Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 14-20 Μαΐου 2017
1. Η παιδική παχυσαρκία τετραπλασιάζει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, όπως φάνηκε ύστερα από μελέτη με πάνω από 350,000 παιδιά-συμμετέχοντες! Αν και παλαιότερα ο διαβήτης τύπου 2 εμφανιζόταν στην ενήλικο ζωή, τώρα βλέπουμε και παιδιά με αυτόν τον τύπο διαβήτη. Μάλιστα, το 2013 πάνω από 33 ανά 100.000 παιδιά εμφάνισαν διαβήτη τύπου 2 στο Ην. Βασίλειο. Το υγιές σωματικό βάρος και οι υγιείς διατροφικές συνήθειες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. http://www.medscape.com/viewarticle/879125
2. Ας φτιάξουμε σπιτικές μπάρες βρώμης με αμύγδαλα που δεν χρειάζονται ψήσιμο! http://mantzorou.gr/el/blog/mpares-dimitriakon-me-vromi-kai-amygdala
3. Όλο και περισσότεροι ακολουθούν vegan διατροφή, δηλαδή αποκλείουν όλες τις ζωικές τροφές από τη διατροφή τους, συμπεριλαμβανομένων και των γαλακτοκομικών προϊόντων και των αυγών.
Μπορεί ένα παιδί να ακολουθήσει vegan διατροφή, χωρίς αντίκτυπο στην υγεία και την κατάσταση θρέψης του;
Όπως ειπώθηκε στην πεντηκοστή ετήσια συνεδρίαση της European Society of Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (ESPGHAN) παιδιά που ακολουθούν vegan διατροφή χωρίς παρακολούθηση από ιατρό και διαιτολόγο βρίσκονται σε υψηλότερο για διατροφικές ελλείψεις, όπως ελλειψη βιταμίνης Β12, ασβεστίου, ψευδαργύρου, και πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, με σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά που ακολουθούν vegan διατροφή έχουν χαμηλότερο βάρος και ύψος από παιδιά που καταναλώνουν ζωικά προϊόντα ή ακολουθούν χορτοφαγική (vegeterian) διατροφή. Επιπλέον, και η vegan διατροφή της μητέρας παίζει σημαντικό ρόλο για βρέφη που θηλάζουν, καθώς ενδέχεται η μητέρα να παρουσιάζει χαμηλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών, με αποτέλεσμα το μητρικό γάλα να είναι ελλειπές σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά. Ακόμη, τα εναλλακτικά γάλατα (γάλα ρυζιού, αμυγδάλου, καρύδας κτλ.) αν και τα ονομάζουμε γάλατα είναι ροφήματα και η θρεπτική τους αξία δεν συγκρίνεται με αυτή του γάλακτος. Επομένως, είναι απαραίτητη η συμπληρωματική αγωγή σε μητέρες και παιδιά που ακολουθούν vegan διατροφή, όπως και η στενή παρακολούθηση από ιατρό και διαιτολόγο, ώστε να αποφευχθούν οι σοβαρές συνέπειες των διατροφικών ελλείψεων.
Μια χορτοφαγική διατροφή με γαλακτοκομικά (και αυγό) είναι πιο πλήρης και ασφαλής για τα παιδιά.
http://www.medicalnewstoday.com/releases/317456.php
4. Η παχυσαρκία παιδιών και ενηλίκων αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα δημόσιας υγείας της εποχής μας, με μεγάλο κόστος στην ψυχική και σωματική υγεία, και όχι μόνο. Παράλληλα, η ενασχόληση με την εικόνα του σώματός μας μας απασχολεί, ανεξαρτήτου Δείκτη Μάζας Σώματος. Πολλές φορές ακούμε άτομα με φυσιολογικό βάρος να προσέχουν τη διατροφή τους, ή αντίθετα ακούμε για άτομα με χαμηλό ή φυσιολογικό σωματικό βάρος να “τρώνε ό,τι θέλουν, χωρίς να παχαίνουν”. Τι γίνεται λοιπόν με τα άτομα με φυσιολογικό βάρος; Πρέπει να προσέχουν τη διατροφή τους;
http://mantzorou.gr/el/blog/giati-kai-oi-adynatoi-prepei-na-prosehoyn-ti...
