Να πάρω Ozempic;
Το Ozempic, το νέο φάρμακο για την απώλεια βάρους έχει γίνει πρωτοσέλιδο το τελευταίο διάστημα.
Τα σκευάσματα GLP-1 αναλόγων και αγωνιστών υποδοχέων, όπως το Ozempic, Saxenda, Trulicity κ.α. αποτελούν τη νέα γενιά φαρμάκων για την αντιμετώπιση του διαβήτη και του αυξημένου σωματικού βάρους.
Τα σκευάσματα αυτά δρουν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, επιδρούν στους νευρώνες POMC/CART και βελτιώνουν τον κορεσμό, και μειώνουν την όρεξη. Η λιραγλουτίδη μειώνει και τον ρυθμό γαστρικής κένωσης και η σεμαγλουτίδη μειώνει τις λιγούρες. Παράλληλα, και οι δύο φαρμακευτικές ουσίες έχουν θετική επίδραση στην πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη σε άτομα με προδιαβήτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη, αυξάνοντας την έκκριση της ινσουλίνης και μειώνοντας τα επίπεδα γλυκαγόνης. Επίσης, η χρήση τους οδηγεί στην μείωση της αρτηριακής πίεσης, και τον έλεχγο των λιπιδίων του αίματος, και της λιπώδους διήθησης του ήπατος.
Όμως, ποιος είναι υποψήφιος να λάβει τα σκευάσματα αυτά, και ποιός όχι; Ποιες οι πιθανές παρενέργειες και ποιός είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος χρήσης τους;
Ποιός είναι υποψήφιος για την αγωγή;
Τα φάρμακα για την απώλεια βάρους δεν είναι για όλους, υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο που πρέπει να χρησιμοποιείται.
Αρχικά, για τη σεμαγλουτίδη (Wegovy, Novo Nordisk) έχει εγκριθεί η παρακάτω δήλωση: “πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική αγωγή σε μια διατροφή μειωμένων θερμίδων και αυξημένης φυσικής δραστηριότητας για τη διαχείριση του βάρους, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας και διατήρησης του βάρους, σε ενήλικες με αρχικό Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) ≥30 kg/m2 (παχυσαρκία), ή ≥27 kg/m2 έως <30 mg/kg2 (υπέρβαρο) με την παρουσία τουλάχιστον ενός συνοδού παράγοντα σχετικού με το βάρος”. Η παραπάνω δήλωση ορίζει την προβλεπόμενη χρήση του φαρμάκου με βάση τα δεδομένα ασφάλειας, αποτελεσματικότητας και ποιότητας που υποβάλλονται από τον κατασκευαστή του φαρμάκου κατά τη διαδικασία έγκρισης.
Αντιστοίχως, για τη λιραγλουτίδη (Saxenda, Novo Nordisk) έχει εγκριθεί η παρακάτω δήλωση: “πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική αγωγή σε μια διατροφή μειωμένων θερμίδων και αυξημένης φυσικής δραστηριότητας για τη διαχείριση του βάρους,σε ενήλικες με αρχικό Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) ≥30 kg/m2 (παχυσαρκία), ή ≥27 kg/m2 έως <30 mg/kg2 (υπέρβαρο) με την παρουσία τουλάχιστον ενός συνοδού παράγοντα σχετικού με το βάρος, όπως δυσλγυκαιμία (προδιαβήτης ή διαβήτης τύπου ΙΙ), υπέρταση, δυσλιπιδαιμία ή αποφρακτική υπνική άπνοια”.
Σύμφωνα με τις πλέον πρωτοποριακές και νομικά δεσμευτικές συστάσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, η σεμαγλουτίδη χορηγείται σε άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος 35 kg/m2 ή σε άτομα με ΔΜΣ μεγαλύτερο των 30 kg/m2 και χρειάζεται να παραπεμφθούν σε πιο εξειδικευμένη αντιμετώπιση του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους. Επίσης, έως τώρα η σύσταση είναι η χορήγηση των σκευασμάτων να διαρκεί ως 2 έτη, και να διακόπτεται εάν δεν έχει επιτευχθεί απώλεια βάρους μεγαλύτερη από 5% του αρχικού βάρους σε ένα εξάμηνο.
