Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 4-10 Ιουνίου 2018
1. Αν αναρωτιέστε ποιό λάδι να χρησιμοποιείστε, το άρθρο που θα βρείτε εδώ με επιστημονική τεκμηρίωση, θα σας βοηθήσει πολύ!
Φυσικά, το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο είναι ο μεγάλος νικητής!
Αν αναρωτιέστε για το λάδι καρύδας, θα απογοητευτείτε καθώς πέρα από το γεγονός ότι είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά, δεν έχει καθόλου αντιοξειδωτικά, σε αντίθεση με το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο που είναι πλούσιο σε ακόρεστα "καλά" λιπαρά και σε αντιοξειδωτικά!!!
2. Ποιές είναι οι πιο κοινές παρανοήσεις σχετικά με το αντικείμενο του διαιτολόγου;
Προσωπικά θα έλεγα ότι είναι εξής:
1. Απευθυνόμαστε στο διαιτολόγο μόνο για απώλεια βάρους
2. Ο διαιτολόγος είναι για να ελέγχει αν χάσαμε βάρος (αστυνομλια φαγητού/βάρους)
3. Ο διαιτολόγος θα μας πει τι δεν πρέπει να τρώμε, και τι μας παχαίνει
Αντιθέτως, είναι ευρύ το φάσμα της διαιτολογίας. Ένας διαιτολόγος μπορεί να εργάζεται στη βιομηχανία τροφίμων, στην δημόσια υγεία, ή σε κλινικό περιβάλλον και σε ιδιωτικό γραφείο.
Στον διαιτολόγο απευθύνονται άτομα όλων των ηλικιών όχι μόνο για έλεγχο του βάρους, αλλά και για την πρόληψη και αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή (νεφροπάθειες, καρδιαγγειακά, σακχαρώδης διαβήτης).
Ο ρόλος του διαιτολόγου σε άτομα που θέλουν/χρειάζεται να χάσουν βάρος, δεν είναι μόνο ο έλεγχος της προόδου της απώλειας βάρους, αλλά στόχο αποτελούν η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και συμεπριφορών, η προαγωγής της υγείας του ατόμου, και τέλος η απώλεια λίπους!
Ο διαιτολόγος βοηθά τα άτομα να κάνουν πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές, χωρίς απαγορεύσεις και αυστηρούς κανόνες, καθώς δεν υπάρχει τρόφιμο που να μας παχαίνει, ούτε να μας αδυνατίζει, ούτε να μας αποτοξινώνει!
Εμπιστευτείτε ΜΟΝΟ διαιτολόγους-διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος!!! Είναι θέμα υγείας!
3. Η Δρ. Ειρήνη Δημίδη μας ενημερώνει ποιά η δουλειά του Διαιτολόγου, με αφορμή την Εβδομάδα των Διαιτολόγων!
Αναφέρει:
"ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΥ;
...
Οι διαιτολόγοι είναι εξειδικευμένοι επαγγελματίες υγείας που
- αξιολογούν,
- εντοπίζουν,
- διαγιγνώσκουν
- και αντιμετωπίζουν
προβλήματα και παθήσεις που έχουν να κάνουν με τη διατροφή είτε σε ατομικό, είτε σε επίπεδο δημόσιας υγείας.
- Οι διαιτολόγοι ΟΦΕΙΛΟΥΝ να χρησιμοποιούν πρακτικές βασισμένες στις πιο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες και να ακολουθούν τις κατευθυντήριες γραμμές του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
- Παραδείγματα παθήσεων στις οποίες ο διαιτολόγος είναι υπεύθυνος για τη διατροφή είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, οι διατροφικές διαταραχές, η νεφρική ανεπάρκεια, ο υποσιτισμός, οι διαταραχές του εντέρου κ.λπ."
Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ.
4. Ο έλεγχος της αύξησης του βάρους στις έγκυες γυναίκες είναι πολύ σημαντικός, και ειδικά σε γυναίκες με υπερβάλλον σωματικό βάρος.
Η μεγάλη αύξηση του βάρους κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να επιρρεάσει αρνητικά την υγεία της εγκύου, αλλά και του εμβρύου.
Μια νέα συστηματική ανασκόπιση και μετα-ανάλυση ερευνών μελέτησε τις στρατηγικές που βοηθούν στον έλεγχο της αύξησης του βάρους σε έγκυες γυναίκες με υπερβάλλον σωματικό βάρος.
Η υγιεινή διατροφή, και ο συνδυασμός της με άκσηση μπορούν να βοηθήσουν στη μικρότερη αύξηση του βάρους. Παράλληλα, σημαντικός αρωγός είναι και ο έλεγχος των θερμίδων και των μακροθρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες, λιπαρά, πρωτεΐνες), στα πλαίσια της υγιεινής διατροφής, φυσικά.