5. Η διατροφή χωρίς γλουτένη είναι η θεραπεία για την κοιλιοκάκη (coeliac disease), ενώ παράλληλα διαφημίζεται ότι τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι πιο υγιεινά από τα συμβατικά. Μια μελέτη έδειξε ότι 654 προϊόντα χωρίς γλουτένη δεν είναι πιο υγιεινά από τα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα, καθώς περιέχουν περισσότερα λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά, περισσότερες θερμίδες και λιγότερη πρωτεΐνη. Τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη, καθώς αυτός είναι ο τρόπος αντιμετώπισης της νόσου, αλλά άτομα χωρίς τη νόσο καλό είναι να προτιμούν τα συμβατικά τρόφιμα. Παράλληλα, είναι σημαντικό να βελτιωθεί η διατροφική αξία των προϊόντων χωρίς γλουτένη, έτσι ώστε τα άτομα με κοιλιοκάκη να μπορούν να έχουν εξίσου θρεπτικές επιλογές στη διατροφή τους!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/317400.php
Ενδοφλέβιες εγχύσεις βιταμινών: Έχουν αποτέλεσμα;
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μόδα οι ενδοφλέβιες χορηγήσεις ορών με βιταμίνες (IV drips), που υπόσχονται αποτοξίνωση, λαμπερή επιδερμίδα, ενέργεια, ανάρρωση από hangover και άλλα. Το κόστος τους είναι αρκετά μεγάλο, και διάσημοι συχνά προωθούν τους ορούς αυτούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Είναι ασφαλής η χρήση και χορήγησή τους; Έχουν αποτέλεσμα;
Η χρήση ενδοφλέβιων ορών αποτελούν ιατρική πράξη, και για ασφάλεια και αποφυγή μολύνσεων θα πρέπει να γίνεται σε νοσοκομείο από νοσηλευτή. Όμως, η μόδα αυτή, δυστυχώς, εφαρμόζεται σε κέντρα και ινστιτούτα ομορφιάς, στα οποία δεν είναι σίογυρο ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις για σωστή χρήση των βελονών, των συνθηκών ασφάλειας και υγιεινής, ενώ δεν είναι σίγουρο ότι η τοποθέτηση γίνεται από νοσηλευτή. Επιπλέον, η ενδοφλέβια χορήγηση είτε φαρμάκων, είτε απλού ορού, παρεντερικής διατροφής και βιταμινών, προϋποθέτει τον αυστηρό έλεγχο ποιότητας των σκευασμάτων, για διασφάλιση της σωστής οσμωτικότητας του διαλύματος, και για να διασφαλιστεί το γεγονός ότι το διάλυμα είναι άσηπτο!
Αναφορικά με το αν πραγματικά λειτουργούν, η απόδοσή τους δεν είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένη. Αν είναι κάποιος αφυδατωμένος, σίγουρα θα βοηθηθεί, αλλά θα μπορούσε με πολύ μικρότερο κόστος να πιεί υγρά! Η ενδοφλέφια χορήγηση μεγάλων δόσεων βιταμινών συστήνεται για μερικές βιταμίνες, στην περίπτωση σοβαρής έλλειψης, και γίνεται αποκλειστικά σε νοσοκομεία, υπό ιατρική επίβλεψη, και σύμφωνα με αντίστοιχα πρωτόκολλα. Επιπλέον, ότα δεν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης ή άλλων θρεπτικών συστατικών η συμπληρωματική χορήγηση (πχ. σε χάπι) δεν χρησιμεύει, ενώ η περίσσεια βιταμινών που δεν αποθηκεύεται αποβάλλεται από τον οργανισμό. Ομοίως, και στην περίπτωση ενδοφλέβιας χορήγησης, ενώ υπάρχει και κίνδυνος ηπατοτοξικότητας, καθώς το ήπαρ θα πρέπει να διαχειριστεί μεγαδόση βιταμινών.
