Διατροφή και ψωρίαση
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική φλεγμονώδης δερματοπάθεια, που εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ αυτή η δερματοπάθεια επηρεάζει το 0.09–11.43% του παγκόσμιου πληθυσμού, και στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό των ασθενών είναι 1.5% με 5%. Η κλινική εικόνα των ασθενών διαφέρει ανάλογα με τη μορφή της. Η πλειονότητα των ασθενών εμφανίζει δερματικές πλάκες, συμμετρικά, κυρίως στους αγκώνες, τα γόνατα, στη μέση και το κεφάλι, που προκαλούν φαγούρα, πόνο και κάψιμο στο δέρμα. Οι δερματικές πλάκες δημιουργούνται από την υπερπλασία κυττάρων του δέρματος (κερατινοκυττάρων).
Η ψωρίαση διαγιγνώσκεται κυρίως μέσω φυσικής εξέτασης από δερματολόγο. Ενδέχεται να πραγματοποιηθεί βιοψία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η θεραπεία στοχεύει συχνά στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των εξάρσεων. Κοινές θεραπείες περιλαμβάνουν τοπικά κορτικοστεροειδή, ανάλογα της βιταμίνης D, φωτοθεραπεία, στοματικά ή ενέσιμα φάρμακα και βιολογικούς παράγοντες που στοχεύουν σε συγκεκριμένα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ψωρίασης, αν και δεν την προκαλεί. Οι διατροφικές συστάσεις έχουν εστιάσει ιδιαίτερα γύρω από την ποιότητα της διατροφής.
- Διαχείριση Βάρους Το αυξημένο σωματικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ψωρίασης. Επομένως, η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, και την καλύτερη αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Μάλιστα, ακόμη και μικρή απώλεια βάρους, της τάξης του 5% του αρχικού βάρους έχει θετικά αποτελέσματα!
- Μεσογειακή Διατροφή Η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα πρότυπο διατροφής πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, με την έμφαση στα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά, τα σιτηρά ολικής άλεσης, το ψάρι, τα όσπρια και το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Μάλιστα, συστήνεται η τακτική εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού και οσπρίων, όπως και κόκκινης σάλτσας στο φαγητό, η καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και η καθημερινή χρήση ελαιολάδου. Αυτό το διατροφικό πρότυπο μπορεί να έχει ευεργετική δράση για τα άτομα με ψωρίαση λόγω των συστατικών των τροφίμων που τη χαρακτηρίζουν.
- Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα Η πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που σχετίζεται με τη ψωρίαση. Καλές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων είναι τα λιπαρά ψάρια, οι σπόροι και ξηροί καρποί.
- Συμπληρωματική αγωγή με βιταμίνη D σε περίπτωση χαμηλών επιπέδων Ορισμένες μελέτες δείχνουν βελτίωση στα συμπτώματα με συμπληρωματική αγωγή σε άτομα που έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
- Δίαιτα Χωρίς Γλουτένη Μόνο σε άτομα με ψωρίαση και κοιλιάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, μια διατροφή χωρίς γλουτένη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Εαν δεν υπάρχει κοιλιάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, δεν υπάρχει λόγος αποφυγής της γλουτένης.
Τι πρέπει να προσέξει το άτομο με ψωρίαση στη διατροφή του;
Ελεγχόμενη Κατανάλωση Αλκοόλ Η κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τα συμπτώματα της ψωρίασης, επομένως η μείωση ή η αποφυγή του αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της ασθένειας (Qureshi et al., 2009, Archives of Dermatology).
Χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών Μελέτες σε ποντίκια έχουν δείξει αρνητική επίδραση των κορεσμένων λιπαρών στην δερματοπάθεια. Συνεπώς, συστήνεται η αποφυγή της υψηλής κατανάλωσης τους. Κοινές πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι το βούτυρο, το κόκκινο κρέας, τα τροπικά έλαια (πχ. φοινικέλαιο, λάδι καρύδας) και τα ολόπαχα γαλακτοκομικά (κυρίως τυριά).
Χαμηλή πρόσληψη ελευθέρων και πρόσθετων σακχάρων Σε ποντίκια, διατροφή πλούσια σε σάκχαρα, και διατροφή πλούσια σε σάκχαρα και λιπαρά, είχε αρνητική επίδραση στην ψωρίαση. Συνεπώς, συστήνεται η χαμηλή πρόσληψη ελευθέρων σακχάρων, όπως συστήνει και ο ΠΟΥ, μέχρι 5% των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Το μέτρο αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω επιλογής τροφίμων με λιγότερη ή καθόλου πρόσθετη ζάχαρη, παρασκευή ροφημάτων και γλυκισμάτων χωρίς ή με λιγότερη ζάχαρη, και χρήση φρούτων για γλυκιά γεύση σε γλυκές παρασκευές (μπάρες, κέικ, μπισκότα).
