Σπατάλη τροφίμων: Πώς θα τη διαχειριστούμε στο σπίτι;
Όταν ο νέος κορονοϊός μας χτύπησε την πόρτα βιαστήκαμε να πάμε στο σούπερμάρκετ και να αγοράσουμε πληθώρα τροφίμων. Πόσα από αυτά θα καταναλωθούν και πόσα θα καταλήξουν στα σκουπίδια;
Όταν τα βρώσιμα αγαθά δεν καταναλώνονται, αλλά απορρίπτονται κατά τα στάδια της παραγωγής, της επεξεργασίας, του εμπορίου, και στα νοικοκυριά, έχουμε το φαινόμενο της σπατάλης τροφίμων.
Περίπου το 1/3 της παραγόμενης τροφής παγκοσμίως απορρίπτεται, μαζί με το 25% του νερού που χρειάστηκε για την παραγωγή της, και η αξία του φαγητού που απορρίπτεται αγγίζει το 1 τρισεκατομύρρια δολλάρια το χρόνο!
Σχεδόν τα μισά τρόφιμα απορρίπτονται από την παραγωγή μέχρι και την κατανάλωση στις αναπτυγμένες χώρες! Στις χώρες χαμηλού εισοδήματος η μεγαλύτερη σπατάλη γίνεται κατά τα στάδια της παραγωγής, ενώ σε χώρες υψηλού εισοδήματος η απόρριψη γίνεται κατά το στάδιο της κατανάλωσης.
Στην Ευρωπαική Ένωση κάθε άτομο να απορρίπτει 173 κιλά φαγητού το χρόνο, ενώ στην Ελλάδα πετάμε 80 κιλά τροφή, ανά άτομο το χρόνο!
Οι λόγοι για την σπατάλη φαγητού και βρώσιμων προιόντων είναι ποικίλοι, από την καταστροφή της σοδειάς, μέχρι την μη αποδεκτή ποιότητα και εμφάνιση των καρπών και των προϊόντων, τις συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς που ενδεχομένως να αλλοιώσουν τα τρόφιμα, αλλά και την εμφάνισή τους.
Πολλοί είναι οι οργανισμοί που ασχολούνται με την αποφυγή της σπατάλης τροφίμων, χωρίς να υπάρχει λόγος ανησυχίας για ασφάλεια τροφίμων, όμως η απώλεια βρώσιμης ύλης συνεχίζεται και στα νοικοκυριά! Ειδικά σε εποχή οικονομικής κρίσης είναι σημαντικό να μην γίνονται σπατάλες, και στο σπίτι μας όλοι μπορούμε να λάβουμε μέτρα για μειώσουμε την απώλεια αυτή και να μειώσουμε το κόστος των αγορών μας!
Παρακάτω αναλύονται τρόποι για την μείωση της απόριψης τροφίμων:
- Φτιάξτε πρόγραμμα για το μενού της εβδομάδας και την αντίστοιχη λίστα με τα προιόντα που χρειάζεστε από το σούπερ μάρκετ για την εβδομάδα, αφού ελέγξετε τα ντουλάπια και το ψυγείο σας. Έτσι, θα εφοδιαστείτε με τα τρόφιμα που θα καταναλώστε και όχι επιπλέον τρόφιμα που ενδεχομένως χαλάσουν, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά. Επιπλέον, αποφέυγετε το σούπερ μάρκετ όταν πεινάτε, καθώς θα αγοράσετε τρόφιμα που μάλλον δεν θα καταναλώσετε!
- First in First out! Χρησιμοποιείστε πρώτα τα τρόφιμα που κοντεύουν να λήξουν ή αρχίζουν να χαλάνε, καθώς αν δεν τα καταναλώστε το συντομότερο είναι πολύ πιθανό να καταλήξουν στα σκουπίδια.
- Τα περισευμένα τρόφιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν την επόμενη μέρα! Τα πουλερικά, το κρέας και τα ψάρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σάντουιτς, πίτες και άλλες συνταγές, αντί να πεταχτούν.
