Caesarean Section Delivery Is Associated with Childhood Overweight and Obesity, Low Childbirth Weight and Postnatal Complications: A Cross-Sectional Study
Papadopoulou, Sousana K, Maria Mentzelou, Eleni Pavlidou, Georgios K Vasios, Maria Spanoudaki, Georgios Antasouras, Anastasia Sampani, Evmorfia Psara, Gavriela Voulgaridou, Gerasimos Tsourouflis, Maria Mantzorou, and Constantinos Giaginis. 2023. "Caesarean Section Delivery Is Associated with Childhood Overweight and Obesity, Low Childbirth Weight and Postnatal Complications: A Cross-Sectional Study" Medicina 59, no. 4: 664. https://doi.org/10.3390/medicina59040664
Background and Objectives: In the last decades, simultaneously increasing trends have been recorded for both caesarean section delivery and childhood overweight/obesity around the world, which are considered serious public health concerns, negatively affecting child health. Aim: The present study aims to investigate whether caesarean section is associated with the increased rates of childhood overweight/obesity, low childbirth anthropometric indices and postnatal complications in pre-school age. Materials and Methods: This is a cross-sectional study in which 5215 pre-school children aged 2–5 years old were enrolled from nine different Greek regions after applying specific inclusion and exclusion criteria. Non-adjusted and adjusted statistical analysis was performed to assess the impact of caesarean section in comparison to vaginal delivery. Results: Children delivered by caesarean section were significantly more frequently overweight or obese at the age of 2–5 years, also presenting a higher prevalence of low birth weight, length and head circumference. Caesarean section was also associated with higher incidence of asthma and diabetes type I at the age of 2–5 years. In a multivariate analysis, caesarean section increased the risk of childhood overweight/obesity and low childbirth anthropometric indices even if adjusting for several childhood and maternal confounding factors. Conclusions: Increasing trends were recorded for both caesarean section delivery and childhood overweight/obesity, which are considered serious public health concerns. Caesarean section independently increased childhood overweight/obesity in pre-school age, highlighting the emergent need to promote health policies and strategies to inform future mothers about its short and long-term risks and that this mode of delivery should preferably be performed only when there are strong medical recommendations in emergency obstetric conditions.
Ο τοκετός με Καισαρική τομή σχετίζεται με το υπερβάλλον σωματικό βάρος και την παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, το χαμηλό βάρος τοκετού και τις μεταγεννητικές επιπλοκές: Μια διατομεακή μελέτη
Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταγραφεί ταυτόχρονα αυξητικές τάσεις τόσο για τον τοκετό με Kαισαρική τομή, όσο και για το υπέρβαρο και την παχυσαρκία στα παιδιά σε όλο τον κόσμο, οι οποίες θεωρούνται σοβαρές ανησυχίες για τη δημόσια υγεία, επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία των παιδιών.
Η παρούσα μελέτη στοχεύει να διερευνήσει εάν η Καισαρική τομή σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά παιδικού υπέρβαρου/παχυσαρκίας, χαμηλούς ανθρωπομετρικούς δείκτες τοκετού και μεταγεννητικές επιπλοκές στην προσχολική ηλικία. Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη στην οποία εντάχθηκαν 5215 παιδιά προσχολικής ηλικίας 2-5 ετών από εννέα διαφορετικές ελληνικές περιφέρειες μετά από εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού.
Τα παιδιά που γεννήθηκαν με Καισαρική τομή ήταν σημαντικά πιο συχνά στις κλίμακες του υπέρβαρου ή παχυσαρκίας στην ηλικία των 2-5 ετών, παρουσιάζοντας επίσης υψηλότερο επιπολασμό χαμηλού βάρους γέννησης, μήκους και περιφέρειας κεφαλής. Η Καισαρική τομή συσχετίστηκε επίσης με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άσθματος και σακχαρώδους διαβήτη τύπου Ι στην ηλικία των 2-5 ετών. Σε μια πολυπαραγοντική ανάλυση, η καισαρική τομή αύξησε τον κίνδυνο παιδικού υπερβολικού βάρους/παχυσαρκίας και χαμηλών ανθρωπομετρικών δεικτών τοκετού, ακόμη και αν προσαρμόζονταν για αρκετούς συγχυτικούς παράγοντες της παιδικής ηλικίας και της μητέρας.
