Γιατί χάνω αργά; Μήπως δεν έχει νόημα;
Γιατί χάνω αργά; Μήπως δεν έχει νόημα;
Η απώλεια βάρους είναι μια σχετικά μακροχρόνια διαδικασία, η οποία απαιτεί προσπάθεια, παρά τους ισχυρισμούς για “γρήγορη, χωρίς κόπο” απώλεια βάρους που συνοδεύουν τις περιοριστικές δίαιτες εξπρές. Σίγουρα δεν χρειάζεται η προσπάθεια να είναι σαν μαρτύριο, αλλά για να δούμε την αλλαγή πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικό από αυτό που κάναμε πριν.
Η απώλεια λίπους εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας. Δηλαδή, για την απώλεια λίπους θα πρέπει η πρόσληψη θερμίδων να είναι λιγότερη από την κατανάλωση θερμίδων. Έτσι, το σώμα μας θα χρησιμοποιήσει το ήδη αποθηκευμένο λίπος! Συνεπώς, αν βρισκόμαστε σε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, ανεξαρτήτως της ένδειξης της ζυγαριάς θα υπάρξει απώλεια λίπους!
Σχεδόν όλοι, αν όχι όλοι, οι διαιτώμενοι θα έρθουν αντιμέτωποι με τη μη απώλεια ή μικρή αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς τους, και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Παράλληλα, ο ρυθμός μείωσης του βάρους μπορεί να μην είναι ο ιδανικός ρυθμός που έχουν πλάσει οι διάφορες διαφημίσεις!
“Μα τα έκανα όλα σωστά, γιατί δεν έχασα τόσο όσο περίμενα;”
Καταρχάς, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το βάρος μας έχει καθημερινές αυξομειώσεις, μέρα με τη μέρα και μέσα στη μέρα. Οι αυξομειώσεις μπορεί να οφείλονται σε μεγαλύτερο όγκο τροφής, μεγάλη πρόσληψη Νατρίου (αλατιού), φαρμακευτική αγωγή, τον κύκλο της έμμηνου ρύσης και σε άλλες ορμονικές αλλαγές, και οδηγούν σε αυξομειώσεις στα υγρά του σώματος. Επιπλέον, άτομα με δυσκοιλιότητα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορεί να δυσκολευτούν να δουν αλλαγή στη ζυγαριά και στα ρούχα, λόγω φουσκώματος.
Ο ρυθμός απώλειας βάρους δεν είναι πλήρως στο χέρι μας!!!
Εξαρτάται κυρίως από τον βασικό μεταβολικό ρυθμό μας (που με τη σειρά του εξαρτάται από άλλους παράγοντες), την κίνηση που έχουμε κάθε μέρα, αλλά μπορεί να επηρεαστεί και από τον ύπνο μας, τις ορμόνες, και τη μικροχλωρίδα του εντέρου μας!
Επίσης, οι άνθρωποι υποεκτιμούμε την πρόσληψη τροφής και θερμίδων. Δηλαδή, τρώμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που νομίζουμε ότι τρώμε, και το γεγονός αυτό έχει καταγραφεί και σε μελέτες. Είτε είναι μεγαλύτερη η μερίδα, περισσότερο το ελαιόλαδο ή τα κουλουράκια με τον καφέ, το κερασμένο γλυκισμα, το φαγητό των παιδιών που περίσσεψε, η μπουκίτσα που δοκιμάσαμε, συνολικά μπορεί αυτές οι μικρές αποκλίσεις να μας οδηγήσουν σιγά σιγά μακριά από την προβλεπόμενη απώλεια βάρους, χωρίς καν να το καταλάβουμε!
Τέλος, ας μην ξεχνάμε οτι η ζωή δεν πάει πάντα με το πρόγραμμα διατροφής μας. Θα βγούμε έξω για φαγητό, θα πάμε διακοπές και θα ευχαριστηθούμε το φαγητό και τα γλυκίσματα των εορτών. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι λογικό ότι θα καταναλώσουμε και θα απολαύσουμε μεγαλύτερη ποσότητα τροφής απ΄ότι συνήθως, και ενδέχεται να μην χάσουμε βάρος ή να μην χάσουμε τόσο όσο θα θέλαμε.