Ημερήσιο Διατροφικό Πλάνο
Πρωινό: 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% με 1 φρούτο, μούσλι, κανέλα και σπόρους (πχ. κολοκυθόσπορο)
Δεκατιανό: Σπιτική μπάρα με βρώμη, σπόρους και φυστικοβούτυρο
Μεσημεριανό: Σαλάτα εποχής με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, 1 μερίδα ψάρι ψητό ή πλακί, και ψωμί ολικής άλεσης
Απογευματινό: 2 φρούτα και ξηρούς καρπούς
Βραδινό: Σαλάτα ντάκος με παξιμάδι ολικής άλεσης, ανθότυρο, ντομάτα, κρεμμύδι και ελιές, και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Χρήσιμες πηγές:
- Kanda N, Hoashi T, Saeki H. Nutrition and Psoriasis. Int J Mol Sci. 2020 Jul 29;21(15):5405. doi: 10.3390/ijms21155405.
- Garbicz J, Całyniuk B, Górski M, Buczkowska M, Piecuch M, Kulik A, Rozentryt P. Nutritional Therapy in Persons Suffering from Psoriasis. Nutrients. 2021 Dec 28;14(1):119. doi: 10.3390/nu14010119.
- Honda T, Kabashima K. Current understanding of the role of dietary lipids in the pathophysiology of psoriasis. J Dermatol Sci. 2019 Jun;94(3):314-320. doi: 10.1016/j.jdermsci.2019.05.003. Epub 2019 May 21. PMID: 31133503.
- Ford AR, Siegel M, Bagel J, Cordoro KM, Garg A, Gottlieb A, Green LJ, Gudjonsson JE, Koo J, Lebwohl M, Liao W, Mandelin AM 2nd, Markenson JA, Mehta N, Merola JF, Prussick R, Ryan C, Schwartzman S, Siegel EL, Van Voorhees AS, Wu JJ, Armstrong AW. Dietary Recommendations for Adults With Psoriasis or Psoriatic Arthritis From the Medical Board of the National Psoriasis Foundation: A Systematic Review. JAMA Dermatol. 2018 Aug 1;154(8):934-950. doi: 10.1001/jamadermatol.2018.1412.
Τι περιλαμβάνει ένα πλήρες γεύμα;
Τι περιλαμβάνει ένα πλήρες γεύμα;
Αν και για πολλά χρόνια ακούμε οτι πιάτο θα πρέπει να περιλαμβάνει σαλάτα και ψητό (πχ. κοτοπουλο), στην πραγματικότητα, το πιάτο μας καλό είναι να περιλαμβάνει: λαχανικά (ή/και φρούτα), μια πηγή πρωτεϊνης (πχ. κοτοπουλο, ψάρι, όσπρια) και μια πηγή υδατανθράκων (πχ. ψωμί, παξιμάδι, ζυμαρικά).
Πιο συγκεκριμένα, συστήνεται το μισό πιάτο να περιλαμβάνει τα λαχανικά, το 1/4 την πρωτεϊνη και το άλλο 1/4 τον υδατάνθρακα.
Είναι προτιμότερο να επιλέγουμε άπαχες πηγές πρωτεϊνης και πηγές αμύλου ολικής άλεσης, ενώ για κάθε μαγειρική χρήση να επιλέγουμε ακόρεστα “καλά” λιπαρά, όπως το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο.
Τι πρέπει να σταματήσω να τρώω για να χάσω βάρος;
Και αν δεν θέλω να βάλω το γεύμα μου σε ένα πιάτο;
Δεν χρειάζεται να είναι σε ένα πιάτο το φαγητό μας. Αυτό που έχει σημασία είναι η αναλογία, η ποιότητα και η πληρότητα του γεύματος.
Χρήσιμες πηγές:
Πώς είναι μια συνεδρία με διαιτολόγο; Διαβάστε εδώ!
