Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 13-18 Νοέμβρη 2017
1. Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους γύρω από τον καρκίνο είναι ότι "η κατανάλωση ζάχαρης προκαλεί καρκίνο".
Αυτός ο αβάσιμος ισχυρισμός διαδίδεται εδώ και πολλά χρόνια από άτομα που δεν είναι επιστήμονες υγείας, και οφείλεται στην υπεραπλούστευση μιας πολύπλοκης ασθένειας (του καρκίνου), γεγονός που οδηγεί σε σοβαρά σφάλματα. Με λίγα λόγια, προσπαθώντας να απλοποιήσουμε τη νόσο αυτή καταλήγουμε σε άκυρους συλλογισμούς που προκαλούν σύγχυση στο κοινό, αλλά και αρνητικά συναισθήματα σε ασθενείς με καρκίνο!
Η ζάχαρη, λοιπόν, δεν προκαλεί καρκίνο, ούτε ταΐζει τα καρκινικά κύτταρα, ενώ δεν σημαίνει ότι αν σταματήσει ένας ασθενής να τρώει ελεύθερα σάκχαρα (ή ζάχαρη) ή υδατάνθρακες θα γιατρευτεί, παρά τους ισχυρισμούς ψευδο-επιστημόνων.
Οι πεποιθήσεις αυτές γύρω από τη ζάχαρη, πέρα από το γεγονός ότι είναι δυνητικά επικίνδυνες, δεν συνάδουν με την παθοφυσιολογία της νόσου. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματός μας, έτσι και τα καρκινικά κύτταρα (τα οποία πάλι είναι κύτταρα του σώματός μας που αναπτύσσονται ταχέως, παρεκλέινοντας από τις φυσιολογικές κυτταρικές λειτουργίες και τον κυτταρικό έλεγχο) χρειάζονται ενέργεια για να αναπτυχθούν, υπό μορφή γλυκόζης. Έτσι, αναπόφευκτα χρησιμοποιούν ενέργεια, όπως όλα τα κύτταρα, ενώ έχουν αυξημένες ανάγκες ενέργειας.
Η αυξημένη κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων (σε γλυκά, ροφήματα και ήδη αρτοζαχαροπλαστικής) μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους, έναν παράγοντα κινδύνου για διάφορους τύπους καρκίνου.
Επομένως, για την πρόληψη της νόσου επικεντρωθείτε στην προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή με πληθώρα φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και προϊόντων ολικής άλεσης. Στην περίπτωση νόσου δώστε έμφαση στην διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης, ακολουθώντας μια πλήρη διατροφή, η οποία προσφέρει ενέργεια και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Συμβουλευτείτε μόνο τους ειδικούς για τη διατροφή σας, τους διαιτολόγους-διατροφολόγους!
2. Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη ήταν την Τρίτη 14/11!
- Φέτος η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη είναι αφιερωμένη στις γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη με κύριο στόχο να αναδειχθεί το δικαίωμά τους να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή με ποιότητα και μέλλον. Κεντρικό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη 2017 είναι «Κάν΄ το για σένα και για ένα υγιές μέλλον».
- Η επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη στη ζωή της γυναίκας, καθίσταται ευκολότερα αισθητή, αν αναλογιστεί κανείς ότι μία στις δέκα γυναίκες ζει παγκοσμίως με διαβήτη, ενώ μια στις επτά εγκυμοσύνες προέρχονται από γυναίκες με διαβήτη κύησης. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι μητέρες που γεννούν μεγάλα και υπέρβαρα παιδιά (>4 κιλά), πιθανότατα εμφάνισαν διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Βασικές αρχές για την αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και πρωτίστως η συστηματική σωματική δραστηριότητα. Σήμερα, κάθε ασθενής με διαβήτη μπορεί να ρυθμίσει τη ζωή του, όπως επιθυμεί, με ασφάλεια και καλή ποιότητα ζωής. Το μόνο που χρειάζεται είναι η σωστή προσαρμογή της θεραπείας του, στον τρόπο ζωής που επιθυμεί.
3. Το ελαιόλαδο στην Ελλάδα το έχουμε άφθονο! Και επειδή είναι καλό, το χρησιμοποιούμε για κάθε μαγειρική χρήση και σε μεγάλες ποσότητες!