5. Η κόπωση επινεφριδίων είναι μια νόσος-μύθος. Υπαρκτά συμπτώματα, ανύπαρκτη νόσος. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
6. Φτιάξτε σε 5 λεπτά σπιτικό παγωτό σορμπέ με κόκκινα βατόμουρα και μπανάνα!
Πόσες θερμίδες έχει ένα κουταλάκι ζάχαρη;
Η ζάχαρη αποτελεί ένα από τα πλέον δαιμονοποιημένα τρόφιμα, με πολλούς να θεωρούν οτι είναι άκρως “παχυντική”. Η πραγματικότητα βέβαια είναι κάπως διαφορετική.
Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό της ζάχαρης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα ελεύθερα σάκχαρα (ζάχαρη) είναι “Όλοι οι μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες που προστίθενται στα τρόφιμα από τον παρασκευαστή, τον μάγειρα ή τον καταναλωτή, καθώς και τα σάκχαρα που βρίσκονται φυσικά στο μέλι, τα σιρόπια και τους χυμούς φρούτων”. Ο ορισμός αυτός αποκλείει τα φυσικά απαντώμενα σάκχαρα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών και των σακχάρων που βρίσκονται στην κυτταρική δομή των τροφών (πχ. σιτηρά, φρούτα & λαχανικά).
Ένα κουταλάκι του γλυκού λευκή κρυσταλλική ζάχαρη, γύρω στα 4 γραμμάρια προσδίδει 16 θερμίδες, οι οποίες προέρχονται αποκλειστικά από υδατάνθρακες (σάκχαρα), ενώ ουσιαστικά δεν περιέχει άλλα θρεπτικα συστατικά. Το ίδιο ισχύει και για άλλα σάκχαρα, όπως η φρουκτόζη, η καστανή, η ακατέργαστη ζάχαρη, το μέλι και άλλα σιρόπια.
Σε ορισμένα σιρόπια υπάρχουν και άλλα θρεπτικά συστατικά, συνήθως σε αμελητέες ποσότητες, με εξαίρεση τη μελασσα η οποία περιέχει Σίδηρο, βιταμίνη Β6 και Ασβέστιο, ενώ το μέλι περιέχει και βιοδραστικές ουσίες. Φυσικά, δεν βασιζόμαστε σε αυτά τα τρόφιμα για να λάβουμε μεγάλη ποσότητα μικροθρεπτικών συστατικών, καθώς αυτο θα σήμαινε και την υπερκατανάλωσή τους!
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συστήνει να μην ξεπερνά η κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων το 10% της ημερήσιας πρόσληψης ελευθέρων σακχάρων ενώ η επιπλέον μείωση στο 5% έχει επιπρόσθετα οφέλη για την υγεία. Αυτό δηλαδή σημαίνει οτι δεν χρειάζεται να αποκλείσουμε όλα τα ελευθερα σάκχαρα από τη διατροφή μας, αλλά να τα έχουμε σε περιορισμένη ποσότητα, καθώς η υπερκατανάλωση της ζάχαρης (όλων των ελευθέρων σακχάρων) είναι εκείνη που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για υπερβάλλον σωματικό βάρος και χρόνιες νόσους, και χαμηλής ποιότητας διατροφή.
Στην πράξη, δεν είναι τόσο η ζάχαρη που προστίθεται στον καφέ μας που αποτελεί ζήτημα, αλλά η ζάχαρη που βρίσκεται στα αναψυκτικά, τους χυμούς και άλλα ροφήματα, στα γλυκίσματα, τα δημητριακά πρωινού και τα σνακ που καταναλώνουμε σε τακτική βάση.
Συνεπώς, αναφορικά με τη ζάχαρη, η σύσταση για μείωση της πρόσληψής της δεν έχει να κάνει με το θερμιδικό της περιεχόμενο, αλλά με την έλλειψη θρεπτικών συστατικών, και την εύκολη υπερκατανάλωσή της μέσω τροφίμων που επίσης δεν είναι ιδιαίτερα θρεπτικά.
Πηγές:
Muffins κανέλας
Εύκολα muffins κανέλας έτοιμα σε 30 λεπτά!
Τι θα χρειαστείτε για 7 muffins
- 1/2 φλ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 1/2 φλ. αλεύρι βρώμης (στο blender 1/2 φλ. βρώμη)
- 2 κ.γ. baking powder
- 1/2 φλ. ζάχαρη (εγώ έβαλα 1/4 φλ. καστανή ζάχαρη* και 1/4 φλ. στέβια)
- 1 κ.σ. κανέλα
- 1 αυγό
- 1/2 φλ. γάλα 1,5% ή φυτικό ρόφημα αμυγδάλου ή βρώμης
- 1/4 φλ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Για πάνω από τα muffins ανακατέψτε:
- 1 κ.σ. ζάχαρη
- 1 κ.γ. κανέλα
Αν είστε φαν της κανέλας δοκιμάστε να φτιάξετε πανεύκολα ρολά κανέλας!
