Relation of Maternal Pre-Pregnancy Factors and Childhood Asthma: A Cross-Sectional Survey in Pre-School Children Aged 2–5 Years Old
Papandreou, Dimitrios, Eleni Pavlidou, Stefanos Tyrovolas, Maria Mantzorou, Eleni Andreou, Evmorfia Psara, Georgios Antasouras, Georgios K. Vasios, Efthymios Poulios, and Constantinos Giaginis. 2023. "Relation of Maternal Pre-Pregnancy Factors and Childhood Asthma: A Cross-Sectional Survey in Pre-School Children Aged 2–5 Years Old" Medicina 59, no. 1: 179. https://doi.org/10.3390/medicina59010179
Abstract
Background and Objectives: Asthma constitutes a constant, prolonged, inflammation-related pulmonary disorder in childhood with serious public health concerns. Several maternal risk factors can enhance the prevalence of its development in this stage of life; however, the currently available data remain contradictory and/or inconsistent. We aim to evaluate the potential impacts of mothers’ sociodemographic, anthropometric and prenatal and perinatal factors on the prevalence of developing asthma in pre-school children. Materials and Methods: This is a retrospective cross-sectional survey, which includes 5133 women and their matched pre-school children. Childhood asthma was diagnosed using validated questionnaires. Statistical analysis was accomplished to evaluate whether maternal sociodemographic, anthropometric and prenatal and perinatal factors can increase the probability of childhood asthma in pre-school age. Results: A prevalence of 4.5% of childhood asthma was recorded in pre-school age. Maternal age and pre-pregnancy overweight and obesity, caesarean section, gestational diabetes and hypertension and not breastfeeding were associated with childhood asthma after adjustment for multiple confounding factors. Conclusion: Our research showed that several maternal factors increase the prevalence of childhood asthma in pre-school age. Suitable and effective health policies and strategies should be taken into account to confront the predominant maternal factors that increase its prevalence in pre-school age.
Μύθοι και αλήθειες για την άσκηση και την απώλεια βάρους
Η απώλεια βάρους είναι ένα πάντα επίκαιρο θέμα. Για την απώλεια βάρους αυτό που χρειάζεται είναι η επίτευξη αρνητικού ισοζυγίου ενέργειας, δηλαδή ο διαιτώμενος να τρώει λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται το σώμα. Οποιαδήποτε δίαιτα θα επιτύχει, αρκεί να υπάρχει αυτό το αρνητικό ισοζύγιο. Βέβαια, το να ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητο για την υγεία μας, ενώ μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της απώλειας βάρους, εφόσον γίνει τρόπος ζωής, καθώς δεν υπάρχουν άσκοπες απαγορεύσεις. Για την επίτευξη του αρνητικού ισοζυγίου ενέργειας μπορούμε να τρώμε λιγότερο, να κινούμαστε περισσότερο ή βέλτιστα να συνδυάσουμε ένα υγιεινό πρόγραμμα διατροφής με τακτική άσκηση.
Ας εξετάσουμε κάποιους από τους μύθους γύρω από την άσκηση και την απώλεια βάρους:
1. Όταν κάνουμε γυμναστική, το λίπος εγκλωβίζεται και δεν καίγεται. Το λίπος, και γενικά κάποιο όργανο/μέρος του σώματός μας δεν μπορεί να εγκλωβιστεί, εκτός και αν πάψει να αιματώνεται, όπου και υπάρχει σοβαρό πρόβλημα που απαιτεί ακρωτηριασμό! Όταν ξεκινάμε ένα πρόγραμμα άσκησης παρατηρείται μια παροδική αύξηση στο βάρος, λόγω κατακράτησης υγρών από τους μυς. Το βάρος επανέρχεται, ενώ η άσκηση βοηθά στη μείωση του λίπους και την διατήρηση της μυικής μάζας σε άτομα που ακολουθούν πρόγραμμα απώλειας βάρους.
3. Κάνουμε γυμναστική για απώλεια βάρους. Η άσκηση/κίνηση είναι απαραίτητη για όλους μας. Αν και έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε την άσκηση με την απώλεια βάρους, στην πραγματικότητα, μπορεί να υπάρξει και αύξηση του βάρους με την άσκηση! Αυτό συμβαίνει, καθώς αυξάνεται η πείνα μετά από την άθληση. Για το λόγο αυτό, η άσκηση ωε μέρος ενός προγράμματος για απώλεια βάρους θα πρέπει να συνοδεύεται από πρόγραμμα διατροφής, έτσι ώστε συνεργιστικά να οδηγούν σε απώλεια βάρους/λίπους. Βέβαια, καλό είναι να θυμόμαστε και τις άλλες ευεργετικές ιδιότητες της άσκησης, όπως την βελτίωση της διάθεσης, της αυτοπεποίθησης και τα πολλά οφέλη στην υγεία που εκτείνονται από την προστασία έναντι στα καρδιαγγειακά εως την μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου και σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ.