Πρόσφατα, μια “κλινική” είχε ως υπηρεσία για το σχετικά μεγάλο ποσό των 200 Αγγλικών λιρών ενδοφλέφια χορήγηση βιταμινών για ενίσχυση της γονιμότητας. Το γεγονός αυτό πήρε δημοσιότητα, καθώς πέρα από το γεγονός ότι η πρακτική αυτή είναι μη επιστημονικά τεκμηριωμένη, εκμεταλλεύεται την μεγάλη επιθυμία γυναικών με υπογονιμότητα για απόκτηση τέκνου. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και με άλλα διαλύματα που υπόσχονται από αποτοξίνωση, εως ισχυρό ανοσοποιητικό, καλή διάθεση και άλλα.
Μόνο στην περίπτωση που ο ιατρός σας, σύμφωνα με το ιστορικό και τις εξετάσεις σας συστήνει ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών (πχ. σοβαρη αφυδάτωση λόγω ακατάσχετων εμετών) ή βιταμινών ( σε σοβαρή έλλειψη), τότε φυσικά και θα γίνει η διαδικασία αυτή στο νοσοκομείο υπό επίβλεψη!
Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν ακούμε ή διαβάζουμε τέτοιου είδους ισχυρισμούς. Πολλές φορές μας πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες, και σίγουρα από τη μια η πολιτεία θα πρέπει να προστατεύει το κοινό, αλλά από την άλλη το κοινό θα πρέπει να εμπιστεύεται τους εκάστοτε ειδικούς.
Πώς αντιμετωπίζουμε κοινά διατροφικά προβλήματα παιδιών προσχολικής ηλικίας;
H διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στη βέλτιστη ανάπτυξη των παιδιών, θέτοντας τις βάσεις για μια ζωή με υγεία. Η Περιφέρεια Β. Αιγαίου κατατάσσεται δεύτερη στην παιδική παχυσαρκία, και τρίτη στην έλλειψη φυσικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό. Κατά την προσχολική ηλικία, το παιδί πλάθει τις διατροφικές του συνήθειες, ενώ δοκιμάζει καινούρια τρόφιμα, υπό τη σημαντική επιρροή των φίλων, της οικογένειας και του νηπιαγωγείου. Αναμφίβολα, αυτή η περίοδος είναι απαιτητική.
Στην ηλικία αυτή, τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν το ίδιο φαγητό με την υπόλοιπη οικογένεια, αλλά σε μικρότερες ποσότητες, που δίνονται σε 3 κυρίως γεύματα και 2-3 σνακ. Η μερίδα των παιδιών είναι σαφώς μικρότερη από εκείνη των γονέων. Έχουμε δύο πρακτικούς οδηγούς για τις μερίδες: α) 1 κουταλιά της σούπας ανά τρόφιμο για κάθε έτος (πχ. για παιδί 3 ετών 3 κ.σ. κοτόπουλο με 3 κ.σ. πουρέ) και β) με τη χρήση των παιδικών χεριών, όπου 1 φρούτο είναι 1 γροθιά, 1 πηγή υδατανθράκων όσο χωράει το χέρι τους ενώ σχηματίζουν το γράμμα C, και πηγή πρωτεΐνης όσο η παλάμη τους. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ετών καταναλώνουν όσο φαγητό θέλουν, ενώ μετά όσο τους δώσουμε!
Είναι σημαντικό να καταναλώνουν ποικιλία τροφίμων διαφόρων υφών, και γεύσεων. Η νεοφοβία, δηλαδή η απόρριψη άγνωστων τροφίμων, αυξάνεται σε αυτή την ηλικία, αλλά το γεγονός αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει τους γονείς. Χρειάζονται γύρω στις 5-10 εκθέσεις σε ένα νέο τρόφιμο μέχρι το παιδί να το δεχτεί, αλλά μπορεί κάποιο παιδί να χρειαστεί πολλές παραπάνω! Οι γονείς, οι φίλοι και οι δάσκαλοι αποτελούν πρότυπα, οπότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μπορέσει να αποδεχτεί ένα παιδί το νέο τρόφιμο. Ένα άλλο τρικ είναι να συνδυάσουμε το νέο τρόφιμο με γνώριμα, αρεστά στο παιδί φαγητά, ή να το κρύψουμε αρχικά σε άλλο, αρεστό τρόφιμο και να το εμφανίζουμε σιγά σιγά.
