Πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά: φίλοι ή εχθροί για την υγεία μας;
H μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών είναι από τα χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Δίαιτας. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες εταιρείες τροφίμων δημιουργούν τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, τα οποία παλαιότερα όχι μόνο ήταν δύσκολο να βρούμε, αλλά λόγω χαμηλότερης περιεκτικότητας σε λιπαρά, τα προϊόντα αυτά δεν υπερτερούσαν σε γεύση, κάτι που σήμερα έχει βελτιωθεί αρκετά.
Έως τώρα υπήρχε ένα βιβλιογραφικό κενό όσον αφορά την επίδραση των ολόπαχων γαλακτοκομικών προϊόντων, που περιέχουν κυρίως κορεσμένα λιπαρά, στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, της πρώτης αιτίας θανάτου στη χώρα μας, αλλά και στον κόσμο. Έτσι, το Πανεπιστήμιο του Harvard, διεξήγαγε μια μελέτη για εξακριβώσει αν τα λιπαρά από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά. Τα αποτελέσματα της μελέτης, με χιλιάδες συμμετέχοντες από τρεις μεγάλες μελέτες, έδειξαν ότι η κατανάλωση ολόπαχων γαλακτοκομικών προϊόντων δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά! Βέβαια, ούτε τον μειώνει!
Το κλειδί στην κατανόηση της επίδρασης των λιπαρών από τα γαλακτοκομικά, βρίσκεται στις υποκαταστάσεις των θερμίδων που προέρχονται από τα λιπαρά αυτά, με τις ίδιες θερμίδες από άλλα λιπαρά και προϊόντα.
Έτσι, φάνηκε πως η αντικατάσταση των λιπαρών από τα γαλακτοκομικά προϊόντα με πολυακόρεστα λιπαρά ή φυτικά έλαια, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών κατά 24% και 10%, αντίστοιχα! Επιπλέον, αν αντικαταστήσουμε τις ίδιες θερμίδες από τα λιπαρά των γαλακτοκομικών με υδατάνθρακες από προϊόντα ολικής άλεσης, τότε ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά μειώνεται κατά 28%! Αντίθετα, η αντικατάσταση των λιπαρών των γαλακτοκομικών με άλλα κορεσμένα λιπαρά, όπως αυτά του κόκκινου κρέατος, αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών κατά 6%.
Δηλαδή είναι προτιμότερη η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών, για παράδειγμα από το ψάρι, τους ανάλατους, άψητους ξηρούς καρπούς ή το ελαιόλαδο και προϊόντων ολικής άλεσης, σε σχέση με την κατανάλωση ίδιων θερμίδων από λιπαρά γαλακτοκομικών προϊόντων. Όμως, είναι καλύτερο να καταναλώσουμε ολόπαχα γαλακτοκομικά, απ’ ό,τι το λίπος από το κόκκινο κρέας.
Τα αποτελέσματα αυτής της πολύ σημαντικής έρευνας δείχνουν ότι δεν επιβαρύνεται η υγεία μας εάν καταναλώνουμε ολόπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, στα πλαίσια μιας υγιεινής ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης και όσπρια, όπως της Μεσογειακής Δίαιτας. Έτσι, δεν παραγκωνίζουμε τις πηγές «καλών» λιπαρών και τα προϊόντα ολικής άλεσης για τα κορεσμένα λιπαρά. Στην πράξη, μπορούμε να επιλέξουμε ολόπαχο γιαούρτι με ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής άλεσης ή βρώμη, αντί για ολόπαχο τυρί σε πίτσα και σφολιατοειδή ή ολόπαχη κρέμα γάλακτος στο φαγητό!
Depression is associated with worse health-related quality of life, lower physical activity levels, and inadequate sleep quality in a Greek elderly population
Christodoulou Efstratios, Pavlidou Eleni, Mantzorou Maria, Koutelidakis Antonios, Vadikolias Konstantinos, Psara Evmorfia, Vorvolakos Theofanis, Antasouras Georgios, Serdari Aspasia, Vasios Georgios & Giaginis Constantinos(2023) Depression is associated with worse health-related quality of life, lower physical activity levels, and inadequate sleep quality in a Greek elderly population, Psychology, Health & Medicine, DOI: 10.1080/13548506.2023.2221446
Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου, η ποιότητα ζωής και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας συνδέονται μεταξύ τους, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους;
Η παρούσα μελέτη που περιλάμβανε πάνω από 3.400 άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αναζήτησε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: Υπήρχε υψηλή επικράτηση κατάθλιψης και κακής ποιότητας ζωής, χαμηλών επιπέδων φυσικής δραστηριότητας και ανεπαρκούς ποιότητας ύπνου στον πληθυσμό των ηλικιωμένων. Ενδιαφέρον το γεγονός οτι η κατάθλιψη συσχετίστηκε ανεξάρτητα με χειρότερη ποιότητα ζωής, κακή φυσική δραστηριότητα, ανεπαρκή ποιότητα ύπνου, γυναικείο φύλο, υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος και το να ζει κανείς μόνος του.