2. Όσοι κάνουν γυμναστική πρέπει να παίρνουν συμπλήρωμα πρωτεΐνης. Η άσκηση αυξάνει τις ενεργειακές ανάγκες του ατόμου, ενώ μετά την άσκηση καλό είναι να καταναλώσουμε γεύμα με υδατάνθρακες για αποθήκευση μυικού γλυκογόνου και με πρωτεΐνες για αποκατάσταση των μυών. Οι άνθρωποι καταναλώνουμε επαρκείς (αν όχι υπεραρκετές) ποσότητες πρωτεΐνης, ενώ λόγω της αυξημένης πείνας και όρεξης μετά την άσκηση τρώμε και περισσότερο φαγητό, άρα και πρωτεΐνη. Τα συμπληρώματα πρωτεΐνών δεν χρησιμεύουν σε αθλούμενους, εκτός και αν κάποιος δεν προλαβαίνει ή δεν μπορεί να καταναλώσει την απαιτούμενη ποσότητα πρωτεΐνών (συνήθως οι επαγγελματίες αθλητές). Είναι σαφώς προτιμότερο να επιλέξουμε φαγητό, το οποίο πέρα από τα μακροθρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά) μας παρέχει και μικροθρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικά και άλλες ενώσεις με θετική επίδραση στην υγεία μας. Επίσης, κάποιες φορές άτομα που καταναλώνουν συμπληρώματα πρωτεϊνών οδηγούνται σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας, με αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους και την αποθήκευση λίπους, καθώς ό,τι το σώμα λαμβάνει σε περίσσεια αποθηκεύεται ως λίπος.
Η άσκηση, πέρα από τα οφέλη στην σωματική υγεία έχει εξαιρετικά οφέλη στην ψυχική μας υγεία. Για απώλεια βάρους, ο συνδυασμός μιας (υποθερμιδικής) υγιεινής, πλήρους διατροφής με την άσκηση είναι ιδανικός!
Εμπιστευτείτε μόνο τους εξειδικευμένους επαγγελματίες!
Hungry traveller: Πώς θα προετοιμαστούμε για ταξίδι στο εξωτερικό;
Οι γιορτές αποτελούν ιδανική περίοδο για ταξίδι στο εξωτερικό, και ειδικά τα Χριστούγεννα, όπου πόλεις ανά τον κόσμο είναι γνωστές για τους υπέρλαμπρους στολισμούς τους.
Και ενώ έχουμε ετοιμαστεί από καιρό για το ταξίδι μας, έχουμε πακετάρει όλα τα πράγματά μας, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού πεινάμε, και δεν βρίσκουμε πουθενά να αγοράσουμε σνακ ή γεύμα, ή στην πτήση μας δεν προσφέρεται γεύμα, παρά μόνον πανάκριβα και άνοστα σάντουιτς!
Τι μπορούμε να κάνουμε έτσι ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για τις διακοπές μας;
Πριν το ταξίδι αγοράζουμε αρκετά σνακ για όλο ή τις πρώτες μέρες του ταξιδίου μας, καθώς ενδέχεται να μην προλάβουμε ή να μην βρούμε σούπερ/μίνι μάρκετ στον προορισμό μας. Είναι προτιμότερο να πάρουμε έτοιμα συσκευασμένα προϊόντα, όπως ξηροί καρποί, και μπάρες δημητριακών, αλλά όχι φρέσκα φρούτα, καθώς υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί σε ορισμένες χώρες του εξωτερικού (ειδικά εκτός Ευρώπης). Ειδικά σε περίπτωση αλλεργίας ή κοιλιοκάκης θα ήταν καλύτερο όλα τα σνακ να είναι πακεταρισμένα από το σπίτι, καθώς δεν είναι εγγυημένο ότι θα βρούμε τα κατάλληλα τρόφιμα στον προορισμό μας. Μάλιστα, στο εξωτερικό (ειδικά σε μέρη που δεν μιλούν Αγγλικά) οι ετικέτες τροφίμων θα είναι στην τοπική γλώσσα!
Πολλά ιστολόγια ταξιδιών (travel blogs) συστήνουν να έχουμε μαζί μας χυλό βρώμης (porridge) σε φακελάκι. Το μόνο που χρειάζεται είναι να το αναμείξουμε με ζεστό (βρασμένο) νερό και είναι έτοιμο. Όπως αναφέρουν είναι ιδανικό αν πεινάσουμε στο αεροπλάνο ή δεν μας αρέσει το φαγητό που προσφέρουν!