- Τα λαχανικά και τα κόκκαλα κρεάτων μπορούν να γίνουν ζωμός, να αποθηκευτούν και να χρησιμοποιηθούν αργότερα, ενώ άλλα λαχανικά εύκολα γίνονται τουρσί. Τα φρούτα μπορούν να γίνουν μαρμελάδες, κομπόστες ή γλυκά του κουταλιού.
- Η σωστή αποθήκευση τροφίμων είναι κλειδί για την διατήρησή τους για περισσότερο καιρό και για την προστασία τους από έντομα και άλλους οργανισμούς. Σιγουρεφτείτε ότι το ψυγείο λειτουργεί κανονικά, και στη σωστή θερμοκρασία, ενώ είναι σημαντικόι να τοποθετείστε τα προιόντα κλεισμένα σε δοχεία και στη θέση που τους αναλογεί.
- Η κατάψυξη είναι σύμμαχος στην μείωση απόρριψης τροφίμων. Τοποθετείστε τρόφιμα που χαλάνε γρήγορα και δεν πρόκειται να τα καταναλώστε σύντομα, όπως ζωικά προϊόντα και φρούτα κομμένα. Υπάρχουν τρόφιμα που καταψύχονται, όπως το γάλα χαμηλών λιπαρών, το βρασμένο μαύρο ρύζι, μυρωδικά (βασιλικός, δυόσμος, κόλιανδρος), το τριμμένο τυρί και το κρασί (σε παγοκυψέλες).
- Ημερομηνία λήξης vs Ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας (Ανάλωση εως vs Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από). Ενώ είναι θέμα ασφάλειας τροφίμου η ημερομηνία λήξης ενός τροφίμου και η δεν συνιστάται η βρώση του, όταν στη συσκευασία αναγράφεται η φράση “Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από” το τρόφιμο είναι ασφαλές προς κατανάλωση και μετά από αυτή την ημερομηνία, απλώς ορισμένα χαρακτηριστικά θα είναι αλλοιωμένα (πχ. η υφή).
- Η κομποστοποίηση είναι αποτελεσματικός τρόπος για ανακύκλωση χρησιμποιημένου καφέ, τσαγιού, φλούδας φρούτων και λαχανικών, τσόφλια αυγών, και φαγητού που έχει λήξει ή χαλάσει και δεν μπορεί να καταναλώθεί για λόγους ασφάλειας. Έτσι, μειώνεται ο όγκος των απορριμάτων και δημιουργείται χώμα για τα φυτά.
- Οι προσφορές σε τρόφιμα μακράς διαρκείας, όπως γάλα εβαπορέ, μακαρόνια, ρύζι και όσπρια συμφέρει, όμως αγοράζοντας μεγάλη ποσότητα φρούτων και λαχανικών επειδή είναι σε προσφορά δεν συμφέρει, καθώς είναι πιθανό να χαλάσουν πριν καταναλωθούν.
- Εάν δεν θέλετε να χρησιμοποιείστε τα περισευμένα φαγητα ή άλλα τρόφιμα που θα λήξουν σύντομα μπορείτε να τα δωρίσετε σε άτομα που βρίσκονται σε ανάγκη.
Παλαιότερα, τα νοικοκυριά χρησιμοποιούσαν όλα τα τρόφιμα που είχανε στη διάθεσή τους και οι σπατάλη τροφίμων ήταν ελάχιστες ως μηδαμηνές. Δυστυχώς, σήμερα με την αφθονία των προιόντων πετάμε στα σκουπίδια τρόφιμα που μπορούν να καταναλωθούν χωρίς δεύτερη σκέψη. Ας βελτιώσουμε τις συνήθειες μας, έτσι ώστε του χρόνου να μην πετάξουμε 80 κιλά βρώσιμης τροφής!
Πηγές
Τι κάνω ως διαιτολόγος-διατροφολόγος;
Η Δρ Ειρήνη Δημίδη είχε προτείνει σε συναδέλφους, για την ενημέρωση του κοινού, να αναφέρουμε τι κάνουμε ως διαιτολόγοι-διατροφολογοι!
Ως διαιτολόγος-διατροφολόγος:
1. Διατηρώ διαιτολογικό γραφείο, όπου ασχολούμαι πέρα από τον έλεγχο του σωματικού βάρους, και με την διαιτολογική παρέμβαση σε ασθενείς με χρόνιες νόσους, όπως καρκινο, διαβητη, νεφροπαθειες κ.α.