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και επιβεβαίωση μέσω μελλοντικών τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου, η ποιότητα ζωής και η φυσική δραστηριότητα είναι όλα σημαντικά στοιχεία της υγείας των ηλικιωμένων, και ότι η βελτίωση σε οποιοδήποτε από αυτά τα πεδία μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στα άλλα. Αυτή η μελέτη είναι ένα ισχυρό υπενθύμιση για τη σημασία της ολιστικής προσέγγισης στην υγεία και την ευεξία, ιδιαίτερα καθώς γερνάμε.
Πατήστε εδώ για να διαβάστε την περίληψη. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στο επίστημονικό περιοδικό.
Το επιστημονικό περιοδικό έχει δώσει δωρεάν ηλεκτρονική πρόσβαση στο άθρο για 50 άτομα (50 clicks) μέσω του συνδέσμου που θα βρείτε εδώ.
Ποιοί οι κίνδυνοι του να εμπιστευόμαστε τη διατροφή μας σε μη ειδικούς;
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο με πληροφορίες γύρω από τη διατροφή, έτοιμα προγράμματα απώλειας βάρους με παράξενους και άχρηστους κανόνες, ενώ θα βρούμε και πληθώρα ατόμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δίνουν μη έγκυρες συμβουλές διατροφής. Εκτός διαδικτύου σε περιοδικά θα διαβάσουμε τι συστήνουν να τρώμε άτομα που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστήμη της διαιτολογίας-διατροφής. Παράλληλα, ολοένα και αυξάνονται εκείνοι που παριστάνουν τους (πτυχιούχους και αδειούχους) διαιτολόγους-διατροφολόγους ή παρουσιάζονται ως ειδικοί υγείας και διατροφής, δίνοντας επικίνδυνα μη έγκυρες συμβουλές, και κάνουν ισχυρισμούς που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και τον τρόπο λειτουργίας του σώματός μας.
Και ενώ έχουμε αναλύσει σε προηγούμενα κείμενα τη σημαντικότητα του να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς για κάθε τι, συνοπτικά θα έλεγα ότι στην εποχή μας οι επιστήμες έχουν εξελιχθεί και εξελίσσονται πάρα πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη τη εξειδίκευση. Επιπλέον, όπως δεν θα πηγαίναμε στον ορθοπεδικό για τη μυωπία μας, ή σε έναν δάσκαλο για να μας σχεδιάσει το σπίτι μας, έτσι και για τη διατροφή μας είναι απαραίτητο έως αυτονόητο να εμπιστευτούμε αποκλειστικά και μόνο τους αδειούχους διαιτολόγους-διατροφολόγους.
Ποιοί είναι όμως οι κίνδυνοι του να εμπιστευτούμε τη διατροφή μας σε κάποιον που δεν έχει διαπιστευμένη και επιστημονική γνώση της επιστήμης της διαιτολογίας;
Η συντριπτική πλειοψηφία των πληροφοριών που βρίσκουμε στο διαδίκτυο και δεν προέρχεται από ειδικούς δεν είναι έγκυρη! Το γεγονός αυτό επηρεάζει αρνητικά την σωματική και ψυχική υγεία μας άμεσα, ειδικά σε περίπτωση που συνυπάρχει και πρόβλημα υγείας. Η αντιμετώπιση αρκετών χρόνιων νόσων σχετίζεται με διατροφή, είτε μέσω τροποποίησης της διατροφής, σύμφωνα με συγκεκριμένες οδηγίες οργανισμών πχ. σε νεφροπαθείς, είτε με διατροφική υποστήριξη πχ. για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της υποθρεψίας και της καρκινικής καχεξίας σε καρκινοπαθείς.
Επιπλέον, συχνά συστήνεται άσκοπη απαγόρευση τροφίμων ή και ολόκληρων ομάδων τροφίμων από τη διατροφή, με αποτέλεσμα τη μείωση της ποιότητας της διατροφής μας, πέρα από τη δυνητικά επικίνδυνη ταλαιπωρία του οργανισμού μας. Για παράδειγμα, η αποφυγή της γλουτένης χωρίς την ύπαρξη κοιλιοκάκης έχει όχι μόνο οικονομικό κόστος, καθώς τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι ακριβά, αλλά έχει και κόστος στην υγεία μας, καθώς τα έτοιμα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι πιο πυκνά θερμιδικά, με περισσότερα λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά, ενώ πολλά τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη είναι αρκετά θρεπτικά και πηγές φυτικών ινών!
