Τι να προτιμήσουμε στον καύσωνα;
Το καλοκαίρι έφτασε και μαζί του ο καύσωνας. Η ζέστη αυξάνει τις ανάγκες μας σε υγρά, καθώς αυξάνονται οι απώλειες υγρών, ενώ και τα δροσερά τρόφιμα παίρνουν τη θέση τους στο τραπέζι μας.
Τι να προτιμήσουμε στον καύσωνα;
1. Η επαρκής πρόσληψη υγρών είναι πολύ σημαντική αυτή την περίοδο. Η γενική σύσταση είναι να καταναλώνουμε τουλάχιστον 6-8 ποτήρια υγρών την ημέρα, ενώ τις ζεστές μέρες, οι ανάγκες είναι ακόμη πιο υψηλές. Πέρα από το νερό στα υγρά ανήκουν το ανθρακούχο νερό, το τσάι και τα ροφήματα, ο καφές, το γάλα, οι χυμοί (επιλέξτε πιο σπάνια) και τα αναψυκτικά (επιλέξτε πιο σπάνια, και εκείνα χωρίς ζάχαρη) και μπορούν να βοηθήσουν στην κάλυψη των αναγκών! Αν και ο καφές και το τσάι έχουν ήπια διουρητική δράση, αυτή είναι παροδική και δεν οδηγεί σε αφυδάτωση, αν η κατανάλωσή τους δεν είναι υπερβολική! Τα αλκοολούχα ποτά δεν μετρούν στα υγρα, καθώς αφυδατώνουν τον οργανισμό, επομένως είναι συνετό να περιορίζεται η κατανάλωσή τους και να συνοδεύονται με νερό!
Ένα μπουκαλι νερό είναι απαραίτητο να μας συντροφεύει, ενώ για επιπλέον γεύση μπορούμε να προσθέσουμε και κομμάτια φρούτων (λεμόνι, φράουλα) ή αγγούρι ή/και φρέσκα μυρωδικά, όπως δυόσμο ή μέντα.
2. Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε υγρά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά προσδίδουν το 20% των αναγκών μας σε υγρά, επομένως αποτελούν μια ιδανική επιλογή για ενυδατικό, χορταστικό και θρεπτικό σνακ ή/και γεύμα. Μάλιστα, το καρπούζι, οι φράουλες, το πεπόνι, τα ροδάκινα, το αγγούρι, το κολοκυθάκι και η ντομάτα είναι τρόφιμα πλούσια σε υγρά, με περιεκτικότητα σε νερό που ξεπερνά το 90%! Τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σαλάτες, smoothies, και παγωτό φρούτων, μεταξύ άλλων.
3. Τα περισσότερα γαλακτοκομικά είναι επίσης τρόφιμα δροσερά, με μεγάλη περιεκτικότητα σε υγρά, αλλά και θρεπτικά συστατικά. Το γάλα, το γιαούρτι και τυριά όπως το ανθότυρο, τα κρεμμώδη τυριά και το τυρί cottage μπορούν να γίνουν μέρος της διατροφής μας τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού σε σαλάτες, γεύματα και σνακ.
4. Το ζελέ αποτελεί άλλη μια επιλογή για δροσερό καλοκαιρινό επιδόρπιο, που είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε υγρά, στο οποίο μπορούν επιπλέον να προστεθούν γιαούρτι (γιαουρτοζελέ) και φρούτα.
5. Οι σαλάτες ως κύρια γεύματα αποτελούν ιδανικές επιλογές! Για ένα πλήρες γεύμα τα υλικά που χρειαζόμαστε είναι λαχανικά, μια πηγή πρωτεΐνης (πχ. τυρί, αυγό, κοτόπουλο, κρέας, όσπρια) και μια πηγή υδατανθράκων (πχ. καλαμπόκι, παξιμάδι, ζυμαρικά, ψωμί), καθώς και “καλά” λιπαρά (πχ. ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς). Έτσι, μπορούμε να έχουμε πλήρη γεύματα, αλλά πλούσια σε υγρά και θρέψη!
Συνεπώς, αυτές τις ζεστές μέρες επιλέγουμε τρόφιμα και ροφήματα πλούσια σε υγρά, που καταναλώνονται σε χαμηλές θερμοκρασίες! Υπάρχουν πολλές δροσιστικές, θρεπτικές και χροταστικές συνταγές για το καλοκαίρι που μπορούμε να επιλέξουμε ως γρήγορες και εύκολες επιλογές για το καλοκαίρι!
