Χουρμάδες: Ποιά είναι η διατροφική τους αξία;
Οι χουρμάδες, είναι τροπικά φρούτα και προέρχονται από τους φοινικες Phoenix dactylifera. Πωλούνται επί το πλείστον αποξηραμένοι, ενώ τρώγονται και φρέσκοι. Συνήθως, βρίσκουμε δυο είδη χουρμάδων στο εμπόριο τους κλασσικούς, μικρούς (deglet noor) και τους βασιλικούς (medjool) χουρμάδες. Είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες, εκ των οποίων η πλειοψηφία είναι σάκχαρα, ενώ περιέχουν και φυτικές ίνες.
Σε 100 γραμμάρια βασιλικών χουρμάδων περιέχονται 277 θερμίδες, από 75 γραμμαρια υδατανθράκων, εκ των οποίων τα 66 γραμμαρια είναι σάκχαρα και τα 7 γραμμαρια φυτικές ίνες, ενώ περιέχουν και λίγη πρωτεϊνη (1,8 γραμμάρια) και ελάχιστα λιπαρά. Τα 100 γρ χουρμάδων προσδίδουν το 10% της βιταμίνης Β6, το 20% του Καλίου, το 5% του Σιδήρου και το 13% του Μανγησίου που χρειαζόμαστε. Η τυπική μερίδα, βέβαια, είναι 1-2 χουρμάδες, δηλαδή 25-50 γρ. Ένας βασιλικός χουρμάς ζυγίζει περι τα 25 γραμμαρια, ενώ ενας deglet noor 7 γραμμαρια.
Χάρη στην περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες, οι χουρμάδες είναι καλή επιλογή για άτομα με δυσκοιλιότητα, ενώ έχουν και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει οτι μπορούν να αποτελέσουν γλυκό σνακ για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, χωρίς να επηρεάσουν αρνητικά τα επίπεδα γλυκόζης, όταν καταναλώνονται σε μέτρια ποσοτητα. Χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωση των χουρμάδων, λόγω του οτι είναι τρόφιμο υψηλό σε σάκχαρα, γεγονός που δεν αντιστασθμίζεται από την περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά. Δηλαδή, συστήνεται η κατανάλωση να είναι με μέτρο, σε ποσότητα 25-50 γραμμαρίων.
Επιπλέον, σε σχέση με άλλα αποξηραμένα φρούτα, οι χουρμάδες έχουν τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, που έχουν αντιοξειδωτική δράση, με θετική επίδραση στην υγεία και το οξειδωτικό στρες.
Διατηρούνταιι εύκολα και αποθηκεύονται είτε στο ψυγείο είτε σε δροσερό ντουλάπι σε αεροστεγές σκεύος
Τα τελευταία χρόνια οι χουρμάδες έχουν γίνει μέρος πολλών θρεπτικών συνταγών, αντικαθιστώντας συχνά τη ζάχαρη σε συνταγές, λόγω της πολύ γλυκιάς τους γεύσης. Έτσι, πολλές είναι οι συνταγές που θα βρει κανείς για γλυκά και σνακ. οπως μπάρες, κέικ και μπισκότα, είτε ωμά είτε ψημμένα!
Μια πολύ εύκολη και γνωστή συνταγή είναι χουρμάς γεμιστός με φυστικοβούτυρο. Απλά ανοιγουμε το χουρμά, και τον γεμίζουμε με 1 κουταλιά φυστικοβούτυρο. Επιπλέομ, μπορούμε να προσθέσουμε κάποιον ξηρό καρπό πχ. καρύδι ή/και τον καλύψουμε με μαύρη σοκολάτα.
Πηγές:
Glycemic indices of five varieties of dates in healthy and diabetic subjects.
USDA
Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Η΄ (Η δίαιτα των μονάδων)
Το υπερβάλλον σωματικό βάρος και η απώλειά του, είναι ένα θέμα που απασχολεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Κατά καιρούς νέες «μόδες» στην απώλεια βάρους κάνουν την εμφάνισή τους, με κοινό παρονομαστή μία «γρήγορη και ανώδυνη» απώλεια βάρους. Η συντριπτική πλειοψηφία των διαιτών αυτών δεν βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, ούτε σε βασικές αρχές της φυσιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού.
