Ζάχαρη καρύδας: τελικά είναι υγιεινή ή όχι;
Η ζάχαρη καρύδας πωλείται ως ένα πιο υγιεινό, και πολύ πιο ακριβό υποκατάστατο της ζάχαρης, το οποίο προέρχεται από την καρύδα. Η ζάχαρη καρύδας χρησιμοποιείται ευρέως εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Νότια και Νότιο-ανατολική Ασία, όπου βρίσκουμε πληθώρα δέντρων καρύδας. Οι Φιλλιπίνες και η Ινδονησία έχουν την μεγαλύτερη παραγωγή αυτού του είδους ζάχαρης.
Εαν ψάξουμε στο διαδύκτιο θα διαβάσουμε οτι η ζάχαρη καρύδας "έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη", "είναι κατάλληλη για τους διαβητικούς", "ευεργετεί τον οργανισμό και η κατανάλωσή της δεν προκαλεί αύξηση βάρους", και "περιέχει φώσφορο, νάτριο, σίδηρο, μαγγάνιο, μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο, χαλκό, αμινοξέα”. Θα καταλήγαμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι η ζάχαρη καρύδας είναι ανώτερη θρεπτικά σε σχέση με τη γνωστή σε όλους μας ζάχαρη από το ζαχαροκάλαμο!
Ισχύουν, όμως, τα παραπάνω;
- Η ζάχαρη καρύδας όντως έχει χαμηλό γλυκαιμικό δέικτη (ΓΔ), 35 ή 54, σύμφωνα με το Food and Nutrition Research Institute των Φιλλιπινών και του Πανεπιστημίου του Σίδνεϋ της Αυστραλίας, αντίστοιχα. Όμως, ο ΓΔ διαφέρει ανάλογα με το άτομο, την παρτίδα, τον τρόπο παρασκευής και κατανάλωσης ενός προϊόντος, καθώς και άλλων παραγόντων.
Παρά τον χαμηλό γλυκαιμικό της δείκτη, η ζάχαρη καρύδας, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από την απλή ζάχαρη από τους ασθενείς με διαβήτη, και γενικώς.
Μάλιστα, στις Η.Π.Α. ο γλυκαιμικός δείκτης δεν λαμβάνεται υπόψιν στο σχεδιασμό γευμάτων για διαβητικούς. Έτσι, δεν είναι κατάλληλότερη από τη ζάχαρη για τους διαβητικούς και θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο, όπως και οι άλλες πηγές ελευθέρων σακχάρων, όπως επισημαίνει και η Αμερικάνικη Διαβητολογική Εταιρεία (American Diabetes Association). Επιπλέον, πολλές φορές η ζάχαρη καρύδας συσκευάζεται σε συνδυασμό με άλλα σάκχαρα, για παράδειγμα φρουκτόζη ή ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο, με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν να έχει υψηλότερο γλυκαιμικό δέικτη!
Ενδιαφέρεστε να βελτιώστε την ποιότητα της διατροφής σας; Κλείστε το δια ζώσης ή εξ' αποστάσεως ραντεβού σας εδώ!
- Η ζάχαρη καρύδας, όπως και η απλή ζάχαρη έχει 15 θερμίδες ανά κουταλιά του γλυκού!
Η υπερκατανάλωσή της μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, όπως και η κρυσταλλική ζάχαρη και οι άλλες πηγές ελευθέρων σακχάρων. Όσον αφορά το πόσο ευεργετική για τον οργανισμό είναι η ζάχαρη καρύδας, δεν έχει διαφορά σε σχεση με τη ζάχαρη που τυπικά χρησιμοποιούμε!
- Τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στη ζάχαρη καρύδας βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, και για να έχουμε σημαντική πρόσληψη αυτών των συστατικών θα πρέπει να καταναλώσουμε πολύ μεγάλες ποσότητες αυτής της ζάχαρης!
Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή έχουμε επαρκή πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται ο οργανισμός μας.
Γνωρίζετε ποιά είναι τα πραγματικά υποκατάστατα ζάχαρης;
Άρα, η ζάχαρη καρύδας δεν είναι ανώτερη της τυπικής ζάχαρης που καταναλώνουμε, και οι ισχυρισμοί που τη συνοδεύουν δεν μπορούν να υποστηριχτούν πλήρως. Επομένως, εαν σας αρέσει η ζάχαρη καρύδας μπορείτε να την απολαύσετε, με μέτρο, όπως κάθε άλλο είδος ελευθέρων σακχάρων!