Για τη λιραγλουτίδη η σύσταση του NICE είναι να συνταγογραφείται σε άτομα που έχουν ΔΜΣ > 35 kg/m2 και
- έχουν μη διαβητική υπεργλυκαιμία, και
- έχουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου με βάση παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία και
- συνταγογραφείται στη δευτεροβάθμια περίθαλψη από εξειδικευμένη πολυεπιστημονική υπηρεσία διαχείρισης βάρους 3ης βαθμίδας
Πώς χρησιμοποιούνται τα φάρμακα "κατά της παχυσαρκίας";
Η χρήση της σεμαγλουτίδης και της λιραγλουτίδης γίνεται στα πλαίσια της βελτίωσης του τρόπου ζωής, όπου συνδυάζονται η διατροφή (υποθερμιδική διατροφή & διατροφική συμβουλευτική) και η άσκηση, καθώς η χρήση των φαρμακευτικών σκευασμάτων δεν είναι και δεν θεωρείται αυτόνομη θεραπεία! Η σημασία του τρόπου ζωής στην μείωση και διατήρηση της απώλειας βάρους άλλωστε είναι αδιαμφισβήτητη!
Τα σκευάσματα GLP-1 αναλόγων και αγωνιστών υποδοχέων (σεμαγλουτίδη, λιραγλουτίδη) αποτελούν εξαιρετικά εργαλεία (η σεμαγλουτίδη (Ozempic) μάλιστα, φαίνεται και να υπερέχει και της λιραγλουτίδης στην απώλεια βάρους, ενώ και τα φώτα της δημοσιότητας έχουν στραφεί πάνω της), και όπως κάθε εργαλείο θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σωστά, με στόχο τα μακροπρόθεσμα οφέλη για τα άτομα. Δηλαδή, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στον σωστό πληθυσμό, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με τον τρόπο που έχουμε δει ότι λειτουργεί το σκεύασμα. Ειδάλλως, στην περίπτωση που το σκεύασμα χορηγηθεί χωρίς να υπάρχει παράλληλα διατροφική υποστήριξη και εκπαίδευση, τότε τα αποτελέσματα του θα διαρκέσουν όσο και η χρήση του.
Ποιές είναι οι αντενδείξεις και οι παρενέργειες;
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στο γεγονός ότι υπάρχουν αντενδείξεις στη χρήση των GLP-1 αναλόγων και αγωνιστών υποδοχέων, όπως η χρήση τους σε άτομα που δεν πληρούν τα ανθρωπομετρικά κριτήρια, οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που θέλουν να μείνουν έγκυες, οι έγκυες και θηλάζουσες, άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς αδένα και με σύνδρομο ΜΕΝ2.
Οι κοινές παρενέργειες της σεμαγλουτίδης και της λιραγλουτίδης είναι η ναυτία, η δυσκοιλιότητα ή η διάρροια και ο έμετος, ενώ πιο σπάνιες παρενέργειες είναι η χολολιθίαση και η παγκρεατίτιδα.
Τι γίνεται εφόσον σταματήσω να παίρνω την αγωγή;
Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί πως η αποτελεσματικότητα της χρήσης των σκευασμάτων GLP-1 αναλόγων και αγωνιστών υποδοχέων έχει ημερομηνία λήξης, με την παύση της αγωγής. Αυτό σημαίνει ότι μετά την παύση της χρησης των σκευασμάτων, η μείωση στην όρεξη σταματά. Μάλιστα, τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν επανάκτηση των 2/3 της απώλειας βάρους μετά το πέρας των παρεμβάσεων με διατροφή και σεμαγλουτίδη. Βέβαια, το αποτέλεσμα αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, καθώς η μόνιμη αλλαγή στο βάρος προϋποθέτει μονιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή και άσκηση), στον τρόπο σκέψης γύρω από το φαγητό και στη σχέση μας με το φαγητό.
Συνεπώς, σε συννενόηση με τον θεράποντα ιατρό για την αξιολόγηση αναγκών και συνταγογράφηση, και με τη βοήθεια διαιτολόγου-διατροφολόγου (διατροφή, και διατροφική εκπαίδευση) και με την ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα, η απώλεια λίπους και η διατήρηση των αποτελεσμάτων γίνεται ακόμη πιο εφικτή!