"Αποτοξίνωση": γιατί δεν χρειαζόμαστε δίαιτα αποτοξίνωσης!
Την ακούμε συνεχώς, αλλά ειδικά μετά τις γιορτές, και λίγο πριν το καλοκαίρι, η αποτοξίνωση είναι μια από τις πιο αγαπημένες λέξεις της βιομηχανίας τροφίμων, συμπληρωμάτων διατροφής και πωλητών "ευεξίας"! Βέβαια, κανείς, ποτέ δεν μας λέει ποιές είναι αυτές οι τοξίνες που μας ταλαιπωρούν!
Το σώμα μας, όχι, δεν χρειάζεται αποτοξίνωση, έχει το ήπαρ και τους νεφρούς μας για αυτή την πολύ σημαντική λειτουργία που ουσιαστικά μας κρατάει εν ζωή. Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που λόγω ασθένειας δεν μπορεί ο οργανισμός μας να αποτοξινωθεί κανένα τσάι, χυμός (juice cleanse), έμπλαστρο πατούσας, τρόφιμο ή συμπλήρωμα δεν θα μας βοηθήσει! Θα πρέπει να πάμε στο νοσοκομείο!
Ούτε είναι η αποτοξίνωση το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για να χάσουμε βάρος! Η απώλεια βάρους και οι "τοξίνες" δεν σχετίζονται!
Λίγο καιρό πριν δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal η περίπτωση μιας 47-χρονης κυρίας που εισήχθει σε νοσοκομείο με σπασμούς, λόγω υπονατριαιμίας, η οποία προκλήθηκε από την προσκόλληση σε ένα πρόγραμμα αποτοξίνωσης ("herbal medication detox"), ενώ έπινε υπέρογκη ποσότητα νερού και τσαγιών. Όπως αναφέρεται και το άρθρο της εφημερίδας The Guardian παρακάτω η ασθενής ανάρρωσε αφού επανήλθε το Νάτριο στα επιθυμητά επίπεδα, αλλιώς θα είχε "καθαριστεί" ("cleansed") από προσώπου Γής!
Πώς θα μείνουμε όμως υγιείς αν δεν ισχύει η αποτοξίνωση μέσω τροφής και συμπληρωμάτων; Ακολουθώντας ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, που είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια! Όχι μόνο είναι πιο ευχάριστη, αλλά και πιο φτηνή (και ασφαλής και βοηθάει στην διαφύλαξη της υγείας μας)!
Οι ισχυρισμοί υγείας στα τρόφιμα πρέπει να υποστηρίζονται από επιστημονικές μελέτες, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο οργανισμός που ελέγχει τους ισχυρισμούς αυτούς είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Οι αιτήσεις που έχουν γίνει για τις αποτοξινωτικές δράσεις τροφίμων, όπως το γκρέιπφρουτ, και τα φύκια δεν έχουν γίνει αποδεκτές! Όμως, η νομοθεσία αυτή δεν ισχύει για κράτη εκτός Ε.Ε., ενώ οι συσκευασίες, και οι διαφημίσεις πολλών προϊόντων, επί το πλείστον δεν είναι τόσο ειλικρινείς!
Διαβάστε το ενδιαφέρον άρθρο της εφημερίδας The Guardian https://www.theguardian.com/global/2017/jan/29/dishing-the-dirt-on-detox
Νηστεία: τι πρέπει να προσέξουμε;
Διανύουμε τη νηστεία της Σαρακοστής. Άλλοι την ακολουθούν κατά γράμμα, και άλλοι νηστεύουν μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ βρίσκουμε νηστίσιμες συνταγές στο διαδίκτυο και την τηλεόραση.
Σε περιόδους νηστείας, η κατανάλωση ζωικών τροφίμων αποκλείεται. Έτσι, από τη διατροφή λείπουν το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Επομένως, η νηστίσιμη διατροφή είναι δυνητικά χαμηλή σε ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνη Β12 και ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε και στην πρόσληψη επαρκούς πρωτεΐνης.