Πόσο γρήγορος είναι ο μεταβολισμός σας;
Ο μεταβολισμός, και το πόσο «γρήγορος» ή «αργός» είναι απασχολεί αρκετά τα άτομα που προσπαθούν να χάσουν βάρος. Τι είναι όμως ο μεταβολισμός, πώς τον μετράμε και τι σχέση έχει με το μεταβολισμό των τροφών;
Η διατήρηση, η απώλεια ή πρόσληψη βάρους ελέγχονται από το ενεργειακό ισοζύγιο, δηλαδή πόση ενέργεια ή θερμίδες προσλαμβάνει μέσω της τροφής και πόσες χρειάζεται ή «καίει» ο οργανισμός μέσα σε μία ημέρα. Όταν το άτομο προσλαμβάνει περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται, τότε το βάρος αυξάνεται, ενώ όταν καταναλώνει λιγότερες το βάρος μειώνεται.
Με τον όρο μεταβολισμό ή βασικό μεταβολισμό ή βασικό μεταβολικό ρυθμό εννοούμε τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού για τις βασικές του λειτουργίες, όπως την αναπνοή, την κυκλοφορία του αίματος, τη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας σώματος και τη λειτουργία της καρδιάς, όταν το άτομο βρίσκεται σε ηρεμία, ύστερα από ολονύκτια νηστεία, δηλαδή χωρίς τροφή.
Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός επηρεάζεται από ποικίλους παράγοντες, όπως την ηλικία, την επιφάνεια σώματος, το ύψος, το φύλο, τη σύσταση του σώματος, καθώς και από ορμονικούς και γενετικούς παράγοντες.
Καθένας έχει διαφορετικό βασικό μεταβολισμό, ενώ ανάλογα με το πόσο καθιστική ή δραστήρια ζωή διάγει ο βασικός μεταβολισμός μπορεί να αποτελεί το 45-70% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής δαπάνης.
Για να μετρήσουμε το βασικό μεταβολικό ρυθμό μπορούμε α) να χρησιμοποιήσουμε υπάρχουσες εξισώσεις με παράγοντες το βάρος, το ύψος, την ηλικία και το φύλο, β) να μετρήσουμε την απώλεια θερμότητας του σώματος μέσω άμεσης θερμιδομετρίας και γ) να μετρήσουμε την κατανάλωση οξυγόνου και παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα μέσω έμμεσης θερμιδομετρίας.
Η χρήση εξισώσεων και η έμμεση θερμιδομετρία αποτελούν τους πιο κοινούς τρόπους μέτρησης του βασικού μεταβολικού ρυθμού, με την έμμεση θερμιδομετρία να είναι πιο έγκυρη, καθώς δεν εκτιμούμε απλώς, αλλά μετράμε το βασικό μεταβολισμό και έτσι μπορούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια να εκτιμήσουμε τη συνολική ημερήσια ενεργειακή δαπάνη και να αναπτύξουμε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής!
Για τη μέτρηση του βασικού μεταβολισμού το άτομο θα πρέπει να είναι νηστικό για 12 ώρες, να έχει μόλις ξυπνήσει, να μην έχει γυμναστεί την προηγούμενη ημέρα, να είναι υγιές, χωρίς πυρετό, να είναι ξαπλωμένο και σε χώρο σε θερμοκρασία δωματίου. Λόγω του ότι δεν μπορούμε πάντα να έχουμε τις παραπάνω συνθήκες, κατά το πλείστον μετράμε το μεταβολισμό ηρεμίας με το άτομο να είναι νηστικό για 4 ώρες.
Το πόσο γρήγορος ή αργός είναι ο μεταβολισμός προκύπτει από τη σύγκριση του βασικού μεταβολισμού (ή μεταβολισμού ηρεμίας) με τον προβλεπόμενο από τις εξισώσεις μεταβολισμό.
Από την άλλη, με τον όρο μεταβολισμό της τροφής εννοούμε τις βιοχημικές διεργασίες που αποσκοπούν στην αποικοδόμηση των θρεπτικών συστατικών της τροφής, με σκοπό την παραγωγή χημικής ενέργειας για τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού και τη βιοσύνθεση δομικά και λειτουργικά σημαντικών μορίων του οργανισμού.