Πηγές:
- NATIONAL INSTITUTE FOR HEALTH AND CARE EXCELLENCE. Appraisal consultation document. Semaglutide for managing overweight and obesity. https://www.nice.org.uk/guidance/ta875/documents/129
- NATIONAL INSTITUTE FOR HEALTH AND CARE EXCELLENCE guidance. Liraglutide for managing overweight and obesity.https://www.nice.org.uk/guidance/ta664/chapter/1-Recommendations
- Pedersen SD, Manjoo P, Wharton S. Canadian Adult Obesity Clinical Practice Guidelines: Pharmacotherapy for Obesity Management. Available from: https://obesitycanada.ca/guidelines/pharmacotherapy
- Chao AM, Tronieri JS, Amaro A, Wadden TA. Clinical Insight on Semaglutide for Chronic Weight Management in Adults: Patient Selection and Special Considerations. Drug Des Devel Ther. 2022 Dec 29;16:4449-4461. doi: 10.2147/DDDT.S365416. PMID: 36601368; PMCID: PMC9807016.
- Wilding, JPH, Batterham, RL, Davies, M, et al. Weight regain and cardiometabolic effects after withdrawal of semaglutide: The STEP 1 trial extension. Diabetes Obes Metab. 2022; 24( 8): 1553- 1564. doi:10.1111/dom.14725
φωτογραφία: https://utswmed.org/medblog/obesity-medication-weight-program/
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 30 Οκτώβρη-4 Νοέμβρη 2017
1. Έχετε δοκιμάσει overnight oats; Είναι ένας άλλος τρόπος να απολαύσουμε τη βρώμη!
2. Δεν χρειάζεται καν να βγούμε από το σπίτι για να ασκηθούμε!!! Στο Υoutube θα βρειτε διάφορα βίντεο με ασκήσεις!
3. Θα πηγαίνατε σε έναν μη-χειρουργό για να σας χειρουργήσει; Θα αφήνατε να σας φτιάξει το σπίτι κάποιος που δεν είναι μηχανικός;
Όλοι τρώμε, αλλά δεν ειμαστε όλοι ειδικοί στη διαιτολογία-διατροφή!!!
Στο διαδίκτυο θα βρούμε πληροφορίες για τα πάντα, αυτό δεν μας κάνει ειδικούς σε κάποιο κλάδο! Και φυσικά δεν σημαίνει οτι αυτό που διαβάσαμε ισχύει! Οποιοσδήποτε που δεν έχει επιστημονικές γνώσεις πάνω σε ένα θέμα μπορεί πλέον να επιρεάζει τη γνώμη και να παραπληφορεί το κοινό.
Το γεγονός οτι τα μοντέλα έχουν ωραίο σώμα δεν σημαίνει ότι έχουν γνώσεις πάνω στην επιστήμη της διατροφής. Το γεγονός ότι κάποιος είναι σεφ και προφανώς μαγειρεύει καλά δεν σημαίνει οτι έχει γνώσεις πάνω στην επιστήμη της διατροφής!
Και πώς μας επιρρεάζει αυτή η παραπληροφόρηση;
Από την ανάδειξη επικίνδυνων ψευδο-επιστημόνων, μέχρι την αύξηση των περισταστικών διατροφικών διαταραχών και τον αυξημένο κίνδυνο για διατροφικές ελλείψεις η παραπληροφόρηση δεν είναι ακίνδυνη, ενώ πολλές φορές τα άτομα που παρέχουν μη έγκυρες πληροφορίες έχουν και μεγάλο οικονομικό κέρδος!
Ενημερωθείτε σωστά, μόνο από τους ειδικούς κάθε κλάδου!!!
Διαβάστε ένα ενδιαφέρον άρθρο εδώ.
4. Θα βάζατε 30 κουταλιές του γλυκού στο γεύμα σας;
Σύμφωνα με έρευνα του Action on Sugar στην Αγγλία για τα "meal deals", δηλαδή πακέτων μεσημεριανού σε προφορά από σούπερ μάρκετ και αλυσίδες, σε αυτά περιέχονται πολύ υψηλές ποσότητες ελευθέρων σακχάρων, κυρίως μέσω των αναψυκτικών που προσφέρονται στο πακέτο. Παράλληλα, σπάνιες ήταν οι πιο υγιεινές επιλογές!!!
