Διατροφή στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους Εντέρου Μέρος Α΄

2018-04-10Άρθρα

Οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι Εντέρου ή συνοπτικά ΙΦΝΕ είναι οι χρόνιες αυτοάνοσοι νόσοι Εκλώδης Κολίτιδα και Νόσος Crohn. Δεν πρέπει να συγχέονται με το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου ή τη σπαστική κολίτιδα.

Οι ΙΦΝΕ χαρακτηρίζονται από υφέσεις και εξάρσεις. Η εκλώδης κολίτιδα προσβάλλει μόνο το παχύ έντερο, ενώ η νόσος Crohn μπορεί να προσβάλει το λεπτό ή το παχύ έντερο ή και τα δύο. Στην ελκώδη κολίτιδα προσβάλλεται ο βλεννογόνος του εντέρου, με συνεχή φλεγμονή, ενώ στη νόσο Crohn η φλεγμονή είναι ανομοιόμορφη, και προσβάλει όλο το πάχος του εντέρου. Αναφορικά με τα συμπτώματα, διάρροια με αίμα παρατηρείται στην ελκώδη κολίτιδα, ενώ η νόσος Crohn εμφανίζεται με πόνο, διάρροια, πυρετό, απώλεια βάρους και υποθρεψία.

Η αιτιολογία και η παθογένεια των ΙΦΝΕ δεν είναι καλά αναπτυγμένες στη βιβλιογραφία. Γενετικοί παράγοντες και το περιβάλλον παίζουν ρόλο στην εμφάνιση των νόσων. Περί τα 100 γονίδια έχουν αναγνωριστεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ, ενώ τα αυξανόμενα ποσοστά που παρατηρούνται σε πρόσφατα αναπτυγμένες και ανεπτυγμένες χώρες, υποδεικνύει και επίδραση από τον τρόπο ζωής. Το κάπνισμα, η κατάχρηση αντιβιοτικών, και η διατροφή ενδέχεται να είναι αντιστρέψιμοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της Νόσου Crohn και της Ελκώδους Κολίτιδας. 
Η διατροφή φαίνεται να παίζει ρόλο στην εμφάνιση της νόσου και έχει μελετηθεί εκτενώς.

Άτομα με διατροφή «Δυτικού τύπου», δηλαδή με αυξημένη κατανάλωση γρήγορου φαγητού, υψηλότερη κατανάλωση ελευθέρων σακχάρων, και χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών φαίνεται να έχουν υψηλότερη εμφάνιση ΙΦΝΕ. Η χλωρίδα του εντέρου επίσης φαίνεται να παίζει ρόλο στην παθογένεια, ενώ η Δυτικού τύπου διατροφή φαίνεται να αλλάζει τη σύσταση του μικροβιώματος του εντέρου, με αρνητική επίδραση στη λειτουργία του εντέρου.

Μάλιστα, η υψηλότερη κατανάλωση κορεσμένων, πολυακόρεστων, και ω-6 λιπαρών και αυξημένη κατανάλωση κρέατος σχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για Νόσο Crohn, ενώ η αυξημένη κατανάλωση λίπους και πολυακόρεστων, και ω-6 λιπαρών σχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Ελκώδους Κολίτιδας. Χαμηλή πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων και υψηλή κατανάλωση ω-6 λιπαρών οξέων επίσης σχετίστηκε με γενικώς αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Ενδέχεται τα λιπαρά να διέπουν την ανοσολογική απόκριση και να αλλάζουν το μικροβίωμα του εντέρου.

Υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών, και ειδικά διαλυτών φυτικών ινών, όπως φρούτα και λαχανικά σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ΙΦΝΕ. Γενικά, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει ευεργετική επίδραση στην πρόληψη των Ιδιοπαθών Φλεγμονοδών Νόσων Εντέρου.

Η βιταμίνη D επίσης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Η διάγνωση έλλειψης βιταμίνης D είναι συχνή σε νεο-διαγνωσμένους ασθενείς, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, ενώ αυξημένη πρόσληψη βιταμίνης D φαίνεται να προστατεύει από τη Νόσο Crohn. Η υψηλή πρόσληψη ψευδαργύρου επίσης έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Νόσου Crohn.

Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, πλούσια σε ω-3 λιπαρά, και χαμηλή σε ω-6 λιπαρά έχει προστατευτική δράση ενάντια στην εμφάνιση των ΙΦΝΕ. Εφόσον, η διατροφή είναι ένας αναστρέψιμος παράγοντας κινδύνου, και βοηθά στην πρόληψη των επίπονων αυτών νόσων είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπ’ όψιν, ειδικά από άτομα με γενετική προδιάθεση και οικογενειακό ιστορικό.