Η δίαιτα των μονάδων είναι μια ανορθόδοξη δίαιτα, που γίνεται όλο και πιο γνωστή στη χώρα μας!
Συνοπτικά, σύμφωνα με την ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στην εν λόγω δίαιτα, οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 6 ή 7 και οι άντρες 7 ή 8 μονάδες την ημέρα, όπου 1 μονάδα ισούται με ένα υλικό. Στους «κανόνες» θα δούμε ότι τυποποιημένα προϊόντα απαγορεύονται, ενώ κάποια «παχυντικά», όπως αναφέρονται, τρόφιμα επιτρέπονται. Υπάρχουν και τρόφιμα χωρίς μονάδες, υπό όρους, όπως τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Επίσης, στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται συνταγές και άρθρα, χωρίς να αναφέρεται πάντα η πηγή για τα άρθρα.
Αναλύοντας τη δίαιτα, παρατηρούμε ότι μια μονάδα μπορεί να είναι από ένα φρούτο μέχρι όσο φαγητό ή γλυκό θέλει κανείς. Αναφέρεται ότι δεν έχουν σημασία οι θερμίδες που προσλαμβάνει το άτομο, παρά μόνον οι μονάδες, κάτι που όμως δεν ισχύει στην πραγματικότητα καθώς μέσω ενεργειακού ελλείμματος οδηγούμαστε σε απώλεια βάρους. Δηλαδή αν τρώμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός μας, τότε χάνουμε βάρος, ενώ εάν τρώμε περισσότερες, τότε βάζουμε βάρος!
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η σοκολάτα υγείας 100 γρ. που έχει 500 θερμίδες περίπου, αντιστοιχεί σε μια μονάδα, άρα αν μια γυναίκα θελήσει να φάει 6 σοκολάτες την ημέρα, δηλαδή 3.000 θερμίδες έχει ακολουθήσει τις οδηγίες, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα χάσει βάρος. Από την άλλη μπορεί να φάει 6 διαφορετικά φρούτα, τα οποία θεωρούνται 1 μονάδα το καθένα, εφόσον είναι διαφορετικά, σύμφωνα με τους κανόνες, άρα και πολύ λίγες θερμίδες, χωρίς όμως να λάβει αρκετά από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός.
Σύμφωνα με τους κανόνες και τις συνταγές, μπορεί κάποιος να φάει ένα ταψί μηλόπιτα και άλλο ένα ταψί κοτόπιτα και τηγανητά αυγά και κολοκυθάκια και να μην έχει υπερβεί τις 7 μονάδες! Βέβαια, σε μια άλλη ιστοσελίδα με άρθρο για τη δίαιτα αυτή, αναφέρεται ότι δεν υπάρχει όριο στις μερίδες, αλλά πρέπει να τις προσέχουμε εάν θέλουμε να δούμε αποτέλεσμα! Άρα τι ισχύει; Μετράνε οι θερμίδες και οι μερίδες στη δίαιτα αυτή ή όχι;
Είναι αξιόλογο να αναφερθεί το γεγονός ότι στην ιστοσελίδα θα διαβάσει κανείς ότι η δίαιτα συστήνεται από ιατρούς, ενώ προτείνεται και για θηλάζουσες. Μια θηλάζουσα θα πρέπει να ακολουθεί μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή που να της προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τη διατήρηση μιας καλής διατροφικής κατάστασης κατά τη διάρκεια του θηλασμού, και όχι μια αβάσιμη επιστημονικά δίαιτα.
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο ειδικός που εκπαιδεύτηκε στη διατροφή και στο σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων διατροφής για συγκεκριμένες καταστάσεις υγείας, καθώς και για την απώλεια βάρους. Επίσης, έχει εκπαιδευτεί στην παροχή συμβουλών για βελτίωση διατροφικών συνήθειών, έτσι ώστε η απώλεια βάρους να διατηρηθεί, ενώ στόχος είναι και η προστασία της υγείας του ατόμου.