Και στην Ελλάδα βλέπουμε τέτοια πακέτα, επομένως, χρειάζεται προσοχή στις επιλογές που κάνουμε! Μπορούμε να παραλλείψουμε το αναψυκτικό με ζάχαρη και το επιδόρπιο, και να επιλέξουμε ένα θρεπτικό φρούτο μαζί με το κυρίως γεύμα μας!
Overnight oats: φτιάχνουμε το πρωινό μας από το προηγούμενο βράδυ
Η κατανάλωση πρωινού είναι μια εξαιρετική διατροφική συνήθεια. Μια κοινή δικαιολογία για την παράλειψη του πρωινού είναι η έλλειψη χρόνου. Υπάρχουν, φυσικά, πολλές λύσεις στο πρόβλημα αυτό, όπως το να ξυπνήσουμε πιο νωρίς, ή να ετοιμάσουμε το πρωινό μας από το προηγούμενο βράδυ.
Τα overinight oats είναι μια γευστική λύση όταν δεν έχουμε χρόνο για την προετοιμασία του πρωινού. Απώς τα προετοιμάζουμε το βράδυ και το επόμενο πρωί είναι έτοιμα για κατανάλωση!
Όπως και με το χυλό βρώμης (porridge), τα overnight oats μπορούν να συνδυαστούν με διάφορα υλικά και γίνουν αμέτρητοι συνδυασμοί, για να μην βαρεθούμε ποτέ!!!
Ας δούμε τη βασική συνταγή:
Θα χρειαστείτε:
- 1/2 φλ. γάλα 1,5% ή ρόφημα αμυγδάλου ή σόγιας
- 1/2 φλ. βρώμη (rolled oats για καλύτερη υφή!!!)
Προσθέστε επιπλέον υλικά όπως κανέλλα, chia seeds, λιναρόσπορο, ξηρούς καρπούς και σπόρους, αποξηραμένα φρούτα, ταχίνι, μέλι, φυστικοβούτυρο, ή κόψτε φρούτα το πρωί! Ακόμη μπορείτε να προσθέστε κακάο σε σκόνη για σοκολατένια γεύση!
Εκτέλεση:
- Σε ένα μπολ/δοχείο που κλείνει με καπάκι ανακατέψτε την βρώμη και το γάλα, ώστε όλη η βρώμη να μουσκέψει.
- Προσθέστε τα υλικά της επιλογής σας και ανακατέψτε.
- Κλείστε καλά το καπάκι και αφήστε το δοχείο στο ψυγείο όλο το βράδυ.
- Το επόμενο πρωί απολαύστε το πρωινό σας!!!
Μπορείτε να πάρετε ιδέες από εδω:
https://minimalistbaker.com/peanut-butter-overnight-oats/
http://www.quakeroats.com/cooking-and-recipes/overnightoats
http://www.foodnetwork.com/healthyeats/recipes/2015/05/as-you-like-it-ov...
Διαλλειματική νηστεία: τι μας λέει η έρευνα;
Η διαλλειματική νηστεία, ή στα αγγλικά intermittent fasting, είναι μια ομάδα πρακτικών διατροφής, όπου η σίτιση δεν είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά σε περιόδους ημερών ή ωρών. Δηλαδή, τα άτομα είτε τρώνε 8 ώρες τη μέρα (πχ. 8:16) ή διαννείμουν την ενέργεια που καταναλώνουν κυρίως σε μερικές μέρες της εβδομάδας (πχ. 5:2). Η πρακτικές αυτές πολλές φορές συγκρίνονται με το Ραμαζάνι. Η διαλλειματική νηστεία έχει γίνει της μόδας, ειδικά για την απώλεια βάρους. Όμως τι έχει να μας πει η έρευνα σχετικά με την επίδρασή της στην υγεία και την απώλεια βάρους;
Αρχικά, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να διαρκούν επαρκές χρονικό διάστημα, ενώ ταυτόχρονα λίγα άτομα έχουν πάρει μέρος στις μελέτες αυτές, καθώς και ο σχεδιασμός των μελετών δεν ευδοκιμεί τη σύγκριση μεταξύ τους, γεγονός που οδηγεί σε μη σαφή και μη ισχυρά συμπεράσματα.