Η απώλεια βάρους δεν είναι γραμμική!
Δεν χάνουμε κάθε φορά με τον ίδιο ρυθμό, και αυτό είναι φυσιολογικό! Δεν σημαίνει ότι επειδή χάσαμε λιγότερο μια φορά, θα χάνουμε πάντα με αυτόν τον ρυθμό!
Οι ρεαλιστικοί στόχοι & προσδοκίες, η ενημέρωση και εκπαίδευση γύρω από τη διατροφή, τις φυσιολογικές αυξομειώσεις του βάρους & το ισοζύγιο ενέργειας μας βοηθούν να έχουμε καλύτερη εικόνα της κατάστασης και της προόδου μας! Επίσης, η επίλυση προβλημάτων σε συνεργασία με τον διαιτολόγο-διατροφολόγο αποτελούν από τα πιο σημαντικά κομμάτια της διατροφικής συμβουλευτικής στην αντιμετώπιση και πρόληψη ολισθημάτων.
"Μα θέλω να χάσω πιο γρήγορα!"
Εστίασε στο τι μπορείς να κάνεις! Από λίγη κίνηση παραπάνω, και προγραμματισμό γευμάτων από πριν, έως και ποιοτικότερο ύπνο, κάθε αλλαγή μετράει!
Η απώλεια και η διατήρηση της απώλειας βάρους είναι μια διαδικασία, η οποία απαιτεί ενεργητική προσπάθεια, βελτίωση συνηθειών και απόκτηση νέων δεξιότητων.
Δεν θα δούμε κάθε φορά μείωση στη ζυγαριά, αλλά αν δεν επιμείνουμε, δεν αναγνωρίσουμε τους λόγους που οδηγήσαν στην μη απώλεια ή πιο αργή απώλεια, τότε δεν θα φτάσουμε ποτέ στον στόχο μας!
Σημαντικό φυσικά είναι να πούμε και ότι η ζυγαριά δεν είναι το καλύτερο εργαλείο αναγνώρισης του αποτελέσματος! Η ζυγαριά είναι ένα εργαλείο που λίγοι γνωρίζουν να χρησιμοποιήσουν!
Αντί για τη ζυγαριά, παρατηρείστε πώς νιώθετε, πόσο πιο εύκολα κινείστε, πώς κάθονται τα ρούχα σας, πώς έχουν βελτιωθεί οι εξετάσεις σας!
Κλείστε το δια ζώσης ή εξ' αποστάσεως ραντεβού σας εδώ!
Η σαλάτα ως πλήρες γεύμα
Η σαλάτα αποτελεί σημαντικό μέρος ενός πλήρους γεύματος. Μπορεί, όμως, να αποτελέσει και κύριο γεύμα αν κάνουμε τις κατάλληλες προσθήκες!
Ένα πλήρες γεύμα αποτελείται από λαχανικά, μια πηγή πρωτεϊνης & μια πηγή υδατανθράκων, καθώς και καλά λιπαρά. Συνεπώς, για να κάνουμε τη σαλάτα κύριο γεύμα, θα πρέπει να περιέχει τα προαναφερθέντα συστατικά!
Τι μπορούμε να βάλουμε;
Η βάση
Βάση της σαλάτας θα είναι τα λαχανικά της επιλογής μας, είτε ωμά, είτε βραστά και ψητά (πχ. πράσινη σαλάτα, ντοματίνια & ψητά μανιτάρια)!
Η πηγή πρωτεΐνης
Ως πηγή πρωτεΐνης μπορούμε να βάλουμε κοτόπουλο, ψάρι ή θαλασσινό (πχ. τόνο, σολομό, γαρίδες), κρέας, όσπρια (πχ. φακές beluga, ρεβύθια), τυρί ή/και αυγό
Για καλύτερη απορρόφηση του Σιδήρου είναι καλό να αποφεύγουμε τον συνδυασμό πηγών Σιδηρου με γαλακτοκομικά (πχ. κοτόπουλο & τυρί)! Επίσης, για να έχουμε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, καλό ειναι να συνδυάσουμε τα όσπρια με ψωμί, παξιμάδι κ.α. πηγές αμύλου!