Ενώ απαγορεύεται να έχουμε μπουκάλι νερό μαζί μας για τον έλεγχο χειραποσκευών, επιτρέπονται τα άδεια μπουκάλια! Απλά τα γεμίζουμε μετά τον έλεγχο χειραποσκευών! Μπορούμε να προμηθευτούμε μπουκάλια για νερό με φίλτρο, ώστε να πίνουμε το νερό βρύσης, αλλά μόνο σε μέρη με ασφαλές, πόσιμο νερό! Έτσι, συνεχίζουμε να ενυδατωνόμαστε.
Όταν φτάσουμε στον προορισμό σας καλό είναι να βρούμε ένα σούπερ-μάρκετ και αγοράσουμε τρόφιμα που θα χρειαστούμε για το ταξίδι μας. Πολλές φορές ξεχνάμε τα φρούτα όταν είμαστε σε ταξίδι, αλλά αν τα αγοράσουμε στον προορισμό μας, θα έχουμε το χορταστικό μας σνακ, ενώ είναι μια ευκαιρία να δοκιμάσουμε φρούτα και τρόφιμα που δεν έχουμε ή δεν βρίσκουμε συχνά στη χώρα μας.
Τέλος, αν και δεν αφορά την προετοιμασία των σνακ, μεγάλη προσοχή πρέπει να δώσουμε σε τρόφιμα που είναι κοινά αλλεργιογόνα, όπως τα θαλασσινά ή οι ξηροί καρποί, αλλά και στην ασφάλεια τροφίμων, όπως ο κιμάς, και ημι-ψημένα κρέατα, ψάρια και θαλασσινά, σούσι, ή και το μη πόσιμο και μη ασφαλές νερό, γιατί τι πιο δυσάρεστο από μια νοσηλεία σε ξένο μέρος; Καμιά φορά πεινάμε, διψάμε ή βλέπουμε κάτι διαφορετικό, και κάνουμε επιλογές οι οποίες δεν είναι ιδανικές, οι οποίες μπορεί να προβούν μοιραίες, ειδικά σε ορισμένες χώρες.
Στο ταξίδι μας χρειάζεται να έχουμε ενέργεια για να δούμε όσα περισσότερα αξιοθέατα μπορούμε. Ας προετοιμαστούμε, λοιπόν, για νέες εμπειρίες και ας απολαύσουμε την εκδρομή μας χωρίς πείνα, δίψα και δηλητηριάσεις!
Ο ρόλος των ελεύθερων σακχάρων στη διατροφή μας
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη μείωση της ημερήσιας κατανάλωσης ελεύθερων σακχάρων από το 10% που προτεινόταν έως τώρα στο 5% των συνολικών θερμίδων, που μεταφράζεται σε περίπου 7 κ.γ. ελεύθερων σακχάρων την ημέρα ή για παράδειγμα 7 κ.γ. ζάχαρη ή μέλι ή σιρόπι ή 1 κουτάκι αναψυκτικού.
Έτσι, τον τελευταίο καιρό όλο και συχνότερα ακούμε συμβουλές για μείωση ή πλήρη αποφυγή της ζάχαρης από τη διατροφή μας, πόσο κακό κάνει η ζάχαρη στην υγεία μας, βιβλία συνταγών χωρίς ζάχαρη γίνονται bestsellers, ενώ ακόμη μια δίαιτα που ακολουθούν διάσημοι απαγορεύει εντελώς τη ζάχαρη από τη διατροφή.
Αυτό που φαίνεται να προκαλεί σύγχυση είναι οι όροι και η χρήση των όρων ζάχαρη και ελεύθερα σάκχαρα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα της σύγχυσης που προκαλείται από τη χρήση των παραπάνω όρων είναι η έκδοση συνταγών «χωρίς ζάχαρη», όπου η ζάχαρη (λευκή ή μαύρη) αντικαθίσταται με σιρόπια, άλλα θερμιδικά και μη θερμιδικά γλυκαντικά ή φρουκτόζη, καθώς και η νέα δίαιτα που απαγορεύει κάθε τρόφιμο με ζάχαρη, ακόμη και το γάλα και τα φρούτα, με αρνητικές για την υγεία επιπτώσεις.
Επομένως, πρέπει να ξεχωρίσουμε τη ζάχαρη και τα ελεύθερα σάκχαρα από αυτά που φυσικά υπάρχουν στα τρόφιμα, ώστε να κάνουμε πιο υγιεινές επιλογές. Ως ελεύθερα σάκχαρα (free sugars) ορίζουμε τους μονο- και δισακχαρίτες που προστίθενται στα τρόφιμα κατά την παρασκευή ή επεξεργασία τους, καθώς και τα σάκχαρα που βρίσκονται στους χυμούς και το μέλι.
