Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 5-10 Ιουνίου 2017
1. Το βιολογικό μας ρολόι (κιρκάρδιος ρυθμός) είναι φυσιολογικά συγχρονισμένο για το 24-ωρο, με το φώς το και το σκοτάδι, και ρυθμίζει την έκφραση χιλιάδων γονιδίων. Φαίνεται, όμως, ότι τα όργανα του σώματος έχουν το δικό τους ρολόι, τον δικό τυος κιρκάρδιο ρυθμό που επηρεάζεται από τη λήψη τροφής. Κάνοντας ακατάστατα γεύματα και ύπνο μπορούμε να επηρεάσουμε αρνητικά τον (περιφερικό) κιρκάρδιο ρυθμό. Ο αποσυγχρονισμός του κεντρικού και περιφερικού κιρκάρδιου ρυθμού φαίνεται από μελέτες σε ζώα και προκαταρκτικές μελέτες σε ανθρώπους ότι μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολκές διαταραχές (πχ. σακχαρώδης διαβήτης). Επομένως, είναι σημαντικό να έχουμε μια ρουτίνα ύπνου και διατροφής! Φυσικά, αναμένουμε επιπλέον μελέτες για την ανάδειξη του ρόλου των συγχρονισμένων κιρκάρδιων ρυθμών, ειδικά σε άτομα που δουλεύουν βραδινές βάρδιες ή αλλάζουν συχνά χρονικές ζώνες
http://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2612679?utm_source...
2. Μπορούμε να φτιάξουμε πέστο βασιλικού, χωρίς τυρί. Η ιδανική συνταγή για vegeterians, vegans και άτομα με αλλεργία στα γαλακτοκομικά!
http://mantzorou.gr/el/blog/pesto-vasilikoy-horis-tyri-apo-vivlio-vegan-...
3. Mindful eating: Το να τρώμε συνειδητά βοηθά στην προσπάθεια απώλειας βάρους.
Τι είναι το mindful eating; Το να τρώμε επικεντρωμένοι στο φαγητό μας, δίνοντας σημασία στις γεύσεις και τα συστατικά του φαγητού, ενώ δίνουμε προσοχή στα αισθήματα της πείνας και του κορεσμού, και προγραμματίζουμε το φαγητό και τα σνακ. Παράλληλα, μπορούμε να δοκιμάσουμε μικρή ποσότητα τροφίμων πλούσια σε θερμίδες, ώστε να απολεύσουμε τη γεύση τους. Μια μικρή έρευνα έδειξε ότι άτομα που ακολούθησαν ένα online πρόγραμμα απώλειας βάρους, τρώγοντας συνειδητά (mindful eating) έχασαν στατιστικά σημαντικά περισσότερο βάρος σε σχέση με άτομα που δεν ακολουθούσαν οδηγίες για mindful eating.
http://www.medicalnewstoday.com/articles/317547.php
4. Τι συμπλήρωμα αδυνατίσματος (δεν) θα πάρουμε αυτό το καλοκαίρι;
http://mantzorou.gr/el/blog/ti-sympliroma-adynatismatos-den-tha-paroyme-...
5. Οι χυμοί θεωρούνται μια υγιεινή επιλογή, γενικά. Όμως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει απόλυτα. Μάλιστα, σύμφωνα με την American Academy of Pediatrics (Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής) δεν πρέπει παιδιά κατω του ενός έτους να καταναλώνουν χυμούς.
- Οι χυμοί δεν έχουν την υψηλή διατροφική αξία των φρούτων, πέρα από τις βιταμίνες που περιέχουν. Είναι προτιμότερο τα παιδιά να καταναλώνουν ολόκληρα τα φρούτα, προσλαμβάνοντας έτσι και τις φυτικές ίνες.
- Η υψηλή κατανάλωση χυμών, ειδικά από μπουκάλι μπορεί να οδηγήσει σε τερηδόνα, καθώς τα σάκχαρα παραμένουν για αρκετή ώρα στο στο στόμα.
- Η υψηλή κατανάλωση χυμών μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο βάρος. Οι χυμοί σε αντιθεση με τα φρούτα δεν μας χορταίνοθυν, αλλά έχουν θερμίδες.
- Η κατανάλωση χυμών μπορεί να οδηγήσει σε διάρροια, ειδικά σε μικρά παιδιά.
- Μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση ορισμένων φαρμάκων
Μπορεί οι χυμοί να είναι πιο υγιεινή επιλογή σε σχέση με τα αναψυκτικά, αλλά δεν έχουν διαφορά όσον αφορά το αυξημένο βάρος και την τερηδόνα. Τα παιδιά δεν χρειάζονται χυμούς, ενώ το γάλα και το νερό είναι απαραίτητα για τα μικρά παιδιά. Είναι προτιμότερο να φάνε φρούτα και λαχανικά, αντί για χυμούς. Μετά το 1ο έτος μπορούν να καταναλώνουν χυμό, αλλά μέχρι 1 μερίδα (1/2 ποτήρι- 1 ποτήρι), αρκεί να είναι 100% χυμός, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, να είναι παστεριωμένος, και να είναι σε ποτήρι, και όχι μπουκάλι.
http://www.health.harvard.edu/blog/new-recommendation-no-fruit-juice-chi...
Έξι διατροφικά TIPS πριν από το γάμο
Η ημέρα του γάμου είναι ξεχωριστή, με ιδιαίτερη προετοιμασία, που μένει αποτυπωμένη για μια ζωή. Η νύφη έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και όλα τα βλέμματα και τα φλας είναι στραμμένα πάνω της, με αποτέλεσμα να προκαλείται άγχος για μια εκθαμβωτική εικόνα.
Η σωματική διάπλαση και το βάρος φαίνεται να απασχολούν ιδιαίτερα τη νύφη (και το γαμπρό και την υπόλοιπη οικογένεια), αλλά πολλές φορές οι μελλόνυμφοι καταλήγουν σε δίαιτες της τελευταίας στιγμής. Πέρα από το γεγονός ότι τα αποτελέσματα των διαιτών express είναι βραχυπρόθεσμα, μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες στη σύσταση του σώματος, την υγεία και την ευεξία εκείνων που τις ακολουθούν και να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεση και την ευρωστία τους τις ημέρες του γάμου.
Παρακάτω αναλύονται μερικά tips για σωστή απώλεια βάρους μέχρι τη μεγάλη μέρα:
1. Όπως όλες οι άλλες προετοιμασίες του γάμου πρέπει να γίνονται εγκαίρως, έτσι και η προσπάθεια για απώλεια βάρους πρέπει να ξεκινάει αρκετά νωρίς, ώστε να υπάρχει περιθώριο για την απόκτηση, αλλά και διατήρηση του επιθυμητού, υγιούς βάρους με ρυθμό απώλειας της τάξης του 0,5 - 1 κιλού την εβδομάδα.
2. Η φυσική άσκηση βοηθάει στη σωστή απώλεια βάρους, με διατήρηση της μυϊκής μάζας και μείωση του λίπους. Βάλτε στόχο τις 2,5 ώρες άσκησης την εβδομάδα. Ζητήστε τη βοήθεια γυμναστή ή του youtube για ένα πρόγραμμα γυμναστικής ανάλογα με τις ανάγκες σας.
3. Ακολουθήστε ένα πρότυπο υγιεινής διατροφής, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, με ποικιλία τροφίμων πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, που παίζουν καίριο ρόλο στη σωστή λειτουργία του οργανισμού και τη διασφάλιση της υγείας. Προτιμήστε τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα και συστατικά, ενώ δοκιμάστε να φτιάξετε τα αγαπημένα σας φαγητά και γλυκά στο σπίτι, με υλικά χαμηλά σε λιπαρά.
4. Το άγχος που φέρνει η προετοιμασία για το γάμο μπορεί να σας οδηγήσει σε υπερκατανάλωση αλμυρών ή γλυκών σνακ, τα οποία είναι θερμιδικά πυκνά και δυσχεραίνουν την προσπάθειά σας για μείωση του βάρους. Αποφύγετε να τα έχετε στο σπίτι σας, και ειδικά σε εμφανή σημεία. Αντίθετα, προτιμήστε τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά και το γιαούρτι και τοποθετήστε τα σε εύκολα προσβάσιμα και εμφανή σημεία.