2. Αρθρογραφώ για την τοπικη εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, στη στηλη μου ΔΙΑΤΟλογικά και αναρτώ κείμενα στην ιστοσελίδα μου www.mantzorou.gr kai στους λογαριασμούς μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook και instagram.
3. Δίνω ομιλίες σε σχολεία & στο κοινό σχετικά με τη διατροφή
4. Στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου εκπονώ τη διδακτορική μου διατριβή. Η έρευνά μου σχετίζεται με την κατάσταση θρεψης σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού
5. Λαμβάνω μέρος στην εκπόνηση ερευνών του Παν/μίου Αγαίου, καθώς και στη συγγραφή επιστημονικών άρθρων ανασκόπισης & κλινικών μελετών
6. Παρουσιάζω τα αποτελέσματα της έρευνάς μου και των άλλων ερευνών σε εθνικά & διεθνή επιστημονικά συνέδρια
Τα βασικά της ενυδάτωσης
Το νερό είναι απαραίτητο για τη διατήρηση μας στη ζωή, καθώς έχει βαρυσήμαντο ρόλο στον μεταβολισμό των κυττάρων, τη μεταφορά των θρεπτικών συστατικών και του οξυγόνου στους ιστούς, στην αποβολή των άχρηστων προΐόντων του μεταβολισμού, στην ενυδάτωση των αρθρώσεων, στην προστασία του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης και των εμβρύων (μέσω αμνιακού υγρού) από τους κραδασμούς και στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος.
Επομένως, σε περίπτωση αφυδάτωσης, λόγω μειωμένης πρόσληψης ή μη κάλυψης των αυξημένων αναγκών σε υγρά ο οργανισμός μας επιβαρύνεται ιδιαιτέρως. Τα συμπτώματα ποικίλουν από ζαλάδες και αίσθημα αδυναμίας εως ξηροστομία, ταχυκαρδία, χαμηλή παραγωγή ούρων και διαταραγμένη φυσική και νοητική κατάσταση!
Η ενυδάτωση σχετίζεται και με χρόνιες νόσους! Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο ουρολιθίασης, και βρογχοπνευμονικων διαταραχών, καθώς και διαβητικής υπεργλυκαιμίας και κετοξεωσης, μεταξύ άλλων.
Αναφορικά με την απώλεια βάρους, φαίνεται ότι όταν το νερό αντικαθιστά άλλα υγρά όπως αναψυκτικά, χυμούς & γάλα, μειώνεται η ενεργειακή πρόσληψη.
Για την πρόληψη της αφυδάτωσης, λοιπόν, θα πρέπει να προσλαμβάνουμε επαρκή ποσότητα υγρών! Το σώμα μας τους θερινούς μήνες αποβάλλει μεγαλύτερες ποσότητες υγρών για την διατήρηση της θερμοκρασίας μας σταθερή, επομένως είναι αναγκαία η κάλυψη των επιπλέον αναγκών!
Πώς θα καλύψουμε τις ανάγκες μας σε υγρά;
Οι ανάγκες μας σε υγρά κατά το 80% καλύπτονται από υγρά (νερό, χυμοί, τσάι) και το 20% από τρόφιμα που καταναλώνουμε, όπως φρούτα, λαχανικά, και γιαούρτι!
- Συστήνεται η πρόσληψη τουλάχιστον 6-8 ποτηριών υγρών την ημέρα (γενική οδηγία), με έμφαση στο νερό. Ο καλύτερος τρόπος να βεβαιωθούμε οτι είμαστε ενυδατωμένοι είναι το ανοιχτό χρώμα των ούρων! Εάν το προτιμάτε, μπορείτε να δώσετε γεύση στο νερό βάζοντας στο μπουκάλι ή την κανάτα σας κομμένο αγγούρι, λεμόνι, δυόσμο, μέντα και άλλα φρούτα και μυρωδικά της αρεσκείας σας. Αυτό το τρικ μπορεί να σας βοηθήσει να πιείτε επιπλέον νερό, ενώ όταν έχουμε μαζί μας ένα μπουκαλάκι νερό, είναι πιο δύσκολο να ξεχάσουμε να πιούμε!
- Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πηγές νερού, καθώς περιέχουν κατά 70-90% νερό! Συστήνεται η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων & λαχανικών την ημέρα.
- Η μείωση των απωλειών των υγρών επίσης είναι σημαντική. Τα αλκοολούχα ποτά, αν και υγρά, αφυδατώνουν τον οργανισμό, επομένως είναι συνετό να περιορίζεται η κατανάλωσή τους και να συνοδεύονται με νερό!
Έχετε μετρήσει το βασικό μεταβολικό ρυθμό σας; Διαβάστε περισσότερα εδώ!
Ειναι σημαντικό να πίνουμε υγρά καθ όλη τη διάρκεια της ημέρας και όχι με τη μια, καθώς το σώμα λόγω ομοιόστασης θα αποβάλλει την περίσσεια υγρών!
Τι άλλο ρόφημα μετράει στα υγρά;
Πέρα από το νερό στα υγρά ανήκουν το ανθρακούχο νερό, το τσάι και τα ροφήματα, ο καφές, το γάλα, οι σούπες, οι χυμοί (επιλέξτε πιο σπάνια) και τα αναψυκτικά (επιλέξτε πιο σπάνια, και εκείνα χωρίς ζάχαρη) και μπορούν να βοηθήσουν στην κάλυψη των αναγκών! Αν και ο καφές και το τσάι έχουν ήπια διουρητική δράση, αυτή είναι παροδική και δεν οδηγεί σε αφυδάτωση, αν η κατανάλωσή τους δεν είναι υπερβολική!
Πηγές:
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 30 Ιανουαρίου-5 Φεβρουαρίου 2017
1. Καθιστική ζωή σημαίνει ταχύτερη γήρανση, όπως φαίνεται από μελέτη σε ηλικιωμένες γυναίκες! http://www.medicalnewstoday.com/articles/315347.php
2. Αποτοξίνωση! Ο ιδανικός τρόπος να χάσετε… τα λεφτά σας (μπορεί ακόμα και τη ζωή σας)! http://mantzorou.gr/el/blog/apotoxinosi-i-magiki-lysi-gia-varos-toy-port...
3. Λέμε “Ναι!” στη Μεσογειακή Δίαιτα και για τα παιδιά! Έρευνες δείχνουν ότι η προσκόλληση στηΜεσογειακή Διατροφή σχετίζεται χαμηλότερο κίνδυνο για παιδική παχυσαρκία, άσθμα, και αλλεργίες, ενώ η μη προσκόλληση σε αυτή σχετίζεται με συμπτώματα ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)! http://edition.cnn.com/2017/02/01/health/mediterranean-diet-kids-study/i...
4. Κι όμως μπορεί να σαμποτάρετε την προσπάθειά σας για απώλεια βάρους χωρίς να το καταλάβετε! http://mantzorou.gr/el/blog/tesseris-tropoi-na-sampotarete-tin-prospathe...
5. Με το πέρας του χρόνου μειώνεται η οστική μας μάζα, και αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η προσκόλληση σε μια διατροφή, πλούσια σε αντιφλεγμονώδη τρόφιμα φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένη απώλεια οστικής μάζας σε Καυκάσιες γυναίκες. http://www.medicalnewstoday.com/articles/315537.php
6. Ένα λιπαρό γεύμα την ημέρα τη λιπώδη διήθηση του ήπατος φέρνει πιο κοντά! Μεταβολικές αλλαγές ξεκινούν άμεσα μετά την κατανάλωση ενός λιπαρού γέυματος με κορεσμένα λιπαρά, θέτοντας τις βάσεις για τη λιπώδη διήθηση του ήπατος! http://www.medicalnewstoday.com/articles/315396.php
7. Το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου! Διαβάστε τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Ο τρόπος ζωής παίζει πολύ σημαντικό ρόλο! https://www.facebook.com/mantzoroumaria/photos/a.1647627168858599.107374...
Δείτε στατιστικά στοιχεία για τον καρκίνο εδώ από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων Διατροφολόγων: https://www.facebook.com/HellenicDieteticAssociation/photos/pcb.15885188...