Εκτέλεση:
- Αναμείξτε τα άλευρα, το baking poweder και την κανέλα σε ενα μπολ
- Αναμείξτε σε άλλο μπολ το γάλα, το αυγό και το ελαιόλαδο
- Αναμείξτε τα υγρά με τα στερεά υλικά
- Βάλτε το μίγμα σε φόρμες για muffin
- Πασπαλίστε από πάνω με το μίγμα ζάχαρης & κανέλας
- Ψηστε για 15 λεπτά σε προθερμασμένο φούρνο στους 170ºC
Καλή απόλαυση!
Σημείωση: Η καστανή και η λευκή ζάχαρη έχουν την ίδια διατροφική αξία. Η καστανή δεν είναι πιο "υγιεινή" από τη λευκή!
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Υπογλυκαιμία: Τι είναι, αιτίες, συμπτώματα, και τι να φάω;
Ο όρος υπογλυκαιμία αναφέρεται στην μείωση των επιπέδων σακχάρου, σε επίπεδα κάτω από 70 mg/dl, η οποία συνοδεύεται από συμπτώματα που αντιμετωπίζονται με την κατανάλωση υδατανθράκων. Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας ορίζεται από τα κλινικά συμπτώματα που επιφέρει.
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι το τρέμουλο, οι αυξημένοι παλμοί, ο ιδρώτας, η ναυτία, η πείνα, η ανησυχία, το μυρμήγκιασμα, η δυσκολία συγκέντρωσης, η αδυναμία, η υπνηλία, αλλαγές στην όραση, δυσκολία στην όραση και την ομιλία, η ζάλη και ο πονοκέφαλος.
Η σοβαρότητα της υπογλυκαιμίας χωρίζεται σε 3 ομάδες, την ήπια, μέτρια και σοβαρή υπογλυκαιμία. Στην σοβαρή υπογλυκαιμία, σε αντίθεση με την ήπια και μέτρια υπογλυκαιμία, το άτομο χρειάζεται τη βοήθεια άλλου ατόμου, μπορεί να μην έχει τις αισθήσεις του και η γλυκόζη είναι τυπικά κάτω από 50 mg/dl.
Ποιά είναι τα αίτια και οι επιπτώσεις της υπογλυκαιμίας;
Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία είναι τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι (ΣΔΙ) και τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ (ΣΔΙΙ) που χρησιμοποιούν ινσουλίνη ή ıνσουλıνοεκκρıτıκά φάρμακα (σουλφονυλουρίες).
Η υπερβολική δόση ή μη ορθή χρήση της ινσουλίνης, η μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων, η παράλειψη γευμάτων και σνακ, η υπερκατανάλωση αλκοόλ χωρίς φαγητό, ασθένειες, και η άσκηση (μεγάλη ένταση ή/και διάρκεια, ώρα άσκησης σε σχέση με γεύμα) είναι συχνές αιτίες υπογλυκαιμίας.
Η άγνοια γύρω από την υπογλυκαιμία και την σωστή διαχείρηση του σακχαρώδους διαβήτη, η χαμηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (<6%) σε άτομα με ΣΔΙ και η υψηλή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε άτομα με ΣΔΙΙ, η μικρή ηλικία και η εφηβεία (άτομα με ΣΔΙ), η προχωρημένη ηλικία και η άνοια, και η νευροπάθεια είναι ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή υπογλυκαιμία.
Βραχυπρόθεσμα η σοβαρή υπογλυκαιμία μπορεί να αποτελέσει αιτία ατυχήματος και τραυματισμού (πχ. κατά την οδήγηση). Μακροπρόθεσμα, πέρα από νευρολογικές επιπτώσεις, τακτικά επεισόδια υπογλυκαιμίας μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται την υπογλυκαιμία. Σε ασθενείς με ΣΔΙΙ που είναι σε υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, τα δεδομένα συσχετίζουν την συμπτωματική και σοβαρή υπογλυκαιμία με αυξημένη θνησιμότητα, ενδεχομένως καθώς η οξεία υπογλυκαιμία επιδρά στο ανοσοποιητικό και καρδιαγγειακό σύστημα.
Πώς προλαμβάνεται η υπογλυκαιμία;
Η ορθή εκπαίδευση του ατόμου με διαβήτη σχετικά με την ορθή χρήση ινσουλίνης, ή άλλης αγωγής, σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφική εκπαίδευση και παρέμβαση, και την εκπαίδευση γύρω από την επίτευξη της ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου αποτελούν βασικούς πυλώνες στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Ο τακτικός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου (πριν/μετά το γεύμα, πριν/μετά την άσκηση, πριν τον ύπνο) βοηθούν ιδιαιτέρως στην πρόληψη των υπογλυκαιμιών.