5. Η υπερκατανάλωση αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών και φούσκωμα, οπότε καλό είναι να είστε προσεκτικοί με την προσθήκη αλατιού στο φαγητό και τη σαλάτα. Αποφύγετε τις έτοιμες σάλτσες και τρόφιμα, ενώ μπορείτε να ζητήσετε να σας σερβίρουν το φαγητό χωρίς αλάτι στα εστιατόρια και τις ταβέρνες.
6. Το ελαιόλαδο είναι από τα πιο ευεργετικά έλαια. Παρ’ όλα αυτά, μία κουταλιά του γλυκού περιέχει 45 θερμίδες! Επομένως, η υπερκατανάλωσή του γρήγορα αυξάνει το θερμιδικό περιεχόμενο των πιάτων στα οποία προστίθεται.
Η απώλεια βάρους πριν από το γάμο είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για βελτίωση της διατροφής και του τρόπου ζωής σας. Η διατήρηση της αλλαγής αυτής είναι όμως ακόμη πιο σημαντική για την ευεξία, τη βελτίωση της υγείας και την αυτοπεποίθησή σας για τη μεγάλη σας μέρα αλλά και μακροπρόθεσμα.
Διαβήτης Κύησης και Διατροφή
Ο διαβήτης κύησης αποτελεί έναν τύπο σακχαρώδους διαβήτη, που διαγιγνώσκεται στο δεύτερο ή το τρίτο τρίμηνο κύησης, σε άτομα που δεν είχαν διαβήτη προ εγκυμοσύνης. Μετά τον τοκετό, ο διαβήτης κύησης υποχωρεί, συνήθως. Παγκοσμίως, μια στις 6 γυναίκες θα διαγνωστούν με διαβήτη κύησης.
Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης του διαβήτη κύησης είναι:
- Υπερβάλλον σωματικό βάρος
- Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
- Προηγούμενη κύηση με βρέφος που ζύγισε πάνω από 4,5 κιλά
- Προηγούμενη κύηση με διαβήτη κύησης
- Ηλικία άνω των 40 ετών
- Εθνικότητα (καταγωγή από Μ. Ανατολή, Ν. Ασία, Αφρική, Αφρο-Καραϊβική)
- Γαστρικό by-pass ή άλλη επέμβαση απώλειας βάρους
Οι επιπτώσεις του διαβήτη κύησης είναι:
- Γέννηση μεγάλου νεογνού (μακροσωμία) που αυξάνει τον κίνδυνο δυσκολιών στον τοκετό, πρόκλησης τοκετού, ή καισαρικής τομής
- Πολυάμνιο (υπερβάλλον αμνιακό υγρό)
- Πρόωρος τοκετός
- Προεκλαμψία
- Υπογλυκαιμία ή ίκτερος του νεογνού μετά τη γέννηση
- Θνησιγένεια (σπάνια)
Παράλληλα, υπάρχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία της μητέρας και του παιδιού.
Οι πρόσφατες συστάσεις του American Diabetes Association (2022) αναφέρουν οτι οι γυναίκες που επιθυμούν να μείνουν έγκυες και έχουν παράγοντες κινδύνου εμφάνισης διαβήτη κύησης θα πρέπει να ελεγχθούν για διαβήτη. Οι γυναίκες υψηλού κινδύνου για διαβήτη κύησης θα πρέπει να ελεγχθούν πριν την 15η εβδομάδα κύησης, ενώ όλες οι γυναίκες θα πρέπει να ελεγχθούν κατά την πρώτη επίσκεψη για τον έλεγχο της εγκυμοσύνης.
Μη φυσιολογικός μεταβολισμός της γλυκόζης ορίζεται όταν η γλυκόζη νηστείας είναι 110–125 mg/dL ή η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη 5,9–6,4%.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, στην 24-28η εβδομάδα θα πρέπει να γίνει έλεγχος για διάγνωση διαβήτη κύησης μέσω της δοκιμασίας ανοχής στη γλυκόζη. Γυναίκες με διαβήτη κύησης, θα πρέπει να ελεγχθούν ξανά στις 4-12 εβδομάδες μετά τον τοκετό, μέσω της δοκιμασίας ανοχής στη γλυκόζη, και να ελέγχονται ανά τριετία για εμφάνιση προδιαβήτη ή διαβήτη. Γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης που εμφανίζουν προδιαβήτη θα πρέπει να αναλάβουν δράση για την πρόληψη μετάπτωσης σε διαβήτη τύπου ΙΙ, με αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή και άσκηση) και μετφορμίνη.