Συμπερασματικά, βλέπουμε μια σύγχυση στους κανόνες, πέρα από την αβασιμότητά τους. Είναι πασιφανές ότι η δίαιτα αυτή δεν βασίζεται σε βασικές, σημαντικές αρχές της φυσιολογίας του οργανισμού, ούτε σε επιστημονικά δεδομένα! Παράλληλα, δεν αναφέρεται πουθενά η αλλαγή του τρόπου ζωής και η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, που είναι αναπόσπαστοι στόχοι της προσπάθειας για απώλεια βάρους. Τέλος, η δημοσίευση ανυπόγραφων άρθρων σχετικά με τη διατροφή, είναι δυνητικά επικίνδυνη, καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιός και με τι γνώσεις γράφει το εκάστοτε άρθρο και την εγκυρότητα των ισχυρισμών του!
Clean eating: Ποιος θα το έλεγε ότι δεν τρώμε καθαρά;
Μια από τις σύγχρονες τάσεις διατροφής είναι το clean eating, το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται ως καθαρή σίτιση. Αρχικά η τάση αυτή προσωποποιούσε την υγιεινή διατροφή, δίνοντας έμφαση στην κατανάλωση ποικιλίας μη επεξεργασμένων τροφίμων, φρούτων και λαχανικών και στην προετοιμασία γευμάτων από το σπίτι. Σήμερα, είναι συνώνυμη με τον αποκλεισμό ομάδων τροφίμων χωρίς ιατρικό λόγο, όπως της γλουτένης, του σιταριού, των γαλακτοκομικών προϊόντων, του κρέατος και αρκετών πηγών υδατανθράκων, και με το χαρακτηρισμό των τροφίμων ως υγιεινών ή μη.
Μετά από μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο θα βρει κανείς συνταγές συνοδευόμενες από τις φωτογραφίες των θελκτικών εδεσμάτων, άρθρα για το πώς άλλαξε η ζωή των ακολούθων του clean eating και αρκετές φωτογραφίες με ροφήματα και φαγητά που θεωρούνται «clean» («καθαρά»).
Με μια κριτική ματιά όμως παρατηρούμε ότι οι συνταγές που προτείνονται είναι χαμηλές σε θερμίδες και χαμηλές σε περιεκτικότητα θρεπτικών συστατικών όπως σιδήρου, ασβεστίου και πρωτεΐνης, ενώ η αποφυγή κύριων πηγών υδατανθράκων, όπως ρυζιού, πατατών, ζυμαρικών και ψωμιού, πυροδοτεί την παράλογη αποφυγή τους, καθώς οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για τον οργανισμό μας! Μάλιστα, προκαλεί σύγχυση ότι πολλές «clean eating» συνταγές είναι τούρτες, κέικ, γλυκίσματα και μπισκότα για τα οποία χρησιμοποιούνται σάκχαρα και γλυκαντικά και κορεσμένο λίπος. Δηλαδή, μπορεί ο τίτλος της συνταγής να λέει ότι δεν έχει ζάχαρη, αλλά να αντικαθιστάται από σιρόπι ρυζιού ή αγαύης, τα οποία ανήκουν στην κατηγορία των ελεύθερων σακχάρων, ακριβώς όπως και η ζάχαρη!
Παρομοίως, το λάδι καρύδας, πηγή κορεσμένων λιπαρών, χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλες τις συνταγές, ενώ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το ελαιόλαδο, που είναι εξαιρετική πηγή ευεργετικών, ακόρεστων λιπαρών οξέων! Παράλληλα, οι χυμοί και τα smoothies φρούτων και λαχανικών είναι σήμα κατατεθέν του κινήματος clean eating, τη στιγμή που η κατανάλωσή τους είναι καλό να μην ξεπερνά τα 150 ml την ημέρα!
Επιπλέον, το clean eating συνδέεται με την προσπάθεια για απώλεια βάρους. Η αποφυγή αρκετών ομάδων τροφίμων, επεξεργασμένων προϊόντων, η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η προετοιμασία των φαγητών από το σπίτι οδηγούν σε απώλεια βάρους, καθώς αλλάζει άρδην η διατροφή και μειώνεται η ποικιλία των τροφίμων που επιτρέπονται, ενώ τα άτομα προσέχουν ιδιαίτερα τι τρώνε. Η απώλεια βάρους, λοιπόν, δεν οφείλεται στην αποφυγή κάποιων συστατικών ή στην κατανάλωση κάποιων άλλων, αλλά στη μειωμένη πρόσληψη θερμίδων και στην επιλογή τροφίμων που δεν είναι θερμιδικά πυκνά.