Καταγράφηκαν αυξητικές τάσεις τόσο για τον τοκετό με Καισαρική τομή όσο και για το υπέρβαρο/παχυσαρκία στην παιδική ηλικία, τα οποία θεωρούνται σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας. Η Καισαρική τομή αύξησε ανεξάρτητα το παιδικό υπέρβαρο/παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη προώθησης πολιτικών και στρατηγικών υγείας για την ενημέρωση των μελλοντικών μητέρων σχετικά με τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους και ότι αυτός ο τρόπος τοκετού θα πρέπει κατά προτίμηση να πραγματοποιείται μόνο όταν υπάρχουν ισχυρές ιατρικές συστάσεις σε επείγουσες μαιευτικές καταστάσεις.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Η διατροφή στις διακοπές του καλοκαιριού
Το καλοκαίρι είναι συνδεδεμένο με τις παραλίες, τον ήλιο και φυσικά τις καλοκαιρινές διακοπές. Τις ημέρες αυτές που περνάμε μακριά από το σπίτι είναι εύκολο να παρασυρθούμε και να αποκλίνουμε από τη συνήθη διατροφή μας. Η διαφορετική κουζίνα, τα ντόπια προϊόντα και η αλλαγή παραστάσεων είναι παράγοντες που μπορούν να μας οδηγήσουν σε υπερφαγία και πρόσληψη σωματικού βάρους, ενώ λόγω αλλαγής προγράμματος οδηγούμαστε σε άστατα γεύματα.
Πώς ακολουθείται η υγιεινή διατροφή στις διακοπές;
1. Φάτε καλό πρωινό! Το πρωινό μάς δίνει ενέργεια για να ξεκινήσουμε την ημέρα μας, με τα ξενοδοχεία να προσφέρουν μεγάλη ποικιλία πρωινού για όλα τα γούστα. Δημιουργήστε ένα θρεπτικό, χορταστικό γεύμα με πηγές σύνθετων υδατανθράκων και φυτικών ινών (δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, ψωμί πολύσπορο ή ολικής άλεσης) καθώς και πρωτεϊνών (τυρί, αλλαντικά, αβγά, γιαούρτι, γάλα). Φυσικά, μην ξεχνάτε τα φρούτα!
Για παράδειγμα, μπορείτε να καταναλώσετε γιαούρτι με δημητριακά και αποξηραμένα φρούτα ή τοστ με γαλοπούλα, τυρί και λαχανικά και φρούτο ή ομελέτα με λαχανικά και ψωμί και φρούτο. Επιπλέον, μπορείτε να προμηθευτείτε από το μπουφέ του πρωινού και το δεκατιανό σας και να το καταναλώσετε αργότερα μέσα στη μέρα. Επιλέξτε τρόφιμα που μπορείτε να μεταφέρετε, όπως φρούτα, αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς, τοστ ή πίτες.
2. Απολαύστε τα τοπικά εδέσματα, αλλά περπατήστε! Είναι αδύνατον να επισκεφτείτε έναν νέο τόπο χωρίς να δοκιμάσετε τα ντόπια προϊόντα και την τοπική κουζίνα. Καταναλώστε, με μέτρο φυσικά, και εξισορροπήστε την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων με περπάτημα! Εξερευνήστε την περιοχή με τα πόδια ή με το ποδήλατο ώστε να γνωρίσετε καλύτερα την περιοχή και κολυμπήστε, εάν βρίσκεστε σε παραθαλάσσια περιοχή!
Δεν είναι απαραίτητο να τρώτε έξω κάθε γεύμα! Εάν το δωμάτιο του ξενοδοχείου σας έχει κουζίνα, μπορείτε να μαγειρέψετε ένα ελαφρύ γεύμα αντί να πάτε σε κάποιο ξενοδοχείο! Έτσι, είναι πιο εύκολο να ελέγξετε τι τρώτε και να εξοικονομήσετε και χρήματα! Αλλά ακόμη και όταν τρώτε σε εστιατόριο, μπορείτε να ζητήσετε αλλαγές στο πιάτο σας ώστε να γίνει πιο ελαφρύ!
3. Μη ξεχνάτε τα υγρά! Το καλοκαίρι οι ανάγκες μας σε υγρά είναι μεγαλύτερες, καθώς η αυξημένη θερμοκρασία περιβάλλοντος μάς κάνει να ιδρώνουμε πιο πολύ! Να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι νερό και να υπενθυμίζετε συχνά σε παιδιά και ηλικιωμένους να ενυδατώνονται!