Πολλές φορές, όμως, η λέξη ζάχαρη (ή sugar) χρησιμοποιείται για όλα τα σάκχαρα, είτε βρίσκονται φυσιολογικά στα τρόφιμα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και το γάλα, είτε τις γλυκαντικές ουσίες που χρησιμοποιούμε για την παρασκευή ή προσθέτουμε σε τρόφιμα, όπως η ζάχαρη (λευκή ή μαύρη), το μέλι, η φρουκτόζη, το σιρόπι αγαύης ή σφενδάμου και άλλα, μπερδεύοντας έτσι τους καταναλωτές.
Ενώ στη φύση τα σάκχαρα βρίσκονται στα τρόφιμα μαζί με φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, στα επεξεργασμένα τρόφιμα τα ελεύθερα σάκχαρα δεν περιέχουν τις ευεργετικές αυτές ουσίες. Μάλιστα, τα ελεύθερα σάκχαρα έχουν ενοχοποιηθεί ως κύρια αιτία για τη φθορά των δοντιών, η αυξημένη κατανάλωσή τους συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, ειδικά όταν πρόκειται για ποτά με πρόσθετα σάκχαρα.
Ιδιαίτερα σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος, που διάγουν μια καθιστική ζωή, η υπερκατανάλωση ελεύθερων σακχάρων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδους διαβήτη και άλλων παθήσεων.
Πολλά είναι τα τρόφιμα που περιέχουν ελεύθερα σάκχαρα, όπως η κέτσαπ και η μουστάρδα, το ψωμί και τα γιαούρτια με γεύσεις. Τα ενεργειακά ποτά, τα ροφήματα, τα φρουτοποτά και τα αναψυκτικά μπορεί να περιέχουν μέχρι και 18 κουταλιές του γλυκού πρόσθετα σάκχαρα, ενώ πρόσφατα η ομάδα «Action on Sugar» βρήκε ότι σε μεγάλες αλυσίδες που πωλούν καφέ και ροφήματα ένα ρόφημα μπορεί να έχει ως και 25 κουταλάκια του γλυκού σάκχαρα!
Τι πρέπει να κάνουμε, λοιπόν; Η σταδιακή μείωση των ελεύθερων σακχάρων από τη διατροφή μας είναι ιδιαίτερα ευεργετική και εφαρμόσιμη! Μπορείτε σιγά-σιγά να μειώσετε τη ζάχαρη στα ροφήματά σας, ενώ να διαλέγετε αναψυκτικά και χυμούς χωρίς πρόσθετα σάκχαρα. Τα ροφήματα καφέ, σοκολάτας ή γάλακτος στην πλειοψηφία τους έχουν αρκετή πρόσθετη ζάχαρη. Μπορείτε να σταδιακά να μειώσετε τη συχνότητα και ποσότητα κατανάλωσής τους και να ζητήστε λιγότερο ή καθόλου σιρόπι. Μάλιστα, μπορείτε να αντικαταστήσετε τον καφέ σας με αρωματικό που δε χρειάζεται ζάχαρη.
Σταδιακά μειώστε τη συχνότητα κατανάλωσης έτοιμων γλυκών και σνακ. Μπορείτε μόνοι σας να φτιάξετε γλυκά και εδέσματα με λιγότερη ζάχαρη ή σιρόπι. Στη μαγειρική προτιμήστε να δώσετε γλυκιά γεύση με κανέλα, μπαχαρικά, μπανάνα ή χουρμάδες και άλλα φρούτα.
Εδικά για τα παιδιά να προτιμάτε το νερό και το γάλα, και ολόκληρα τα φρούτα από χυμούς, αναψυκτικά και ροφήματα γάλακτος.
Λόγω της πιο γλυκιάς γεύσης των τροφίμων με πρόσθετη ζάχαρη, η οποία γενετικά μας είναι πιο θελκτική, δείχνουμε μεγάλη προτίμηση σε αυτά, όμως εύκολα μας προσδίδουν σε μια μερίδα την ημερήσια ποσότητα ελεύθερων σακχάρων που μας αναλογεί!
Η μείωση των ελεύθερων σακχάρων είναι πιο εύκολη απ’ ό,τι ακούγεται, ειδικά στη χώρα μας που φημίζεται για τη Μεσογειακή Διατροφή και έχουμε εύκολη πρόσβαση σε φρέσκα φρούτα και τοπικά γλυκίσματα, που μπορούμε να φτιάξουμε στο σπίτι πιο υγιεινά!