Μαγνήσιο και Διατροφή
Το Μαγνήσιο (Mg) είναι ένα μέταλλο, απαραίτητο για τον οργανισμό μας, το οποίο δρα ως συμπαράγοντας σε πληθώρα βιοχημικών αντιδράσεων στο σώμα μας, συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης πρωτεϊνών, τη λειτουργία μυών και νεύρων, στον έλεγχο της γλυκόζης του αίματος και της αρτηριακής πίεσης, και στην κατασκευή των οστών, μεταξύ άλλων.
Μάλιστα, η επαρκής πρόσληψη Μαγνησίου και βιταμίνης Β6 βοηθά στην καταπολέμηση των προ-εμμηνορροϊκών συμπτωμάτων, ενώ μειωμένα επίπεδα Μαγνησίου σχετίζονται και με αυξημένο στρες.
Το σώμα μας περιέχει περί τα 25 γραμμάρια Μαγνησίου, με το 50%-60% αυτού να βρίσκεται στα οστά! Μελέτες δείχνουν ότι η πρόσληψη Μαγνησίου κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα. Αρχικά συμπτώματα έλλειψης Μαγνησίου αποτελούν η μειωμένη όρεξη, η ναυτία και ο έμετος, κόπωση και αίσθημα αδυναμίας. Μετέπειτα συμπτώματα έλλειψης είναι το μούδιασμα και η αίσθηση μυρμηγκιάσματος, συσπάσεις μυών και κράμπες, και ανωμαλίες στον καρδιακό παλμό. Σοβαρή έλλειψη Μαγνησίου μπορεί να οδηγήσει σε υποασβεσταιμία ή υποκαλιαιμία.
Η έλλειψη Μαγνησίου συνδέεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την οστεοπόρωση και τις ημικρανίες.
Άτομα με προβλήματα του γαστρεντερικού, όπως χρόνια διάρροια, ή δυσαπορρόφηση λόγω κοιλιοκάκης ή νόσου Chron, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, άτομα που υπερκαταναλώνουν αλκοόλ ή έχουν πρόβλημα αλκοολισμού, και ηλικιωμένοι (ειδικά με χαμηλή πρόσληψη μαγνησίου) βρίσκονται σε κίνδυνο έλλειψης Μαγνησίου.
Πώς θα βελτιώσουμε την πρόσληψη Μαγνησίου μέσω της διατροφής;
Αν και σε περίπτωση έλλειψης οποιουδήποτε θρεπτικού συστατικού συστήνεται η συμπληρωματική αγωγή, όταν διατηρούμε καλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών, συστήνεται η πρόσληψή τους μέσω της διατροφής.
Το Μαγνήσιο βρίσκεται σε πληθώρα τροφίμων φυτικής και ζωικής προέλευσης. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί και σπόροι και τα βούτυρά τους, το γάλα, η μπανάνα, το κακάο και τα προϊόντα ολικής άλεσης και τα όσπρια, αποτελούν καλές πηγές Μαγνησίου, ενώ βρίσκεται και σε ποικίλες συγκεντρώσεις στο νερό.
Συνεπώς, η επαρκής πρόσληψη Μαγνησίου από τη διατροφή είναι εφικτή, ειδικά όταν καταναλώνουμε ποικιλία τροφίμων από όλες τις ομάδες τροφίμων! Ας θυμηθούμε ότι η Μεσογειακή Διατροφή είναι ένα πρότυπο διατροφής με ποικιλία τροφίμων πλούσιων και σε Μαγνήσιο!
“Χωριάτικη” μακαρονοσαλάτα
Τώρα που φτιάχνει ο καιρός γιατί να μην φτιάξουμε μια “xωριάτικη” μακαρονοσαλάτα; Ιδανική για ένα εύκολο, γρήγορο και δροσερό μεσημεριανό ή βραδινό!
Για 4-6 μερίδες θα χρειαστείτε:
- 250 γρ ζυμαρικά (πχ. πέννες)
- 150 γρ τυρί φέτα ή μυζήθρα
- 2 μεγάλες ντοματες
- 1 κρεμμύδι κομμένο σε φέτες
- 1 μεγάλη πιπεριά
- 1 αγγούρι
- 10 μεγάλες ελιές
- Κάπαρη
- 4 κ. σούπας ελαιόλαδο
Εκτέλεση:
- Βράστε τα ζυμαρικά.
- Κόψτε τα λαχανικά και αναμείξτε τα. Ρίξτε το ελαιόλαδο.
- Σουρώξτε τα ζυμαρικά και αφήστε τα να κρυώσουν λίγο.
- Αναμείξτε τα ζυμαρικά σιγά σιγά με τα λαχανικά, και απολαύστε την μακαρονοσαλάτα σας.