Όσο καλής ποιότητας και θρεπτικό και αν είναι το ελαιόλαδο, χρειάζεται φειδώ, καθώς περιέχει και πάρα πολλές θερμίδες, όπως όλα τα έλαια! 119 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας!
Λίγο να μας ξεφύγει, και το θερμιδικό περιεχόμενο του πιάτου μας εκτοξέυεται στα ύψη!
4. Το φαγητό πέρα από ανάγκη είναι και απόλαυση. Η παραπληροφόρηση και η κινδυνολογία γύρω από διάφορα τρόφιμα και ομάδες τροφίμων (γαλακτοκομικά, γλουτένη κ.α.) έχουν επιφέρει σε αρκετούς φόβο και εμμονή με το φαγητό.
Η έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης για αρκετές "συμβουλές διατροφής" που διαδίδονται, και η παρερμηνία επιστημονικών δεδομένων είναι δυστυχώς εκτενής. Ως αποτέλεσμα να παρασύρεται το κοινό, και όχι μόνο να μην οδηγείται στην βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, αλλά να οδηγείται σε ακραίες διατροφικές συμπεριφορές, οι οποίες ενδέχεται ακόμη να επιφέρουν από διατροφικές ελλείψεις, εως διατροφικές διαταραχές!
Η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή δεν έρχεται με αυστηρούς κανόνες και απαγορεύσεις, ενώ δίνεται έμφαση στην απόλαυση του φαγητού!!!
Διαβάστε ένα ενδιαφέρον άρθρο εδώ.
Η μέθοδος του νηστίσιμου πιάτου
Τι βαζουμε στο πιατο μας κατά τη διάρκεια της νηστείας;
Η μέθοδος του πιατου στη νηστεία μοιάζει με το αντίστοιχο πιατο της The plate Method!
Λαχανικά: πηγη υδατανθράκων, πρωτεϊνών, φυτικών ινών, βιταμινών & αντιοξειδωτικων
Πηγη υδατανθράκων: προτιμηστε προιοντα ολικής άλεσης που είναι πιο θρεπτικά & χορταστικά!
Tip: η quinoa περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, σε αντίθεση με τα σιτηρά
Πηγή πρωτεΐνης: Είτε πρόκειται για όσπρια, προιοντα σόγιας, ή θαλασσινά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του πιατου μας!
Ξηροί καρποί & σπόροι: Πηγη καλών λιπαρών και πρωτεΐνης, που συμπληρώνουν το πιατο μας αν δεν τρωμε λάδι, και αν στο πιατο μας δεν έχουμε επαρκή πρωτεΐνη!
Καλά λιπαρά: Φυσικά μαγειρευουμε με εξαιρετικά παρθενο ελαιόλαδο, ή/και χρησιμοποιουμε αβοκάντο, ελιές ή ξηρους καρπούς & σπόρους
Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε ένα πρόγραμμα διατροφής;
Τι απαγορεύεται σε ένα προγραμμα διατροφής;
Από τις πιο κοινές ερωτήσεις που δέχομαι στο γραφείο είναι αν επιτρέπεται να μπει στο προγραμμα διατροφής κάποιο φαγητο, το οποίο θεωρείται "παχυντικο", από τη μπανάνα και τα ζυμαρικά έως κάποιο γλυκο και τον μουσακά.
Γιατί να απαγορευεται όμως ένα φαγητό ή γλυκό ή τρόφιμο;
Καταρχάς, δεν υπάρχουν παχυντικα και αδυνατιστικα τροφιμα.
Κατά δεύτερον, στόχος του προγραμματος και της συνεργασίας με τον διαιτολογο-διατροφολογο είναι η σταδιακή βελτίωση διατροφικών συνηθειών & συμπεριφορών.
Η απαγόρευση κατανάλωσης αγαπημένων τροφίμων δεν μας βοηθά να φτάσουμε το στόχο μας, αντιθέτως μας κάνει να τα λαχταράμε ακόμη πιο πολυ & εν τέλει να τα υπέρκαταναλώσουμε!
Η διαχείριση καταστάσεων που μας κάνει να υπέρ καταναλώνουμε φαγητά ή γλυκά είναι το σημαντικο κομμάτι στη μακροπροθεσμη βελτίωση των διατροφικών συμπεριφορων, και όχι η προσωρινή απαγόρευσή τους.