Τι πρέπει, λοιπόν, να προσέξουμε στη διατροφή μας κατά τη διάρκεια της νηστείας;
1. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου. Κατά τη νηστεία, η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών απαγορεύεται, λόγω της ζωικής τους προέλευσης. Το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το σπανάκι, το σουσάμι, το ταχίνι, και τα αμύγδαλα αποτελούν εναλλακτικές πηγές ασβεστίου, ενώ μπορείτε να επιλέξετε και νηστίσιμα γάλατα, όπως σόγιας, αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας και βρώμης. Τα ροφήματα αυτά είναι εμπλουτισμένα με ασβέστιο, βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Αν και στην πλειοψηφία τους περιέχουν έως και τέσσερα κουταλάκια του γλυκού σάκχαρα, υπάρχουν και επιλογές χωρίς προσθήκη ζάχαρης.
2. Η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο κοινή διατροφική έλλειψη. Ο αιμικός σίδηρος που βρίσκεται στα ζωικά προϊόντα, όπως το κρέας και το κοτόπουλο, είναι πιο βιοδιαθέσιμος σε σχέση με τον μη-αιμικό σίδηρο, που βρίσκουμε στα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να αυξήσουμε τη βιοδιαθεσιμότητά του μη-αιμικού σιδήρου είναι να συνδυάσουμε τα όσπρια με πηγή βιταμίνης C, όπως λεμόνι, και μια πλούσια σαλάτα με ντομάτα, πιπεριές, λάχανο ή μπρόκολο! Επίσης, καλό είναι να αποφύγουμε την κατανάλωση τσαγιού ή καφέ κοντά στα γεύματά μας.
3. Τη βιταμίνη Β12 τη βρίσκουμε σε ζωικά και γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά κατά τη διάρκεια της νηστείας, καλές πηγές είναι κυρίως τα οστρακοειδή, και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού. Επίσης, το Μarmite, το οποίο είναι εκχύλισμα μαγιάς που αλείφεται στο ψωμί και το βρίσκουμε και σε ελληνικά σούπερ-μάρκετ είναι καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β.
4. Τα ω-3 λιπαρά είναι απαραίτητα για τη διατροφή μας και η καλύτερη πηγή είναι το ψάρι. Στη νηστεία μπορούμε να πάρουμε ω-3 λιπαρά οξέα από ξηρούς καρπούς και σπόρους, πχ. καρύδια, σπόρους chia και αλεσμένο λιναρόσπορο. Άλλες μη-ζωικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, αποτελούν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι σταυρανθή και τα φασόλια. Πριν και μετά τη νηστεία είναι καλό να καταναλώνουμε τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα ψάρι για να αυξήσουμε την πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων.
5. Η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών είναι απαραίτητη, ειδικά σε περίοδο νηστείας. Τα όσπρια και τα θαλασσινά αποτελούν πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών και είναι καλό να τα καταναλώνουμε συχνά κατά τη διάρκεια της νηστείας. Μαζί με τα όσπρια είναι απαραίτητο να καταναλώνουμε και δημητριακά, όπως ψωμί ή ρύζι, και πατάτα (πχ. φακόρυζο, ή ρεβίθια με πλιγούρι), καθώς τα όσπρια δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειαζόμαστε, και έτσι με την προσθήκη δημητριακών ή πατάτας βελτιώνουμε το προφίλ αμινοξέων του πιάτου μας. Μπορείτε επίσης να προσθέστε όσπρια στις σαλάτες σας, και να επιλέξτε συνταγές με θαλασσινά. Τα μανιτάρια αν και θεωρούνται πηγές πρωτεΐνης, στην πραγματικότητα περιέχουν όση πρωτεΐνη έχουν και τα λαχανικά, οπότε δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το κρέας!
Μπορούμε να νηστέψουμε χωρίς να επηρεάσουμε αρνητικά την ποιότητα της διατροφής μας, αρκεί να προσέξουμε τα παραπάνω. Η ποικιλία στη διατροφή μας είναι απαραίτητη, αλλά και η οργάνωση είναι πολύ σημαντική, έτσι ώστε να έχουμε καθημερινά πηγές πρωτεΐνης, ασβεστίου και σιδήρου στο πιάτο μας.
Διατροφικοί μύθοι: Τελικά τι ισχύει; (Μέρος ΣΤ΄)
Κάθε καλοκαίρι τα κρύα τσάγια και τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, κάνουν την επανεμφάνισή τους. Πόσο «διαιτητικά» είναι στην πραγματικότητα αυτά τα τρόφιμα;
1. Όλο και περισσότερα κρύα τσάγια κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά, με πολλά από αυτά να διαφημίζονται ως προϊόντα «χωρίς ζάχαρη», με αποτέλεσμα να είναι πιο ελκυστικά στους καταναλωτές. Μερικές φορές όμως παρατηρούμε ότι μαζί με τη φράση «χωρίς ζάχαρη» έρχεται και η φράση «με Χ% λιγότερες θερμίδες».
