτικών. Μέχρι 6 κούπες καφέ την ημέρα δεν φαίνεται να έχουν αρνητική επίδραση στη θνησιμότητα, αν και τα οφέλη φαίνονται και σε κατανάλωση 1-2 κούπες καφέ την ημέρα, ενώ όλο και περισσότερες έρευνες αναγνωρίζουν τα οφέλη του στην υγεία.
Βέβαια, οι έρευνες επικεντρώνονται σε σκέτο καφέ, ενδεχομένως με λίγη ζάχαρη ή γάλα, και όχι στα ροφήματα που περιέχουν αρκετή ζάχαρη ή σιρόπι και σαντιγί.
Επομένως, απολαύστε τον καφέ σας, είτε έχει είτε όχι καφεΐνη, και προτιμείστε τον σκέτο ή προσθέστε λίγη ζάχαρη ή μη θερμιδικά γλυκαντικά ή/και λίγο γάλα.