Πολλές φορές τα παιδιά ζητούν συγκεκριμένα τρόφιμα, και απορρίπτουν το φαγητό της ημέρας, γνωρίζοντας ότι θα γίνει αυτό που εκείνα θέλουν. Είναι σημαντικό να επιμείνουμε και να εξηγήσουμε ότι δεν είναι δυνατόν να φτιάξουμε κάποιο άλλο φαγητό αυτή τη στιγμή, αλλά αύριο. Εάν το παιδί δεν φάει το φαγητό αποφύγετε να του δώσετε γλυκό ή άλλο φαγητό, ενώ παρουσιάστε ξανά το φαγητό που απέρριψε πριν στο επόμενο γεύμα ή όταν πεινάσει. Μια σοκολάτα ή ένα γλυκό δεν μπορεί να υποκαταστήσει ένα θρεπτικό γεύμα!
Αναφορικά με τα σνακ, καλό είναι να προτιμούμε μη επεξεργασμένα τρόφιμα (τραγανά φρούτα, τραγανά λαχανικά, γιαούρτι), ή κουλουράκια φτιαγμένα στο σπίτι με τη λιγότερη δυνατή προσθήκη σακχάρων. Αν επιλέξουμε ένα έτοιμο προϊόν είναι σημαντικό να ελέγξουμε τη διατροφική ετικέτα στο πίσω μέρος της συσκευασίας και να επιλέξουμε το τρόφιμο με τη λιγότερη ζάχαρη (σάκχαρα), λιπαρά και αλάτι.
Τα γλυκά που πολλές φορές ζητούν τα παιδιά είναι σημαντικό να δίδονται 1 φορά την εβδομάδα, όχι όμως πριν το κύριο γεύμα. Προτιμήστε σπιτικά γλυκά, και προσθέστε τη λιγότερη δυνατή ζάχαρη. Στη Μεσογειακή Διατροφή τα φρούτα χρησιμοποιούνται ως επιδόρπιο. Το φαγητό και το γλυκό δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ούτε ως επιβράβευση, ούτε ως τιμωρία, καθώς έτσι προωθείται η σύνδεση των συναισθημάτων με το φαγητό. Έτσι, τα άτομα, ως παιδιά αλλά και ενήλικες τρώνε λόγω συναισθημάτων, και όχι πείνας, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρβαρου και παχυσαρκίας!
Η προσκόλληση σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, είναι σημαντική για την σωστή ανάπτυξη των παιδιών, με ποικιλία τροφίμων για την ικανοποιητική πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, καθώς και την αποτροπή εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας, όπως αναδεικνύουν επιστημονικές μελέτες.
Διατροφή & πρόληψη του καρκίνου του μαστού
Ο Οκτώβρης είναι ο μήνας ενημέρωσης κατά του καρκίνου του μαστού και 25 Οκτώβρη η Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου του Μαστού.
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, ενώ το 2012 αποτελούσε τον δεύτερο πιο συχνό τύπο καρκίνο που διαγνώστηκε, αποτελώντας το 11,9% των διαγνώσεων καρκίνου. Ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου διπλασιάζεται κάθε δεκαετία μετά την εμμηνόπαυση, ενώ αναφορικά με την αντιμετώπιση της νόσου, η επιβίωση έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια.
Ο τρόπος ζωής και η διατροφή παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη πληθώρας τύπων καρκίνου. Έτσι, και στον καρκίνο του μαστού η διατροφή μπορεί να γίνει σύμμαχος. Ας δούμε τι δείχνει η έρευνα για την σχέση διατροφής και πρόληψης του καρκίνου του μαστού.