Το φαγητό είναι ανάγκη & απόλαυση!
Ανάλυση Σύστασης Σώματος: Τι μας δείχνει και πως την κάνουμε
Η λιπομέτρηση, ή η ανάλυση σύστασης σώματος όπως ονομάζεται πλέον είναι η μέτρηση μέσω της οποίας, όπως λέει και το όνομά της, εκτιμάται η σύσταση του σώματός μας. Ανάλογα με τη μέθοδο που χρησιμοποιείται η ανάλυση είναι λιγότερο ή περισσότερο λεπτομερής, και πέρα από το λίπος, οι παράμετροι που μπορεί να μετρώνται η μυική μάζα, και τα υγρά, και η κατανομή του λίπους και της μυικής μάζας στο σώμα.
Η αξιολόγηση του σωματικού βάρους, και του Δείκτη Μάζας Σώματος (Βάρος/Ύψος2) και η κατάταξή του στις κλίμακες του χαμηλού σωματικού βάρους, του φυσιολογικού βάρους, του υπέρβαρου, και της παχυσαρκίας μπορεί να χρησιμοποιούνται συχνά, όμως πλέον γνωρίζουμε οτι σε ατομικό επίπεδο μπορεί να υπο- ή υπερεκτιμηθεί ο λιπώδης ιστός που παίζει ρόλο στην κατάσταση της υγείας, σε όλες τις ηλικίες. Αυτό σημαίνει οτι άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος μπορεί να έχουν μια επιθυμητή σύσταση σώματος, και άτομα με επιθυμητό σωματικό βάρος να έχουν αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους ή/και χαμηλή μυική μάζα. Η ανάλυση σύστασης σώματος έρχεται να εκτιμήσει τη σύσταση του σώματος, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε πληροφορίες σχετικά με την παρούσα κατάσταση σύστασης σώματος, την πρόοδο της απώλειας λίπους (και σπλαχνικού λίπους) ή την εκγύμναση ενός ατόμου, και όχι μόνο!
Κλείστε το ραντεβού σας για ανάλυση σύστασης σώματος εδώ!
Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι για την ανάλυση σύστασης σώματος, όπως το δερματοπτυχόμετρο (γνωστό και ως “τσιμπίδα”), τα μηχανήματα βιοηλεκτρικής εμπέδησης που χρησιμοποιούνται ευρέως στα διαιτολογικά γραφεία, και η μέθοδος DEXA (Dual Energy X-ray Absorpiometry ή στα Ελληνικά Διπλής Ενέργειας Φωτονιακή Απορροφησιομέτρηση) που χρησιμοποιείται κυρίως για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας σε ακτινοδιαγνωστικά κέντρα, και αποτελεί τον gold standard τρόπο μέτρησης, δηλαδή τον πλέον ακριβή τρόπο μέτρησης. Επίσης, η σύσταση σώματος μπορεί να αξιολογηθεί και μέσω λιγότερο συχνά απαντώμενων μεθόδων όπως η πληθυσμιογραφία, η μέτρηση Καλίου σώματος, η υδροπυκνομετρία, η μαγνητική και η αξονική τομογραφία και άλλες μέθοδοι. Επίσης, μέσω εξισώσεων με χρήση ανθρωπομετρίας (μέτρηση περιφερειών σώματος) μπορεί να εκτιμηθεί το ποσοστό του λίπους και του κοιλιακού λίπους.
Κάθε μέτρηση έχει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά της.
Η μέθoδος DEXA αποτελεί τον πιο ακριβή τρόπο ανάλυσης σύστασης σώματος, αλλά έχει υψηλότερο κόστος, και είναι χρονοβόρα μέθοδος. Η μέτρηση με το δερματοπτυχόμετρο είναι επίσης ακριβή, όμως θα πρέπει να γίνεται από άτομο με εμπειρία στις μετρήσεις και η χρήση του είναι δύσκολη σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος. Επίσης, δεν εκτιμαται η μυική μάζα, αλλά μόνο το ποσοστό του λίπους στο σώμα.