Ανεξάρτητα με το μεταβολισμό του οργανισμού, η ενέργεια που προσδίδει ένα τρόφιμο είναι συγκεκριμένη. Δηλαδή, οποιοσδήποτε καταναλώσει ένα τρόφιμο 100 θερμίδων θα προσλάβει ενέργεια 100 θερμίδων!
Η μέτρηση του βασικού μεταβολισμού είναι σημαντική για την εκπόνηση ενός εξατομικευμένου προγράμματος διατροφής, καθώς από άτομο σε άτομο, ακόμη και με το ίδιο βάρος, ύψος, ηλικία και φύλο ο μεταβολισμός μπορεί να διαφέρει αρκετά! Σε γενικές γραμμές, άτομα με «γρήγορο» μεταβολισμό μπορούν να χάνουν πιο εύκολα βάρος σε σχέση με άτομα με «αργό» μεταβολισμό.
Νευρογενής Ανορεξία: Κοινές παρεξηγήσεις για αυτή την πολύ σοβαρή νόσο ψυχικής υγείας
Η νευρογενής ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή, γύρω από την οποία υπάρχουν πολλοί μύθοι και παρεξηγήσεις.
Πόσες φορές έχουμε ακούσει τον χαρακτηρισμό "είναι ανορεξικιά" για κοπέλες με χαμηλό βάρος, ή έχουμε ακούσει άτομα να λενε "να παθω ανορεξία για λιγο, να σταματήσω να τρώω για να χάσω βάρος"!
Κι όμως, αν μάθουμε τι σημαίνει πραγματικά ανορεξία, δεν θα θέλουμε να πάθουμε!
Η ανορεξία, παρα το όνομα της δεν είναι η έλλειψη όρεξης! Η ανορεξία δεν είναι μια μόδα ή τρόπος ζωής ή τρόπος διατροφής!
Η ανορεξία είναι βιο-ψυχο-κοινωνικη νοσος. Δηλαδή, βιολογικοι, ψυχολογικοι, και κοινωνικοί παραγοντες εμπλέκονται στην ανάπτυξη της!
Η ανορεξία είναι μια σοβαρότατη νοσος, με συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια, της οποίας η αντιμετώπιση είναι επιτακτική, και περιλαμβάνει μια ομάδα ειδικών (διαιτολογο, ψυχολόγο, ψυχίατρο, & παθολόγο).
Η ανορεξία έχει σοβαρές επιπτώσεις σε όλο σώμα, από το αναπαραγωγικό συστημα, έως το καρδιαγγειακο, το ενδοκρινικο, και το γαστρεντερικό, ενώ αποτελεί την ψυχική νόσο με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα!
Αν και θεωρείτε γυναικεία υπόθεση, και άντρες πασχουν από ανορεξία, ενώ μπορεί να εμφανιαστεί και να διαγνωστεί σε όλες τις ηλιακές ομάδες!
Αν και το χαμηλό σωματικό βάρος είναι χαρακτηριστικό της νόσου, δεν σημαίνει ότι άτομα με φυσιολογικό βάρος δεν μπορεί να είναι ασθενείς ή δεν χρειάζονται περίθαλψη!
Είναι η πλήρως εξατομικευμένη διατροφή εφικτή σήμερα;
Precision nutrition, ή αλλιώς η πλήρως εξατομικευμένη διατροφή ανάλογα με τα γονίδιά μας είναι ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος της διατροφής!
Σύμφωνα με τα γονίδιά μας, δηλαδή το DNA μας, βρισκόμαστε και σε διαφορετικό κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων νοσημάτων, παχυσαρκίας, έχουμε διαφορετικό βασικό μεταβολισμό, μεταβολίζουμε και πιο αργά ή γρήγορα το αλκοόλ, μεταξύ άλλων!
Έχουν γίνει αρκετές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με τον ρόλο της διατροφής σε φορείς ορισμένων γονιδίων, και έχουμε προχωρήσει αρκετά. Είμαστε σε θέση να αναλύσουμε όλο το γονίδωμά μας, σε λιγότερο από 1 ώρα με 1000 ευρώ περίπου, δεν είμαστε σε θέση ομως να ανάγουμε τα αποτελέσματα στην πρόληψη νόσων και κατάρτιση εξατομικευμένης διατροφής, ακόμα!