Σάκχαρα: Αν και δεν υπάρχουν σαφή συμπεράσματα για τη σχέση υψηλής κατανάλωσης ελευθέρων σακχάρων και καρκίνου του μαστού φαίνεται ότι η προσκόλληση σε διατροφή πλούσια σε ελεύθερα σάκχαρα αυξάνει τον κίνδυνο νόσου, ενδεχομένως μέσω της αύξησης του σωματικού βάρους. Πηγές ελευθέρων σακχάρων αποτελούν η ζάχαρη, το μέλι, οι χυμοί και τα ροφήματα με ζάχαρη, τα αναψυκτικά, καθώς και τα γλυκά, τα μπισκότα και πολλά δημητριακά πρωινού.
Φυτικές ίνες, λαχανικά και φρούτα: Η υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Αυτό ενδέχεται να οφείλεται και στο γεγονός ότι τα τρόφιμα πηγές φυτικών ινών είναι χαμηλά σε λιπαρά και υψηλά σε αντιοξειδωτικά και καροτενοειδή. Πηγές φυτικών ινών είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια και τα προϊόντα ολικής άλεσης.
Λιπαρά: Η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών στην εμμηνόπαυση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, όμως φαίνεται ότι η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών είναι που αυξάνει τον κίνδυνο. Κοινές πηγές κορεσμένων λιπαρών αποτελούν το λίπος του κρέατος και των παραγώγων του, το βούτυρο, τα τυριά, η κρέμα γάλακτος, τα γλυκά και τα αρτοσκευάσματα. Αντιθέτως, άτομα που καταναλώνουν συχνά ψάρια, άρα και ω-3 λιπαρά οξέα έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, σε σχέση με άτομα που καταναλώνουν μκρές ποσότητες ψαριού.
Πρωτεΐνες: Μια πρόσφατη έρευνα με δεδομένα από 46 μελέτες έδειξε ότι η υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος (φρέσκο και επεξεργασμένο) σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ενώ η υψηλή κατανάλωση προϊόντων σόγιας και γάλακτος με χαμηλά λιπαρά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο. Πηγές πρωτεΐνών αποτελούν το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά, τα όσπρια και το αυγό.
Γαλακτοκομικά: Ένας μύθος γύρω από τον καρκίνο του μαστού είναι ότι η κατανάλωση γάλακτος ή και γαλακτοκομικών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να ισχύει. Μάλιστα, μια μετα-ανάλυση έδειξε ότι γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα βρισκόντουσαν σε χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με τις γυναίκες που κατανάλωναν τα λιγότερα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ η κατανάλωση γάλακτος δεν συσχετιζόταν με τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου. Η υψηλή πρόσληψη ασβεστίου, επίσης, φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Καφές και αλκοόλ: Ο καφές φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ (1 ποτό κάθε μέρα) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Αν και χρειάζονται περαιτέρω έρευνες για πιο σαφή συμπεράσματα, η προσκόλληση σε μια υγιεινή διατροφή μπορεί να γίνει σύμμαχος στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Μάλιστα, η έρευνα έχει αναδείξει τη Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) ως πρότυπο διατροφής, στο οποίο η προσκόλληση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών τύπων καρκίνων, εκ των οποίων και ο καρκίνος του μαστού! Συγκεκριμένα η υψηλότερη προσκόλληση στη ΜΔ σχετίζεται με μείωση εμφάνισης της νόσου κατά 7%.
Πηγές:
-Diet and breast cancer: a systematic review. doi: 10.3109/09637486.2014.950207.
-Dietary fiber and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. doi: 10.1093/annonc/mdr589
-Fruits, vegetables and breast cancer risk: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. doi: 10.1007/s10549-012-2118-1
-Adherence to Mediterranean diet and risk of cancer: an updated systematic review and meta-analysis of observational studies. doi: 10.1002/cam4.539
-World Cancer Report 2014