Σχετικά με τη νηστεία ανά μέρα, τα δεδομένα είναι ασαφή σχετικά με μεταβολικούς βιοδείκτες, ενδεχομένως γιατί στις μελέτες έλαβαν μέρος υγιή άτομα. Αντίθετα, η πείνα φάνηκε αυξημένη και η διάθεση χαμηλή τις ημέρες της νηστείας.
Αναφορικά με τις διαιτες όπου για 2 μερες η ενεργειακη προσληψη ειναι αρκετα χαμηλή (μόλις το 25% των απαιτούμενων θερμίδων), σε άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος φάνηκε αναμενόμενη απώλεια βάρους, η οποία όμως δεν διαφέρει από την αναμενόμενη απώλεια βάρους μιας τυπικής υποθερμιδικής διατροφής. Οι βιοδείκτες έδειξαν μικρή ή καμία βελτίωση, η οποία βεβαια μπορεί να οφείλεται στην απώλεια βάρους, και όχι σε ανωτερότητα της διαλλειματικής νηστείας.
Συστηματικές ανασκοπίσεις και μετα-αναλύσεις μελετών δείχνουν ότι δεν υπερέχει αυτού του τύπου η διαλλειματική νηστεία, από την τυπική υποθερμιδική διατροφή, είτε για την απώλεια βάρους, είτε για τους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Τέλος, η πλέον γνωστή μέθοδος διαλλειματικής νηστείας είναι εκείνη όπου τα άτομα καταναλώνουν την τροφή τους μέσα σε 8 ώρες του 24ώρου (πχ. 12:00- 20:00). Στην πράξη, δεν διαφέρει από την παράλλειψη του πρωινού (και την κατανάλωση του βραδινού σχετικά νωρίς για τον Έλληνα)! Σε μια μελέτη 6 εβδομάδων, δεν παρατητήθηκε όφελος σχετικά με την αλλαγή στο σωματικό βάρος, και ούτε στον γλυκαιμικό έλεγχο, τα λιπίδια, και τους δείκτες φλεγμονής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έτρωγε κανονικά.
Κάθε νηστεία προ εξετάσεων θα έχει θετικό αποτέλεσμα σε βιοδείκτες. Για το λόγο αυτό μένουμε και νηστικοί πριν από αιματολογικές εξετάσεις. Επίσης, σε άτομα με δυσλιπιδαιμία ή μη ελεγχόμενες τιμές γλυκόζης, αναμένεται βελτίωση μετά από διατροφική παρέμβαση, δη σε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σίτισης. Γενικά, η μέχρι τώρα υπάρχει έλλειψη ισχυρών αποτελεσμάτων για τη διαλλειματική νηστεία, ειδικά σε σχέση με την τυπική διατροφή. Σε ζωικά μοντέλα και σε κύτταρα (σε μελέτες in vitro - όχι σε οργανισμούς) μπορεί να παρατηρούνται θετικές επιδράσεις, οι οποίες όμως δεν μεταφράζονται στον άνθρωπο!
Εν κατακλείδι, δεν έχουμε δεδομένα για σαφή συμπεράσματα σχετικά με τις διάφορες πρακτικές της διαλλειματικής νηστείας, αλλά αναμένουμε υψηλής ποιότητας μελέτες στο μέλλον να διαλευκάνουν τη χρησιμότητά τους και τους πιθανούς κινδύνους. Αναφορικά με την απώλεια βάρους, μια οποιαδήποτε υποθερμιδική διατροφή θα οδηγήσει έστω βραχυπρόθεσμα σε απώλεια βάρους. Σίγουρα, κάποιοι προτιμούν να τρώνε τα γεύματά τους εντός 8 ωρών, ή για κάποιους η διελλειματική νηστεία είναι μια βιώσιμη μέθοδος απώλειας βάρους, αρκεί οι θερμίδες που λαμβάνονται να είναι χαμηλότερες των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού. Η ποιότητα της διατροφής είναι βαρυσήμαντη, και είναι ακρογωνιαίος λίθος για την υγεία μας.