Mediterranean diet adherence is associated with better cognitive status and less depressive symptoms in a Greek elderly population
Mantzorou, M., Vadikolias, K., Pavlidou, E., Tryfonos, C., Vasios, G., Serdari, A. and Giaginis, C. (2020) 'Mediterranean diet adherence is associated with better cognitive status and less depressive symptoms in a Greek elderly population', Aging Clinical and Experimental Research, 1-8. https://doi.org/10.1007/s40520-020-01608-x
Η παρούσα μελέτη αφορά τη συσχέτιση μεταξύ της προσκόλλησης στη Μεσογειακή Διατροφή με την κατάθλιψη και την πτώση της γνωστικής λειτουργίας σε ηλικιωμένους από 7 πόλεις της Ελλάδας.
Η συσχέτιση της Μεσογειακής Διατροφής (ΜΔ) με την γνωστική και ψυχολογική κατάσταση αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο ερευνητικής ανάλυσης. Στην παρούσα μελέτη, αξιολογήθηκε η τήρηση της ΜΔ ενός πληθυσμού ηλικιωμένων στην Ελλάδα, και η πιθανή συσχέτισή της με τον βαθμό γνωστικής έκπτωσης και την ψυχολογική κατάσταση.
Χρησιμοποιήθηκαν τα ερωτηματολόγια Mini-Mental State Examination (MMSE), Geriatric Depression Scale (GDS) και Mediterranean diet score (MedDietScore) για να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της τήρησης της ΜΔ στις γνωστικές ικανότητες και την ψυχολογική κατάσταση των συμμετεχόντων. Στην μελέτη συμμετείχαν 2092 άνδρες και γυναίκες άνω των 65 ετών (μέση ηλικία 74,97 ± 8,41 έτη) από επτά διαφορετικές ελληνικές πόλεις.
Το 34,4% του πληθυσμού της μελέτης εμφάνισε πτώση στη γνωστική λειτουργία, ενώ το 32,3% των συμμετεχόντων είχαν καταθλιπτικά συμπτώματα. Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (52,1%) εμφάνισαν πολύ χαμηλή ή χαμηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή. Η υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή συνδέθηκε σημαντικά με τις καλύτερα σκορ για την καταθλιψη και την γνωστικη λειτουργία. Επιπλέον, η υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετίζεται σημαντικά με τη νεότερη ηλικία, το γυναικείο φύλο, το ανώτερο εκπαιδευτικό επίπεδο και τις καλύτερες ανθρωπομετρικές παραμέτρους. Η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή συνδέθηκε ανεξάρτητα με τη γνωστική και ψυχολογική κατάσταση και το φύλο μετά από προσαρμογή για πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες!
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υψηλότερη τήρηση της ΜΔ συνδέεται σημαντικά με τη βελτίωση της γνωστικής κατάστασης και τη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Κατά συνέπεια, προτείνεται η ενίσχυση των πολιτικών δημόσιας υγείας για την προώθηση της ΜΔ, ως βασικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της γνωστικής εκπτώσεως και της κατάθλιψης στον ηλικιωμένο πληθυσμό.
Τέσσερις τρόποι να σαμποτάρετε την προσπάθεια σας για απώλεια βάρους
Η απώλεια βάρους απασχολεί ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών και γυναικών, είτε πρόκειται για λόγους υγείας, είτε για λόγους εξωτερικής εμφάνισης. Ακόμη και με τη βοήθεια ενός διαιτολόγου-διατροφολόγου μπορεί κανείς να σαμποτάρει την προσπάθειά του για απώλεια βάρους, ανεξάρτητα από την προσκόλληση στο πλάνο διατροφής.
Με ποιούς τρόπους μπορεί κάποιος να «χαλάσει τη δίαιτα», χωρίς να το καταλάβει;
1. «Δεν τα πήγα καλά αυτή την εβδομάδα, δεν θα πάω στο ραντεβού με το διαιτολόγο»
Αποτελεί μια από τις πιο συχνές αφορμές για την αναβολή της συνάντησης με το διαιτολόγο, που μας απομακρύνει από το στόχο μας για απώλεια βάρους!