Πώς γίνεται, όμως, ένα προϊόν όπως το τσάι, το οποίο σκέτο δεν έχει θερμίδες, να παρουσιάζεται ότι έχει, ακόμα και αν δεν υπάρχει προσθήκη ζάχαρης; Πολύ απλά γιατί η ζάχαρη που αναφέρεται ότι δεν προστέθηκε στο προϊόν, είναι η κρυσταλλική ζάχαρη, και όχι όλα τα ελεύθερα σάκχαρα (πχ. φρουκτόζη, μέλι, και άλλα σιρόπια). Επομένως, η εταιρεία που φτιάχνει το προϊόν αυτό, ουσιαστικά μας λέει είναι ότι δεν πρόσθεσε κρυσταλλική ζάχαρη!
Άρα τι γλυκαντικό μπήκε στο τσάι; Πολλές φορές, μιας που είναι και στη μόδα, προστίθεται στέβια, η οποία όμως δεν είναι ζάχαρη και δεν έχει θερμίδες! Συνεπώς, έχει προστεθεί κάποια άλλη ζάχαρη! Μάλιστα, σε πολλά από αυτά τα προϊόντα θα διαβάσουμε ότι περιέχονται φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από φρούτα, φράση που μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι το προϊόν είναι «υγιεινό», καθώς περιέχει συστατικά που βρίσκονται στα φρούτα. Όμως, όταν παίρνουμε τη φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά από τα φρούτα, πλέον έχουμε μόνο ελεύθερα σάκχαρα, χωρίς άλλα θρεπτικά συστατικά! Δηλαδή, η εταιρεία έβγαλε από το προϊόν την κρυσταλλική ζάχαρη και έβαλε μέσα μια άλλη ζάχαρη! Απλώς, λόγω του ότι η φρουκτόζη είναι πιο γλυκιά, μπαίνει μικρότερη ποσότητα, εξ ου και οι λιγότερες θερμίδες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι το νέο προϊόν είναι πολύ πιο υγιεινό από το παλιό! Μάλιστα, η φρουκτόζη (σε μορφή ζάχαρης) σε μεγάλη ποσότητα, έχει αρνητική επίδραση στην υγεία μας, και πρέπει να αποφεύγεται από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
2. Τα παγωτά «χωρίς ζάχαρη» αποτελούν ελκυστική επιλογή από άτομα που θέλουν να προσέξουν το βάρος τους. Και πάλι, όμως, δεν είναι όλα τα παγωτά που διαφημίζονται ως «παγωτά χωρίς ζάχαρη», όντως χωρίς ζάχαρη. Πολλές φορές τα παγωτά αυτά δεν περιέχουν κρυσταλλική ζάχαρη, αλλά σιρόπια (πχ. σιρόπι καλαμποκιού). Μάλιστα, ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα ένα παγωτό «χωρίς ζάχαρη», όπου το δεύτερο συστατικό ήταν χυμός φρούτων και το τρίτο ήταν σιρόπι καλαμποκιού. Το γεγονός ότι βρίσκονταν στην αρχή της λίστας με τα συστατικά, σημαίνει ότι βρισκόντουσαν και σε μεγάλη ποσότητα, καθώς τα συστατικά μπαίνουν με σειρά μεγαλύτερης προς μικρότερη ποσότητα στη συνταγή! Παρομοίως, πολλές συνταγές για παγωτό -αλλά και για άλλα γλυκά- στο διαδίκτυο αν και λένε ότι δεν έχουν ζάχαρη, περιέχουν άλλα ελεύθερα σάκχαρα, όπως μέλι ή σιρόπια!
Η ζάχαρη, δηλαδή όλα τα ελεύθερα σάκχαρα, είτε ως κρυσταλλική ζάχαρη, είτε ως μέλι, σιρόπια και φυσικά γλυκαντικά από φρούτα, αναγνωρίζεται το ίδιο για τον οργανισμό μας! Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τις ετικέτες στο πίσω μέρος της συσκευασίας, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τα συστατικά που περιέχονται στο προϊόν και να είμαστε σίγουροι ότι το προϊόν που μας διαφημίζουνε και που διαλέξαμε είναι όντως χωρίς ζάχαρη, καθώς και να υπολογίσουμε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνουμε!