Είναι η πλήρως εξατομικευμένη διατροφή εφικτή σήμερα;
Precision nutrition, ή αλλιώς η πλήρως εξατομικευμένη διατροφή ανάλογα με τα γονίδιά μας είναι ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος της διατροφής!
Σύμφωνα με τα γονίδιά μας, δηλαδή το DNA μας, βρισκόμαστε και σε διαφορετικό κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων νοσημάτων, παχυσαρκίας, έχουμε διαφορετικό βασικό μεταβολισμό, μεταβολίζουμε και πιο αργά ή γρήγορα το αλκοόλ, μεταξύ άλλων!
Έχουν γίνει αρκετές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με τον ρόλο της διατροφής σε φορείς ορισμένων γονιδίων, και έχουμε προχωρήσει αρκετά. Είμαστε σε θέση να αναλύσουμε όλο το γονίδωμά μας, σε λιγότερο από 1 ώρα με 1000 ευρώ περίπου, δεν είμαστε σε θέση ομως να ανάγουμε τα αποτελέσματα στην πρόληψη νόσων και κατάρτιση εξατομικευμένης διατροφής, ακόμα!
Είναι σημαντικό, όμως, να λάβουμε υπόψιν πέρα από τα γονίδιά μας, και το περιβάλλον, δηλαδή τον τρόπος ζωής μας. Επιπλέον, στο σώμα μας ζουν και άλλοι μικροοργανισμοί, το μικροβίωμα του εντέρου! Παράλληλα, πρέπει να συμπεριλάβουμε και τα νέα δεδομένα της μεταβολομικής! Δηλαδή, απλώς το να γνωρίζουμε γονιδίωμά μας δεν αρκεί!
Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τέτοιων πλάνων διατροφής;
Έχουμε αρκετά χρόνια μπροστά μας, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε με βέλτιστο τρόπο τη διατροφογενετική στην καθημερινή κλινική πρακτική!
Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση των Pavlidis et al. συμπεραίνει ότι η χρήση των εμπορικών τεστ διατροφογεννετικής δεν συστήνεται! Τα εμπορικά τεστ που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή ελέγχουν 38 γονίδια, άρα δεν είναι πλήρη, και δεν συστήνονται, ενώ η πλήρης ανάλυση του γονιδιώματος είναι και πολύ πιο ακριβή!
Μάλιστα, το 2010 στην Αμερική έγινε έρευνα για εταιρείες που είχαν υπηρεσίες διατροφογενετικής, και καταδίκασαν τα παραπλανητικά αποτελέσματα και τις παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ.
Παράλληλα, δεν βρήκαν επιστημονική βάση για τους ισχυρισμούς ότι μπορούν να συστήσουν εξατομικευμένα συμπληρώματα διατροφής ανάλογα με το DNA.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο Times ο βιοχημικός και chef Anthony Warner "But for now even leading geneticists can’t tell what colour your eyes are from your DNA, let alone suggest what food you should be eating. The best advice is to save your money and try to eat well." Δηλαδή, "οι γενετιστές δεν μπορούν να βρουν το χρώμα των ματιών από το DNA, πόσο μάλλον να συστήσουν εξατομικευμένη διατροφή. Η καλύτερη συμβουλή είναι κρατήστε τα λεφτά σας και φάτε υγιεινά"!
Βέβαια, φαίνεται ότι ακόμη και αν γνωρίζουμε τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε στη διατροφή μας, σύμφωνα με το γονιδίωμά μας, αυτή η γνώση δεν μας κινητοποιεί για τις απαραίτητες διατροφικές αλλαγές.
Αρκετές φορές “ρίχνουμε το φταίξιμο” για το επιπλέον σωματικό μας βάρος στα γονίδιά μας. Και όντως υπάρχουν πάνω από 100 γονίδια που έχουν συσχετιστεί με το βάρος μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετώπισουμε το αυξημένο σωματικό βάρος, ακόμη και αν έχουμε γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για αυξημένο βάρος! Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με το γονίδιο FTO, ένα από τα γονίδια που σχετίζεται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, μπορούν να χάσουν βάρος, όπως και τα άτομα χωρίς το γονίδιο αυτό. Άρα, ναι μεν τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, το βάρος μας και στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση των παραπάνω δεν εξαρτάται και από τον τρόπο ζωής μας, δηλαδή τη διατροφή και την κίνηση!
Συμπερασματικά, αν και εως τώρα έχουμε κάνει πρόοδο όσον αφορά τα γονίδια και τη διατροφή, χρειάζονται επιπλέον μελέτες, που λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, γεγονός που θα μας πάρει αρκετά χρόνια. Μέχρι τότε, είναι σημαντική η προσκόλληση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση!
- Διαβάστε άρθρο από το blog του Harvard πάνω στη διατροφογενετική εδώ!
- Διαβάστε μια μετα-ανάλυση πάνω στα τεστ διατροφογενετικής εδώ: Meta-Analysis of Genes in Commercially Available Nutrigenomic Tests Denotes Lack of Association with Dietary Intake and Nutrient-Related Pathologies.
"As solid scientific evidence is currently lacking, commercially available nutrigenomics tests cannot be presently recommended. Notwithstanding, the need for a thorough and continuous nutrigenomics research is evident as it is a highly promising tool towards precision medicine."
- Διαβάστε το άρθρο του Anthony Warner (Angry Chef) εδώ.
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 16-22 Ιανουαρίου 2017 σε τίτλους
1. Το να μειώσουμε την πρόσληψη σακχάρων από τη διατροφή μας είναι σημαντικό! Γνωρίζετε τα πιο κοινά λάθη που γίνονται στην προσπάθεια αυτή;
a. Αποφυγή φρούτων και λαχανικών.
b. Αποφυγή συσκευασμένων τρόφιμων.
c. Αποφυγή γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
d. Εμμονή με την περιεκτικότητα τροφίμων σε σάκχαρα.
e. Προσκόλληση σε συμβουλές από "ειδικούς" διατροφής, και όχι διαιτολόγους-διατροφολόγους.
http://www.katefreeman.com.au/the-8-mistakes-people-make-when-they-try-t...
2. Οι γονείς θα πρέπει να δίνουν στα παιδιά φυστίκια από μικρή ηλικία, ώστε να προληφθεί η αλλεργία σε αυτά, σύμφωνα με τις νέες Αμρικανικες οδηγίες! Πλέον συνιστάται η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν φυστίκια σε παιδιά ηλικίας 4-6 μηνών που παρουσιάζουν έκζεμα ή αλλεργία στο αυγό και σε όλα τα παιδιά που καταναλώνουν στερεά τρόφιμα. http://www.telegraph.co.uk/science/2017/01/05/children-need-peanuts-earl...
3. Εντυπωσιακά τα οφέλη για την υγεία από την προσκόλληση στις διατροφικές οδηγίες του Eatwell Guide! Όπως φαίνεται, κάνοντας διατροφικές αλλαγές, χωρίς αύξηση της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης (δηλαδή χωρίς να αυξήσουμε τις θερμίδες που προσλαμβάνουμε), όπως αυτές που προτείνονται από τον Eatwell Guide έχουμε τα παρακάτω αποτελέσματα:
1. Αύξηση προσδόκιμου ζωής κατά 5,4 μήνες για τους άνδρες και 4 μήνες για τις γυναίκες
2. Αποφυγή 17.9 εκατομμύριων ετών ζωής με αναπηρία για τον πληθυσμό του Ην. Βασιλείου
3. Πρόληψη 440.000 διαγνώσεων διαβήτη τύπου 2 στους άνδρες και 340.000 στις γυναίκες τα επόμενα 10 έτη
4. Πρόληψη αρκετών διαγνώσεων καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0167859
4. Τελικά τα γαλακτοκομικά αυξάνουν ή όχι τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά; http://mantzorou.gr/el/blog/pliri-se-lipara-galaktokomika-filoi-i-ehthro...
5. Clean eating: έρχεται αυτή η διατροφική εμμονή στο τέλος της; http://mantzorou.gr/el/blog/clean-eating-i-diastrevlosi-tis-ygieinis-dia...
Μυζηθροχαλβάς Λέσβου
Ένας διαφορετικός χαλβάς, με έναν διαφορετικό "τραχανά" από μυζηθρα & αλεύρι
Τι θα χρειαστείτε:
Τραχανάς μυζήθρας
- 1 κιλό φρέσκια μυζήθρα, ανάλατη
- 700 γρ. αλεύρι μαλακό
- 170 γρ. σιμιγδάλι χοντρό
- 1 1/4 της κούπας πρόβειο γάλα (αν δεν έχουμε πρόβειο γάλα, προσθέτουμε 1/4 της κούπας κρέμα γάλακτος)
- 1 κουταλιά λάδι
Μυζηθροχαλβάς
- 1 φλ. τραχανά
- 1 φλ. νερό
- 1 φλ. ζαχαρη
- σταγόνες λεμονιού
- Κανελα
- Καρύδια ή Αμύγδαλα σπασμένα
Εκτέλεση:
Τραχανάς μυζήθρας
- Τρίβουμε στον τρίφτη τη μυζήθρα.
- Την βάζουμε σε βαθιά λεκάνη και προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά. Ζυμώνουμε μέχρι να γίνει αφράτη.
- Πλάθουμε τη ζύμη σε μικρά πιτάκια, περίπου στο μέγεθος του κουραμπιέ.
- Τα μεταφέρουμε σε ταψί με το λάδι και τα ψήνουμε στους 130 βαθμούς, για περίπου 25 λεπτά, μέχρι να στεγνώσουν, χωρίς να ροδίσουν.
- Βγάζουμε τα πιτάκια από το ταψί και όσο είναι ακόμα χλιαρά, τα τρίβουμε σε χοντρό κόσκινο ή τα χτυπάμε (αφού κρυώσουν) στο μπλέντερ, μέχρι να γίνουν σαν τραχανάς.
- Απλώνουμε ξανά τον «τραχανά» στο ταψί και ψήνουμε στο φούρνο, στους 130 βαθμούς, για περίπου 30 λεπτά ακόμα, μέχρι να στεγνώσει εντελώς και να πάρει όμορφο χρυσαφί χρώμα. Ανακατεύουμε κάθε τόσο με ξύλινη κουτάλα.
- Βγάζουμε τον «τραχανά» από το φούρνο και τον αφήνουμε να κρυώσει. Τον διατηρούμε σε γυάλινα βάζα. Γίνονται 10 φλιτζάνια.
Μυζηθροχαλβάς
- Βράζουμε το νερό με τη ζάχαρη και το λεμόνι για 5 λεπτά.
- Όταν βρασει το σιρόπι, προσθέτουμε λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού & προσθέτουμε τον «τραχανά» και συνεχίζουμε το βράσιμο. Ανακατεύουμε τακτικά.
- Μεταφέρουμε τον τραχανά σε σκεύος και πασπαλίζουμε με καρυδια ή αμύγδαλα
- Καλή απόλαυση!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 4-9 Δεκέμβρη 2017
1. Αν σας αρέσουν τα μαυρομάτικα φασόλια φτιάξτε τα σε σαλάτα και απολαύστε την για μεσημεριανό ακόμη και στη δουλειά! Δείτε μια ωραία συνταγή εδώ.
2. Οι διατροφικοί μύθοι που αναπαράγονται εδώ και χρόνια είναι αρκετοί. Άλλοι οφείλονται σε παραπληροφόρηση και άλλοι βασίζονται σε παράδοξες δίαιτες, αλλά το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν ισχύουν και η προσκόλληση σε αυτούς μπορεί να μας οδηγήσει σε χαμηλότερης ποιότητας διατροφή!
Ας δούμε μερικούς σχετικά με τους υδατάνθρακες!
3. Πόσο "γρήγορος" είναι ο μεταβολισμός μας;
Καθένας μας έχει το δικό του μεταβολισμό (ή βασικό μεταβολικό ρυθμό). Δηλαδή, καθένας από εμάς έχει διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες!
Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός επηρεάζεται από ποικίλους παράγοντες, όπως την ηλικία, την επιφάνεια σώματος, το ύψος, το φύλο, τη σύσταση του σώματος, καθώς και από ορμονικούς και γενετικούς παράγοντες.