Σε εξόδους το αλκοόλ αποτελεί τη νούμερο ένα επιλογή για πολλούς. Το αλκοόλ, αν και υγρό, όχι μόνο δεν ενυδατώνει τον οργανισμό μας, αλλά λειτουργεί σαν διουρητικό και μας αφυδατώνει. Επιπλέον, τα καλοκαιρινά κοκτέιλ περιέχουν αρκετή ζάχαρη και θερμίδες, πολλές φορές όσες ένα γεύμα! Επομένως, μπορείτε να διαλέξετε ένα ελαφρύ ποτό (όπως μπύρα ή κρασί) ή να μείνετε στο ένα κοκτέιλ και να το συνοδέψετε με νερό!
4. Ξεχάστε το mini-bar του ξενοδοχείου! Το γεμάτο αλκοόλ και γλυκά ψυγειάκι αποτελεί πειρασμό! Μπορείτε να ζητήσετε να το αδειάσουν και έτσι όχι μόνο δεν θα μπείτε στον πειρασμό, αλλά θα έχετε και χώρο για να βάλετε το νερό σας και τρόφιμα που εσείς επιλέγετε. Μπορείτε να επισκεφθείτε ένα σουπερμάρκετ την πρώτη ημέρα των διακοπών σας και να εφοδιαστείτε με νερό, ανάλατους ξηρούς καρπούς, μπάρες δημητριακών και φρούτα και να τα έχετε μαζί σας σαν σνακ!
Οι διακοπές είναι για χαλάρωση και μια ευκαιρία για να γνωρίσουμε μια περιοχή. Η διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών δεν είναι άπιαστη! Απολαύστε τις διακοπές σας και συνεχίστε την καλή προσπάθεια!
Παιδιά με αλλεργία στο γάλα: πώς το αντιμετωπίζουμε;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση στις τροφικές αλλεργίες. Τα πιο κοινά αλλεργιογόνα είναι το αβγό, η σόγια, το γάλα, το σιτάρι, τα ψάρια και τα όστρακα και οι ξηροί καρποί. Αν και τα παιδιά συνήθως ξεπερνούν την αλλεργία στο γάλα, τα αβγά και τη σόγια, οι αλλεργίες στους ξηρούς καρπούς, το ψάρι και τα όστρακα τείνουν να συνεχίζονται για όλη τη ζωή.
Η αλλεργία στο γάλα είναι η πιο κοινή τροφική αλλεργία στα παιδιά και οφείλεται στη μη φυσιολογική ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στο γάλα καθώς και στα προϊόντα που το περιέχουν. Αν και η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα είναι η πιο συχνή, το γάλα και άλλων ζώων μπορεί επίσης να επιφέρει αλλεργική αντίδραση.
Η αλλεργική αντίδραση επέρχεται μέσα σε λεπτά έως και ώρες μετά την κατανάλωση γάλακτος, ενώ τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια, όπως έμετος, γαστρεντερικές διαταραχές, έως σοβαρά, όπως αναφυλαξία. Η αντιμετώπιση έγκειται στην αποφυγή του γάλακτος μέχρι να ξεπεραστεί η αλλεργία, ενώ στην αντίθετη περίπτωση η αποφυγή του γάλακτος και των προϊόντων με γάλα συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής.
Το γάλα σε όλες τις μορφές του (πχ. αραιωμένο, χαμηλό σε λιπαρά κ.λπ.) πρέπει να αποφεύγεται. Η αποφυγή του γάλακτος επιφέρει αυξημένο κίνδυνο υποσιτισμού στα παιδιά, ειδικά όταν δεν είναι υπό διαιτητική επίβλεψη, καθώς είναι από τα πιο κοινά τρόφιμα που καταναλώνουν, ενώ αποτελεί πηγή ασβεστίου και πρωτεϊνών. Για το λόγο αυτό, στα βρέφη με αλλεργία στο γάλα προτείνεται η κατανάλωση φόρμουλας με υδρολυμένη πρωτεΐνη ή σε μεγαλύτερα παιδιά προτείνεται και το γάλα σόγιας εμπλουτισμένο με ασβέστιο.
Είναι καλό να αποφεύγονται τα υποκατάστατα γάλακτος από ρύζι ή ξηρούς καρπούς (πχ. γάλα αμυγδάλου), καθώς δεν είναι θερμιδικά πυκνά.