Είναι σημαντικό, όμως, να λάβουμε υπόψιν πέρα από τα γονίδιά μας, και το περιβάλλον, δηλαδή τον τρόπος ζωής μας. Επιπλέον, στο σώμα μας ζουν και άλλοι μικροοργανισμοί, το μικροβίωμα του εντέρου! Παράλληλα, πρέπει να συμπεριλάβουμε και τα νέα δεδομένα της μεταβολομικής! Δηλαδή, απλώς το να γνωρίζουμε γονιδίωμά μας δεν αρκεί!
Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τέτοιων πλάνων διατροφής;
Έχουμε αρκετά χρόνια μπροστά μας, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε με βέλτιστο τρόπο τη διατροφογενετική στην καθημερινή κλινική πρακτική!
Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση των Pavlidis et al. συμπεραίνει ότι η χρήση των εμπορικών τεστ διατροφογεννετικής δεν συστήνεται! Τα εμπορικά τεστ που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή ελέγχουν 38 γονίδια, άρα δεν είναι πλήρη, και δεν συστήνονται, ενώ η πλήρης ανάλυση του γονιδιώματος είναι και πολύ πιο ακριβή!
Μάλιστα, το 2010 στην Αμερική έγινε έρευνα για εταιρείες που είχαν υπηρεσίες διατροφογενετικής, και καταδίκασαν τα παραπλανητικά αποτελέσματα και τις παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ.
Παράλληλα, δεν βρήκαν επιστημονική βάση για τους ισχυρισμούς ότι μπορούν να συστήσουν εξατομικευμένα συμπληρώματα διατροφής ανάλογα με το DNA.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο Times ο βιοχημικός και chef Anthony Warner "But for now even leading geneticists can’t tell what colour your eyes are from your DNA, let alone suggest what food you should be eating. The best advice is to save your money and try to eat well." Δηλαδή, "οι γενετιστές δεν μπορούν να βρουν το χρώμα των ματιών από το DNA, πόσο μάλλον να συστήσουν εξατομικευμένη διατροφή. Η καλύτερη συμβουλή είναι κρατήστε τα λεφτά σας και φάτε υγιεινά"!
Βέβαια, φαίνεται ότι ακόμη και αν γνωρίζουμε τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε στη διατροφή μας, σύμφωνα με το γονιδίωμά μας, αυτή η γνώση δεν μας κινητοποιεί για τις απαραίτητες διατροφικές αλλαγές.
Αρκετές φορές “ρίχνουμε το φταίξιμο” για το επιπλέον σωματικό μας βάρος στα γονίδιά μας. Και όντως υπάρχουν πάνω από 100 γονίδια που έχουν συσχετιστεί με το βάρος μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετώπισουμε το αυξημένο σωματικό βάρος, ακόμη και αν έχουμε γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για αυξημένο βάρος! Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με το γονίδιο FTO, ένα από τα γονίδια που σχετίζεται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, μπορούν να χάσουν βάρος, όπως και τα άτομα χωρίς το γονίδιο αυτό. Άρα, ναι μεν τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, το βάρος μας και στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση των παραπάνω δεν εξαρτάται και από τον τρόπο ζωής μας, δηλαδή τη διατροφή και την κίνηση!
Συμπερασματικά, αν και εως τώρα έχουμε κάνει πρόοδο όσον αφορά τα γονίδια και τη διατροφή, χρειάζονται επιπλέον μελέτες, που λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, γεγονός που θα μας πάρει αρκετά χρόνια. Μέχρι τότε, είναι σημαντική η προσκόλληση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση!
- Διαβάστε άρθρο από το blog του Harvard πάνω στη διατροφογενετική εδώ!
- Διαβάστε μια μετα-ανάλυση πάνω στα τεστ διατροφογενετικής εδώ: Meta-Analysis of Genes in Commercially Available Nutrigenomic Tests Denotes Lack of Association with Dietary Intake and Nutrient-Related Pathologies.
"As solid scientific evidence is currently lacking, commercially available nutrigenomics tests cannot be presently recommended. Notwithstanding, the need for a thorough and continuous nutrigenomics research is evident as it is a highly promising tool towards precision medicine."
- Διαβάστε το άρθρο του Anthony Warner (Angry Chef) εδώ.