Κάποιοι έχουν πιο "γρήγορο" και άλλοι πιο "αργό" μεταβολισμό, με αποτέλεσμα οι πρώτοι να χάνουν "πιο εύκολα" βάρος!
Για να μετρήσουμε το βασικό μεταβολικό ρυθμό μπορούμε α) να χρησιμοποιήσουμε υπάρχουσες εξισώσεις με παράγοντες το βάρος, το ύψος, την ηλικία και το φύλο, β) να μετρήσουμε την απώλεια θερμότητας του σώματος μέσω άμεσης θερμιδομετρίας και γ) να μετρήσουμε την κατανάλωση οξυγόνου και παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα μέσω έμμεσης θερμιδομετρίας.
Η χρήση εξισώσεων και η έμμεση θερμιδομετρία αποτελούν τους πιο κοινούς τρόπους μέτρησης του βασικού μεταβολικού ρυθμού, με την έμμεση θερμιδομετρία να είναι πιο έγκυρη, καθώς δεν εκτιμούμε απλώς, αλλά μετράμε το βασικό μεταβολισμό και έτσι μπορούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια να εκτιμήσουμε τη συνολική ημερήσια ενεργειακή δαπάνη και να αναπτύξουμε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής!
4. Ξεκίνησε και πάλι η προώθηση διαφόρων παράδοξων διαιτών-εξπρές που υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους.
Σε πολλές περιπτώσεις η δημιουργία και διαφήμιση των διαιτών αυτών προέρχεται από διασημότητες που Hollywood, με το τέλειο πρόσωπο και σώμα, που μας κάνει να θέλουμε να μάθουμε τα μυστικά τους!
Στην πραγματικότητα, όμως, οι δίαιτες αυτές δεν είναι ικανές να μας μετατρέψουν σε Gwyneth Paltrow ή οποιαδήποτε άλλη ηθοποιό, αλλά είναι δυνητικά επικίνδυνες δίαιτες για την υγεία μας, ενώ χάνουμε (πολύτιμα) υγρά και μυική μάζα, αντί για λίπος, και επιπλέον η (χωρίς λόγο) στέρηση τροφίμων και αρκετών θερμίδων μας οδηγούν σε υπερφαγία μετά το πέρας της δίαιτας!
Ως αποτέλεσμα, έχουμε ξαναπάρει το βάρος (και ειδικά λίπος), έχουμε μειώσει μυική μάζα και μεταβολισμό, ενώ ενδέχεται να έχουμε και χαμηλά επίπεδα βιταμινών και μετάλλων, λόγω της ανεπαρκούς σε θρεπτικά συστατικά δίαιτας-εξπρές. Εν τω μεταξύ, έχουμε χάσει βάρος από το πορτοφόλι μας, αγοράζοντας προϊόντα που δεν χρειαζόμαστε και δεν λειτουργούν όπως διαφημίζεται!
5. Ήρθε πάλι ο καιρός να δούμε τις δίαιτες προς αποφυγή για το 2018 από τον British Dietetic Association!
Για φέτος νικήτρια χειρότερη δίαιτα είναι η "Raw Vegan diet" (ωμή βίγκαν διατροφή)!!!
Μια πολύ προσεγμένη vegan διατροφή με συμπληρώματα βιταμίνης Β12 μπορεί να είναι υγιιενή, αλλά δεν σημαίνει ότι θα οδηγήσει και σε απώλεια βάρους. Τα vegan γλυκά και αλυρά σνακ συνεχίζουν να έχουν τις ίδιες θερμίδες και λιπαρά με τα μη-vegan!!!
Αναφορικά με το μαγείρεμα η κατανάλωση ωμών "raw" τροφίμων δεν είναι πάντα επιθυμητή, καθώς κάποια τρόφιμα δεν τρώγονται ωμα, άλλα είναι πιο θρεπτικά μαγειρεμένα και άλλα δεν είναι ασφαλή να καταναλώνονται ωμα!
Η διατροφή αυτή είναι δυνητικά επικίνδυνη μακροπρόθεσμα!
2η χειρότερη δίαιτα είναι η Αλκαλική δίαιτα! Διαβάστε περισσότερα για την αλκαλική δίαιτα εδώ.