Η πηγή υδατανθράκων
Ως πηγή υδατανθράκων μπορούμε να βάλουμε ψωμί, παξιμάδια, σπιτικά κρουτόν από ψωμί ή κουλούρι, κινόα ή πλιγούρι, καλαμπόκι, ακόμη και όσπρια τα οποία αποτελούν πηγή πρωτεΐνης & υδατανθράκων
Η πηγή καλών λιπαρών
Συνήθως στη σαλάτα προσθέτουμε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, όμως, μπορούμε να φτιάξουμε και dressing με ελαιόλαδο, ξύδι, μουστάρδα & μέλι.
Επίσης, μπορούμε να έχουμε ως πηγή καλών λιπαρών το αβοκάντο ή/και ξηρούς καρπούς!
Οι συνδυασμοί που μπορούμε να κάνουμε είναι πολλοί! Καλή απόλαυση & να θυμάστε ότι δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο!
Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Ζ΄
Πολλοί άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να δοκιμάσουν οτιδήποτε τους υπόσχεται μείωση του βάρους και βελτίωση της υγείας τους, καθώς θέλουν να νιώσουν και να είναι καλύτερα. Αυτήν την ανάγκη για βελτίωση της εικόνας και της υγείας των ανθρώπων εκμεταλλεύονται άτομα και εταιρείες που προωθούν προϊόντα και προγράμματα αδυνατίσματος.
Τι θα λέγατε, όμως, για ένα πρόγραμμα που θα σας βοηθήσει να χάσετε 3 κιλά την εβδομάδα, τρώγοντας σοκολάτα και πίνοντας κρασί;
Μια νέα δίαιτα, η Sirtfood Diet, όπως είναι γνωστή και από το ομώνυμο βιβλίο, δημιουργήθηκε με σκοπό να αυξήσει τα επίπεδα και τη δράση των σιρτουινών, ενζύμων που παίρνουν μέρος σε διάφορες λειτουργίες στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένου και του μεταβολισμού. Ο περιορισμός της ενεργειακής πρόσληψης σε συνδυασμό με άσκηση φαίνεται να βοηθάει στην παραγωγή τους, ενώ οι πολυφαινόλες φαίνεται να αυξάνουν τη δράση τους.
Το βιβλίο με τις οδηγίες γι’ αυτό το πρόγραμμα διατροφής βασίζεται σε μια πιλοτική έρευνα με 40 άτομα που γυμνάζονταν σε γυμναστήριο μιας πολύ ακριβής περιοχής του Λονδίνου, οι οποίοι για 7 ημέρες ακολούθησαν μια διατροφή χαμηλή σε θερμίδες, ενώ συνέχιζαν το πρόγραμμα γυμναστικής τους. Το διατροφικό τους πρόγραμμα περιλάμβανε τρόφιμα -«sirt foods»- που θεωρητικά αυξάνουν τα ένζυμα και τη δράση των σιρτουινών, όπως κρασί, σοκολάτα, λαχανίδα, εσπεριδοειδή, πράσινο τσάι, μήλα και άλλα. Τις 3 πρώτες ημέρες προσελάμβαναν 1.000 θερμίδες από 3 χυμούς και ένα γεύμα και 1.500 θερμίδες για τις υπόλοιπες 4 ημέρες από 2 χυμούς και 2 γεύματα.
Τα άτομα όντως έχασαν κατά μέσο όρο 3 κιλά λίπους την εβδομάδα. Όμως, ο σχεδιασμός της έρευνας έχει αρκετούς περιορισμούς, ενώ δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα, ώστε να αποδοθεί η απώλεια του βάρους σε αύξηση των σιρτουινών.