Για την διάγνωση του διαβήτη κύησης γίνεται η δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη. Γι’ αυτή την ιδιαίτερα σημαντική εξέταση υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο προετοιμασίας, η τήρηση του οποίου είναι απαραίτητη για να έχουμε σωστή διάγνωση ή αποκλεισμό του διαβήτη κύησης.
Τα αποτελέσματα της καμπύλης γλυκόζης επηρεάζονται από παράγοντες όπως την πρόσληψη υδατανθράκων και τη διάρκεια νηστείας που προηγείται της εξέτασης, την ώρα της ημέρας που διεξάγεται το τεστ (θα πρέπει να γίνει πρωί) και την πρόσληψη υδατανθράκων ή τη φυσική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Τις τρεις ημέρες πριν από την δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη, η διατροφή θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 150 γραμμάρια υδατανθράκων ημερησίως (ποσότητα ίση με 3 φρούτα και 3 φέτες ψωμί και 1 φλιτζάνι ζυμαρικά και 20 γρ παξιμάδι). Στην εγκυμοσύνη χρειάζονται το λιγότερο 175 γραμμάρια υδατανθράκων ημερησίως, επομένως δεν χρειάζεται να γίνουν ιδιαίτερες αλλαγές στη διατροφή κατά αυτές τις μέρες. Η έγκυος θα πρέπει να είναι νηστική για 8 ώρες, αλλά όχι πάνω από 14 ώρες πριν την δοκιμασία. Επίσης, θα πρέπει να μην καπνίσει και να μην καταναλώσει ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη.
Η δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη προγραμματίζεται το πρωί και διαρκεί 2 ώρες. Η εξέταση ξεκινά με μέτρηση σακχάρου νηστείας, και έπειτα το άτομο καταναλώνει ένα ρόφημα που περιέχει 75 γραμμάρια γλυκόζης. Τα επίπεδα γλυκόζης μετρώνται ξανά σε 1 και 2 ώρες.
Τα όρια γλυκόζης κατά την κύηση δεν θα πρέπει να ξεπερνούν:
- Γλυκόζη νηστείας: 95 mg/dl
- Γλυκόζη 1 ώρα μετά τη λήψη 75γρ γλυκόζης: 180 mg/dl
- Γλυκόζη 2 ώρες μετά τη λήψη 75γρ γλυκόζης: 153 mg/dl
Σε περίπτωση διάγνωσης διαβήτη κύησης, θα πρέπει τα επίπεδα γλυκόζης να ελέγχονται σε καθημερινή βάση (πρωί, πριν και μετά τα γεύματα), και να γίνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή και άσκηση). Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή και φυσική δραστηριότητα) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αντιμετώπισης του διαβήτη κύησης και απαραίτητες. Η διατροφή θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη και σε συνεργασία με διαιτολόγο-διατροφολόγο.
Οι στόχοι για τον γλυκαιμικό έλεγχο έχουν ως εξής:
- Πριν τα γεύματα: ≦95 mg/dl
- 1 ώρα μετά το γεύμα: ≦140 mg/dl
- 2 ώρες μετά το γεύμα: ≦120 mg/dl
Σε περίπτωση που δεν αρκούν αυτές οι αλλαγές, περνάμε σε αγωγή με ινσουλίνη.
Πιο αναλυτικά για τη διατροφή, πρέπει να είναι επαρκής σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για την έγκυο και τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Οι οδηγίες για τη διατροφή της εγκύου με διαβήτη κύησης δεν διαφέρουν σε σχέση με τις οδηγίες για τα υγιή άτομα, καθώς συστήνεται μια πλήρη ισορροπημένη διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή.
Αναφορικά με την ποιότητα της διατροφής, σημασία δίνεται στη σωστή κατανομή των υδατανθράκων μέσα στη μέρα, με κατάλληλους συνδυασμούς για την πιο ομαλή αύξηση του σακχάρου στο αίμα (συνδυάζονται πάντα με πηγές καλών λιπαρών ή/και πρωτεΐνης), στην προτίμηση σε τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Παράλληλα, εστιάζουμε στην ποιότητα των λιπαρών, με μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων (πχ. βούτυρο, λάδι καρύδας, φοινικέλαιο, αλλαντικά, λίπη/πέτσα κρεάτων) και έμφαση στην πρόσληψη ακόρεστων λιπαρών (πχ. ψάρι, εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηροί καρποί και σπόροι). Φυσικά, συνεχίζουν να ισχύουν οι συστάσεις για την συμπληρωματική αγωγή με φολικό οξύ, και βιταμίνη D, ενώ έμφαση δίνεται και στην επαρκή διαιτητική πρόσληψη και άλλων απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, όπως ο Σίδηρος και το Ασβέστιο.