Είναι απαραίτητο να αποφεύγονται και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (το βούτυρο, η μαργαρίνη, η κρέμα γάλακτος, το παγωτό, οι κρέμες, το τυρί, το γιαούρτι) ή προϊόντα που έχουν παρασκευαστεί με γάλα ή συστατικά του (π.χ. μπισκότα, κέικ, σοκολάτα, φρυγανιές, δημητριακά που περιέχουν πρωτεΐνες γάλακτος).
Το βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με ελαιόλαδο ή φυτικές μαργαρίνες. Το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι και το αβγό μπορούν να καταναλωθούν αρκεί να μην έχουν μαγειρευτεί με κρέμα γάλακτος ή βούτυρο ή μίγμα που περιέχει γάλα ή συστατικό γάλακτος. Είναι σημαντικό να διαβάζετε τις ετικέτες τροφίμων. Πλέον τα αλλεργιογόνα αναγράφονται με έντονα γράμματα στο πίσω μέρος της συσκευασίας. Εάν το τρόφιμο δεν είναι συσκευασμένο, μπορείτε να ρωτήσετε την εταιρεία ή τον παρασκευαστή για τα συστατικά του τροφίμου.
Η αλλεργία στο γάλα δεν πρέπει να συγχέεται με τη δυσανεξία στη λακτόζη. Στην τελευταία περίπτωση, το ανοσοποιητικό σύστημα δεν μετέχει, ενώ η δυσανεξία οφείλεται στην έλλειψη του ενζύμου λακτάση, το οποίο μετατρέπει τη λακτόζη σε γαλακτόζη και γλυκόζη στον αυλό του εντέρου, με αποτέλεσμα το μεταβολισμό της λακτόζης από τα βακτήρια του παχέος εντέρου και την πρόσκληση γαστρεντερικών ενοχλήσεων, όπως είναι το φούσκωμα, τα αέρια και η διάρροια. Συνήθως τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να καταναλώσουν μικρή ποσότητα γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Όταν ένα παιδί πάσχει από τροφικές αλλεργίες, είναι απαραίτητη η πλήρης αποφυγή του αλλεργιογόνου τροφίμου. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε εξόδους, στα πάρτι και στα κεράσματα στο σχολείο. Το παιδί από μικρή ηλικία πρέπει να γνωρίζει τι δεν επιτρέπεται να καταναλώσει, ενώ οι δάσκαλοι στο σχολείο πρέπει να είναι ενήμεροι για την αλλεργία.
Πώς θα αυξήσουμε τα επίπεδα Σιδήρου στο αίμα;
Η έλλειψη Σιδήρου είναι μια από τις πιο συχνές διατροφικές ελλείψεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η έλλειψη Σιδήρουμπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, μια κατάσταση που συμβαίνει όταν το αίμα δεν έχει αρκετά υγιή ερυθρά αιμοσφαίρια για να μεταφέρει οξυγόνο στα ιστά και τα όργανα του σώματος. Παρά την ύπαρξη αποτελεσματικών μεθόδων θεραπείας, η ανεπάρκεια σιδήρου παραμένει το πιο συνηθές πρόβλημα αναιμίας και διατροφικής έλλειψης παγκοσμίως.
Η συμπληρωματική αγωγή με σίδηρο είναι η σύσταση για την αντιμετώπιση αυτής της έλλειψης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ημερήσια πρόσληψη Σιδήρου μέσω συμπληρωμάτων πρέπει να είναι 60 mg για ενήλικες γυναίκες και 120 mg για έγκυες γυναίκες. Ωστόσο, η δοσολογία μπορεί να ποικίλει.
Η απορρόφηση του σιδήρου μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες. Για παράδειγμα, η απορρόφηση του σιδήρου μπορεί να μειωθεί από την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε Ασβέστιο ή ταννίνες, όπως το τσάι και το καφέ. Αντίθετα, η απορρόφηση του σιδήρου μπορεί να αυξηθεί με την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C. Ορισμένες καλές πηγές σιδήρου περιλαμβάνουν το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα όσπρια, το σπανάκια και τα σιτηρά εμπλουτισμένα με Σίδηρο.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η αγωγή με Σίδηρο μπορεί να γίνεται καθημερινά ή παρά μέρα. Μια σειρά μελετών αναφέρουν ότι η παρά μέρα μονοδοσική αγωγή (λήψη συμπληρώματος 1 φορά τη μέρα) με σίδηρο μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική στην αύξηση της απορρόφησης Σιδήρου στο αίμα, και να οδηγήσει σε λιγότερες γαστρεντερικές διαταραχές και δυσβίωση στο παχύ έντερο, σε σχέση με την καθημερινή αγωγή.