Αναλυτικά, η πλειοψηφία των ατόμων θα χάσει βάρος ακολουθώντας μια διατροφή χαμηλή σε θερμίδες και εντατική άσκηση, επομένως η απώλεια βάρους είναι από τα πιο αναμενόμενα αποτελέσματα και δεν προκαλεί εντύπωση! Μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα 40 άτομα που πήραν μέρος, οι 2 ήτανε παχύσαρκοι και οι 15 υπέρβαροι, περιμένουμε τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα να έχουν χάσει το περισσότερο βάρος, εφόσον οι ενεργειακές τους ανάγκες θα είναι ιδιαίτερα υψηλές.
Έτσι, αυξάνεται ο μέσος όρος απώλειας βάρους για όλα τα άτομα που λαμβάνουν μέρος στο πείραμα! Να σημειωθεί πως ο υγιεινός ρυθμός απώλειας βάρους είναι 0,5 με 1 κιλό την εβδομάδα! Επιπλέον, στη μελέτη δεν μετρήθηκαν τα επίπεδα σιρτουινών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το πείραμα, ενώ δεν γνωρίζουμε ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα στην περίπτωση που τα άτομα προσελάμβαναν τις ίδιες θερμίδες από μη «sirt foods».
Παράλληλα, οι μελέτες πάνω στη δράση των σιρτουινών έχουν γίνει είτε σε κύτταρα, είτε σε πειραματόζωα, τα οποία λάμβαναν πάρα πολύ υψηλές δόσεις πολυφαινολών, ενώ δεν είναι γνωστή η ποσότητα πολυφαινολών που χρειάζεται ένας άνθρωπος ώστε να έχει σημαντική αύξηση σιρτουινών στο σώμα του.
Το πείραμα, αν και είχε επιθυμητά αποτελέσματα, αυτά δεν μπορούν να βασιστούν στη δράση των σιρτουινών, ενώ η πληθώρα των περιορισμών της μελέτης αναδεικνύει τον κακό σχεδιασμό και τη χαμηλή ποιότητα της έρευνας, της οποίας τα συμπεράσματα είναι απολύτως υποθετικά. Χρειάζονται επιπλέον μελέτες, ειδικά σε ανθρώπους, για να διαλευκανθεί η δράση των ενζύμων αυτών και ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε με ασφάλεια για απώλεια βάρους.
Υδατάνθρακες: Μας παχαίνουν;
Τα τρόφιμα-πηγές υδατανθράκων εδώ και δεκαετίες έχουν δαιμονοποιηθεί από τη «βιομηχανία της δίαιτας». Συνεχώς ακούμε ότι δεν θα πρέπει να συνδυάζουμε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες στα γεύματά μας, ότι το ψωμί και τα μακαρόνια παχαίνουν και άλλους σχετικούς ισχυρισμούς. Παράλληλα, αρκετές ανορθόδοξες, μη επιστημονικά τεκμηριωμένες δίαιτες απώλειας βάρους όπως η κετογονική, η Άτκινς, η Dukan, η Paleo και άλλες είναι πολύ χαμηλές σε υδατάνθρακες, και εκεί φαινομενικά στηρίζουν το αποτέλεσμά τους.
Στην πραγματικότητα, όμως, οι υδατάνθρακες μας παχαίνουν; Μας κάνουν τόσο κακό;
Όπως έχω αναφέρει και σε προηγούμενα κείμενα, ο μόνος παράγοντας από τον οποίο εξαρτάται η απώλεια βάρους είναι το ενεργειακό έλλειμμα. Δηλαδή, για την απώλεια βάρους αρκεί να τρώμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε, ανεξαρτήτως σύστασης της διατροφής μας. Αντιστρόφως, για την πρόσληψη βάρους αρκεί να τρώμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειαζόμαστε. Συνεπώς, πρωτεύουσα σημασία για την απώλεια και πρόσληψη βάρους έχουν οι θερμίδες.