Αν και το να ακολουθήσουμε το πρόγραμμα διατροφής είναι ένας βασικός στόχος, η αδυναμία τήρησής του είναι ένα δυνατό έναυσμα για συζήτηση πάνω στις συνθήκες που οδηγούν σε παρέκκλιση από το πρόγραμμα, με σκοπό τη βελτίωση της διατροφής, καθώς και των διατροφικών συνηθειών! Επομένως, εάν δεν τα πήγατε καλά μια εβδομάδα, είναι προτιμότερο και πιο αποδοτικό να το συζητήσετε εκτενώς με το διαιτολόγο-διατροφολόγο σας και να βρείτε μαζί τις αιτίες που σας οδηγούν να «βγαίνετε εκτός προγράμματος» και τις πιθανές λύσεις στα διατροφικά ζητήματα που αντιμετωπίζετε!
2. «Ανέβηκα στη ζυγαριά και δεν έδειξε (μεγάλη) διαφορά! Τι πάει λάθος;»
Η ένδειξη της ζυγαριάς είναι ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος να δει κανείς την πρόοδο του στην προσπάθεια απώλειας βάρους. Στην πραγματικότητα, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η απώλεια του λίπους και όχι τόσο του βάρους! Υπάρχει περίπτωση να έχετε χάσει λίπος, αλλά να έχετε αυξήσει την άλιπη μάζα σας, δηλαδή να έχετε ενυδατωθεί ή και να έχετε αυξήσει τη μυϊκή σας μάζα! Ως αποτέλεσμα, η διαφορά στη ζυγαριά μπορεί να μην είναι η αναμενόμενη, αλλά η βελτίωση στην σύσταση του σώματος είναι επιθυμητή και πολύ σημαντική! Άρα, μην βιαστείτε να κρίνετε το αποτέλεσμα, χωρίς να δείτε την αλλαγή στη σύσταση του σώματος!
3. «Να χάσω τα κιλά, να φάω μια πίτα/πίτσα/γλυκό!»
Πολλές φορές ακούμε ότι στην προσπάθεια απώλειας βάρους απαγορεύονται τα γλυκά, οι πίτσες, οι πίτες και άλλα «παχυντικά» τρόφιμα. Κανένα τρόφιμο δεν απαγορεύεται από τη διατροφή μας, εκτός και αν υπάρχει λόγος υγείας. Επίσης, δεν υπάρχουν «παχυντικά» τρόφιμα, των οποίων η κατανάλωση θα μας οδηγήσει αυτόματα σε πρόσληψη βάρους. Ακόμη και σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή και ο «Eatwell Guide», τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι δεν απαγορεύονται, αλλά συστήνεται η περιστασιακή κατανάλωσή τους. Άρα, μπορείτε να καταναλώσετε κάποιο γλυκό ή πίτα/πίτσα, ενώ προσέχετε τη διατροφή σας, αλλά με μέτρο, λίγες φορές το μήνα!
4. «Θα φάω λιγότερο από αυτό που λέει στο διαιτολόγιο για να χάσω πιο γρήγορα τα κιλά!»
Ο υγιεινός ρυθμός απώλειας βάρους είναι 0,5-1 κιλό την εβδομάδα. Υπερβαίνοντας το ρυθμό αυτό υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα απώλειας μυϊκής μάζας, γεγονός που δεν είναι επιθυμητό, καθώς στόχος είναι η απώλεια λιπώδους ιστού και η διατήρηση της μυϊκής μάζας. Επιπλέον, αυξημένη απώλεια μυϊκής μάζας οδηγεί και σε μείωση του βασικού μεταβολισμού, που δυσχεραίνει την απώλεια βάρους! Επομένως, ακολουθώντας το πρόγραμμα διατροφής δεν στερείστε φαγητού και προστατεύεται τη μυϊκή σας μάζα. Φυσικά, μπορείτε να αυξήσετε τη φυσική σας δραστηριότητα για μεγαλύτερη απώλεια λίπους και καλύτερη υγεία!