Συμβουλές αύξησης της απορρόφησης του Σιδήρου της διατροφής
- Προτιμείστε γεύματα με αιμικό Σίδηρο πιο συχνά πχ. κρέας, πουλερικά και ψάρι
- Αποφύγετε την κατανάλωση καφέ ή τσαγιού με τα γεύματα (μπορείτε να τα καταναλώσετε 1 ώρα μετά το γεύμα)
- Αποφύγετε την κατανάλωση γαλακτοκομικών με γεύματα πλούσια σε Σίδηρο
- Προτιμείστε εμπλουτισμένα σε Σίδηρο προϊόντα του εμπορίου.
- Η βιταμίνη C διευκολύνει την απορρόφηση του Σιδήρου της διατροφής, επομένως συμπεριλάβετε στη διατροφή μαζί με τα γεύματα πηγές της βιταμίνης, όπως εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια μανταρίνια), πιπεριές, τομάτες, κουνουπίδι, μπρόκολο, λάχανο, ακτινίδιο, και φράουλες. Επιπλέον, προσθέστε λεμόνι σε πηγές σιδήρου, όπως φακές και φασόλια, αλλά και στο κοτόπουλο, το κρέας και το ψάρι.
Τι τρώμε μια μέρα όταν λαμβάνουμε Σίδηρο;
- Πρωινό: 2 φέτες ψωμί με ταχίνι, λιναρόσπορο και μπανάνα
Συμπλήρωμα σιδήρου (σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας)
Καφές ή τσάι (μετά από 1-2 ώρες, καθώς μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση του Σιδήρου)
- Σνακ: 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% με 1 κ.γ. μέλι και 1 φρούτο και κολοκυθόσπορο
- Γεύμα: Σαλάτα με dressing vinegraitte με λεμόνι, 1 φιλέτο κοτόπουλο και ψητές πατάτες
- Σνακ: Κίτρινο τυρί και στικς λαχανικών
- Δείπνο: Σαλάτα με φακές beluga, αυγό βραστό και dressing vinegraitte με πορτοκάλι
Πηγές:
- WHO DAILY IRON SUPPLEMENTATION in adult women and adolescent girls
- Stoffel NU, von Siebenthal HK, Moretti D, Zimmermann MB. Oral iron supplementation in iron-deficient women: How much and how often? Mol Aspects Med. 2020 Oct;75:100865. doi: 10.1016/j.mam.2020.100865. Epub 2020 Jul 7. PMID: 32650997.
- Moretti D, Goede JS, Zeder C, Jiskra M, Chatzinakou V, Tjalsma H, Melse-Boonstra A, Brittenham G, Swinkels DW, Zimmermann MB. Oral iron supplements increase hepcidin and decrease iron absorption from daily or twice-daily doses in iron-depleted young women. Blood. 2015 Oct 22;126(17):1981-9. doi: 10.1182/blood-2015-05-642223. Epub 2015 Aug 19. PMID: 26289639.
- Stoffel NU, Cercamondi CI, Brittenham G, Zeder C, Geurts-Moespot AJ, Swinkels DW, Moretti D, Zimmermann MB. Iron absorption from oral iron supplements given on consecutive versus alternate days and as single morning doses versus twice-daily split dosing in iron-depleted women: two open-label, randomised controlled trials. Lancet Haematol. 2017 Nov;4(11):e524-e533. doi: 10.1016/S2352-3026(17)30182-5. Epub 2017 Oct 9. PMID: 29032957.
- Stoffel NU, Zeder C, Brittenham GM, Moretti D, Zimmermann MB. Iron absorption from supplements is greater with alternate day than with consecutive day dosing in iron-deficient anemic women. Haematologica. 2020 May;105(5):1232-1239. doi: 10.3324/haematol.2019.220830. Epub 2019 Aug 14. PMID: 31413088; PMCID: PMC7193469.
- Pasupathy, E., Kandasamy, R., Thomas, K. et al. Alternate day versus daily oral iron for treatment of iron deficiency anemia: a randomized controlled trial. Sci Rep 13, 1818 (2023). https://doi.org/10.1038/s41598-023-29034-9
- Sood, V., Kamboj, K., Bhatia, P. et al. A randomized trial of once daily versus twice daily dosing of oral iron in CKD. Sci Rep 13, 141 (2023). https://doi.org/10.1038/s41598-022-26589-x