Όμως, δεν τρώμε μόνο ενέργεια, δηλαδή τα μακροθρεπτικά συστατικά λιπαρά, υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, αλλά χρειαζόμαστε και τα μικροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία. Επομένως, η διατροφή μας θα πρέπει να είναι πλήρης, και με ποικιλία τροφίμων και ομάδων τροφίμων, έτσι ώστε να λαμβάνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα μας για τη βέλτιστη λειτουργία του. Οι πηγές αμύλου/υδατανθράκων (φρούτα, λαχανικά, γάλα και γιαούρτι, όσπρια, ψωμί, ρύζι, πατάτα, παξιμάδι, ζυμαρικά κ.α.) είναι πηγές φυτικών ινών και πληθώρας μικροθρεπτικών συστατικών, με τα φρούτα, τα λαχανικά, και τα όσπρια να είναι τρόφιμα αρκετά χορταστικά και θρεπτικά! Άρα, γιατί να τα βγάλουμε από τη διατροφή μας; Φυσικά, η υπερκατανάλωση ελευθέρων σακχάρων (γλυκά, αναψυκτικά, επιδόρπια, σιρόπια κ.α.) έχει αρνητική επίδραση στην υγεία, και θα πρέπει να περιορίζεται στο 5% των ημερήσιων θερμίδων που λαμβάνουμε.
Αναφορικά με την πρόσληψη βάρους, μια νέα μελέτη σε επίμυες έδειξε ότι υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες και διατροφή, οι επίμυες αύξησαν το σωματικό λίπος τους μόνο όταν ακολουθούσαν διατροφή υψηλή σε λίπος, ενώ παρατηρήθηκαν αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα, που σχετίζονται με την απόλαυση, τις λιγούρες και την εξάρτηση, με δράσεις όπως της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης. Βέβαια, τα αποτελέσματα αυτά δεν μπορούν να μεταφραστούν στον άνθρωπο για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένων της διαφορετικής διατροφής, του γενετικού προφίλ, και λόγω του ότι η έρευνα δεν μεταφράζεται άμεσα από τα ζώα στον άνθρωπο. Αυτό όμως που μας δείχνει η έρευνα αυτή είναι ότι η αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων δεν επέφερε αύξηση του λιπώδους ιστού, όπως θα αναμενόταν από υποστηρικτές των διαιτών χαμηλών σε υδατάνθρακες.
Στον άνθρωπο, μια πολύ καλά σχεδιασμένη μελέτη είχε δείξει ότι είτε ακολουθούμε πρόγραμμα υποθερμιδικής διατροφής στα πρότυπα της κετογονικής δίαιτας, η οποία είναι πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες, είτε την τυπική Αμερικάνικη δίαιτα, χάνουμε την ίδια ποσότητα λίπους!
Μάλιστα, λαμβάνοντας υπόψιν μια πρόσφατη μελέτη σχετικά με τους υδατάνθρακες βλέπουμε ότι η μέτρια-φυσιολογική πρόσληψη υδατανθράκων, όχι μόνο είναι απαραίτητη για το σώμα μας, αλλά σχετίζεται και με τη μακροζωία. Συγκεκριμένα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι άτομα που ακολουθούν διατροφή με μέτρια κατανάλωση υδατανθράκων (50-55% των ημερήσιων θερμίδων) εμφανίζουν χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας, σε σχέση με εκείνους που καταναλώνουν πολλούς (>70%) ή λίγους (<40%) υδατάνθρακες.
Συνοψίζοντας, για την απώλεια βάρους σημασία έχει η ενέργεια, δηλαδή οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε. Κανένα τρόφιμο, από μόνο του δεν επιφέρει αύξηση στο σωματικό βάρος/λίπος, συμπεριλαμβανομένων των πηγών αμύλου. Παράλληλα, τα πρόσφατα κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι είναι ευεργετική η μέτρια κατανάλωση υδατανθράκων, δηλαδή όταν περίπου οι μισές θερμίδες που λαμβάνουμε την ημέρα προέρχονται από υδατάνθρακες! Άλλωστε, και η Μεσογειακή Διατροφή, το πιο καλά μελετημένο πρότυπο διατροφής, το οποίο συστήνεται για την πρόληψη και αντιμετώπιση πληθώρας ασθενειών έχει στη βάση του τις πηγές αμύλου ολικής άλεσης.
Βιβλιογραφία
Dietary Fat, but Not Protein or Carbohydrate, Regulates Energy Intake and Causes Adiposity in Mice.
Dietary carbohydrate intake and mortality: a prospective cohort study and meta-analysis.