Οι νέες τεχνολογίες, μάλιστα, διευκολύνουν τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου μέσω συνεχούς μέτρησης.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπογλυκαιμία; Τι θα πρέπει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Η αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας έγκειται στην μέτρηση των επιπέδων σακχάρου για να προσδιοριστούν τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης, και η πρόσβαση σε τρόφιμο που θα επιφέρει την πιο άμεση αύξηση των επιπέδων σακχάρου, για την πρόληψη πιθανού τραυματισμού και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Η ήπια και η μέτρια υπογλυκαιμία αντιμετωπίζονται με κατανάλωση 15 γραμμαρίων υδατανθράκων, σε μορφή γλυκόζης ή σουκρόζης (λευκή κρυσταλλική ζάχαρη) σε ταμπλέτες ή σε ρόφημα (ζαχαρόνερο).
Μετά από 15 λεπτά πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που έχει τις αισθήσεις του συστήνεται η χορήγηση 20 γραμμαρίων υδατανθράκων ως γλυκόζη ή σουκρόζη (πχ. 4 κουταλιές γλυκού ζάχαρη).
Μετά από 15 λεπτά από την υπογλυκαιμία (ήπια, μέτρια ή σοβαρή) πρέπει να γίνει επανέλεγχος των επιπέδων σακχάρου και αν δεν έχει επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα (>70 mg/dl), θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία με άλλα 15 γραμμάρια υδατανθράκων.
Σε περίπτωση σοβαρής υπογλυκαιμίας σε άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του, συστήνεται η έγχυση 1 mg γλυκαγόνης, και η άμεση επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.
Τα μικρά παιδιά συνήθως χρειάζονται λιγότερο από 15 γραμμάρια υδατανθράκων. Βρεφη χρειάζονται 6 γραμμάρια, νήπια 8 γραμμάρια και μικρά παιδιά 10 γραμμάρια, αν και η ποσότητα μπορεί να εξατομικευτεί, ύστερα από συζήτηση με την διεπιστημονική ομάδα που παρακολουθεί το παιδί.
Με την επαναφορά των φυσιολογικών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, το άτομο μπορεί να συνεχίσει κανονικά τα γεύματα ή σνακ, για την πρόληψη επαναλαμβανόμενης υπογλυκαιμίας. Αν το επόμενο γεύμα είναι σε μια ώρα ή αργοτερα, ένα σνακ που περιέχει 15 γραμμάρια υδατανθράκων και μια πηγή πρωτεΐνης θα πρέπει να καταναλωθεί.
Χρειάζεται προσοχή στην αποφυγή υπερβολών μετά την υπογλυκαιμία, καθώς υπερβολική κατανάλωση υδατανθράκων μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία και αύξηση βάρους.
Τι να αποφύγει να καταναλώσει ένα άτομο με υπογλυκαιμία;
Πολλές φορές άτομα με διαβήτη χρησιμοποιούν γλυκίσματα όπως σοκολάτα για την αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Όπως προαναφέρθηκε, λόγω της ανάγκης για άμεση επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, χρειάζεται παροχή σακχάρων (πχ. ζαχαρόνερο) και όχι σύνθετων τροφίμων που περιλαμβάνουν λιπαρά ή/και πρωτεΐνη.
Συνεπώς, δεν συστήνεται η κατανάλωση γλυκισμάτων, σοκολάτας, αρτοσκευασμάτων και γαλακτοκομικών για την επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στα φυσιολογικά επίπεδα.
Η πρόληψη της υπογλυκαιμίας είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για την αντιμετώπιση της! Τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο για υπογλυκαιμία θα πρέπει να είναι κατάλληλα ενημερωμένα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της.
Παραδείγματα 15 γραμμάρια υδατανθράκων για την αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας υπογλυκαιμίας |
15 γραμμάρια γλυκόζης από ταμπλέτες γλυκόζης |
3 κουταλιές γλυκού ζάχαρη, διαλυμένες σε νερό |
150 γρ αναψυκτικό ή χυμό |
1 κουταλιά σούπας μέλι |
Ζελεδάκια και καραμέλες με ζάχαρη (ποσότητα ανάλογα με το προϊόν - βλ. ετικέτα τροφίμου) |
Πηγές:
- Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines Expert Committee. Diabetes Canada 2018 Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Management of Diabetes in Canada. Can J Diabetes. 2018;42(Suppl 1):S1-S325.
- Blood Glucose Testing and Management - Hypoglycemia (Low Blood Glucose)
- Low Blood Glucose (Hypoglycemia)