Οι συγγραφείς των ιστολογίων αυτών και οι food bloggers (μπλόγκερ που ασχολούνται με συνταγές) επισημαίνουν τα οφέλη που πιστεύουν ότι παρέχει το clean eating. Δυστυχώς, λόγω της άγνοιας ή της παραπληροφόρησής τους όσον αφορά τη διατροφή, το μεταβολισμό και τη φυσιολογία του οργανισμού μας, συχνά παρασύρονται από ψευδο-επιστήμονες και αποτελούν μη έγκυρη πηγή πληροφοριών πάνω στη διατροφή, τη λειτουργία του οργανισμού και την έρευνα. Πολλές φορές γίνεται κριτική σε τρόφιμα («food shaming»), όπως στο ψωμί, σε γλυκά και σε αλμυρά εδέσματα, αλόγως χαρακτηρίζοντάς τα ως μη υγιεινά ή τοξικά ή τους αποδίδουν ευεργετικές ιδιότητες χωρίς να υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις, ενώ δεν είναι εύλογο να χαρακτηρίζουμε τρόφιμα ως υγιεινά ή μη, αλλά τη διατροφή ως σύνολο!
Ο συνδυασμός της επισήμανσης των τροφίμων με την αποφυγή ομάδων τροφίμων ή συστατικών τους με την άλογη παρερμηνεία επιστημονικών ευρημάτων και της φυσιολογίας και βιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών και να θέσει σε κίνδυνο την υγεία μας, ενώ έχει αναφερθεί αύξηση των περιστατικών ορθορεξίας. Η ορθορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από εμμονική κατανάλωση τροφίμων που θεωρούνται υγιεινά και πλήρη αποφυγή των τροφίμων που θεωρούνται ανθυγιεινά.
Το φαγητό πέρα από αναγκαίο για να διατηρηθούμε στη ζωή είναι και απόλαυση. Εάν δεν υπάρχει ιατρικός λόγος, τότε δεν χρειάζεται να αποκλείσουμε κάποιο συστατικό ή τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων από τη διατροφή μας. Για να είμαστε υγιείς είναι καλό να απολαμβάνουμε ποικιλία τροφίμων στην ποσότητα που αναλογεί στις ανάγκες μας και στη σωστή συχνότητα, όπως κατά το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής. Φυσικά είναι ευεργετικό να αποφεύγουμε την κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων, να προτιμούμε φρούτα και λαχανικά, να μαγειρεύουμε στο σπίτι και να τρώμε λιγότερο συχνά τρόφιμα που είναι πλούσια σε θερμίδες, λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, χωρίς αυτό να μας οδηγεί σε υπερβολές και μη υγιή σχέση με το φαγητό!
Granola με μήλο
Είναι πολύ εύκολο να φτιάξουμε τη δική μας granola.
Σε αυτή τη συνταγή δίνουμε άρωμα μήλου χρησιμοποιώντας φλούδα από ένα κόκκινο μήλο, φυστικοβούτυρο και μέλι!
Τι θα χρειαστείτε:
- φλούδα από 1 μεγάλο μήλο
- 10 κουταλιές σούπας βρώμη
- 3 κουταλιές σούπας μέλι ή σιρόπι για vegan εκδοχή
- 3 κουταλιές σούπας φυστικοβούτυρο
- 2 κουταλιές σούπας λιναρόσπορο
- 1/4 φλιτζανιού καρύδια και αμύγδαλα στο μπλέντερ
Εκτέλεση:
1. Σε ένα μπολάκι αναμειξτε καλά το μέλι και βούτυρο ξηρών καρπών (μπορείτε και να τα ζεστανετε στο φουρνο μικροκυματων)
2. Σε ένα μπολ ανακατέψτε όλα τα υπόλοιπα υλικά
3. Αναμειξτε καλά τα δυο μίγματα να γίνουν σαν μπουκίτσες
4. Άλλωστε σε λαδόκολλα και ψηστε για 20 λεπτά σε προθερμασμενο φουρνο στους 170 βαθμούς
5. Αφήστε τη να κρυώσει καλά πειν σπάσετε σε κομμάτια και τοποθετηστε σε αεροστεγες δοχείο.
Καλη απόλαυση!!!