Πηγές:
- Mantzorou M, Papandreou D, Pavlidou E, Papadopoulou SK, Tolia M, Mentzelou M, Poutsidi A, Antasouras G, Vasios GK, Giaginis C. Maternal Gestational Diabetes Is Associated with High Risk of Childhood Overweight and Obesity: A Cross-Sectional Study in Pre-School Children Aged 2–5 Years. Medicina. 2023; 59(3):455. https://doi.org/10.3390/medicina59030455
- Saravanan, P.; Diabetes in Pregnancy Working Group; Maternal Medicine Clinical Study Group; Royal College of Obstetricians and Gynaecologists UK. Gestational diabetes: Opportunities for improving maternal and child health. Lancet Diabetes Endocrinol. 2020, 8, 793–800.
- American Diabetes Association Professional Practice Committee; 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2022. Diabetes Care 1 January 2022; 45 (Supplement_1): S17–S38. https://doi.org/10.2337/dc22-S002
- Nuha A. ElSayed, Grazia Aleppo, Vanita R. Aroda, Raveendhara R. Bannuru, Florence M. Brown, Dennis Bruemmer, Billy S. Collins, Marisa E. Hilliard, Diana Isaacs, Eric L. Johnson, Scott Kahan, Kamlesh Khunti, Jose Leon, Sarah K. Lyons, Mary Lou Perry, Priya Prahalad, Richard E. Pratley, Jane Jeffrie Seley, Robert C. Stanton, Robert A. Gabbay; on behalf of the American Diabetes Association, 15. Management of Diabetes in Pregnancy: Standards of Care in Diabetes—2023. Diabetes Care 1 January 2023; 46 (Supplement_1): S254–S266. https://doi.org/10.2337/dc23-S015
- McIntyre, H.D., Catalano, P., Zhang, C. et al. Gestational diabetes mellitus. Nat Rev Dis Primers 5, 47 (2019). https://doi.org/10.1038/s41572-019-0098-8
- Sheiner E. Gestational Diabetes Mellitus: Long-Term Consequences for the Mother and Child Grand Challenge: How to Move on Towards Secondary Prevention? Front Clin Diabetes Healthc. 2020 Nov 4;1:546256. doi: 10.3389/fcdhc.2020.546256. PMID: 36993989; PMCID: PMC10041873.
Μπάρες με καρύδια, cranberries & βερίκοκο
Μπάρες με καρύδια, cranberries & βερίκοκο!
Άλλη μια ευκολη συνταγή για μπάρες, ιδανική για σνακ στο δρόμο!
Για 12 μπάρες:
- 1 1/2 φλ. βρώμη
- 3/4 φλ. χουρμάδες
- 2/3 φλ. καρύδια
- 1/4 φλ. σπόρους chia & λιναρόσπορο
- 1/2 φλ cranberries
- 3 αποξηραμένα βερίκοκα
- 1/4 φλ. μέλι ή άλλο σιρόπι
- 1/4 φλ. ταχίνι
- κανέλα
Εκτέλεση:
1. Στο blender προσθέστε τους χουρμάδες για να γίνουν παστα.
2. Σε ένα μπολ ανακατέψτε το μέλι & το ταχίνι. Για πιο ομοιογενές μίγμα ζεστανετε το στο φουρνο μικροκυματων.
3. Σε ένα μπολ αναμειξτε καλά όλα τα υπόλοιπα υλικά.
4. Προσθέστε στο μίγμα την παστα των χουμρμαδων & το μίγμα μελι-ταχινι.
5. Ανάμειξτε καλά και μεταφέρετε σε ένα ταψάκι με λαδόκολλα και πιεστε για να σχηματιστούν οι μπάρες.
6. Βάλτε στην καταψυξη για 1 ώρα και κόψτε σε κομμάτια!
Καλη απόλαυση!