Στην προσπάθεια για απώλεια βάρους, ανάμεσα στους βασικούς στόχους είναι η διατήρηση της απώλειας, αλλά και η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών! Εάν δεν βελτιώσουμε τον τρόπο διατροφής μας και τη σχέση μας με το φαγητό κατά τη διάρκεια της απώλειας βάρους, κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγηθούμε σε επαναπρόσληψη του βάρους, ύστερα από την επίτευξη του βάρους-στόχου, και θα μπούμε στο φαύλο κύκλο της απώλειας και επαναπρόσληψης βάρους!
Πώς θα εντάξουμε τα ζυμαρικά στη διατροφή μας;
Τα ζυμαρικα, όπως και άλλες πηγές υδατανθράκων έχουν αδίκως δαιμονοποιηθεί οτι αυξάνουν το σωματικό βάρος, με αποτέλεσμα πολλοί να αποφεύγουν την κατανάλωσή τους. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο δεν παχαίνουν (κανένα τρόφιμο δεν μας παχαίνει), αλλά ένα πλήρες γεύμα αποτελείται από πηγή υδατανθράκων, πηγή πρωτεΐνης και λαχανικά. Τα ζυμαρικά μπορούν να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής, καταλαμβάνοντας τη θέση της πηγής υδατανθράκων στο πιάτο μας.
Ποιοί είναι οι καλύτεροι τρόποι να βάλουμε τα ζυμαρικά στη διατροφή μας;
1. Επιλέγουμε ζυμαρικά ολικής άλεσης. Τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι πιο πλούσια σε φυτικές ίνες, επομένως και πιο χορταστικά σε σχέση με τα λευκά ζυμαρικά, ενώ είναι και πιο θρεπτικά, με υψηλότερες συγκεντρώσεις Μαγνησίου, Χαλκού και Φωσφόρου και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
2. Επιλέγουμε ζυμαρικά με περισσότερη πρωτεΐνη ή ζυμαρικά από όσπρια. Πολλοί παρατηρούν οτι δεν χορταίνουν με ζυμαρικά, και καταλήγουν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ζυμαρικών. Η πρωτεΐνη είναι το θρεπτικό συστατικό που μας χορταίνει περισσότερο, συνεπώς επιλέγοντας τα ζυμαρικά με περισσότερη πρωτεϊνη, αυξάνουμε τα επίπεδα κορεσμού. Μάλιστα, τα ζυμαρικά από 100% όσπρια είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, ενώ έχουν τις ίδιες θερμίδες με τα συμβατικά ζυμαρικά!
Πότε ήταν η τελευταία φορά που ελέγξατε τη σύσταση του σώματός σας;
3. Η σάλτσα παίζει ρόλο στη μακαρονάδα. Πληθώρα συνδυασμών μπορούμε να σκεφτούμε για τα ζυμαρικά, από κόκκινη σάλτσα με κιμά, εως λευκή σάλτσα με κρέμα γάλακτος και σάλτσα πέστο. Οι περισσότερες σάλτσες είναι πλούσιες σε λιπαρά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται αρκετά το θερμιδικό περιεχόμενο του πιάτου, χωρίς να αυξάνεται και ο όγκος. Επιλέγουμε να συνδυάζουμε πιο συχνά τα ζυμαρικά με κόκκινη σάλτσα λαχανικών ή/και μανιταριών, με προσοχή στην ποσότητα ελαιολάδου. Μάλιστα, προσθέτοντας σάλτσα με αρκετά λαχανικά, άρα και φυτικές ίνες διευκολύνουμε τον κορεσμό.