Η βιοηλεκτική εμπέδηση είναι ακριβής εφόσον τηρείται το πρωτόκολλο μέτρησης, η ανάλυση γίνεται πολύ γρήγορα και δίνει πολλές πληροφορίες για τη σύσταση του σώματος. Χάρη στην ευκολία και ταχύτητα χρήσης της, είναι η πιο κοινή μέθοδος ανάλυσης σύστασης σώματος που χρησιμοποιείται στα διαιτολογικά γραφεία. Τα τελευταία έτη, με την πρόοδο της τεχνολογίας, η βιοηλεκτρική εμπέδηση, μπορεί να μας δώσει αρκετές πληροφορίες, όπως το βάρος του λιπώδους ιστού, το ποσοστό και την κατανομή του λίπους στο σώμα, το επίπεδο του σπλαχνικού λίπους στο σώμα, τη μυική μάζα και την κατανομή της στο σώμα, την οστική μάζα, τις πρωτεϊνες, τα συνολικά υγρά του σώματος, το ενδοκυττάριο και εξωκυττάριο νερό, και τη γωνία φάσης (μια μέτρηση για την κατάσταση των κυτταρικών μεμβρανών) και την αξιολόγηση υπάρξης σαρκοπενίας στους ηλικιωμένους (έλλειψη μυικής μάζας).
Για την σωστή μέτρηση υπάρχουν οδηγίες πριν από τη χρήση της που πρέπει να ακολουθεί το άτομο που θέλει να κάνει την ανάλυση σύστασης σώματος μέσω βιοηλεκτικής εμπέδησης:
- Αποφύγετε να φάτε γεύμα ή/και να πιείτε μεγάλες ποσότητες υγρού τουλάχιστον 2 - 3 ώρες πριν από τη μέτρηση.
- Να πίνετε αρκετά υγρά κατά τη διάρκεια του 24ωρου που προηγείται της μέτρησης, για να εξασφαλίσετε κανονικές συνθήκες ενυδάτωσης.
- Αποφύγετε την άσκηση για 12 ώρες πριν από τη μέτρηση.
- Αποφύγετε την καφεΐνη εντός 3 ωρών από τη μέτρηση.
- Αδειάστε την ουροδόχο κύστη τουλάχιστον 30 λεπτά πριν από τη μέτρηση.
- Μην πίνετε αλκοόλ εντός 24 ωρών από τη δοκιμή.
- Επειδή οι εκτιμήσεις του σωματικού λίπους επηρεάζονται από την αλλαγή της περιεκτικότητας σε νερό μέσα στο σώμα καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, είναι προτιμότερο οι μετρήσεις να γίνονται την ίδια ώρα της ημέρας κάθε φορά.
- Για τις γυναίκες, η έμμηνος ρύση επηρεάζει τις μετρήσεις.
Πηγές:
- Jiménez Boraita R, Arriscado Alsina D, Gargallo Ibort E, Dalmau Torres JM. Determinantes de la salud en la adolescencia: capacidad cardiorrespiratoria y composición corporal [Determinants of health in adolescence: cardiorespiratory fitness and body composition]. Nutr Hosp. 2021 Jul 29;38(4):697-703. Spanish. doi: 10.20960/nh.03507. PMID: 33720742.
- Bosy-Westphal A, Braun W, Geisler C, Norman K, Müller MJ. Body composition and cardiometabolic health: the need for novel concepts. Eur J Clin Nutr. 2018 May;72(5):638-644. doi: 10.1038/s41430-018-0158-2. Epub 2018 May 10. PMID: 29748654.
- Wang N, Sun Y, Zhang H, Chen C, Wang Y, Zhang J, Xia F, Benedict C, Tan X, Lu Y. Total and regional fat-to-muscle mass ratio measured by bioelectrical impedance and risk of incident type 2 diabetes. J Cachexia Sarcopenia Muscle. 2021 Dec;12(6):2154-2162. doi: 10.1002/jcsm.12822. Epub 2021 Sep 30. PMID: 34595832; PMCID: PMC8718017.
- Kuriyan R. Body composition techniques. Indian J Med Res. 2018;148(5):648-658. doi:10.4103/ijmr.IJMR_1777_18
- Lee SY, Gallagher D. Assessment methods in human body composition. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2008;11(5):566-572. doi:10.1097/MCO.0b013e32830b5f23