Επίσης, η προσκόλληση σε μη έγκυρες συμβουλές και περιορισμούς που δεν έχουν τεκμηριωμένη επιστημονική βάση, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση της κατανάλωσης πρωτεΐνης και υδατανθράκων στο ίδιο γεύμα, ή η απαγόρευση ολόκληρων ομάδων τροφίμων επιδρούν αρνητικά όχι μόνο στη σωματική, αλλά και στην ψυχική μας υγεία και στη σχέση μας με το φαγητό, καθώς και να αυξηθεί ο κίνδυνος για διατροφικές διαταραχές! Ειδικά οι έφηβοι είναι πιο επιρρεπείς! Ας μην ξεχνάμε το πρόσφατο παράδειγμα της ορθορεξίας, της διατροφικής διαταραχής όπου τα άτομα έχουν εμμονή με την κατανάλωση των τροφίμων που θεωρούν υγιεινά και την εμμονική αποφυγή των τροφίμων που θεωρούν ανθυγιεινά. Η αύξηση της διατροφικής διαταραχής σχετίζεται με το κίνημα του clean eating (καθαρή διατροφή) που ξεκίνησε από food bloggers και ιστολόγια ατόμων χωρίς εκπαίδευση πάνω στη διαιτολογία!
Τέλος, πάρα πολλές φορές επηρεάζουμε και τους γύρω μας με τις δικές μας διατροφικές επιλογές, ειδικά αν τονίσουμε -ακόμη και χωρίς τεκμηρίωση- πόσο καλό ή κακό κάνει στον οργανισμό μας ένα τρόφιμο.
Καθένας από εμάς είναι ελεύθερος να παραθέτει τη γνώμη του. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι πλέον καθένας μπορεί να παραθέτει τη γνώμη του ως ισχυρισμό, χωρίς να χρειάζεται να την τεκμηριώνει ή τεκμηριώνοντάς την με μεροληπτική επιλογή πηγών. Δηλαδή, πολλές φορές θα διαβάσουμε άρθρα και ισχυρισμούς ατόμων που επιλέγουν να παραθέτουν μελέτες ή βιβλία ή κείμενα που συμφωνούν με τα δικά τους πιστεύω, ενώ στην πραγματικότητα, τα επιχειρήματά τους έχουν καταριφθεί από την επιστήμη! Ο σκοπός των ατόμων αυτών είναι είτε το οικονομικό όφελος, ή απλώς η ενημέρωση του κοινού, με ευγενή μεν σκοπό, αλλά με άκρως επικίνδυνο για την υγεία αποτέλεσμα!
Δώστε πολύ μεγάλη προσοχή σε ποιόν εμπιστεύεστε την υγεία και τη διατροφή σας!
Μόνο οι αδειούχοι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι (απόφοιτοι Χαροκοπείου, ΤΕΙ, αναγνωρισμένων ιδρυμάτων του εξωτερικού) είναι οι ειδικοί για τη διατροφή και τη διατροφική υποστήριξη! Τα σεμινάρια και το διάβασμα βιβλίων δεν αρκούν για να γίνει κάποιος επιστήμονας σε οποιονδήποτε κλάδο!
Christian Orthodox Fasting: Potential Beneficial Effects for Human Health
Christian Orthodox Fasting: Potential Beneficial Effects for Human Health, Constantinos Giaginis, Maria Mantzorou, Andreas Troumbis, Georgios K Vasios, ΦΑΡΜΑΚΈΥΤΙΚH, 34, I, 2022 | 2-16
Περίληψη
Η Oρθόδοξη νηστεία έχει μελετηθεί όσον αφορά τον θετικό αντίκτυπό της στην υγεία. Η παραπάνω ανασκόπηση συνοψίζει τα τρέχοντα επιστημονικά δεδομένα, σχετικά με τις ευεργετικές επιδράσεις του διατροφικού προτύπου της Ελληνοορθόδοξης νηστείας στην υγεία.
Έγινε αναζήτηση στη βάση δεδομένων PubMed, για να εντοπιστούν οι μελέτες παρατήρησης και κλινικές μελέτες που διερευνούν την επίδραση της Ορθόδοξης νηστείας σε δείκτες υγείας.
Έχουν καταγραφεί θετικές επιδράσεις στον έλεγχο της γλυκόζης και των λιπιδίων, ενώ υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις σχετικά με την αρτηριακή πίεση. Όσον αφορά τον έλεγχο του σωματικού βάρους, τα άτομα που νηστέυουν έχουν χαμηλότερο σωματικό βάρος σώματος και χαμηλότερη θερμιδική πρόσληψη κατά τις περιόδους νηστείας. Κατά τη διάρκεια της νηστείας, η διατροφή είναι υψηλότερη σε φρούτα και λαχανικά, Σίδηρο και Φυλλικό οξύ. Βέβαια, οι προσλήψεις Ασβεστίου και βιταμίνης Β2 είναι χαμηλότερες και έλλειψη βιταμίνης D έχει παρατηρηθεί σε μοναχούς. Επιπλέον, οι μοναχοί παρουσιάζουν καλύτερη ποιότητα ζωής και ψυχική υγεία.
Συνολικά, το πρότυπο της Ελληνο-Ορθόδοξης νηστείας φαίνεται να είναι ευεργετικό για την υγεία και την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων. Βεβαίως, χρειάζονται επιπλέον μελέτες σχετικά με τον αντίκτυπο της μακροχρόνιας νηστείας στα επίπεδα της HDL χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης.
Διαβάστε την ανασκόπηση από το περιοδικό Φαρμακευτική.