4. Τα ζυμαρικά δεν χρειάζεται να τσιγαριστούν με καυτό ελαιόλαδο ή βούτυρο για να είναι γευστικά. Πολλοί προσθέτουν σχετικά μεγάλη ποσότητα λιπαρών και θερμίδων στα ζυμαρικά, ρίχνοντας ελαιόλαδο ή βούτυρο μετά το βράσιμο. Εφόσον στα ζυμαρικά θα πρστεθεί κάποια σάλτσα ή/και πηγή πρωτεϊνης (πχ. γαρίδες, κοτόπουλο, κρέας, τυρί), δεν χρειάζεται να προστεθεί έξτρα ελαιολαδο ή βούτυρο.
5. Δοκιμάστε διαφορετικές συνταγές με τα ζυμαρικά. Πέρα από τις κλασσικές συνταγές, ας δοκιμάσουμε να βάλουμε τα ζυμαρικά στη σαλάτα, δημιουργώντας μακαρονοσαλάτες. Τα ζυμαρικά (πχ. πέννες) μπορούν να προστεθούν σε λαχανικά της επιλογής μας (μαρούλι, ντομάτα, αγγούρι, ρόκα κ.α.) και ως πηγή πρωτεΐνης να μπει τυρί ή κοτόπουλο! Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες αποτελούν μια δροσιστική επιλογή πλήρους γεύματος!
Κανένα τρόφιμο δεν αποκλείεται από μια υγιεινή διατροφή. Απολαύστε τα ζυμαρικά σας και χορτάστε καλύτερα με τα παραπάνω tips.
Δείτε το σχετικό βίντεό μου στο YouTube εδώ:
Πηγές
Whole Grains, Refined Grains, and Dietary Fiber
Protein, Weight Management, and Satiety
Μύθοι για τη Διαιτολογία & τους Διαιτολόγους: Η διαιτολογία είναι η επιστήμη του αδυνατίσματος
Ένας από τους πιο κοινούς μύθους για την επιστήμη της διαιτολογίας-διατροφής είναι ότι είναι η επιστήμη του αδυνατίσματος, και επομένως η δουλειά των διαιτολόγων είναι να αδυνατίζουν τους πελάτες τους.
Η αλήθεια είναι μακράν διαφορετική. Αν ίσχυε αυτό θα λεγόμασταν αδυνατιστές, όχι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι. Το αντικείμενο του διαιτολόγου είναι ευρύ, και μπορει να ασχοληθεί με την κλινική διατροφη, την αθλητική διατροφή, να απασχοληθεί στη βιομηχανία τροφίμων και τη δημόσια υγεία, και φυσικά την έρευνα, μεταξύ άλλων.
Στο γραφείο του διαιτολόγου δεν φτάνουν μόνο άτομα που θέλουν να χάσουν βάρος, αλλά και άτομα που πάσχουν από χρόνιες νόσους που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως καρδιαγγειακά, υπέρταση, υπερχοληστερολαιμίες, νεφροπάθειες, καρκίνο, διαβήτη (Ι, ΙΙ, κύησης), σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διατροφικές διαταραχές και άλλες νόσους και καταστάσεις (πχ. μετά από επέμβαση βαριατρικής).
Μάλιστα, ο ρόλος του διαιτολόγου-διατροφολόγου στην αντιμετώπιση ασθενειών κρίνεται απαραίτητος ως ενεργό μέλος της διεπιστημονικής ομάδας που παρακολουθεί τον εκάστοτε ασθενή.
Δυστυχώς, το μύθο ότι οι διαιτολόγοι είναι αδυνατιστές εκμεταλλεύονται πολλοί που παρουσιάζονται ως διαιτολόγοι ή δίνουν συμβουλές για απώλεια βάρους, χωρίς να έχουν καμία επιστημονική γνώση, θέτωντας σε κίνδυνο την υγεία των πελατών τους.